Aυτοκίνητο και τρέϊλερ
AYTOKINHTO KAI ΤΡΕ_ΛΕΡΣυνδυασμός που απαιτεί προσοχή
Οι ιδιατερότητες της μεταφοράς του σκάφους με το
τρέιλερ που θα ρυμουλκείτε εσείς ο ίδιος δεν αφορούν
μόνον τους οδηγικούς χειρισμούς, αλλά και τη φόρτωση
του ρυμουλκούμενου. Όλα τα αυτοκίνητα μπορούν να
ρυμουλκήσουν τρέιλερ.
Δεν ισχύει όμως και το _όλα ρυμουλκούν τα πάντα_.
Κείμενο/Φωτογραφίες: M. Κωνσταντάτος
ΓΙΝΕΤΑΙ εύκολα αντιληπτό ότι η ικανότητα ρυμούλκησης κάθε
αυτοκινήτου, δηλαδή η δύναμη έλξης του, έχει άμεση σχέση με
την ιπποδύναμή του αλλά όχι μόνο με αυτή. ?λλη ικανότητα έχει
ένα προσθιοκίνητο αυτοκίνητο, άλλη ένα τετρακίνητο, ένα
στέσιον ή μία Σιτροέν με υδροπνευματική ανάρτηση και μικρούς
προβόλους.
Στο βιβλίο του κατασκευαστή κάθε μοντέλου αναφέρεται η οριακή
ικανότητα ρυμούλκησης που μεταφράζεται σε κιλά.
Βάσει αυτού του δεδομένου θα σας δοθεί και η αντίστοιχη άδεια
ρυμούλκησης. Συνήθως ο κατασκευαστής αναφέρει δύο όρια
ρυμούλκησης. Το πρώτο αφορά τα τρέιλερ δίχως φρένα και το
δεύτερο -και μεγαλύτερο νούμερο- τρέιλερ με φρένα.
Ένα μέσο αυτοκίνητο 1.400 κ.εκ. με συνδυασμό στα φρένα δίσκων
εμπρός, ταμπούρα πίσω, και απόδοση κινητήρα από 65-80 ίππους,
συνήθως μπορεί να _τραβήξει_ 400-500 κιλά (χωρίς φρένα) και
800-900 κιλά, αν το τρέιλερ έχει δικά του φρένα. Όπως
αντιλαμβάνεστε λοιπόν το βασικότερο πρόβλημα, αν το φορτίο που
θα ρυμουλκήσετε είναι μεγαλύτερο από το όριο του κατασκευαστή,
είναι η αδυναμία πέδησης κι όχι αυτή καθαυτή η έλξη.
Γιατί για να βγείτε στο δρόμο σέρνοντας πίσω σας εξαρτώμενο
όχημα χρειάζεται κάποια άδεια (το αυτοκίνητο, όχι ο οδηγός). H
άδεια αυτή εκδίδεται από το Υπουργείο Μεταφορών με την
προσκόμιση της άδειας και του βιβλίου του αυτοκινήτου, των
παραστατικών του τρέιλερ, αίτησης και του απαραίτητου
παράβολου. Τα παραστατικά του τρέιλερ είναι το αποδεικτικό της
αγοράς του (τιμολόγιο ή Δ.Λ.Π.) και η βεβαίωση του μηχανολόγου
που το επιθεώρησε και το ενέκρινε. Και τα δύο τα δίνει σ_ εσάς
αυτός που θα σας πουλήσει το τρέιλερ, αν είναι καινούριο.
Στην περίπτωση αγοράς μεταχειρισμένου, το πωλητήριο πρέπει
απαραίτητα να συνοδεύει η άδεια ρυμούλκησης του προηγούμενου
ιδιοκτήτη. Αλλιώς πρέπει να βρείτε μηχανολόγο να σας δώσει νέα
γραπτή έγκριση ή να το περάσετε από το Υπουργείο για
επιθεώρηση.
Πρέπει εδώ να πούμε ότι κάθε άδεια ρυμούλκησης που εκδίδει το
Υπουργείο Μεταφορών ισχύει μόνον για το συγκεκριμένο ζευγάρι,
αυτοκίνητο-τρέιλερ. Αν αλλάξετε ένα από τα δύο, χρειάζεται νέα
άδεια ρυμούλκησης (και τα τρέιλερ έχουν Serial Number).
Αυτά όλα, πολλές φορές τα ελέγχουν οι τροχονόμοι όταν
σταματούν για έλεγχο αυτοκίνητα με τρέιλερ και δεν αρκούνται
απλά στην επίδειξη της άδειας ρυμούλκησης. Αν κάτι δεν πάει
καλά, αν δηλαδή δεν έχετε καθόλου άδεια ή τα στοιχεία
αυτοκινήτου-ρυμούλκας δεν ταιριάζουν, θα πληρώσετε πρόστιμο
περίπου 10.000 δρχ.
Για κάτι ακόμη που μπορεί να σας ελέγξουν είναι αν τα φώτα του
τρέιλερ λειτουργούν σωστά και υπάρχει πινακίδα με τον αριθμό
του αυτοκινήτου και στην πλάτη του τρέιλερ. Όσον αφορά τα φώτα
δώστε ιδιαίτερη σημασία, όχι τόσο για το φόβο του ελέγχου αλλά
για την οδική ασφάλεια.
Αυτά σχετικά με το τυπικό O.K. της διακίνησης του τρέϊλερ στο
δρόμο πίσω από το αυτοκίνητο. Κανένας όμως δεν θα σας ελέγξει
για το πόσο έχετε φροντίσει ώστε η κίνηση του εξάτροχου
συνόλου να είναι ασφαλής για σας και για όσους βρίσκονται
κοντά σας. Αυτό πρέπει να το κάνετε εσείς, γιατί αν κάτι πάει
στραβά, η κατάσταση, το πιο πιθανόν είναι να αποβεί πολύ πιο
δυσάρεστη από μία ζημιά.
Επί της ουσίας...
Πήραμε το τετρακίνητο RAV 4 της TOYOTA για να ρυμουλκήσουμε
μέχρι τη γλύστρα το σκάφος μας, ένα φουσκωτό OLYMPIC 5,25 μ.
Από προδιαγραφές είμαστε εντάξει. Το RAV 4 έχει ελκτική
ικανότητα 1.500 κιλών (με φρένα). Το σκάφος με πλήρη εξοπλισμό
(μηχανή, καύσιμα κ.λπ.) ζυγίζει 600 κιλά και γύρω στα 100 το
τρέιλερ.
Πρώτα απ_ όλα η φροντίδα πρέπει να αρχίσει από την τοποθέτηση
του φορτίου (σκάφους) πάνω στο τρέιλερ.
Υπάρχουν τέσσερις βασικοί κανόνες:
1. Τα τελευταία ράουλα του τρέιλερ πρέπει να στηρίζουν το
ύστατο σημείο της πρύμνης.
2. H πλώρη πρέπει να ακουμπά καλά στο ράουλο του εργάτη του
οποίου το σκοινί, ο ιμάντας ή το συρματόσχοινο να περνά από
κάτω του και να πιάνει στον κρίκο της πλώρης του σκάφους.
3. H πολυεστερική γάστρα να πατάει καλά το ίδιο σ_ όλα τα
ράουλα του τρέιλερ.
4. Κατά τη διάρκεια της ρυμούλκησης, το σκάφος να είναι δεμένο
και με δεύτερο σκοινί στον κρίκο της πλώρης με τη βάση του
εργάτη.
H στήριξή του από την ολίσθηση προς τα πίσω δεν πρέπει να
βασίζεται μόνο στο σκοινί ή συρματόσκοινο του εργάτη και κατ_
επέκταση στην καστάνια που εμποδίζει το ξετύλιγμα.
Από τους κραδασμούς αυτή μπορεί εύκολα να σηκωθεί, να
απελευθερώσει το γρανάζι και το σκάφος να φύγει πίσω αν δεν
είναι και από κάπου αλλού δεμένο. Ένας ακόμη ιμάντας πρέπει να
κρατά το σκάφος σταθερό πάνω στα ράουλα. H καλύτερη θέση
τοποθέτησής του είναι όσο το δυνατό πιο πίσω.
Επόμενη κίνηση είναι η ρύθμιση του κέντρου βάρους του
ρυμουλκούμενου. Στο ταξίδι το τρέιλερ με πλήρες το φορτίο του
πρέπει να έχει βάρος στη _χούφτα_ του κοτσαδόρου, από 30 έως
50 κιλά το πολύ.
Κατά τη διάρκεια της ρυμούλκησης, στο σημείο της σύνδεσης,
εκτός από τη δύναμη της έλξης, εξασκούνται και δυνάμεις
κάθετες. Αν το τρέιλερ είναι _ελαφρύ_ μπροστά, σε κάθε ανοδική
τάση, καλείται μόνον η _γλώσσα της χούφτας_ να εμποδίσει το
ξεκοτσάρισμα. Φανταστείτε τι μπορεί να συμβεί αν αυτή η τάση
ξεπεράσει την αντοχή της. Αλλά και στη σθεναρή αντίστασή της,
οι συνεχείς ανοδικές δυνάμεις, μειώνουν την πρόσφυση των πίσω
τροχών του αυτοκινήτου πάνω στο οδόστρωμα, με τα γνωστά
επακόλουθα.
Αν συμβαίνει το αντίθετο, δηλαδή έχουμε υπερβολικό βάρος στον
κοτσαδόρο, πέραν του ότι θα δυσκολευόμαστε να μετακινήσουμε με
τα χέρια το τρέιλερ με το φορτίο του, το όλο σύστημα της
σύνδεσης και ρυμούλκησης επιβαρύνεται τόσο, όσο δεν
υπολογίσθηκε για να αντέχει, αφού ο ρόλος του κοτσαδόρου δεν
είναι τόσο να σηκώνει φορτία, αλλά να έλκει.
Επιπλέον επηρεάζεται η συμπεριφορά του πίσω μέρους του
αυτοκινήτου (καταπόνηση αναρτήσεων) και ο κεντρικός άξονας του
τρέιλερ τραβάει περισσότερο ζόρι, ιδίως όταν οι ρόδες πέφτουν
σε λακκούβες.
Στο δρόμο_
Καταλαβαίνετε ότι η συμπεριφορά του αυτοκινήτου, όταν
ρυμουλκεί δεύτερο όχημα, δεν είναι ίδια όπως όταν κινείται
μόνο του. Δεν αναφερόμαστε μόνον στις μειωμένες επιδόσεις.
Αυτές έτσι κι αλλιώς πρέπει να είναι χαμηλές για λόγους
ασφαλείας. Εκείνα που στην ουσία απασχολούν αυτούς που
ρυμουλκούν με το αυτοκίνητό τους, είναι η ικανότητα πέδησης
και η κίνηση όπισθεν. Στην κίνηση όπισθεν με τρέιλερ τα
πράγματα αν και δεν είναι δύσκολα, είναι τουλάχιστον
διαφορετικά και χρειάζεται κάποια εξάσκηση. H αλλαγή
κατεύθυνσης απαιτεί _ανάποδους_ χειρισμούς του τιμονιού.
Δηλαδή για να πάει το τρέιλερ αριστερά, το τιμόνι πρέπει να
στρίψει δεξιά και αντίστροφα.
Μια πρακτικά εύκολη λύση αυτής της αντίθετης κίνησης είναι ο
οδηγός να κρατά το τιμόνι από κάτω, οπότε το αριστερά και
δεξιά_ αντιστρέφεται και οι χειρισμοί ανταποκρίνονται στην
κατεύθυνση που θέλουμε να ακολουθήσει το ρυμουλκούμενο.
Πάντως δεν είναι τόσο δύσκολο όσο τουλάχιστον θα σας φανεί
στην αρχή. Έως ότου αποκτήσετε την αίσθηση της αλλαγής
κατεύθυνσης του τρέιλερ στην κίνηση προς τα πίσω, σε σχέση με
την κατεύθυνση των τροχών, του αυτοκινήτου, κάντε όλες τις
κινήσεις πάρα πολύ αργά, ή ακινητοποιώντας τελείως το όχημα,
πρώτα_ σκεφτείτε τι θέλετε να κάνετε, στρίψτε στη συνέχεια
τους τροχούς όσο νομίζετε ότι χρειάζεται και ξεκινήστε.
Να θυμάστε: ακόμη και οι_ νταλικέρηδες έγιναν, δεν γεννήθηκαν.
Εκεί που δεν μπορούμε να σας συμβουλέψουμε πραγματικά είναι το
τι θα κάνετε αν χρειαστεί να βάλετε τον συνδυασμό των δύο
οχημάτων μέσα σε οχηματαγωγό πλοίο. Εδώ ισχύει το _όπως σας
φωτίσει ο θεός_.
Μεγαλύτερη σημασία όμως στην οδική συμπεριφορά του
αυτοκινήτου-τρέιλερ έχει η πέδηση. Για την κίνηση προς τα πίσω
μπορεί να ταλαιπωρηθείτε μέχρι να τα καταφέρετε, αν όμως το
κινούμενο σύνολο στην κανονική του πορεία, δεν σταματήσει όταν
χρειαστεί, τότε η διασκέδαση θα γίνει θλίψη. Γίνεται αντιληπτό
ότι όταν το αυτοκίνητο ρυμουλκεί, δεν έχει την ίδια ικανότητα
επιβράδυνσης και ακινητοποίησης. Γι_ αυτό πριν παρουσιαστεί η
έκτακτη ανάγκη, μάθετε καλά πώς αντιδρούν τα φρένα, μην
υπερβαίνετε ποτέ τα όρια ταχύτητας, αυξήστε όμως ταυτόχρονα
την απόσταση από το προπορευόμενο όχημα. Σε καμία περίπτωση,
ακόμη κι αν ο δρόμος εμπρός σας είναι απολύτως _καθαρός_ από
άλλα οχήματα, μην υπερβαίνετε σε ταχύτητα τα 80 χλμ./ώρα.
Αν πάλι αποφασίσετε να εξοπλίσετε το τρέιλερ με φρένα, θα
πρέπει να έχετε κατά νου ότι μπορείτε να βασίζεστε σ_ αυτά,
όσο τουλάχισοτν λειτουργούν. Κι αυτό γιατί τα φρένα στα
τρέιλερ που μεταφέρουν σκάφη είναι πολύ ευαίσθητα. Κάθε φορά
που βάζετε και βγάζετε τη βάρκα από το νερό, οι τροχοί
μπαίνουν αναγκαστικά στη θάλασσα και το αλάτι μπορεί να τα
αχρηστέψει γρήγορα, όσο γλυκό νερό κι αν τους ρίχνετε κάποιες
φορές. Για να είναι πάντοτε εν λειτουργία, πρέπει πολύ συχνά
να λύνονται και να καθαρίζονται με σχολαστικότητα.
Ένα τρίτο σημείο προσοχής στην οδήγηση με τρέιλερ είναι οι
στροφές.
Το ρυμουλκούμενο που ακολουθεί το όχημα που το σέρνει και
αλλάζει κατεύθυνση, δεν πατά πάντα στα ίχνη των προπορευόμενων
τροχών. Υπάρχει μια κλίση προς το εσωτερικό της στροφής που
αυξάνεται από δύο παράγοντες:
A. Το πόσο κλειστή είναι η στροφή.
B. Το πόσο μεγάλο είναι το μεταξόνιο του τρέιλερ.
Όσο πιο κλειστή είναι η στροφή, τόσο ο εσωτερικός τροχός του
τρέιλερ διαγράφει τόξο μικρότερο από το αντίστοιχο του πίσω
τροχού του αυτοκινήτου.
Όσο πιο μακρύ είναι το μεταξόνιο τόσο στη στροφή ο εσωτερικός
τροχός θα απομακρυνθεί εσωτερικά από το ίχνος των πίσω τροχών
του αυτοκινήτου.
Έτσι λοιπόν, όσο μακραίνει το μεταξόνιο του τρέιλερ, έχουμε
καλύτερη στήριξη του φορτίου πάνω του, αλλά χρειάζεται προσοχή
στις στροφές.
Βασικός βοηθός σ_ αυτό είναι οι καθρέφτες του αυτοκινήτου,
ώστε να ελέγχετε οπτικά συγχρόνως όλο το ύψος του
ρυμουλκούμενου, τους τροχούς και το κύτος του σκάφους, το
οποίο και αυτό συνήθως υπερβαίνει το πλάτος του αυτοκινήτου.
Έχετε δε υπόψη σας ότι το μέγιστο πλάτος που μπορείτε να
ρυμουλκείτε είναι 2,5 μέτρα.
H συντήρηση_
Το τρέιλερ χρειάζεται απαραίτητα τακτικό έλεγχο. Τα σημεία που
πρέπει να φροντίζετε είναι δύο: οι τροχοί και η χούφτα που
κουμπώνει στον κοτσαδόρο.
Οι τροχοί λοιπόν περιστρέφονται γύρω από τον άξονα στηριγμένοι
πάνω με ρουλεμάν, τα οποία βρίσκονται _φυτεμένα_ μέσα σ_ ένα
μουαγιέν με μπουζόνια που πάνω τους βιδώνει ο τροχός.
Θεωρητικά αυτά τα ρουλεμάν μέσα στις _φωλιές_ τους είναι
στεγανά για να μην τα καταστρέφει η αλμύρα της θάλασσας.
Κανείς όμως και τίποτε δεν εγγυάται ότι αυτό θα συμβαίνει για
μεγάλο διάστημα. Έτσι, κάθε δύο χρόνια καλά είναι να
αντικαθιστώνται μαζί με τις τσιμούχες, γιατί αν κατά τη
διάρκεια της κίνησης διαλυθεί ένα ρουλεμάν ...φεύγει ο τροχός.
Μπορεί να είστε τυχεροί και να μην συμβεί τίποτε χειρότερο,
την ακινητοποίηση όμως του τρέιλερ δεν τη γλυτώνετε.
Τα μπουζόνια και τα παξιμάδια που στηρίζουν τον τροχό στο
μουαγιέν, πρέπει να λιπαίνονται και να ξεσφίγγονται
κάπου-κάπου, αλλιώς με την επίθεση της αλμύρας όλα θα γίνουν
ένα σώμα και αν κάποτε μείνετε από λάστιχο δεν θα μπορείτε να
λύσετε τον τροχό για να τον αντικαταστήσετε. Αν έχετε
προνοήσει φυσικά να διαθέτετε τρίτο κανονικό τροχό.
H χούφτα επίσης χρειάζεται περιοδικά λίπανση. Αν την αμελήστε,
αυτό που θα συμβεί, είναι να μπλοκάρει κάποια στιγμή ενώ έχετε
_κλειδώσει_ το τρέιλερ, οπότε είναι πλέον αναγκαία η επέμβαση
με _penetrating oil__ σφυρί και καλέμι.
Επιπλέον, ελέγχετε και αντικαθιστάτε συχνά το σχοινί του
εργάτη. Προτιμάτε ένα καλό σκοινί (σκότα) ή ιμάντα,
αποφεύγοντας τα συρματόσχοινα._Μ.Κ.