Tαξιδεύοντας στην άγνωστη Eλλάδα
Στον Πάρνωνα του ΑιγαίουΒυζαντινά κατάλοιπα και λαογραφικά διαμάντια που χάνονται εκεί στη χώρα των
Τσακώνων, από τη Σίταινα και τον Πραστό, μέχρι τον Κοσμά και το Λεωνίδιο.
Του: A. Τσαντούλα
Διαφάνειες: Πην. Τσαντούλα
ΣΤΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ του Πάρνωνα απλώνεται μία παράξενη περιοχή, γεμάτη πυκνά
πουρνάρια και πέτρινους όγκους. H επαρχία Κυνουρίας, η παλιά Τσακωνιά.
Αδρό το ανάγλυφο σμιλεύει το χαρακτήρα των γηγενών, και οι Ελευθερολάκωνες
μεταμορφώνονται στο πέρασμα των αιώνων σε Τσάκωνες, μια ράτσα ιδιόμορφη στη
γλώσσα και τα ήθη, μια κοινωνία που δίνει το δικό της μερίδιο στην ανάπτυξη
και την πρόοδο.
Κτηνοτρόφοι και κτιστάδες, υλοτόμοι και καμινιαραίοι.
H αξιοσημείωτη αρχιτεκτονική παρουσία στη βάση του ελατοδάσους του Πάρνωνα,
σημαδεύει την περιοχή που αντιστέκεται στο χρόνο και παραμένει πρόκληση για
ανακάλυψη στον διψασμένο για γνώση ταξιδευτή.
Από το παράλιο Αστρος ξεκινάμε για τον Αγιο Πέτρο. Δεκαπέντε ανηφορικά
χιλιόμετρα μας οδηγούν σε αριστερή διασταύρωση προς Πλάτανο και Καστάνιτσα.
O δύσκολος δρόμος, με την ξεπερασμένη αντίληψη χάραξης, προσφέρει ένα
πανόραμα του Μαλεβού, που εκτείνεται από τη Θυρεάτιδα Γη μέχρι κάτω τον
Κάβο-Μαλιά.
Σε πέντε χιλιόμετρα το χωριό Χάραδρος και, αμέσως μετά σε επτά χιλιόμετρα
στα δεξιά, το μονοπάτι οδηγεί στον περίφημο καταρράκτη, αρκεί να είσαστε
εκεί από Ιανουάριο μέχρι Μάιο. Αμέσως μετά ο Πλάτανος και ο δρόμος χάνει
τον ασφαλτοτάπητα για να τονισθεί η αξία του παλιού μέσα στο χώμα και την
πέτρα.
Μετά από έξι χιλιόμετρα η ορεινή Σίταινα βυθίζεται στα έλατο, και το
χοιρινό και το κατσίκι στην ψησταριά του Μπόκολ αλλοιώνουν τη σύνθεση του
βουνίσιου αέρα.
Σε δέκα λεπτά η Καστάνιτσα με το καμπαναριό πάνω στο βράχο, θυμίζει
νησιώτικο οικισμό, χαμένο στη μαγεία του δάσους της καστανιάς και της
κερασιάς.
O καστανιτσιώτικος ξυλόδρομος για τη μεταφορά της ξυλείας και το μνημείο
της αξεπέραστης επινοητικότητας των διαφορετικών ανθρώπων, το υδροπρίονο,
«σβήνουν» στη λήθη και στην απομόνωση που επιβάλλει η νέα τάξη πραγμάτων.
Δύο χιλιόμετρα πιο κάτω ο ανεγκέφαλος εργολάβος κατέστρεψε το σπάνιο
μονότοξο γεφύρι, στο βωμό της διάνοιξης του δρόμου προς τη θάλασσα.
H πανδαισία της καστανιάς, στην πιο όμορφη παρουσία της στην Ελλάδα,
μειώνει τους ρυθμούς μεταφοράς ενώ τέσσερα χιλιόμετρα πιο κάτω «η Καλύβα
του Μπάρμπα Θωμά», εγγυάται την αποκατάσταση της στομαχικής μας ισορροπίας,
όταν φυσικά είναι ανοικτή.
Τα ρόμπολα διαδέχονται τις βυσσινιές και στο έκτο χιλιόμετρο, πριν από τον
Αη Γιάννη και το πυροφυλάκιο, πάμε αριστερά. Επτακόσια μέτρα ακόμα και αντί
για τον κατήφορο προς Βαμβακού, διαλέγουμε πάλι αριστερά για τον
πυργόκτιστο Πραστό.
Το δάσος ξανοίγει, και μακριά προς την ανατολή, το βλέμμα χάνεται στη
θάλασσα. Επτά χιλιόμετρα ακόμα και η διασταύρωση «Τ», δεξιά οδηγεί προς τον
Αγ. Βασίλειο και αντίθετα προς το στόχο μας. Το γλυκό οροπέδιο-βαθύπεδο που
ακολουθεί θυμίζει έντονα τον διηγηματογράφο Κώστα Κρυστάλλη ενώ σύντομα, η
επαφή μας με τον πρόεδρο της καρδιάς της Τσακωνιάς, τον κ. Μιχάλη
Βλαχοπαναγιώτη, πλουτίζει τη γνώση και τα συναισθήματά μας.
H ξενάγηση στα τρίπατα αρχοντικά, τους πυργίσκους και τους εναπομείναντες
ναούς, μας φέρνει πίσω στην καταστροφή από τον Ιμπραήμ το 1826, όταν ο
Πραστός διέθεσε αμέτρητα χρήματα και παλικάρια για τον αγώνα και την
απελευθέρωση της Τριπολιτσάς.
«... η Πόλη βγάζει τ? άσπρα (χρήματα) και ο Πραστός τα κάνει πάστρα».
Το εμπόριο και το δαιμόνιο πνεύμα μεγαλουργούσε και το 1800 ο Πραστός είχε
εννέα ενορίες και πληθυσμό περί τις δέκα χιλιάδες -όσο η τότε Αθήνα.
O ζωντανός «μεταβυζαντινός Μιστράς», όπως δίκαια μπορεί να χαρακτηρισθεί
αυτός ο υπέροχος παραδοσιακός τόπος, με την αρχαία Δωρική να πλανάται στην
ατμόσφαιρα και να χαράζει τις επιγραφές, προσφέρει απλόχερα και σήμερα πέρα
από τις εικόνες, τις χορτόπιτες από αγριόχορτα, κρασί και σπιτικές
χυλοπίτες, ψωμί από «τσουγκριά», ντόπιο κυνήγι και λαχανικά.
Για τους ακούραστους, ο άσχημος δρόμος για έντεκα χιλιόμετρα οδηγεί στην
όαση της Μονής της Εορτακουστής (Αρτοκωστάς), ενώ πίσω στη διασταύρωση για
Αγ. Βασίλειο οδηγούμαστε τελικά στις βρύσες και τα πλατάνια του χωριού, για
να χαρούμε τη ροή του νερού και να ακούσουμε το ζωντανό παλμό της γης...
Αριστερή διασταύρωση για Παλαιοχώρι και σε επτά χιλιόμετρα το χωριό
ριζωμένο στα δάση του κάτω Πάρνωνα, έχει πλήθος τα στοιχεία για να
αντικρούσει την ονομασία του.
Από τον ασφαλτόδρομο βγαίνετε στην περίφημη Μονή της Έλωνας και τη θάλασσα
του Λεωνιδίου, αλλά αν διαθέτετε όχημα εκτός δρόμου και θέλετε κάτι
διαφορετικό, τότε στα πέντε χιλιόμετρα πάμε αριστερά στο εκκλησάκι, και σε
ακόμα πέντε, η έρημη Μονή του Αγίου Γεωργίου του Δρομέα και η γνωριμία με
τη καταπληκτική φυσιογνωμία του κοσμοκαλόγερου Γιώργου Τρίμμη αξίζει τον
κόπο.
Ακόμη τρία χιλιόμετρα και στα επόμενα πέντε λεπτά μπαίνουμε από τον πιο
ανορθόδοξο δρόμο, στον πασίγνωστο και πάντα επιθυμητό Κοσμά. Στην πλατεία
των Αγίων Αναργύρων, με την ομώνυμη εκκλησία και τις βρύσες με τα άφθονα
νερά, μπορεί κάποιος να ξαποστάσει στον «Ναύαρχο» ή στην οικογενειακή
ταβέρνα «Ο Πάρνων».
Τέλος, η παραδοσιακή καρυδόπιτα στο «Μπαλκόνι της Κυνουρίας», δεν ξεφεύγει
της προσοχής των πολυάριθμων ξένων και ντόπιων περαστικών.
H εικόνα της θάλασσας στο Λεωνίδιο και στα Πούλιθρα, στον Τυρό και την
Σαμπατική είναι η ολοκλήρωση ενός οδοιπορικού σε μια πανέμορφη μα και
πάμπλουτη σε μνήμες και αξία γωνιά της πατρίδας μας._Α.Τ.
JEEP CHEROKEE 2.5
Το Jeep Cherokee, όντας ταυτόσημο της ανεξαρτησίας από εδαφικές πονηριές
και δυσκολίες, δεν χρειάστηκε τη δική μας πίεση στα ελατοδάση του Πάρνωνα
για να αποδείξει τις αρετές του.
Αμερικανικών προδιαγραφών η εξωτερική του αισθητική με το τετραγωνισμένο
αμάξωμα, ορίζει ένα σύνολο που «στέκεται» ψηλά και ναι μεν δεν βάζει φωτιά
στους δασικούς δρόμους με τους 122 ίππους του 8βάλβιδου κινητήρα, αλλά
κινείται αξιοπρεπέστατα και με περισσή ασφάλεια, αφού η κλασικότατη -έως
αρχαιοπρεπής- πίσω ανάρτηση με τα ημιελλειπτικά φύλλα σούστας αποδεικνύεται
αρκετά λειτουργική.
Στα γρήγορα ασφάλτινα κομμάτια, από και προς το Λεωνίδιο, το σύστημα
διεύθυνσης εμφανίζεται αρκετά καλό, τα φρένα είναι αποτελεσματικότατα και
το ρεζερβουάρ των 76 λίτρων μπορεί να δώσει μιά αυτονομία γύρω στα 450 χλμ.
H ποιότητα κατασκευής γενικά είναι πολύ καλή, και το ευχάριστο εσωτερικό,
μας κάνει να προγραμματίζουμε στο εγγύς μέλλον την επόμενη έξοδο μαζί
του._Α.Τ.