Kαλειδοσκόπιο
ΕΠΕΤΗΡΙΔΑ ΑΠΟΤΥΧΙΑΣ
TO ΓΕΓΟΝΟΣ ότι, η ανάπτυξη μιας χώρας είναι ευθέως ανάλογη με
το επίπεδο της παιδείας της είναι, πιστεύουμε, αναμφισβήτητο.
H ανάπτυξη εξαρτάται από τους ανθρώπους και οι ικανότητες των
ανθρώπων εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την εκπαίδευσή τους.
Επειδή λοιπόν είναι σίγουρο ότι δεν υστερούμε σε σχέση με τους
άλλους ευρωπαϊκούς λαούς σε... εξυπνάδα και ταλέντο, τα αίτια
της καθυστέρησής μας σε σχέση με τους ευρωπαίους εταίρους μας
εντοπίζονται, με σιγουριά, στο χαμηλότερο επίπεδο της
εκπαίδευσής μας. Κάτι στο οποίο έχουμε αναφερθεί πολλές φορές,
προσπαθώντας να επισημάνουμε όλες τις αδυναμίες του
συστήματος, σε όποιον από τους συντελεστές του (κράτος,
δασκάλους, μαθητές) κι αν οφείλονται.
Σίγουρα λοιπόν υπάρχουν τεράστιες ελλείψεις σε υλικό και σε
ανθρώπους σε όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης στην Ελλάδα και
αυτό δεν μπορεί παρά να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην ποιότητά
της. Εκτός από τις ελλείψεις όμως, τις οποίες ουδείς αρνείται,
υπάρχει και ένα σοβαρό πρόβλημα νοοτροπίας σε όλα τα επίπεδα,
που επιδεινώνει ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Στη νοοτροπία
των κυβερνώντων (σημερινών και παλιότερων) έχουμε αναφερθεί
επανειλημμένως, περισσότερο για... εγκυκλοπαιδικούς λόγους,
αφού η κατάστασή τους (δηλαδή η αδιαφορία τους) είναι ανίατη
και δεν υπάρχει περίπτωση να διορθωθεί. Στη νοοτροπία των
γονέων και των μαθητών έχουμε επίσης αναφερθεί, έχοντας
εισπράξει ουκ ολίγες διαμαρτυρίες από την πλευρά των
τελευταίων (που, φυσιολογικά, δεν είναι εύκολο να δεχτούν
κριτική για τα δικά τους σφάλματα όταν γίνονται πολλαπλάσια
σφάλματα από τους μεγάλους).
H νοοτροπία των δασκάλων όμως δεν είναι λιγότερο λανθασμένη
και πιστεύουμε ότι σε μεγάλο ποσοστό ξεκινάει από τον τρόπο
επιλογής τους, την περίφημη _επετηρίδα_. Μία μέθοδο τόσο
τραγικά παράλογη, όσο και οποιαδήποτε άλλη χρησιμοποιείται για
οποιαδήποτε επιλογή ανθρώπων στην Ελλάδα, όπου η αξιοκρατία
είναι κάτι το εντελώς άγνωστο. Ένας Ευρωπαίος που θα ακούσει
ότι, στην Ελλάδα ένας φιλόλογος θέλει α χρόνια για να
διοριστεί, ένας φυσικός β χρόνια κ.λπ., είναι αδύνατο να
καταλάβει ποιοι είναι ακριβώς αυτοί που _περιμένουν_ τόσα
χρόνια και τι ακριβώς περιμένουν. Και σίγουρα θα εκπλαγεί όταν
μάθει πως, οποιοσδήποτε σχεδόν τελειώσει μια πανεπιστημιακή
σχολή εκτός από την Ιατρική, τη Νομική, το Πολυτεχνείο, και
τις Οικονομικές σχολές, θεωρείται φυσιολογικό ότι θα γίνει
καθηγητής μέσης εκπαίδευσης! Έτσι απλά, με την εγγραφή του σε
μία _επετηρίδα_, που γίνεται δικαιωματικά μετά την αποφοίτησή
του, _παίρνει σειρά_ για _διορισμό_ μόλις υπάρξουν οι
αντίστοιχες κενές θέσεις. Χωρίς διαχωρισμό π.χ. μεταξύ
αριστούχων και πτυχιούχων του 5 ή μεταξύ αυτών που θέλουν
πράγματι να γίνουν καθηγητές και αυτών που απλώς επιζητούν ένα
_διορισμό_ σε δημόσια θέση.
Όλοι αυτοί θα μπουν κάποια μέρα στο χώρο της εκπαίδευσης και
θ_ αναλάβουν τα παιδιά μας, για τα οποία είναι λοιπόν θέμα
τύχης αν οι δάσκαλοί τους θα ανήκουν στην πρώτη ή στη δεύτερη
κατηγορία και, κατά συνέπεια, αν θα έχουν
μεγαλύτερες/μικρότερες πιθανότητες να μάθουν γράμματα. Και
όσοι απ_ αυτούς αργούν να _διοριστούν_ τα βάζουν με το κράτος
γι_ αυτή την καθυστέρηση, θεωρώντας ότι η αποφοίτησή τους από
τη σχολή τους δίνει αυτόματα και το δικαίωμα να γίνουν
καθηγητές. Είμαστε οι τελευταίοι που θα δικαιολογήσουν το
κράτος για τις ελλείψεις και την αδιαφορία του στο χώρο της
παιδείας, αλλά είμαστε και οι τελευταίοι που θα δεχτούμε την
αυτόματη σύνδεση του πτυχίου με το δικαίωμα για διορισμό σε
σχολείο και τη θέση που εκφράζεται από το ερώτημα _αν δεν
υπάρχουν αρκετές θέσεις γιατί εισάγονται τόσοι πολλοί στις
σχολές;_. H εισαγωγή σε μία πανεπιστημιακή σχολή είναι
δικαίωμα στη μόρφωση, που δεν συνδέεται απαραίτητα με το
δικαίωμα σ_ ένα συγκεκριμένο επάγγελμα. Τι προτείνουν δηλαδή
όσοι υποστηρίζουν αυτή τη σύνδεση; Όσοι δεν _χωρούν_ στις
κενές θέσεις του δημοσίου να μην μπορούν να μορφωθούν;
Πρέπει λοιπόν κάποια στιγμή να σταματήσεις αυτή η, προσβλητική
όσο και καταστροφική για την παιδεία, τακτική της _επετηρίδας_
και της πρόσληψης των καθηγητών με βάση το χρόνο λήψης του
πτυχίου. Αυτό είναι το τελευταίο στοιχείο που μας ενδιαφέρει,
αφού δεν εξασφαλίζει ούτε στο ελάχιστο την ποιότητα της
δουλειάς του προσλαμβανόμενου. Και το πρόβλημα της παιδείας
μας είναι πρόβλημα ποιότητας και όχι _αρχαιότητας_.
Πάνος Φιλιππακόπουλος
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΑ
Μεγάλο ποσοστό εγκλημάτων ή άλλων πράξεων που απασχολούν τις
αστυνομικές αρχές λύνονται μέσα από τον έλεγχο δακτυλικών
αποτυπωμάτων. Ο έλεγχος όμως αυτός δεν είναι μια εύκολη
υπόθεση, αφού σε πολλές αστυνομίες του κόσμου οι σχετικοί
φάκελοι είναι πολλά εκατομμύρια. Στο αρχείο του αμερικανικού
FΒΙ, για παράδειγμα, υπάρχουν σήμερα περισσότεροι από 200
εκατομμύρια φάκελοι αποτυπωμάτων, 15% από τους οποίους αφορούν
γνωστούς εγκληματίες. Σε πάρα πολλές περιπτώσεις ο έλεγχος
απαιτεί πολύ χρόνο, αναγκάζοντας έτσι την αστυνομία να
απελευθερώσει τους υπόπτους, αφού έχει περάσει η περίοδος
κράτησης που προβλέπει ο νόμος. Η λύση φυσικά ανάγεται στην
ηλεκτρονική αρχειοθέτηση των αποτυπωμάτων, όπου ένα κατάλληλο
ηλεκτρονικό σύστημα θα μπορούσε να εντοπίσει γρηγορότερα τα
απαιτούμενα στοιχεία.
Η ηλεκτρονική αρχειοθέτηση όμως δεν είναι εύκολο βήμα, αφού η
ψηφιοποίηση κάθε δακτυλικού αποτυπώματος απαιτεί μεγάλο
ηλεκτρονικό αποθηκευτικό χώρο που ξεπερνά τα 600 KB. Έτσι το
σημερινό χαρτοβασίλειο θα μετατραπεί απλώς σε ηλεκτρονικό. Μία
ομάδα του εθνικού αμερικανικού εργαστηρίου στο Λος ?λαμος
ανέπτυξε μια τεχνική γνωστή σαν _κυμματο-γραμμικός
κβαντισμός_, που επιτρέπει τη συμπίεση των δεδομένων σε σημείο
που καταλαμβάνουν πλέον μόνο το 7% των αρχικών απαιτήσεων σε
μνήμη. Η μέθοδος μετατρέπει τα ζωτικά στοιχεία κάθε
αποτυπώματος σε μαθηματικές σχέσεις, αφήνοντας έξω στοιχεία
που δεν είναι σημαντικά στην απεικόνιση του ειδώλου. Κατά την
αποσυμπίεση των δεδομένων το είδωλο του αποτυπώματος
παρουσιάζει μικρές μόνο παραμορφώσεις σε σχέση με το αρχικό,
χωρίς όμως να υπάρχει αλλοίωση σε χαρακτηριστικά που
απαιτούνται για την ταύτιση και την αναγνώριση. Η ίδια μέθοδος
πιστεύεται ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αποθήκευση
ιατρικών στοιχείων που σήμερα καταστρέφονται στο υπόγεια των
μεγάλων νοσοκομείων, όπου υποτίθεται ότι έχουν αποθηκευτεί για
μελλοντική χρήση.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΙΑ _ΑΡΡΩΣΤΑ ΚΤΙΡΙΑ_
Δεκάδες χιλιάδες κτίρια, κυρίως χώροι εργασίας σε όλο τον
κόσμο, _πάσχουν_ από μολύνσεις που προκαλούν στους
εργαζόμενους αυτό που ονομάζεται _σύνδρομο των άρρωστων
κτιρίων_. Εμφανίζονται έτσι πονοκέφαλοι και συμπτώματα σαν
αυτά της κοινής γρίππης, που δεν μπορούν να εξηγηθούν αλλά
ταλαιπωρούν εκατομμύρια κόσμου. Το πρόβλημα εστιάζεται στο ότι
με την πάροδο του χρόνου στους αγωγούς εξαερισμού και
κλιματισμού έχουν συγκεντρωθεί μικρόβια και άλλοι
μικροοργανισμοί, που πολλαπλασιάζονται και μεταφέρονται σε όλο
τον κλειστό χώρο των κτιρίων. Σε ακραίες περιπτώσεις
εμφανίζεται και το πρόβλημα της λεγόμενης _ασθένειας των
Λεγεωνάριων_, που οφείλεται στο μικρόβιο _Legionella_, με
θανατηφόρα πολλές φορές αποτελέσματα.
Δεδομένου ότι οι απολυμάνσεις έχουν μέχρι τώρα αποδώσει φτωχά
αποτελέσματα, μόνη λύση του προβλήματος αποτελεί η
αντικατάσταση των αγωγών εξαερισμού και κλιματισμού, κάτι όμως
εξαιρετικά δαπανηρό αλλά και τεχνικά αδύνατο σε πολλές
κατασκευές.
Έτσι η πρόταση μιας επιστημονικής ομάδας από το πανεπιστήμιο
της Φλώριδας έρχεται σαν καλοδεχούμενο νέο, αφού βασίζεται στη
χρήση νέων καταλυτικών φίλτρων. Η ομάδα βασίστηκε σε
παρατηρήσεις ότι οι περισσότεροι αερόβιοι μικροοργανισμοί
πεθαίνουν όταν έλθουν σε επαφή με διοξείδιο του τιτανίου κάτω
από υπεριώδες φως. Το πρώτο είναι πολύ κοινό συστατικό σε
οδοντόκρεμες και μπογιές. Τα φίλτρα φέρουν επίχρισμα από τη
χημική ουσία και βρίσκονται κάτω από λάμπες υπεριώδους φωτός.
Η αντικατάσταση των παλαιών φίλτρων στα συστήματα κλιματισμού
κτιρίων αποστειρώνει σταδιακά τον αέρα που κυκλοφορεί μέσα σ_
αυτά, καθώς αυτός διέρχεται μέσα από τις νέες διατάξεις. Από
δοκιμές που έχουν γίνει έχει αποδειχθεί ότι το σύστημα είναι
αποτελεσματικό στο εργαστήριο. Τώρα η επιστημονική ομάδα
εργάζεται για να κάνει τα φίλτρα περισσότερο αποτελεσματικά με
την προσθήκη και άλλων ουσιών σαν καταλυτών. Μέλη της όμως
τονίζουν ότι τα φίλτρα δεν αποτελούν πανάκεια αφού σε πολλές
περιπτώσεις κτιρίων οι μικροοργανισμοί στο σύστημα εξαερισμού
δεν είναι η μοναδική αιτία που επιφέρει συμπτώματα ασθένειας
στους εργαζόμενους. Η ατμοσφαιρική μόλυνση είναι ο κυριαρχικός
παράγοντας σε πολλές πόλεις στον κόσμο και γι_ αυτήν τα φίλτρα
είναι αναποτελεσματικά.
ΦΥΣΙΚΟ ΑΝΤΙΣΗΠΤΙΚΟ
Το στόμα είναι ένα σημείο του σώματος που συγκεντρώνει μεγάλες
ποσότητες βακτηριδίων. Πολύ συχνά δε μέσα στη στοματική
κοιλότητα υπάρχουν ανοικτές πληγές στα ούλα ή τη γλώσσα.
Παρόλα αυτά οι μολύνσεις των τραυμάτων αυτών είναι πολύ
σπάνιες, γεγονός που έκανε τους επιστήμονες να αναζητήσουν την
αιτία. Το αποτέλεσμα είναι μια σειρά επιστημονικών ανακαλύψεων
με ευρύτερες ιατρικές προεκτάσεις. Η βάση όλων αυτών υπήρξε η
αποκάλυψη ότι στο σάλιο όλων των θηλαστικών περιέχονται
μεγάλες ποσότητες φυσικών αντισηπτικών που εμποδίζουν τις
μολύνσεις. Σε έρευνες που έγιναν με σίελο αγελάδων
απομονώθηκαν αρκετές οργανικές ουσίες που περιέχονται σ_ αυτόν
και εμποδίζουν τον πολλαπλασιασμό βακτηριδίων, έστω κι αν οι
συνθήκες γι_ αυτό είναι κατάλληλες. Η πλέον δραστική από αυτές
είναι γνωστή ως LAP (Lingual Antimicrobial Peptide). Επόμενος
στόχος της έρευνας υπήρξε ο εντοπισμός των κυττάρων που την
παράγουν. Έτσι εντοπίστηκε ότι LAP παράγεται σε όλη την άνω
επιφάνεια της γλώσσας εκτός από τους γευστικούς κάλυκες.
Δεδομένου δε ότι τα θηλαστικά χρησιμοποιούν ενστικτωδώς το
σάλιο για την επούλωση των πληγών και σε άλλα μέρη του
σώματος, αποδεικνύεται ότι οι προοπτικές για τη δημιουργία
τεχνητών φαρμακευτικών παρασκευασμάτων με βάση το LAP θα είχε
ευρύ φάσμα εφαρμογών.
Σε παράλληλη όμως έρευνα άλλες επιστημονικές ομάδες
αμφισβητούν ότι η μετάδοση του ιού ΗΙV του AIDS μεταδίδεται
μέσω των στοματικών υγρών, για τον ίδιο ακριβώς λόγο που
αναπτύχθηκε παραπάνω. Οι περιπτώσεις που η μετάδοση του AIDS
είχε αποδοθεί στα στοματικά υγρά επανεξετάζονται και ήδη έχει
εντοπιστεί ότι πολλές από αυτές οφείλονται σε επαφή αίματος
από πληγές στο στόμα ή τα ούλα. Αυτό που ελπίζουν να βρουν οι
επιστήμονες είναι η μέθοδος που εμποδίζει τη διάδοση του ιού.
Πιστεύεται ότι κάποια πρωτεΪνη στο σάλιο προστατεύει τα λευκά
αιμοσφαίρια από τον ιό. Εάν αυτό αποδειχθεί σωστό, τότε ίσως
υπάρχει η δυνατότητα αντιμετώπισης της ασθένειας ακόμη και
όταν έχει προσβάλει τον οργανισμό. Στη φωτογραφία
απεικονίζεται κύτταρο προσβεβλημένο από τον ιό HIV.
ΕΝΑ ΜΙΚΡΟΣ _ΕΡΥΘΡΟΣ ΝΑΝΟΣ_
Όταν το διαστημικό τηλεσκόπιο _Χαμπλ_ τοποθετήθηκε σε τροχιά
οι επιστήμονες είχαν εναποθέσει πολλές ελπίδες για τη
διεύρυνση των αστρονομικών οριζόντων που περιορίζονται στη Γη
από την παρεμβολή της ατμόσφαιρας. Στα χρόνια που πέρασαν, η
συμβολή του τηλεσκοπίου στην έρευνα υπήρξε μεγάλη. Μια από τις
πιο πρόσφατες ανακαλύψεις είναι αυτή ενός από τους μικρότερους
αστέρες του γαλαξία μας, ενός _ερυθρού νάνου_ που είναι τώρα
γνωστός σαν Gliese 623b. Στη φωτογραφία το άστρο διακρίνεται
σαν η μικρότερη κίτρινη κουκίδα στα δεξιά. Υπολογίζεται ότι
έχει μόνο το ένα δέκατο της μάζας του Ηλίου και όσον αφορά τη
λαμπρότητα είναι τουλάχιστον 60.000 μικρότερη. Ο αστέρας
αποτελεί ένα δίδυμο με τον μεγαλύτερο Gliese 623a - που
διακρίνεται σαν το μεγάλο φωτεινό αντικείμενο στο κέντρο της
φωτογραφίας. Μια πλήρης περιστροφή του διδύμου, που απέχει από
τη Γη 25 εκατομμύρια έτη φωτός, απαιτεί τέσσερα χρόνια.
Η ύπαρξη του Gliese 623a ήταν γνωστή εδώ και αρκετό καιρό,
αλλά η περίεργη συμπεριφορά της τροχιάς του είχε δημιουργήσει
την υπόνοια για την ύπαρξη ενός διδύμου άστρων όπου το
βαρυτικό πεδίο του ενός επηρεάζει την κίνηση του άλλου. Η
παραπάνω φωτογραφία είναι η πρώτη που αποθανατίζει τα δύο
άστρα σαν ξεχωριστές αστρονομικές οντότητες (φωτογραφία NASA).
ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗ ΣΕΛΗΝΗ
Έχουν περάσει 26 σχεδόν χρόνια από την ημέρα που ανθρώπινο
πόδι άφησε το αποτύπωμα του για πρώτη φορά στη Σελήνη. Από
τότε το θέμα της επιστροφής στον φυσικό δορυφόρο της Γης
επανέρχεται τακτικά. Τώρα όμως το παλαιό αυτό όνειρο έρχεται
κοντύτερα στο να γίνει πραγματικότητα, μετά την απόφαση της
NASA να αποστείλει το 1977 ένα βολιστήρα στη Σελήνη. Το μη
επανδρωμένο σκάφος προορίζεται στο να ερευνήσει για την ύπαρξη
πάγου στους κρατήρες των πόλων της Σελήνης. Εάν η ύπαρξη νερού
επιβεβαιωθεί, ένα άλλο σχέδιο για την εγκατάσταση μόνιμης
βάσης στη σεληνιακή επιφάνεια έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να
γίνει πραγματικότητα.
Σε περιόδους οικονομικών δυσκολιών όπως η σημερινή, η ΝΑSΑ
επιθυμεί να διατηρήσει κάποιες ερευνητικές δραστηριότητες.
Ζήτησε έτσι από επιστημονικές ομάδες και πανεπιστήμια να
προτείνουν διαστημικές αποστολές χαμηλού κόστους και άμεσης
υλοποίησης. Η ερευνητική αποστολή στη Σελήνη είναι μια από τις
φθηνότερες που προτάθηκε αφού με κόστος μόλις 59 εκατ.
δολαρίων ούτε καν μπορεί να συγκριθεί με το ένα περίπου
δισεκατομμύριο δολάρια που κοστίζει κάθε εκτόξευση ενός
διαστημικού λεωφορείου.
Ο βολιστήρας της αποστολής που θα κατασκευαστεί από υπάρχοντα
υποσυστήματα θα έχει επίσης σαν δευτερεύουσα αποστολή τη
μέτρηση του σεληνιακού βαρυτικού και μαγνητικού πεδίου, καθώς
επίσης και της σύστασης της σεληνιακής επιφάνειας. Ο
επικεφαλής της ομάδας που έχει προτείνει την αποστολή, ?λαν
Μπίντερ εξηγεί ότι υπάρχει παρανόηση σχετικά με τις γνώσεις
μας για τη Σελήνη. _Πολλοί θεωρούν ότι οι αποστολές Απόλλων
μας άνοιξαν το βιβλίο που ονομάζεται Σελήνη. Αυτό είναι
αλήθεια, αλλά μέχρι σήμερα δεν έχουμε κοιτάξει παρά την πρώτη
σελίδα. Η Σελήνη είναι τεράστια και οι παλαιότερες αποστολές,
τόσο αμερικανικές όσο και σοβιετικές, δεν κάλυψαν παρά μικρό
μέρος της._
Αργότερα μέσα στον χρόνο η ΝΑSΑ θα αποφασίσει και για άλλες
αποστολές χαμηλού κόστους. Σε μία από αυτές προτείνεται η ρίψη
16 μικρών βολιστήρων στην ατμόσφαιρα της Αφροδίτης ώστε να
συλλεχθούν στοιχεία γι_ αυτήν. Μια άλλη πρόταση αφορά την
εκτόξευση ενός βολιστήρα που θα συλλέξει και θα μεταφέρει στη
Γη ύλη από την ουρά του κομήτη P/Wild 2 το 2003, ενώ μια άλλη
ομάδα έχει προτείνει την κατασκευή ενός δορυφόρου που θα
συλλέξει ιονισμένα σωματίδια του ηλιακού ανέμου σε διάφορα
σημεία του ηλιακού μας συστήματος και θα τα μελετήσει.
ΑΠΟ TON ΚΟΣΜΟ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ
ΙΑΤΡΙΚΗ
- Μια σειρά από ασθένειες που μόλις τώρα γίνονται καλύτερα
γνωστές φαίνεται ότι βασίζουν τη δράση τους στο ότι οδηγούν τα
κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος σε... αυτοκαταστροφή. Η
γνωστότερη από αυτές είναι μια τροπική ασθένεια που
προκαλείται από ένα πρωτόζωο, γνωστό σαν Trypanosoma cruzi.
Μεταδίδεται μέσω εντόμων που έρχονται σε επαφή με το ανθρώπινο
αίμα, όπως τα κουνούπια και στα πρώτα στάδια έχει σαν κύρια
συμπτώματα ανάλογα με αυτά της γρίππης που υποχωρούν όμως
σχετικά εύκολα. Το δεύτερο στάδιο της ασθένειας δεν
εκδηλώνεται παρά μετά από 20-30 χρόνια αργότερα και επηρεάζει
την καρδιά προκαλώντας μόνιμη βλάβη στους καρδιακούς μύες. Οι
επιστήμονες που ερευνούν το θέμα δεν μπορούσαν να διαπιστώσουν
πώς είναι δυνατόν τα παράσιτα αυτά να παραμένουν στο ανθρώπινο
σώμα για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, χωρίς να προσβάλλονται
από το ανοσοποιητικό σύστημα. Τώρα αποκαλύπτεται ότι στην
πραγματικότητα τα παράσιτα έχουν τη δυνατότητα να το
αδρανοποιούν, οδηγώντας τα κύτταρα του σε _αυτοκτονία_. Σε
εργαστηριακές έρευνες που έγιναν διαπιστώθηκε ότι μετά την
προσβολή από τα παράσιτα, το ανοσοποιητικό σύστημα
δραστηριοποιείται με την απότομη αύξηση των ερυθρών
αιμοσφαιρίων. ?λλα όμως κύτταρα του συστήματος, γνωστά σαν CD4
μειώνονται δραματικά. Τα κύτταρα αυτά, που προσβάλλονται από
το παράσιτο Trypanosoma cruzi, είναι τα ίδια με αυτά που
προσβάλλει και ο ιός του AIDS αλλά ο ρυθμός της προσβολής δεν
είναι τόσο ραγδαίος. Σε προσεκτικότερη ανάλυση αποκαλύφθηκε
ότι τα κύτταρα CD4 ενεργούν με μια διαδικασία που περιλαμβάνει
την ενεργοποίησή τους μέσω μιας πρωτεΪνης που προκαλεί τον
πολλαπλασιασμό τους. Στην περίπτωση των προσβεβλημένων
κυττάρων, δεν υπάρχει πολλαπλασιασμός αλλά τα κύτταρα
_αυτοκτονούν_. Η ελεγχόμενη αυτοκαταστροφή δεν είναι σπάνιο
φαινόμενο στον οργανισμό, αφού μέσω αυτής διατηρείται ο
αριθμός των κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος ενός υγιούς
ατόμου σταθερός. Μέχρι σήμερα ήταν γνωστό ότι ιοί όπως αυτός
του AIDS μπορούν να ελέγξουν τη διαδικασία της
αυτοκαταστροφής. Ο έλεγχος όμως της διαδικασίας αυτής από ένα
πολυσύνθετο οργανισμό όπως ένα παράσιτο γεννά διάφορα
ερωτηματικά για τον τρόπο δράσης που ίσως δώσουν νέα όπλα και
για την καταπολέμηση του AIDS.
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
- Μια μικροσκοπική μηχανή που κατασκευάστηκε πρόσφατα στα
εθνικά αμερικανικά εργαστήρια Σάντια του Νέου Μεξικού έγινε
και η ταχύτερη του κόσμου αφού κατόρθωσε να περιστραφεί με
περισσότερες από 500.000 σ.α.λ.. Μέχρι πρόσφατα οι ταχύτερες
μηχανές, ανεξαρτήτως μεγέθους, δεν μπορούσαν να επιτύχουν
περισσότερες από 100.000 σ.α.λ.. Αυτό που κάνει βέβαια την
είδηση ακόμη πιο ενδιαφέρουσα, είναι ότι η μικροσκοπική μηχανή
που κατασκευάζεται με τις ίδιες μεθόδους όπως αυτές που
χρησιμοποιούνται στην κατασκευή ηλεκτρονικών _τσιπ_, έχει
διαστάσεις μόλις μερικά εκατομμυριοστά του μέτρου. Αποτελείται
από δύο στοιχεία, που μέσω ράβδων κινούν ένα γρανάζι με οκτώ
δόντια που έχει διάμετρο μόλις 60 εκατομμυριοστά του μέτρου. Ο
κινητήρας ενεργοποιείται από μια γεννήτρια παλμών, που παράγει
ηλεκτρισμό σε μορφή κυματομορφής μεγάλης συχνότητας. Σύμφωνα
με τους κατασκευαστές του κινητήρα, αυτή η γεννήτρια είναι
προς το παρόν και ο λόγος που η μηχανή δεν μπορεί να
περιστραφεί ακόμη ταχύτερα. Σε επόμενα μοντέλα ελπίζεται η
γεννήτρια να ενσωματωθεί στην κατασκευή, κάνοντας το όλο
σύστημα πολύ απλούστερο και ταχύτερο. Το μεγάλο όμως ερώτημα
είναι τι ακριβώς χρειάζεται ένας τέτοιος κινητήρας. Η απάντηση
είναι ότι από μόνος του δεν έχει καμία πρακτική αξία. Σε
συνδυασμό όμως με μικροσκοπικά εργαλεία θα μπορούσε να
αποκτήσει πολλές χρήσεις, όπως η μικροχειρουργική, η κατασκευή
ηλεκτρονικών κυκλωμάτων, η επιστημονική έρευνα σε μικροσκοπική
κλίμακα κ.ά. Μια από τις πρώτες εφαρμογές στην ιατρική θα
είναι η προσαρμογή ενός εργαλείου που θα βοηθά στη διάνοιξη
των αποφραγμένων αρτηριών. Η όλη όμως τεχνολογία των
μικροκατασκευών, ένα μόνο δείγμα της οποίας είναι και ο
κινητήρας, μόλις αρχίζει να εξελίσσεται και οι ορίζοντές του
είναι απεριόριστοι. Τα εργαστήρια Σάντια έχουν παράδοση στην
παραπάνω τεχνολογία και ανάμεσα στ_ άλλα κατέχουν και το ρεκόρ
για την κατασκευή της μικρότερης ατμομηχανής στον κόσμο.
- Τα μικρά πράγματα που γίνονται μικρότερα, είναι σίγουρα ένας
τίτλος που ταιριάζει στα επιτεύγματα της μικροηλεκτρονικής και
περιγράφει απόλυτα ένα από τα πρόσφατα δημιουργήματα της
ιαπωνικής εταιρίας NEC. Στα πλαίσια πρόσφατου συνεδρίου η
εταιρία ανακοίνωσε ότι κατασκεύασε ένα ολοκληρωμένο κύκλωμα
μνήμης που μπορεί να αποθηκεύσει έως και 1 δισεκατομμύριο
στοιχεία πληροφοριών. Το τσιπ τύπου DRAM (Dynamic Random
Access Memory) έχει χωρητικότητα έως και 16 φορές μεγαλύτερη
από αυτά που βρίσκονται σήμερα σε χρήση και τέσσερις φορές
μεγαλύτερη από ένα ανταγωνιστικό τσιπ που ετοιμάζει μια
κοινοπραξία αποτελούμενη από την ΙΒΜ, την Τοσίμπα και τη
Ζίμενς. Το τσιπ προορίζεται να χρησιμοποιηθεί σε υπολογιστές
και συστήματα πολυμέσων και σύμφωνα με τους κατασκευαστές του
μπορεί να αποθηκεύσει 10 αντίγραφα όλων των έργων του Σαίξπηρ
ή 15 λεπτά βίντεο, ένα παράδειγμα που δείχνει από μόνο του τις
τεράστιες απαιτήσεις σε μνήμη των σύγχρονων εφαρμογών
πολυμέσων. Το τσιπ της ΝΕC είναι σχεδιασμένο με τεχνολογία που
επιτρέπει κυκλώματα με γραμμές διαστάσεων μόλις 0,25
μικρομέτρων που είναι η διάσταση ενός μέσου βακτηριακού
κυττάρου. Η ιαπωνική εταιρία πιστεύει ότι είναι εφικτή η
σχεδίαση κυκλωμάτων με γραμμές διαστάσεων 0,15-0,18
μικρομέτρων, κάτι που θα μειώσει το μισό τις σημερινές
διαστάσεις των 26x36 χιλιοστών του τσιπ. Η τελειοποίηση του
όμως θα απαιτήσει τουλάχιστον τρία ακόμη χρόνια και 1,5
δισεκατομμύριο δολάρια πριν την εμπορική του εκμετάλλευση που
είναι ένα άλλο δείγμα του κόστους που ενέχουν τέτοιου είδους
έρευνες.
- Σε μια παράλληλη εξέλιξη η Intel ανακοίνωσε ότι ο νέος
μικροεπεξεργαστής P6 που έχει σχεδιάσει και πρόκειται να
διαθέσει στην αγορά μέσα στον χρόνο θα είναι τουλάχιστον δύο
φορές ταχύτερος από τον Pentium που βρίσκεται σήμερα σε χρήση.
Μεγάλο μέρος της ταχύτητάς του οφείλεται σε μια τεχνική
_προβλέψεων_ κατά την εισαγωγή δεδομένων προς υπολογισμό, που
κάνει την εκτέλεση προγραμμάτων πολύ πιο αποδοτική. Σύμφωνα με
τις προδιαγραφές που ανακοινώθηκαν, ο P6 θα μπορεί να εκτελεί
τουλάχιστον 1700 εκατομμύρια υπολογισμών το δευτερόλεπτο
(MIPS, Million Instructions Per Second). Συγκριτικά ο βασικός
επεξεργαστής της Intel 8088, που δημιούργησε την επανάσταση
των προσωπικών υπολογιστών και παρουσιάστηκε το 1979, μπορούσε
να εκτελέσει μόλις 0,75 MIPS.
Ο P6 βρίσκεται σε σχεδίαση εδώ και πέντε χρόνια και η παραγωγή
του χρησιμοποιεί την ίδια τεχνολογία με τον Pentium. Ο πρώτος
όμως περιέχει 5,5 εκατομμύρια τρανζίστορ, σε σχέση με τον
δεύτερο που βασίζει τη λειτουργία του σε 3,1 εκατομμύρια
τρανζίστορ. Η μεγαλύτερη όμως ταχύτητα του P6 βασίζεται σε μια
τεχνική που η Intel ονομάζει _Δυναμική Εκτέλεση_. Σημαντικές
καθυστερήσεις επεξεργασίας παρατηρούνται στη φάση της
εισαγωγής στοιχείων ή την εξαγωγή των αποτελεσμάτων ενός
υπολογισμού. Ο P6, σε αντίθεση με τα προηγούμενα μοντέλα,
εκτελεί μια υπολογισμένη πρόβλεψη του αποτελέσματος και
συνεχίζει την εκτέλεση του προγράμματος μέχρι ένα άλλο σημείο,
όπου θα πρέπει και πάλι να κάνει μια επιλογή. Ο επεξεργαστής
έχει τη δυνατότητα να εκτελέσει μέχρι και οκτώ τέτοιες
διακλαδώσεις του βασικού προγράμματος. Όταν είναι γνωστά
περισσότερα στοιχεία ή το ακριβές αποτέλεσμα, απαλείφει τους
κλάδους που είναι λανθασμένοι. Η ικανότητα αυτή του P6
βασίζεται στη δημιουργία ειδικών αλγορίθμων μετά από μελέτη
δεκάδων χιλιάδων προγραμμάτων που χρησιμοποιούνται σε
ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Σύμφωνα όμως με την εταιρία, οι
ικανότητες του P6 δεν βασίζονται απευθείας στο εν χρήση
λογισμικό και θα είναι αποτελεσματικοί για όλες τις
μελλοντικές εφαρμογές.