Ταξίδι στο λαμπερό παρελθόν της Maserati, με αφορμή τα εκατό χρόνια από την ίδρυσή της και με όχημα ένα ξεχωριστό GT, που έρχεται από τη δεκαετία του '70.
Η ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ενός αιώνα ζωής της ιταλικής εταιρείας γιορτάστηκε με διάφορες εκδηλώσεις σε ολόκληρο τον κόσμο, από τις οποίες δε θα μπορούσε να λείπει η πατρίδα μας, όπου έχει την έδρα της η αρχαιότερη εν ενεργεία αντιπροσωπεία της Maserati στον κόσμο, η Trident Cars. Με την υποστήριξή της, το Ελληνικό Μουσείο Αυτοκινήτου διοργ άνωσε μια πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση για τα εκατό χρόνια της Τρίαινας. Με αφορμή αυτό το σημαντικό ορόσημο, το Ελληνικό Μουσείο Αυτοκινήτου παραχώρησε ευγενικά στους 4Τροχούς μία Khamsin του 1977, η οποία έγινε το… άρμα μας στο φιλόξενο Kartodromo, σε μια μοναδική αναδρομή στο παρελθόν της φίρμας.
Ας ξεκινήσουμε το ταξίδι μας από το ιδιαίτερο όνομα του αυτοκινήτου (Χαμσίν). Όπως το συνήθιζε, η εταιρεία από την Μπολόνια κωδικοποίησε και αυτό το μοντέλο με το όνομα ενός ανέμου. Για την περίπτωση του 5λιτρου Grand Tourer, που παρουσίασε στις αρχές της δεκαετίας του '70, χρησιμοποίησε ένα δυνατό ζεστό άνεμο που για περίπου πενήντα ημέρες σηκώνει ψηλά τη σκόνη στις ερημικές περιοχές της Αιγύπτου, αλλά και στη γειτονική Λιβύη, τον οποίο οι ντόπιοι αποκαλούν «Khamsin». Την εποχή εκείνη η Maserati μετρούσε εξήντα χρόνια ως κατασκευαστής, που υπήρξαν λαμπερά σε όλες τις εκδοχές τους: γνώρισε αγωνιστικές επιτυχίες κερδίζοντας δεκάδες GP και φημισμένους αγώνες Αντοχής, με αποκορύφωμα το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Οδηγών F1 το 1957, με τον μυθικό Φάντζιο και την εμβληματική 6κύλινδρη 250F. Την περίοδο των '60s περιόρισε την παρουσία της στις πίστες, όμως κέρδισε το Νίρμπουργκρινγκ με τον Μος και το Βirdcage, ενώ ως προμηθευτής κινητήρων της Cooper κέρδισε μερικές ακόμα σημαντικές νίκες στην F1.
Για το εργοστάσιο που διάλεξε ως σήμα του την Τρίαινα, επίσημο έμβλημα της πόλης της Μπολόνια, όλα άρχισαν το 1914, όταν πέντε γοητευμένα από την ταχύτητα αδέλφια (Αλφιέρι, Μπίντο, Κάρλο, Έτορε, Ερνέστο) ξεκίνησαν να τρέχουν σε αγώνες, τροποποιώντας οι ίδιοι τα αυτοκίνητά τους. Το 1926 ήταν κομβική χρονιά για τους Μαζεράτι, καθώς εξαγόρασαν τον εξοπλισμό της Diatto, αποφασίζοντας να οργανώσουν καλύτερα την επιχείρησή τους. Oι διακρίσεις άρχισαν την ίδια χρονιά, με την Tipo 26 να κερδίζει την κλάση της στο Τάργκα Φλόριο. Η συνέχεια ανήκει πια στο θρύλο, με τις ξεχωριστές της νίκες και τους τεράστιους οδηγούς, που κάθισαν στο κόκπιτ των μονοθεσίων της (Νουβολάρι, Βάρτζι, Ασκάρι κτλ.), να παίζουν κυρίαρχο ρόλο στο χτίσιμο της φήμης της.
Η μαγεία ξεκινά…
Το 1947 είναι χρονιά που κανονικά θα έπρεπε να λατρεύεται από τους πιστούς της αυτοκίνησης, επειδή τότε ήταν που τα αφεντικά της Ferrari και της Maserati αποφάσισαν να κατασκευάζουν και ολιγάριθμα μοντέλα για κυκλοφορία στο δρόμο ή για αγωνιστική χρήση από πλούσιους ιδιώτες. Η Scuderia ξεκίνησε από την 125S, η Τρίαινα από μία πολύ όμορφη έκδοση δρόμου της Α6. Ακολούθησαν ορισμένες εξαιρετικές κατασκευές με ονόματα ανέμων, επιμελημένες από τις καλύτερες καροτσερίες (Mistral, Ghibli, Bora), όπως και τα πολυτελή κουπέ του Πιέτρο Φρούα (3500 GT και 5000 GT), αλλά και κάτι πολύ ξεχωριστό, που η Ferrari δεν επιχείρησε ποτέ: η Quattroporte, η 4θυρη ναυαρχίδα της ιταλικής αυτοκινητοβιομηχανίας, η οποία από το 1963 μέχρι και σήμερα δεν έλειψε ποτέ από την γκάμα της. Από όλα αυτά, εύκολα καταλαβαίνουμε ότι ο βορειοαφρικανικός άνεμος που παρουσίασε για πρώτη φορά η Maserati στο Τορίνο το 1972 έφερνε μαζί του αρκετούς τίτλους ευγενείας.
Πηγή έμπνευσης
Χαρακτηριστικός εκπρόσωπος της εποχής που στο σχεδιασμό των grand tourer αυτοκινήτων κυριαρχούσε το wedge shape (σφηνοειδές σχήμα), η Khamsin ή Tipo AM120, όπως είχε κωδικοποιηθεί από το ιταλικό εργοστάσιο, έμεινε στην γκάμα της Maserati για οκτώ χρόνια (1974-1982). Το τελικό μοντέλο ήρθε το επόμενο έτος στη Γενεύη, χρειάστηκε όμως να περάσει ένας χρόνος ώσπου να ξεκινήσει η παραγωγή του. Ήταν η πρώτη φορά που το γραφείο Bertone αναλάμβανε να… γεννήσει μια Maserati, ωστόσο το όνομα του αρχισχεδιαστή του Nούτσιο ήταν εγγύηση: Μαρτσέλο Γκαντίνι, δημιουργός τόσων και τόσων επιτυχιών στο χώρο της αυτοκίνησης. Τα χρόνια εκείνα η Maserati βρισκόταν υπό τον έλεγχο της Citroen, με την ιταλογαλλική σύμπραξη να έχει ήδη στο ενεργητικό της την 6κύλινδρη SM. Παρατηρώντας την Khamsin, είναι εύκολο να καταλάβεις τη σχεδιαστική της συγγένεια με την Ghibli και την Indy, αλλά και να αντιληφθείς τις ομοιότητες της πίσω απόληξης του αμαξώματός της με την one-off Camargue («παιδί» του Γκαντίνι και αυτή). Τέλος, βλέποντας την πίσω πλαϊνή της απόληξη, αντιλαμβάνεσαι και από πού αντλεί την έμπνευσή της η Alfa Romeo Alfetta GT.
Θύμα των περιστάσεων
Το αυτοκίνητο είχε σχετική επιτυχία στην εξειδικευμένη αγορά των μεγάλων GT, με τη συνολική παραγωγή του να φτάνει τις 435 μονάδες, ενώ το 1977 υποβλήθηκε σε ανανέωση. Από τότε χρονολογούνται και οι τρεις οριζόντιες γραμμές στη μάσκα του, στο στενό χώρο ανάμεσα στα χωνευτά φωτιστικά του σώματα. Στο τέλος της σταδιοδρομίας του… φιμώθηκε σχετικά, για να είναι συμβατό με την αυστηροποίηση της νομοθεσίας περί ρύπων στις ΗΠΑ, κατεβαίνοντας από τους 320 στους 280 ίππους. Τι δεν πήγε καλά με τις πωλήσεις; Ουσιαστικά, ήταν η συγκυρία δυσάρεστη. Ο πλανήτης ζούσε τότε τη δεύτερη μεγάλη ενεργειακή κρίση, και ό,τι βενζινοβόρο ήταν εξαρχής καταδικασμένο να μην πάει μακριά. Η παραγωγή του έφτασε στο ένα τρίτο από την αντίστοιχη της Ghibli, με μόνο 155 «καυτούς ανέμους» να φορτώνονται στο καράβι για τις ΗΠΑ.
Από τη διακοπή της και για τα επόμενα οκτώ χρόνια, η Maserati δεν παρουσίασε άλλο μοντέλο με V8 κινητήρα, έως τον ερχομό της Shamal, το 1990. Το 1993 η εταιρεία εντάχθηκε στον όμιλο της Fiat, με τις εγκαταστάσεις της να μεταφέρονται από την Μπολόνια στη Μόντενα. Από τότε επιχειρεί από εκεί, συνεχίζοντας να παρουσιάζει δημιουργίες που γοητεύουν τους πάντες. Αιχμές του δόρατος σήμερα οι GranTurismo και GranCabrio, αλλά και οι 4θυρες Ghibli και Quattroporte, που στοιχειώνουν τα όνειρα όλων, άσχετα από το πόσοι μπορούν να τις αποκτήσουν.
Contact…
Η σύντομη επαφή μας με τη δεξιοτίμονη Khamsin δεύτερης σειράς (1977) του Ελληνικού Μουσείου Αυτοκινήτου ήταν αρκετή για να διακρίνουμε την ιδιαίτερη αύρα, αλλά και την προσωπικότητά της. Είναι αδύνατο να κάνουμε συγκρίσεις με την τεχνολογία αιχμής των σύγχρονων GT, ενώ, ως μεταγενέστεροι, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε την οδηγική ισορροπία των κατασκευών της κλάσης της στην εποχή της άνθησής τους. Το σαλόνι της, καμωμένο με ακριβά υλικά και την τεράστια κονσόλα-σφραγίδα της εποχής της στη μέση, αποπνέει πολυτέλεια ακόμα και σήμερα. Σε αντίθεση με άλλα σπορ αυτοκίνητα της εποχής, αν εξαιρεθούν οι μικροί πλευρικοί καθρέφτες, εντυπωσιάζει η περιφερειακή ορατότητα, χάρη στις μικρές κολόνες και τις μεγάλες γυάλινες επιφάνειες, αίσθηση που ενισχύεται και από τη διάφανη επιφάνεια ανάμεσα στα πίσω φώτα.
Εξοικειωνόμαστε με την πληθώρα διακοπτών, ανάμεσα στους οποίους και εκείνος που ενεργοποιεί τους αναδιπλούμενους προβολείς. Ο επιλογέας του κιβωτίου εύχρηστος (με εξαίρεση τη θέση της όπισθεν), θετικός – με μια μεταλλική αίσθηση στο κούμπωμα των σχέσεων. Το υποβοηθούμενο τιμόνι προσφέρει μια αρκετά καλή αίσθηση, παρά το περίπλοκο υδραυλικό σύστημα, το οποίο είναι κοινό με εκείνο των φρένων. Τα τελευταία έχουν μια απίστευτα έντονη υποβοήθηση, και, όντας υπερβολικά ευαίσθητα, δυσκολεύεσαι να τα συνηθίσεις με την on/off αίσθησή τους. Το υδραυλικό σύστημα της Κhasmin, το οποίο ουσιαστικά είναι δανεισμένο από τη Citroen-Maserati SM, με εξαίρεση την ανάρτηση που ακολουθεί την κλασική συνταγή με διπλά ψαλίδια εμπρός/πίσω και ελικοειδή ελατήρια, προκαλούσε στο αυτοκίνητό μας ένα μάλλον ανησυχητικό ήχο στην παραμικρή απόκλιση του τιμονιού, χωρίς όμως να μας δημιουργήσει κάποιο παραπάνω πρόβλημα.
Αξίζει να επισημάνουμε την ιδιαίτερη λειτουργία του συστήματος με την αυτόματη ευθυγράμμιση των εμπρός τροχών, ακόμα και εν στάσει! Τέλος, ο τοποθετημένος μπροστά V8 κινητήρας εντυπωσιάζει με τον όγκο του κάτω από το καπό, όπου δεσπόζουν τα τέσσερα διπλά 42άρια καρμπιρατέρ της Weber. Όσο για τον ήχο του, κανόνας παραμένει αυτό που είχε γράψει κάποτε ένας Άγγλος δημοσιογράφος για όλα τα ιταλικά supercar των παλιών καιρών: «Σαν να καθαρίζει ο Θεός το λαιμό του»! Το ταξίδι στο παρελθόν ολοκληρώνουν οι χαρακτηριστικές μυρωδιές που αναδύονται από τους εσωτερικούς χώρους και το τμήμα του κινητήρα. Σαν επίσκεψη σε παλιά βιβλιοθήκη με δεκάδες δερματόδετες σπάνιες εκδόσεις στα ράφια της…_ Σπ. Χατ.
ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
ΜΑSERATI KHAMSIN
Αμάξωμα: 2+2 Coupe
Κωδικός: Tipo AM120
Σχεδιαστής: Marcello Gandini
Kινητήρας: V8 90o
Κυβισμός: 4.930 κ.εκ.
Διάμετρος x Διαδρομή: 93,9 χλστ. x 89 χλστ.
Σχέση συμπίεσης: 8.05:1
Καρμπιρατέρ: 4 διπλά Weber 42 DCNF/41
Ισχύς: 320 ίπποι στις 5.500 σ.α.λ.
Ροπή: 49 χλγμ. στις 4.000 σ.α.λ.
Μετάδοση κίνησης: Στους πίσω τροχούς
Κιβώτιο ταχυτήτων: Xειροκίνητο 5 σχέσεων ZF (ή αυτόματο Borg Warner)
Ανάρτηση εμπρός: Διπλά ψαλίδια, ελικοειδή ελατήρια, τηλεσκοπικά αμορτισέρ και αντιστρεπτική δοκός
Ανάρτηση πίσω: Διπλά ψαλίδια, ελικοειδή ελατήρια, τέσσερα τηλεσκοπικά αμορτισέρ και αντιστρεπτική δοκός
Τελική ταχύτητα: 272 χλμ./ώρα
Μήκος: 4.400 χλστ.
Πλάτος: 1.800 χλστ.
Ύψος: 1.200 χλστ.
Μεταξόνιο: 2.550 χλστ.
Φρένα εμπρός: Δίσκοι 239,5 χλστ.
Φρένα πίσω: Δίσκοι 285 χλστ.
Ελαστικά εμπρός: 215/70 VR 15 X Michelin
Ελαστικά πίσω: 215/70 VR 15 X Michelin
Χωρητικότητα ρεζερβουάρ: 95 λίτρα
Βάρος: 1.635 κιλά
Ελληνικό Μουσείο Αυτοκινήτου
Ιουλιανού 33, Αθήνα
Website: www.hellenicmotormuseum.gr
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΘΑΝΟΣ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
