Ανάβαση Ριτσώνας

ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ ΑΝΑΒΑΣΕΩΝ
ΡΙΤΣΩΝΑ: 1ος γύρος

MAYPH MEPA

H εξέλιξη των γεγονότων στην ανάβαση της Ριτσώνας, του πρώτου αγώνα του
Πρωταθλήματος, με το ατύχημα που συνέβη, δεν αφήνει περιθώρια σχολιασμού
και κριτικής. Με παγωμένη τη διάθεση και τη σκέψη μας μετέωρη, συμμετέχουμε
και εμείς στη σιγή φόρου τιμής του συμβάντος.

EINAI γνωστό ότι η απόσταση μεταξύ του θριάμβου και της ''καταστροφής'',
είναι πολύ μικρή. H διαπίστωση αυτή, έκανε την εμφάνισή της για μία ακόμη
φορά, στην προκειμένη περίπτωση στο χώρο του αυτοκινήτου, με την αρνητική
της όμως πλευρά.
Κυριακή 14 Μαρτίου 1993. Ριτσώνα. Αγώνας-Ανάβαση. H καλοκαιρία, ο
συναγωνισμός και η ενημέρωση με τον δικό της τρόπο, συνέβαλαν στο να
κατακλυστεί η Ριτσώνα από χιλιάδες θεατές. Πέραν των 20.000 ανθρώπων
ανηφόρισαν και παρατάχθηκαν στα τέσσερα χιλιόμετρα της διαδρομής του αγώνα.
Για πρώτη φορά στην πολύχρονη ιστορία της συγκεκριμένης ανάβασης,
συγκεντρώθηκε τόσος κόσμος. Ό,τι καλύτερο για τους αγωνιζόμενους, τους
οργανωτές και τους χορηγούς. Οι θεατές, η έμμεση ''κινητήρια'' δύναμη των
αγώνων, ήταν εκεί και όλα έδειχναν ότι μία ακόμη επιτυχημένη οργάνωση θα
πέρναγε στην ιστορία του θεσμού, με τις καλύτερες κριτικές. Όμως, όλα αυτά
συνέβαιναν μέχρι την αρχή του δεύτερου σκέλους. Και τελείωσαν, όταν λίγο
μετά το μεσημέρι, το μοιραίο Γκολφ που οδηγούσε ο I. Βασιλόπουλος, ξέφυγε
από την πορεία του, λίγα μόλις μέτρα πριν τον τερματισμό και παρέσυρε ομάδα
θεατών που -κακώς- βρισκόταν στην έξοδο της στροφής. Αποτέλεσμα, δύο νεκροί
και τρεις βαριά τραυματισμένοι. Την ώρα αυτή και υπό την επήρεια του
γεγονότος θα ήταν λάθος να επιχειρήσουμε περιεκτικές αναλύσεις και σχόλια.
Σημασία έχει ότι δύο φίλοι των αγώνων, ο 17χρονος Σταμάτης Βασιλείου και
ένας ακόμη , δεν βρίσκονται πια ανάμεσά μας και δεν θα μπορέσουν να
ξαναδούν αυτό που τόσο αγαπούσαν και έχασαν τη ζωή τους παρακολουθώντας το.
Τα πολλά λόγια τέτοιες στιγμές είναι φτώχεια. Σημασία έχει η ''θυσία'' των
δύο αυτών παιδιών να είναι ο τελευταίος φόρος αίματος των -χωρίς ατυχήματα
είναι η αλήθεια- ελληνικών αγώνων αυτοκινήτου.
Ωστόσο δεν μπορούμε να μην επισημάνουμε τρία γεγονότα, τα οποία δεν
ανακαλεί το ''απείθαρχο'' της συμπεριφοράς του χαρακτήρα των Ελλήνων
θεατών. Την μη ύπαρξη ασθενοφόρου στον τερματισμό, την απειροελάχιστη
αστυνομική δύναμη που βρισκόταν στο χώρο όλου του αγώνα και τέλος τον
περιορισμένο αριθμό κριτών.
Το συντακτικό επιτελείο των 4T, εκφράζει τη συμπάθειά του στις οικογένειες
των δύο νεκρών, καθώς και σ? αυτές των τριών σοβαρά τραυματισμένων, M.
Σαφαρά, A. Οικονομόπουλου και N. Ντέλλα και εύχεται οι τελευταίοι να
επιστρέψουν το συντομότερο δυνατό στα σπίτια τους.

IN MEMORIAL

Στον άγνωστο θεατή

Διάλεξαν αυτό που τους άρεσε. Αυτό που ''μιλούσε'' μέσα τους. Αυτό που
τελικά αγαπούσαν. Και, κατά χιλιάδες, μαζεύτηκαν στη Ριτσώνα για να το
τιμήσουν με την παρουσία τους. Με πίστη και αφοσίωση, ήταν συνεπής στο
ραντεβού τους με τους αγώνες αυτοκινήτου. H χαρά για το γεγονός, η ένταση
από το συναγωνισμό και το συναίσθημα της απόλαυσης, ήταν η ανταμοιβή για
τον κόπο τους. Γι? αυτούς που με κάθε μέσον και τρόπο, άφηναν τις δουλειές
τους ή και τους ανθρώπους τους για να βρεθούν κοντά στο γεγονός που τους
συγκινούσε. Αλλοι με γνώση για τους κινδύνους που συνεπάγονταν μία τέτοια
επιλογή, άλλοι με την «θεά τύχη» μαζί τους, κατάφερναν, χρόνια πολλά να
επιστρέφουν σώοι στα σπίτια τους έτοιμοι να προγραμματίσουν την επόμενη
έξοδο. Δυστυχώς, αυτή τη φορά δεν πρόκειται πια να ξαναβρεθούν κοντά σ?
αυτό που λάτρεψαν. Αφησαν την τελευταία τους πνοή στη Ριτσώνα, ενός
ανοιξιάτικου πρωινού. Τί σημασία έχει, «τί έφταιγε» για το κακό. Σημασία
έχει πια να αντιληφθούμε όλοι μας ότι πολλές φορές ό,τι αγαπάμε, σκοτώνει.
O αέρας, η θάλασσα, η φωτιά. Και η ταχύτητα. Και η γνώση των κινδύνων που
''επιμελώς'' κρύβει καμιά φορά ο χώρος των πολύχρωμων αυτοκινήτων και ο
''απολαυστικός'' ήχος των κινητήρων. Και οφείλουμε να σεβόμαστε αυτό που
αγαπάμε. Γιατί καμιά φορά, η έλλειψη σεβασμού ''τιμωρεί''.

Θωμάς K. Ευθυμίου

Γιώργο,

ΨΥΧΡΑΙΜΙΑ
Με την ευκαιρία ενός συμβάντος

H ΣΥΝΑΔΕΛΦΟΣ μεγάλης απογευματινής εφημερίδας, δηλώνει ''ελεύθερο
ρεπορτάζ'' και πυροβολεί αδυσώπητα.
''Όλα δείχνουν στον αέρα... Συμπτωματικά δεν σκοτώνεστε κάθε Σαββατοκύριακο
αγωνιζόμενοι και θεατές.... Οποιοσδήποτε συμμετέχει στους αγώνες χωρίς
κανέναν έλεγχο... Ασχολείστε με τους θεατές μόνο στο Ράλλυ Ακρόπολις επειδή
υπάρχει διεθνής επιτροπή που εποπτεύει και αν γίνει κάτι κακό δεν θα μας
ξαναδώσουν τον αγώνα... Ρώτησα και τα έμαθα όλα. Υποδομή μηδέν...''
Αρχικά έγινα έξαλλος και μόλις που διατήρησα την ψυχραιμία που επιβάλλει η
σχέση μεταξύ συναδέλφων διαφορετικού φύλου.
Στη συνέχεια και όταν ο καταιγισμός των ερωτήσεων και των διαπιστώσεων
έδωσε τη θέση του στο διάλογο, μελαγχόλησα και έσκυψα το κεφάλι.
O φίλος μου ο Γιάννης, πούλησε το κόκκινο Ρενό 5 GT και αγόρασε ένα Γκολφ,
θέλοντας να συμμετάσχει στους αγώνες όπως ο φίλος του ο Λάκης.
Ήρεμος άνθρωπος, με μέτρια οικονομική άνεση, χωρίς φιλόδοξα σχέδια, χωρίς
το άγχος του να ''αποδείξει''. Στόχος του η ευχαρίστηση και η βελτίωση των
οδηγικών του ικανοτήτων. Το αυτοκίνητο και ο χώρος των αγώνων που επέλεξε,
η ιδανική συνταγή στη θεωρία και στην πράξη.
Για το φετινό Πρωτάθλημα, το μόνο που ζητούσε από τον εαυτό του, ήταν λίγο
καλύτερα, σε επίπεδο χρόνων και γενικότερης παρουσίας.
Στη Ριτσώνα, πρώτο αγώνα του Πρωταθλήματος, ο φίλος έγινε πρωταγωνιστής της
πιο τραγικής στιγμής των Ελληνικών αγώνων αυτοκινήτου.
Το πολύχρωμο Γκολφ δεν έστριψε στη πολύ γρήγορη δεξιά του τερματισμού, πήγε
ευθεία και σκόρπισε το θάνατο.
Έχει σημασία αν κόλλησε το γκάζι, αν ο έλεγχος είχε χαθεί στην πολύ δύσκολη
αριστερή που προηγείτο, αν ''σταμάτησε'' το μυαλό του οδηγού, αν, αν, αν
και πάλι αν;
Το αποτέλεσμα τραγικό. Πέρα από τη μαύρη ώρα και την κακή στιγμή, ευθύνες
έχουμε όλοι μας.
Οι θεατές που κάθησαν σε σημείο όπου έστω και κάτω από πολύ ειδικές
συνθήκες μπορεί να συμβεί το κακό, οι οργανωτές που δεν προέβλεψαν ότι με
30.000 θεατές τα πάντα μπορούν να συμβούν ακόμη και στην είσοδο πολύ
γρήγορης στροφής, οι κριτές στο συγκεκριμένο κομμάτι της διαδρομής που δεν
ούρλιαξαν και δεν άναψαν κόκκινο φως και οι οδηγοί, δηλαδή εμείς, που
δέχτηκαν να στηθούν στην αφετηρία και να πάρουν εκκίνηση, αν και ο
εκπρόσωπος του ΣΟΑΑ εκδιώχθηκε κατά το χειρότερο τρόπο από τους οργανωτές
και δεν ήλεγξε το δρόμο δίνοντας και το τελικό O.K., όπως συνηθίζεται να
γίνεται σε τέτοιες ''λεπτές'' περιπτώσεις.
Ασφάλεια. Θέμα καίριο για οδηγούς και θεατές. Πρωταρχική ασχολία και
αρμοδιότητα του ΣΟΑΑ, του φορέα που εκπροσωπεί τους οδηγούς. Τους
κυρίαρχους του παιχνιδιού. Τους ανθρώπους που μπήκαν στη γωνία και
πυροβολούνται πανταχώθεν με την ευκαιρία του ατυχήματος.
Το χειρότερο. Δεν μπορούν να αντιδράσουν ειρηνικά και ευγενικά παρά μόνον
εξωθούμενοι στα άκρα με δυναμισμό, στοιχείο που δεν συνδυάζεται με το ύφος
και το ήθος της συντριπτικής τους πλειοψηφίας.
Όσο και να δείχνει τρελό, οι οδηγοί αγώνων δεν μπορούν να επέμβουν σε
οτιδήποτε συνδέεται με την τύχη τους, με τη ζωή τους και με αυτήν των
ανθρώπων που τους στηρίζουν στα βουνά, τους χειροκροτούν και τους δίνουν
κουράγιο ακόμη και κάτω από αντίξοες συνθήκες.
H ΕΘ.Ε.Α, η Εθνική Επιτροπή Αγώνων, εντεταλμένη από την ΕΛΠΑ που έχει την
κρατική και τη διεθνή εξουσιοδότηση τέλεσης και εποπτείας των αγώνων, έχει
καταφέρει να απομονώσει τους οδηγούς και να διαπραγματεύεται (;) μαζί τους
μόνο ημερομηνίες, πρωταθλήματα και κύπελλα.
O κάποτε κραταιός θεσμός του εκπροσώπου ΣΟΑΑ, όχι απλά δεν θεσμοθετήθηκε,
αλλά σήμερα, έχει καταρρακωθεί από διοικούντες και οργανωτές, που
εκμεταλλευόμενοι την ανέχεια της ΕΘ.Ε.Α, δεν χάνουν την ευκαιρία στο να
εξευτελίζουν και να προσβάλλουν.
Είναι χαρακτηριστικό ότι όταν τον περασμένο χρόνο ζητήθηκε από τον εκτός
τόπου και χρόνου διευθυντή της ΕΘ.Ε.Α κ. Γεωργίτση, η τυπική έγκριση ώστε
να γίνει επιστημονική εξέταση της αντίδρασης (βιολογικής και ψυχολογικής)
των αγωνιζομένων κατά τη διάρκεια αγώνα ταχύτητας από το επιτελείο του
Εργομετρικού Κέντρου Αθηνών, βρέθηκαν οι χίλιοι δύο τρόποι για τη ματαίωση
της εξέτασης.
Κρίμα γιατί η συνεργασία ΕΘ.Ε.Α-ΣΟΑΑ με το επιστημονικό επιτελείο του
Εργομετρικού Κέντρου, μόνο θετικά θα λειτουργούσε για το χώρο.
Ποτέ δεν είναι αργά, ώστε να επιβληθεί η εξέταση των νέων και όχι μόνον
οδηγών, από επιστήμονες που χειρίζονται μηχανήματα ικανά να αποκαλύψουν
γνώσεις και δυνατότητες.
Φτάνουν πια οι συζητήσεις για το πως θα μοιραστούν οι αγώνες στις λέσχες
και οι διαπραγματεύσεις για τη διατήρηση θεσμών και τη δημιουργία νέων.
Δεν πάει άλλο. O μικρός αριθμός αστυνομικών στις αγωνιστικές εκδηλώσεις
μόνο σαν φθηνή δικαιολογία μπορεί να θεωρηθεί, τουλάχιστον για όσους
γνωρίζουν ότι σε όλο τον κόσμο οι αγώνες αστυνομεύονται από κριτές που
έχουν και την ευθύνη συμπεριφοράς των θεατών.
Πού θα βρεθούν τόσοι κριτές;
Γιατί, δοκιμάσατε; Δώσατε κίνητρα; Δημιουργήσατε ένα πολιτισμένο
εντευκτήριο για την ειρηνική συνύπαρξη όλων όσων ασχολούνται ή θα ήθελαν να
ασχοληθούν κάτω από υγιείς συνθήκες με το αντικείμενο είτε σαν απευθείας
εμπλεκόμενοι είτε σαν απλοί θεατές;
H προβολή των αγώνων και άλλα στοιχεία αύξησαν τόσο πολύ τον αριθμό των
θεατών, ώστε σε αγώνες όπως η ανάβαση Ριτσώνας είναι αδύνατη η αστυνόμευσή
τους;
Προσαρμόστε τους χώρους τέλεσης των αγώνων ανάλογα με τις δυνατότητες
φιλοξενίας θεατών με βάση την προσπάθεια που κάνουν τα μέσα ενημέρωσης για
την αναβάθμιση του χώρου.
Επανεξετάστε και δώστε άδειες ή απαγορεύστε, με αντικειμενικά κριτήρια και
όχι με γνώμονα τα προσωπικά συμφέροντα ή αντιπάθειες. Δεν υπάρχουν άλλα
περιθώρια για προσωπικές επιλογές. O μικρόκοσμος απέκτησε μεγάλες
διαστάσεις και όσοι πιστοί θεατές του Ράλλυ Ακρόπολις έχουν
ευαισθητοποιηθεί και είναι έτοιμοι για ακόμη περισσότερες εξορμήσεις. Την
πρώτη τους επιλογή την πλήρωσαν, την πληρώσαμε και θα την πληρώνουμε.
Οι φίλοι λιγόστεψαν και οι εχθροί πολλαπλασιάστηκαν και μάλιστα εκδηλώθηκαν
μέσα από δελτία ειδήσεων και πρωτοσέλιδα.
Δεν χαρίστηκαν σε κανέναν. Δεν έκαναν τον κόπο να εμβαθύνουν, να βρουν την
άκρη, να προτείνουν και να ευαισθητοποιήσουν θετικά, τόσο από
συναισθηματική όσο και από πρακτική πλευρά.
Δεκάδες άσχετοι, προέκυψαν ειδικοί που έπιασαν στυλό και μικρόφωνο
μοιράζοντας ευθύνες.
O Στράτης και ο Σταμάτης, έχασαν τη ζωή τους. O Γιάννης κατέστρεψε τη δική
του, ενώ την ίδια ώρα, κάμποσοι φίλοι, οι τραυματίες πονάνε σε όλο τους το
κορμί και δεκάδες χιλιάδες πονάνε στο στομάχι, στο κεφάλι, στην καρδιά,
όντας αυτόπτες μάρτυρες, τηλεθεατές και αναγνώστες.
Όλοι όσοι λάτρεις της αυτοκίνησης και της τεχνολογίας, περιμένουν και την
αντίδραση της πολιτείας.
Καλό αλλά για λίγο το παραμύθι με τον υδροβιότοπο στο Αιγίνιο που θα
καταστρέψει το περιβάλλον, ενώ σήμερα ο χώρος έχει εξελιχθεί σε
σκουπιδότοπο.
Ανάψτε πράσινο φως στο Αιγίνιο, κύριοι των συναρμοδίων υπουργείων, όχι για
να γίνονται αγώνες σε ασφαλή για τους θεατές χώρο, αλλά για να μάθουν ΟΛΟΙ
οι Έλληνες να οδηγούν σωστά και να συμπεριφέρονται αντίστοιχα σε όποια
πλευρά του λόφου και αν βρίσκονται.
Μακάρι ο καλός μου φίλος ο υφυπουργός Βαγγέλης Μεϊμαράκης να τα καταφέρει
και να εξασφαλίσει τα απαιτούμενα κονδύλια για τη δημιουργία πίστας στον
Ορχομενό.
Εκατό φορές μακάρι οι διοικούντες να αντιληφθούν ότι ο ρόλος τους είναι
ιερός και η αυταρχικότητα είναι συμπεριφορά αντίστοιχη με την αμέλεια που
σκοτώνει.
Που ΣΚΟΤΩΣΕ, την Κυριακή το μεσημέρι στη Ριτσώνα, στη δεξιά του τερματισμού
και το μόνο που δεν ενδιαφέρει είναι η ιδανική γραμμή...

Στράτης Χατζηπαναγιώτου

ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΑ... AKPOAMATIKOTHTA

ME ΟΔΥΝΗ και θλίψη πληροφορηθήκαμε το ατύχημα της Ριτσώνας, καθώς
παρακολουθούσαμε την εξέλιξη του αγώνα της F1 στο Κυάλαμι από την E.T.2.
O Σ.Κ. και ο υπογράφων. Στην παρέα προστέθηκαν αργότερα ο Θ.Κ.Ε. και ο T.A.
προερχόμενοι από τον τόπο του ατυχήματος αυτόπτες και αυτήκοες.
Δύο νέοι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και το ελληνικό αγωνιστικό αυτοκίνητο
είχε δεχτεί ένα σοβαρό πλήγμα.
Όμως το ουσιαστικό δυστύχημα συντελέστηκε λίγες ώρες αργότερα.
Οι περισσότεροι ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί την είχαν πρώτη
είδηση.
O τρόπος που χρησιμοποίησαν το γεγονός τα δύο, φερόμενα, ως πρώτα κανάλια
έδειξαν πολλά.
Οι χαρακτηρισμοί "ράλλυ θανάτου", η απόδοση ευθυνών λίγες ώρες μετά το
συμβάν και το βίντεο με εκείνες τις τραγικές εικόνες, τις ανατριχιαστικές
κραυγές, δεν (νομίζω ότι) αποκαλείται δημοσιογραφία.
Ίσως να είναι προσπάθειες για τον αγώνα της πρώτης θέσης της
ακροαματικότητας. Ίσως να είναι η ημερήσια δόση αίματος στην τροφή των
τηλεθεατών. Ενδεχομένως, να είναι η νέα αντίληψη για κάλυψη - εκμετάλλευση
των γεγονότων. Ίσως λίγο απ? όλα.
Και αν συμβαίνουν αυτά στο συγκεκριμένο ειδικό γεγονός τότε τί γίνεται σε
μείζονα θέματα;
Στον αντίποδα, το πρώτο κανάλι της κρατικής τηλεόρασης μετρημένο, σε
χαμηλούς τόνους, χωρίς ακρότητες κατέδειξε σαφώς την εμπειρία του, αλλά και
την πρόθεσή του να ενημερώσει χωρίς να εντυπωσιάσει.
O κύκλος του αίματος και της υπερβολής όμως συνεχίστηκε την επομένη. Τα
"απογευματινά" φύλλα απέδωσαν πραγματικά "ελεύθερα" το θέμα, με τίτλους
τόσο αυθαίρετους όσο και ανακριβείς προσπάθησαν να προηγηθούν στους
Υμέτερους αγώνες. Το πραγματικό δυστύχημα τελικά, δεν ήταν το ανεξέλεγκτο
Γκολφ με το Νο 21.
O καθένας πια ας δώσει τις ερμηνείες του..._Ν.Σ.Ζαλμάς