Καλειδοσκόπιο
ΕΘΝΙΚΟ ΑΠΟΛ(ΟΓ)ΗΤΗΡΙΟΜόνον όσοι θέλουν να εθελοτυφλούν δεν είχαν καταλάβει ότι με όλη την
κινητικότητα των τελευταίων μηνών η εξαγγελία μίας ακόμη εκπαιδευτικής
μεταρρύθμισης ήταν απλώς θέμα χρόνου.
Αντίθετα, όσοι έχουν ξεπεράσει το εφήμερο της ελληνικής πραγματικότητας,
είχαν αρχίσει να ανησυχούν γιατί η «νέα» μεταρρύθμιση είχε μάλλον? αργήσει.
Είχαν περάσει άλλωστε ήδη αρκετά χρόνια από την ημέρα που ο
προ-προ-προκάτοχος του σημερινού υπουργού Παιδείας είχε αναγγείλει την
εκπαιδευτική μεταρρύθμιση που θα έβαζε τέλος σε όλες τις μεταρρυθμίσεις και
αρκετός καιρός από τότε που κάποιος διάδοχός του είχε αναλάβει να...
μεταρρυθμίσει τη μεταρρύθμιση.
Ήλθε λοιπόν μία ακόμη απόπειρα, όχι για να εξυγιανθεί η βαρέως πάσχουσα
Παιδεία στην Ελλάδα, αλλά για να αναπροσαρμοστεί το σύστημα που ρυθμίζει
τον τρόπο που κανείς μπορεί να διαβεί την πύλη του πανεπιστημιακού
παραδείσου.
Μόνο στις τελευταίες δύο δεκαετίες περάσαμε μέσα από «Εισαγωγικές»,
«Πανελλήνιες», «Πανελλαδικές» και «Γενικές», ενώ και η αμέσως προηγούμενη
ρυθμιστική «βαλβίδα» του συστήματος, η μέση εκπαίδευση πέρασε και αυτή από
τα... σαράντα κύματα του «Εξαταξίου Γυμνασίου», του «Γυμνασίου και
Λυκείου», των «Κλασικών και Πρακτικών» των «Δεσμών και των Κορμών». Και ο
μόνος λόγος που κανείς δεν μπορεί να συλλάβει τη μεγάλη εικόνα του θέματος
είναι ότι το σύστημα φροντίζει να την κρύβει επιμελώς.
Γονείς και μαθητές περνούν μέσα από τις συμπληγάδες του συστήματος όσο πιο
γρήγορα μπορούν και ακόμη πιο γρήγορα ξεχνούν τη δυσάρεστη εμπειρία και
παραχωρούν τη θέση τους στους επόμενους που φέρνει το ρεύμα. Και κάθε τόσο
φροντίζει να μεταμορφώνεται, μήπως και κάποιος έχει ξεμείνει από το παλαιό
ξεκαθάρισμα και παρουσιάζεται αναβαπτισμένο και εξαγνισμένο μέσα από τις
εξαγγελίες μιας «εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης».
Έρχεται λοιπόν κάθε καινούριο σύστημα με περγαμηνές μελετών σαν το καλύτερο
που ισχύει εντός και εκτός Ελλάδος. Και όπως πάντα συμβαίνει σ? αυτό τον
τόπο, όπου ποτέ δεν πάσχαμε από έλλειψη νόμων και συστημάτων, αλλά από την
εφαρμογή τους, το μόνο που ελπίζουμε είναι να παραμείνει κάμποσα χρόνια,
για να μάθουμε τουλάχιστον να το αντιμετωπίζουμε.
Γινόμαστε έτσι και εμείς μέρος ενός κατεστημένου που δημιουργήθηκε για να
αποδίδει χαρτιά και πτυχία, ενώ η Παιδεία παραμένει εδώ και δεκαετίες νεκρό
γράμμα. Αποδεχόμαστε έτσι τα «τυπικά προσόντα» της «κοινωνικής επιτυχίας»
και αδιαφορούμε για το περιεχόμενο που κρύβουν μέσα τους. Αδιαφορούμε όμως
έτσι και για τα μελλοντικά μέλη αυτής της κοινωνίας, τους πολίτες του
αύριο. Σταματάμε πάντα στο γράμμα της λέξης Παιδεία και όχι στην έννοιά
της, του καλλιεργημένου και πεπαιδευμένου πολίτη.
Βαδίζει λοιπόν το νέο εκπαιδευτικό σύστημα προς αυτή την κατεύθυνση; Μάλλον
όχι... Δε θα μπορούσε, άλλωστε, αφού δεν είναι αυτός ο σκοπός του. Το
καλύτερο που έχουμε να ελπίζουμε είναι να αποτελέσει καλύτερο σύστημα
διαχείρισης υποψηφίων από ό,τι υπήρξε το προηγούμενο. Εκπαίδευση πάντως με
την έννοια της πραγματικής Παιδείας δεν πρόκειται να παρέχει, αυτό που οι
διαχειριστές της εξουσίας πρόσφατα παρουσίασαν. Αλλωστε κάτι τέτοιο θα
έβαζε σε κίνδυνο το ίδιο το οικοδόμημα της εξουσίας, αφού οι καλλιεργημένοι
και πεπαιδευμένοι πολίτες μπορούν να κρίνουν, να αποφασίζουν, να
αμφισβητούν και να απαιτούν, ιδιότητες επικίνδυνες για τους κρατούντες.
Φαίδων Γ. Καραϊωσηφίδης
ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΕΞΟΡΓΙΖΕΙ ΖΩΟΦΙΛΟΥΣ
Τρεις σχεδόν δεκαετίες μετά τις τελευταίες διαστημικές αποστολές όπου
χρησιμοποιήθηκαν ζώα, το θέμα επανέρχεται στο προσκήνιο μετά την ανακοίνωση
ενός νέου προγράμματος, που πρόκειται να υλοποιηθεί από το τέλος του
χρόνου. Πρόκειται για δύο αποστολές, τις Bion 11 και 12 -συνεργασία της
Ρωσίας και Γαλλίας- που σχεδιάζονται για τα τέλη του 1996 και τις αρχές του
1998. Σε κάθε μία από αυτές δύο πίθηκοι της ποικιλίας Ρέζους θα εξαπολυθούν
στο διάστημα όπου και θα παραμείνουν σε τροχιά επί δύο περίπου εβδομάδες
πριν επιστρέψουν στη Γη. Στόχος του προγράμματος, που χρηματοδοτείται με 33
εκατομμύρια δολάρια από τη ΝΑΣΑ, είναι η έρευνα για τις επιπτώσεις που έχει
η παραμονή οργανισμών σε έλλειψη βαρύτητας για μεγάλα χρονικά διαστήματα.
Έτσι στη διάρκεια της παραμονής τους σε τροχιά, τα ζώα θα παρακολουθούνται
στενά για κάθε αλλαγή στη φυσιολογία τους. Για να γίνει όμως αυτό, οι
πίθηκοι θα παραμείνουν προσδεδεμένοι σε ειδικά καθίσματα σε όλο το διάστημα
της πτήσης, ενώ εμφυτευμένα στους μυς των άνω και κάτω άκρων ηλεκτρόδια θα
μεταδίδουν συνεχώς σχετικές μετρήσεις.
Αυτές όμως ακριβώς οι συνθήκες εξόργισαν τις οργανώσεις προστασίας
δικαιωμάτων των ζώων στις Η.Π.Α., που ήδη πιέζουν τη ΝΑΣΑ να αποσύρει την
υποστήριξή της από το πρόγραμμα. Κατηγόρησαν μάλιστα τον οργανισμό ότι
χρησιμοποιεί τη ρωσική έρευνα, δεδομένου ότι μία τέτοια αποστολή δε θα
λάμβανε ποτέ έγκριση στις Η.Π.Α. Η μεγαλύτερη οργάνωση από αυτές, γνωστή
σαν PETA (People for Ethical Treatment of Animals, Ανθρωποι για την Ηθική
Μεταχείριση των Ζώων), υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει απολύτως καμία
δικαιολογία για πειράματα όπως αυτά των αποστολών Bion 11 &12. Αντίθετα, η
επιστημονική ομάδα που βρίσκεται πίσω από αυτά, θεωρεί ότι είναι ο μόνος
τρόπος για τη συλλογή στοιχείων για μελλοντικές διαστημικές αποστολές και
ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την επίδραση της έλλειψης βαρύτητας στους
αστροναύτες σε διαστημικούς σταθμούς.
Οι πιέσεις φαίνεται ότι έχουν ήδη κάποια επιτυχία, αφού η αρχική πρόσθεση
να τοποθετηθούν στους πιθήκους των αποστολών Bion 11 & 12 και ηλεκτρόδια
στον εγκέφαλο εγκαταλείφθηκε. Επιπλέον, τον προηγούμενο μήνα η ΝΑΣΑ
συνέστησε επιτροπή για να ερευνήσει εάν τα υπόλοιπα πειράματα του
προγράμματος Bion συμφωνούν με την ηθική μεταχείριση των ζώων. Εκπρόσωπος
πάντως του αμερικανικού οργανισμού φέρεται να δήλωσε ότι τέτοιου είδους
έρευνα είναι απαραίτητη, όπως ακριβώς είναι και η χρήση πειραματόζωων στην
αντικαρκινική έρευνα. Οι αστροναύτες έπειτα από μακρά παραμονή στο διάστημα
παραπονιούνται για μία σειρά προβλημάτων υγείας, από καρδιακή αρρυθμία έως
αδυναμία να περπατήσουν. Ελπίζεται ότι τα στοιχεία που θα δώσει η αποστολή
Bion θα ρίξουν φως στις πτυχές του προβλήματος.
ΑΝΑΣΦΑΛΗ ΑΕΡΟΠΛΑΝΑ;
Είναι δυνατόν όλα τα αεροσκάφη που έχουν πετάξει μέχρι σήμερα να
ενσωματώνουν βασικά λάθη στη σχεδίασή τους; Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζουν
δύο αμερικανοί επιστήμονες, ο Αλεξάντερ Κόριν και ο Γκριγκόρι Μπάρενμπαλντ
του Πανεπιστημίου του Μπέρκλεϊ. Τα λάθη ξεκινούν από μία εξίσωση ενός
βασικού νόμου της αεροδυναμικής, που περιγράφει τη δύναμη που ασκεί ο αέρας
καθώς περνά γύρω από μία επιφάνεια όπως είναι η πτέρυγα ή η άτρακτος ενός
αεροσκάφους. Η εξίσωση αυτή περιγράφει τη δύναμη αυτή σαν μία φθίνουσα
λογαριθμική σειρά, που όμως έχει αποδειχθεί πειραματικά ότι αποδίδει τιμές
δυνάμεων μικρότερες από αυτές που εμφανίζονται στην πραγματικότητα. H
εξίσωση προτάθηκε πρώτη φορά τη δεκαετία του 1930 και χρησιμοποιείται
έκτοτε στη σχεδίαση αεροσκαφών, αλλά στάθηκε αδύνατο να επαληθευθεί
πειραματικά, επειδή απλά δεν έχει βρεθεί ένα αξιόπιστο τεστ για να
χρησιμοποιηθεί για το σκοπό αυτό.
Οι αεροναυπηγοί γνωρίζουν εδώ και πολλές δεκαετίες τη διαφορά ανάμεσα στη
θεωρητική και την πρακτική προσέγγιση, αλλά πάντοτε υπέθεταν ότι το
πρόβλημα οφείλονταν στις πειραματικές διατάξεις που χρησιμοποιούσαν,
ιδιαίτερα στις αεροδυναμικές σήραγγες. Στις τελευταίες τοποθετούνται
μοντέλα αεροσκαφών υπό κλίμακα, ενώ γιγάντιοι ανεμιστήρες δημιουργούν ρεύμα
αέρα, προσομοιώνοντας τις συνθήκες που το πραγματικό αεροσκάφος θα
συναντήσει στη διάρκεια της πτήσης. Σχετικά με το πρόβλημα έχουν υπάρξει
πολλές θεωρίες, που το απέδιδαν στην αλληλεπίδραση των τοιχωμάτων της
σήραγγας με το μοντέλο, ή στο γεγονός ότι οι δυνάμεις που εξασκούνται στις
επιφάνειες του μοντέλου είναι ανάλογες με τη στιλπνότητά τους, παράγοντας
που ήταν δύσκολο να ελεγχθεί αποτελεσματικά.
Οι Αλεξάντερ Κόριν και Γκριγκόρι Μπάρενμπαλντ υποστηρίζουν ότι το πρόβλημα
οφείλεται κυρίως στην εξίσωση και όχι στα πειραματικά δεδομένα που
πλησιάζουν περισσότερο την πραγματικότητα. Για να καθησυχάσουν πάντως την
επιστημονική κοινότητα και μέσα από αυτή το κοινό, προσθέτουν ότι το
γεγονός πως η σχεδίαση των αεροσκαφών βασίστηκε σε λανθασμένη εξίσωση δεν
σημαίνει ότι τα σημερινά αεροπλάνα είναι ανασφαλή. Οι σχεδιαστές τους
βασίζονται περισσότερο στα πειραματικά δεδομένα και προσθέτουν σε όλους
τους υπολογισμούς ένα περιθώριο ασφαλείας. Εάν όμως το λάθος επιβεβαιωθεί,
ίσως εξηγηθούν διάφορες αποτυχίες σε παλαιότερες απόπειρες αεροπορικών
σχεδιάσεων, κυρίως σε ό,τι αφορά τις επιδόσεις. Ελπίζεται, επίσης, ότι η
διόρθωση της εξίσωσης θα οδηγήσει σε ακριβέστερα μαθηματικά μοντέλα που θα
βελτιώσουν τα μελλοντικά αεροσκάφη (φωτογραφία: Airbus Industries).
ΜΕ ΤΗ ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΝΟΥ
Ακούγεται σαν μέρος διηγήματος επιστημονικής φαντασίας, αλλά σύντομα άτομα
με ειδικές ανάγκες θα είναι δυνατόν να ελέγχουν τη λειτουργία οικιακών
ηλεκτρικών συσκευών με τη βοήθεια των κυμάτων που εκπέμπει ο ανθρώπινος
εγκέφαλος. Σε δεύτερη φάση θα μπορούν ίσως να εκτελούν και πιο πολύπλοκες
εργασίες μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή, που θα ελέγχεται όμως και πάλι από
τα εγκεφαλικά κύματα.
Όλα αυτά ελπίζεται να γίνουν δυνατά με την εφεύρεση μίας επιστημονικής
ομάδας του Πανεπιστημίου του Σίτνεϊ που ονομάζεται «Νοητικός Διακόπτης». Η
αρχική ιδέα βασίστηκε σε κάτι που είναι γνωστό εδώ και είκοσι χρόνια. Ότι
δηλαδή το 95% των ανθρώπων εάν ηρεμήσουν και κλείσουν τα μάτια τους,
μπορούν να μεταβάλλουν τα κύματα «Αλφα» που εκπέμπει ο εγκέφαλος. Το
υπόλοιπο μέρος του προβλήματος ήταν σχετικά απλό. Θα έπρεπε να βρεθεί μία
συσκευή που να μπορεί να συλλαμβάνει τις αλλαγές στα εγκεφαλικά κύματα, να
τα ενισχύει και στη συνέχεια να τα αξιοποιεί προς την επιθυμητή κατεύθυνση.
Η ομάδα ύστερα από έρευνα σε 120 εθελοντές κατέληξε ότι τα κύματα
συχνότητας 8 έως 13 Hz προέρχονται από τους λοβούς στη βάση και το πίσω
μέρος του εγκεφάλου. Το δυσκολότερο, όμως, μέρος δεν ήταν στη σύλληψη των
κυμάτων, αλλά στον αξιόπιστο εντοπισμό των αλλαγών που είναι ανεπαίσθητες.
Αυτό έγινε δυνατό μέσω ηλεκτροδίων που είχαν προσκολληθεί στο κρανίο των
εθελοντών. Στη συνέχεια, τα σήματα που μεταβάλλονται από 5 έως και 15
εκατομμυριοστά του βολτ ενισχύθηκαν 150.000 φορές, ώστε να είναι ικανά να
ενεργοποιήσουν κάποιο ηλεκτρονικό κύκλωμα, και ο «νοητικός διακόπτης» ήταν
έτοιμος. Ένα άλλο πρόβλημα που εμφανίστηκε ήταν η ρύθμιση της συσκευής,
ώστε να μπορεί να απορρίπτει λανθασμένα σήματα από συσπάσεις των μυών ή
κινήσεις του κεφαλιού.
Παρόλες τις εντατικές έρευνες προς αυτή την κατεύθυνση, δεν είναι ακόμη
γνωστό πώς ακριβώς μεταβάλλονται τα εγκεφαλικά κύματα. Βρέθηκε πάντως ότι
αυτό είναι δυνατόν, μόνον όταν κάποιος κλείσει τα μάτια και ηρεμήσει.
Αντίθετα, δε συμβαίνει αυτό όταν κλείσουμε τα φώτα ή καλύψουμε τα μάτια για
να εμποδίσουμε το φως.
Το σημαντικό στην ανακάλυψη είναι ότι δεν απαιτεί εκπαίδευση και ο μέσος
άνθρωπος μπορεί να τη χρησιμοποιήσει, αφού κάνει μία σύντομη ρύθμιση. Ο
«νοητικός διακόπτης» έχει ήδη προσελκύσει το ενδιαφέρον αρκετών εταιριών,
αλλά όχι μόνο για συσκευές που θα εξυπηρετήσουν άτομα με ειδικές ανάγκες.
Αρκετές εταιρίες παιχνιδιών αλλά και ηλεκτρονικών υπολογιστών έχουν
ενδιαφερθεί για πιθανές εφαρμογές.
Η αυστραλιανή επιστημονική ομάδα εργάζεται τώρα για τον ακριβή εντοπισμό
μίας άλλης ομάδας κυμάτων του εγκεφαλικού φάσματος στα 5 έως 8 Hz. Εάν
γίνει δυνατόν να εκμεταλλευτούμε και μια δεύτερη δέσμη κυμάτων και να
δημιουργηθεί ένας δεύτερος διακόπτης, θα είναι δυνατή η εκτέλεση
πολυπλοκότερων εργασιών.
Στη φωτογραφία μέλος της ομάδας ελέγχει την κίνηση ενός παιδικού παιχνιδιού
μέσω του «νοητικού διακόπτη».
ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ
Αν και μοιάζει με ένα κοινό φορητό τηλέφωνο, πρόκειται για το μέρος ενός
συστήματος, που, όταν μπει σε εφαρμογή, πρόκειται να ανατρέψει τις
επικοινωνίες σε παγκόσμιο επίπεδο. Το σύστημα Iridium της αμερικανικής
Μοτορόλα φιλοδοξεί να είναι το πρώτο δορυφορικό δίκτυο επικοινωνιών που θα
είναι προσιτό στον καθένα δημιουργώντας τις βάσεις για το «παγκόσμιο
τηλέφωνο». Σύμφωνα με την αρχή της σχεδίασής του, ο συνδρομητής στο δίκτυο
θα μπορεί να καλεί ή να πραγματοποιεί συνδέσεις σε οποιοδήποτε σημείο του
πλανήτη, ανεξάρτητα από το επίπεδο στο οποίο βρίσκεται η τοπική υποδομή
τηλεπικοινωνιών. Με τον ίδιο τρόπο που λειτουργεί το δίκτυο των κινητών
τηλεφώνων, έτσι και το Iridium βασίζεται σε ένα πλέγμα αναμεταδοτών που
καλύπτουν την περιοχή ενδιαφέροντος καθώς ο συνδρομητής κινείται σ? αυτή.
Έστι, αυτόματα το σύστημα επιλέγει την καταλληλότερη σειρά αναμεταδοτών για
τον συνδέσει με κάποιον άλλο συνδρομητή στο κινητό ή το σταθερό δίκτυο. Η
μεγάλη διαφορά του Iridium από τα κοινά φορητά είναι ότι οι αναμεταδότες
δεν είναι επίγειοι αλλά ένα «νεφέλωμα» από 64 δορυφόρους τοποθετημένους σε
τροχιά γύρω από τη Γη. Σε κάθε δεδομένη στιγμή ο χρήστης του Iridium θα
μπορεί να δει τουλάχιστον τρεις από αυτούς, αν και τις περισσότερες φορές
ένας θα είναι αρκετός να τον συνδέσει με το δίκτυο. Από εκεί και πέρα το
τηλεφώνημα είναι μία απλή διαδικασία, όσο και αυτό που κάνουμε σε ένα
κλασικό σταθερό ή κινητό τηλέφωνο.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα στη δημιουργία του «παγκόσμιου κινητού τηλεφώνου»
δεν ήταν τεχνολογικό, δηλώνουν οι εκπρόσωποι της αμερικανικής εταιρίας. Τα
περισσότερα τεχνολογικά προβλήματα λύθηκαν εύκολα και ήδη οι πρώτοι τρεις
δορυφόροι προγραμματίζονται να εκτοξευθούν μέσα στον ερχόμενο Ιούλιο. Ήδη
όμως το σύστημα έχει δοκιμαστεί χρησιμοποιώντας την υπάρχουσα δορυφορική
υποδομή και η πρώτη φάση του αναμένεται να είναι επιχειρησιακή το 1998.
Ακριβώς όμως επειδή το Iridium φέρνει πραγματική επανάσταση στη δομή των
παγκόσμιων επικοινωνιών, τα περισσότερα προβλήματα υπήρξαν πολιτικά. Η
λειτουργία του «παγκόσμιου κινητού τηλεφώνου» δημιουργεί πολλά ερωτηματικά
για την ασφάλεια, τα τηλεπικοινωνιακά δικαιώματα, ακόμη και την κυριαρχία
μίας χώρας. Ο έλεγχος του συστήματος έτσι ώστε από τη μια να ικανοποιεί την
κάθε κυβέρνηση, αλλά και από την άλλη πλευρά να μην αλλοιώνει την αρχική
σχεδιαστική ιδέα αποτελεί το πιο περίπλοκο πρόβλημα. Το βέβαιο είναι πάντως
ότι τα σύνορα πέφτουν πλέον οριστικά στο επίπεδο τον επικοινωνιών, και
κινούμαστε γοργά προς μια νέα εποχή όπου ο πλανήτης γίνεται τουλάχιστον
τηλεπικοινωνιακά πολύ μικρότερος. Να σημειώσουμε ότι το πρωτότυπο τηλέφωνο
της φωτογραφίας μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σαν κοινό φορητό και επιτρέπει
τρεις ώρες συνεχούς επικοινωνίας ή 24 ώρες σε αναμονή.
ΜΑΥΡΗ ΤΡΥΠΑ
Μία από τις πρόσφατες, ανεκτίμητης αξίας, ανακαλύψεις του διαστημικού
τηλεσκοπίου «Χαμπλ» που βρίσκεται σε τροχιά εδώ και μερικά χρόνια, είναι ο
«ελλειπτικός» γαλαξίας NGC 4261 που βρίσκεται στον αστερισμό της Παρθένου
και σε απόσταση περίπου 100 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη. Ο γαλαξίας
αυτός έχει ιδιαίτερη σημασία για τους αστρονόμους, γιατί μάλλον κρύβει στο
κέντρο του μία γιγάντια «μαύρη τρύπα». Οι «μαύρες τρύπες» πιστεύεται ότι
είναι το τελικό στάδιο της ζωής ενός άστρου όπου η μάζα του έχει
συμπυκνωθεί σε απίστευτα μικρό όγκο με αποτέλεσμα η βαρύτητα να έχει πάρει
αντίστοιχα απίθανες τιμές. Το βαρυτικό πεδίο είναι τέτοιο που ούτε καν το
φως δεν μπορεί να διαφύγει, εξ ου και το όνομα των ουράνιων αυτών σωμάτων.
Οι «μαύρες τρύπες», όπως είναι εύκολα κατανοητό, δεν είναι άμεσα ορατές,
αλλά οι αστρονόμοι υποπτεύονται την ύπαρξή τους από διάφορα φαινόμενα που
παρατηρούν, όπως είναι και η περίπτωση του NGC 4261. Ο ίδιος ο γαλαξίας
είναι μία μάζα από περιστρεφόμενα αέρια και μεσοαστρική ύλη με διάμετρο 800
ετών φωτός. Μετρώντας την ταχύτητα περιστροφής του έχουν υπολογίσει ότι η
«μαύρη τρύπα» που βρίσκεται στο εσωτερικό του έχει τη μάζα 1,2
δισεκατομμυρίων άστρων του μεγέθους του δικού μας Ήλιου. Η τεράστια αυτή
μάζα είναι συγκεντρωμένη σε μία περιοχή του γαλαξία που δεν είναι
μεγαλύτερη από το ηλιακό μας σύστημα και που δεν καταλαμβάνει μάλιστα και
το κέντρο του NGC 4261. Αυτό αποτέλεσε έκπληξη για τους αστρονόμους, που
δεν μπορούσαν να υποθέσουν ποια δύναμη θα ήταν δυνατόν να μετακινήσει μία
τόσο μεγάλη «μαύρη τρύπα». Η υπόθεση που κάνουν είναι ότι ύλη που ξεχύνεται
από το ένα στόμιο της «μαύρης τρύπας» δημιουργεί φαινόμενο ανάλογο με αυτό
της ρουκέτας και σπρώχνει την «τρύπα» προς την περιφέρεια του γαλαξία. Στο
δρόμο της όμως καταβροχθίζει ό,τι συναντήσει και ίσως έχει ήδη καταναλώσει
ένα μικρότερο γαλαξία που συνάντησε ο NGC 4261, κάτι που ίσως εξηγεί και
την τεράστια ποσότητα σκόνης που έχει αποκαλύψει το τηλεσκόπιο «Χαμπλ».
ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ
ΙΑΤΡΙΚΗ
? Καλλυντικές κρέμες που περιέχουν το συστατικό Retin-A έχουν αποδεδειγμένα
αποτελέσματα στην καταπολέμηση ρυτίδων στο πρόσωπο. Από πρόσφατες όμως
έρευνες πιστεύεται ότι είναι επίσης αποτελεσματικές για την εξάλειψη ουλών
και εγκαυμάτων μικρής έκτασης. Η δράση τους όμως περιορίζεται σε σημάδια
που έγιναν πρόσφατα σε προηγούμενα ακέραιο δέρμα. Ελπίζεται ότι μελλοντικά
φαρμακευτικά παρασκευάσματα με Retin-A θα βοηθήσουν στη συντομότερη
αποθεραπεία έπειτα από μικρές εγχειρήσεις ή ατυχήματα.
? Η αμερικανική κυβέρνηση ενέκρινε τον προηγούμενο μήνα ένα τεστ για το
AIDS που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο σπίτι, αν και τα αποτελέσματα δεν
είναι μπορούν να ληφθούν άμεσα. Δείγμα αίματος, που λαμβάνεται με μία
ειδική σύριγγα, στέλνεται σε εργαστήριο και ο χρήστης λαμβάνει τα
αποτελέσματα τηλεφωνικά. Η έγκριση του τεστ, που θα πωλείται ελεύθερα σε
φαρμακεία, συνάντησε αρκετές αντιρρήσεις, όχι τόσο για την πιθανότητα
λάθους από τη χρήση του, όσο για το ότι πολλές ομάδες ιατρών επιμένουν ότι
μία τυχόν θετική απάντηση στο τεστ δεν μπορεί να δίνεται τηλεφωνικά.
Αντίθετα, ο αποδεδειγμένα πλέον φορέας του AIDS θα πρέπει να έχει τη
δυνατότητα άμεσης ψυχιατρικής συμβουλής και συμπαράστασης, σε μία
πραγματικά πολύ δύσκολη στιγμή της ζωής του.
? Μία μέθοδος που χρησιμοποιείται σήμερα για τη διάγνωση βλάβης του DNA σε
κύτταρα του δέρματος ή του αίματος μπορεί να διαγνώσει έγκαιρα την ασθένεια
Alzheimer. Σήμερα για τη διάγνωση της ασθένειας που διαταράσσει το νευρικό
σύστημα απαιτείται εγκεφαλική αυτοψία.
? Αλλος ένας μύθος που συνδέει τις καρδιοπάθειες με την αποχή από το σεξ
καταρρίπτεται. Πρόσφατη έρευνα αμερικανικού πανεπιστημίου αναφέρει ότι οι
πιθανότητες η συνηθισμένη σεξουαλική δραστηριότητα να προκαλέσει καρδιακή
προσβολή σε κάποιον καρδιοπαθή, που είχε ήδη ένα παρόμοιο προηγούμενο
περιστατικό, είναι μία στις 50.000. Συγκριτικά, οι ίδιες πιθανότητες για
καρδιακή προσβολή υπάρχουν και όταν το άτομο με καρδιοπάθεια σηκώνεται από
το κρεβάτι του.
? Το αμερικανικό υπουργείο Υγείας ενέκρινε τον προηγούμενο μήνα μία νέα
μέθοδο θεραπείας του προστάτη που δεν περιλαμβάνει τη χρήση φαρμάκων ή
εγχείρηση. Οι ιστοί βομβαρδίζονται με μικροκυματική ακτινοβολία,
προκειμένου να περιοριστούν σε όγκο.
? Πρόσφατη επιστημονική έρευνα αναφέρει ότι οργανισμοί που έχουν δεχθεί την
επίθεση διαφόρων ιών είναι περισσότερο ευάλωτοι στην προσβολή από AIDS.
Στους ιούς περιλαμβάνεται ακόμη και αυτός της γρίπης, ενώ το πιο
ανησυχητικό είναι ότι ακόμη και ορισμένοι εμβολιασμοί, όπως ο
αντιτετανικός, αφήνουν τον οργανισμό ευάλωτο στον ιό HIV που προκαλεί το
AIDS.
ΥΓΕΙΑ
? Οι ανάγκες άσκησης λόγω της καθιστικής ζωής που κάνουμε οι περισσότεροι,
έχουν οδηγήσει πολλούς στη χρήση μηχανημάτων στο σπίτι, συχνά σε συνδυασμό
και με δίαιτα για την απώλεια βάρους. Τα μηχανήματα όμως αυτά στις διάφορες
παραλλαγές τους δεν «καίνε» τις ίδιες θερμίδες. Έτσι, από την προσεκτική
επιλογή τους εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό και το αποτέλεσμα, δεδομένου ότι ο
χρόνος που μπορεί να διαθέσουν οι περισσότεροι σε άσκηση είναι σχετικά
περιορισμένος. Τα μηχανήματα που εξομοιώνουν το βάδισμα «καίνε» τις
περισσότερες θερμίδες. Ακολουθούν αυτά που εξομοιώνουν ανέβασμα σε
σκαλοπάτια, οι κωπηλατικές μηχανές και αυτές που προσφέρουν «κρος-κάουντρι
σκι». Τις λιγότερες πάντως θερμίδες καταναλώνουν τα σταθερά ποδήλατα, που
εξακολουθούν να είναι και τα πιο δημοφιλή. Εάν πάντως έχετε τη δυνατότητα
άσκησης σε ανοικτό χώρο, η καλύτερη μέθοδος για άσκηση είναι το βάδισμα και
όχι το «τζόγκιν», που εδώ και κάποια χρόνια έχει κατηγορηθεί ότι προκαλεί
μόνιμες βλάβες στα πόδια και τη μέση των δρομέων, ιδιαίτερα εάν γίνεται με
ακατάλληλα υποδήματα.
ΤΑ ΝΕΑ CD-ROM
CIVILIZATION II
Το αρχικό Civilization που είχε κυκλοφορήσει η Μicroproseπριν από πέντε
περίπου χρόνια αναδείχθηκε σε ένα από τα δημοφιλέστερα αλλά και
εθιστικότερα παιχνίδια στρατηγικής όλων των εποχών. Πρόσφατα κυκλοφόρησε το
Civilization II που βασίζεται στην αρχική εξαιρετικά επιτυχημένη ιδέα, αλλά
ενσωμάτωσε πολλά νέα στοιχεία από την εμπειρία των εκατοντάδων χιλιάδων
παικτών του σε όλο τον κόσμο.
Για τους αμύητους, να αναφέρουμε ότι με το Civilization ο παίκτης καλείται
να ξαναγράψει ουσιαστικά την ανθρώπινη ιστορία μέσα από τη δημιουργία μίας
αυτοκρατορίας. Ο τρόπος δε διαφέρει φυσικά από αυτόν με τον οποίο
εξελίχθηκε ο πολιτισμός πάνω στον πλανήτη. Για να αντιμετωπιστεί ο
ανταγωνισμός με άλλες φυλές, ο παίκτης πρέπει να κάνει τη δική του φυλή
ισχυρότερη πολιτικά, οικονομικά και στρατιωτικά. Έτσι, κατάλληλες και
«πεφωτισμένες» αποφάσεις για το πού θα διατεθεί ο πλούτος, συμμαχίες,
πόλεμοι, εξερευνήσεις, διπλωματία, τεχνολογικές ανακαλύψεις κ.ά. είναι τα
κλειδιά για την επιτυχία. Στην προκειμένη περίπτωση του Civilization ΙΙ
είναι να επικρατήσει κανείς στη διαστημική κούρσα που έρχεται κάποια στιγμή
στο σενάριο, εκτός και αν στο μεταξύ έχει κανείς επικρατήσει όλων των άλλων
φυλών έχοντας κάνει τον κόσμο του παιχνιδιού μονοκρατορία.
Για τους βετεράνους του Civilization να αναφέρουμε ότι έχουν προστεθεί
πολλές καινούριες παράμετροι και δυνατότητες, ενώ υπάρχουν δύο έτοιμα
σενάρια. Το ένα αναφέρεται στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, ενώ το άλλο είναι
σύγχρονο και αφορά την εποχή πριν από το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Φυσικά
υπάρχει πάντοτε η δυνατότητα να κατασκευάσει κανείς το δικό του και να
ξεκινήσει από όποιο σημείο της ανθρώπινης ιστορίας επιθυμεί. Η έκδοση του
Civilization ΙΙ σε CD-RΟΜΚ δίνει τη δυνατότητα να συμπεριληφθούν πολλά
βίντεο και μουσική που έλειπαν από το αρχικό παιχνίδι και κάνουν τη
διαδικασία πολύ πιο ευχάριστη και ενδιαφέρουσα.
Μία τελευταία συμβουλή για όσους ενδιαφερθούν για το Civilization είναι ότι
το παιχνίδι είναι πραγματικά εθιστικό και ετοιμαστείτε να περάσετε πολλές
ώρες στην οθόνη του υπολογιστή σας.
Οι ελάχιστες απαιτήσεις από το σύστημα που θα χρησιμοποιήσετε είναι
επεξεργαστής 486/66, 8 ΜΒ RAM, και οδηγός CD-RΟΜΚδιπλής ταχύτητας. Το
Civilization ΙΙ παίζει τόσο σε περιβάλλον Windows 3.1 όσο και Windows ?95.
Το Civilization ΙΙ σε μία από τις εκδόσεις που κυκλοφορεί στη χώρα μας έχει
και ελληνικό εγχειρίδιο οδηγιών. (Δρχ. 11.900)
SPEED HASTE
Το παιχνίδι αυτό από τη FriendWare που διανέμει η Electronic Arts είναι ένα
τυπικό δείγμα «Αrcade Game», βασίζεται δηλαδή περισσότερο στη δράση παρά
στο σενάριο. Η δράση φυσικά αφορά αγώνες αυτοκινήτου όπου οι επιλογές για
τον παίκτη είναι ανάμεσα σε αυτοκίνητα Φόρμουλα 1 όπου οι ταχύτητες είναι
μεγαλύτερες και σε Στοκ καρ όπου οι ταχύτητες είναι βέβαια μικρότερες αλλά
και η οδήγηση έχει μεγαλύτερες απαιτήσεις, αφού το κράτημα των αυτοκινήτων
είναι περιορισμένο. Το Speed Haste χαρακτηρίζεται από τα κορυφαία γραφικά
που αναδεικνύονται μέσα από ένα γρήγορο υπολογιστή. Να σημειώσουμε ότι
υπάρχει η δυνατότητα να παίξουν δύο παίκτες μαζί στον ίδιο υπολογιστή, ενώ
τέσσερις μπορούν να συνδεθούν σε δίκτυο για τη συμμετοχή σε αγώνα. Οι
ελάχιστες απαιτήσεις από το σύστημα που θα χρησιμοποιήσετε είναι
επεξεργαστής 486/66, 8 ΜΒ RAM, και οδηγός CD-RΟΜδιπλής ταχύτητας.
Περιλαμβάνεται ελληνικό manual.
A.T.F.
Advanced Tactical Fighter
Για την παραγωγή αυτού του προσομοιωτή πτήσης συνεργάστηκαν δύο πολύ μεγάλα
ονόματα, η Electronic Arts που έχει στο παρελθόν διανείμει μερικές από τις
μεγαλύτερες επιτυχίες στο χώρο και ο οίκος Jane?s που αποτελεί ταυτόσημο
των στρατιωτικών πληροφοριών με μία σειρά βιβλίων αναφοράς, που κυκλοφορεί
κάθε χρόνο -που πέρασαν μάλιστα πριν από δύο χρόνια στην ηλεκτρονική εποχή
και σε CD-ROM. Το ATF βασίζεται και αποτελεί συνέχεια της πολύ καλής σειράς
που ξεκίνησε με το US. Navy Fighters και συνεχίστηκε με το US Marine
Fighters, που χαρακτηρίζονται από τα καλύτερα Flight/Battle simulators που
έχουμε γνωρίσει. Πολύ καλά γραφικά, πολλές επιλογές για τον παίκτη,
ποικιλία σεναρίων, απόλυτα ρεαλιστικές «πτήσεις» είναι μερικά μόνο από τα
στοιχεία τους που εξακολουθούν να τα διατηρούν στην κορυφή της προτίμησης
των φίλων του είδους. Στην περίπτωση του ATF οι εντυπώσεις ξεκινούν από τη
συλλογή των αεροσκαφών που μπορεί να πετάξει ο παίκτης: Rafale, F-117A
Nighthawk, B-2 Lancer, X-29, X-31, F-22 Lightning II και X-32 ASTOVL. Κάθε
ένα από αυτά μπορεί να επιλεγεί και να συναντήσει τους αντιπάλους του που
τώρα περιλαμβάνουν εκτός των άλλων το EF2000 και το Mirage 2000. Οι οίκος
Jane?s προσέφερε τις πληροφορίες για να κατασκευαστούν τα γραφικά και οι
αλγόριθμοι για τα αεροπλάνα. Παράλληλα υπάρχει και μία μικρή εγκυκλοπαίδεια
για τα παραπάνω μαχητικά που περιλαμβάνει εκτός των πληροφοριών, εικόνες
και βίντεο καθώς και τομές με τα υποσυστήματα που υπάρχουν ενσωματωμένα στο
κάθε ένα. Κατά τα άλλα το ATF ακολουθεί τα χνάρια των US. Navy Fighters/US
Marine Fighters με το ίδιο μενού επιλογής και δυνατότητες να «φτιαχτούν»
αποστολές μεμονωμένες ή campaigns. Τώρα όμως έχει προστεθεί εκτός από το
παιχνίδι μέσω μόντεμ και η δυνατότητα «αερομαχιών» σε δίκτυο, ενώ πρώτη
φορά υποστηρίζεται έτσι και η συμμετοχή πολλών παικτών. Οι ελάχιστες
απαιτήσεις είναι υπολογιστής 486/33, 8 ΜΒ RAM, 24 MB στο δίσκο, οδηγό
CD-RΟΜΚδιπλής ταχύτητας και «Joystick». (Δρχ. 10.900)