Nίκος Mάργαρης

«...Δεν πρέπει, επομένως, να υπολογίζουμε τις βλάβες, τις οποίες προκαλούν οι κυνηγοί
στην ορνιθοπανίδα μόνο με τη βάση των σκοτωμένων και τραυματισμένων πουλιών αλλά και με
τη γενικότερη παρουσία τους. Οι περιβαλλοντολόγοι στη Λογαρού μέτρησαν ότι ο κάθε κυνηγός
εμπόδιζε τη βόσκηση σε χίλιες εκατό πάπιες!...»

Ήρθαν τα ψαρόνια

Τελευταία πηγαίνω συχνά στο χωριό μου στο Πήλιο. Στη διαδρομή -ήταν σούρουπο- σκεφτόμουν
ότι κάπως έτσι πρέπει ν? ακούγονται οι πυροβολισμοί στην Τσετσενία. Τούτο επειδή χαλούσε
ο κόσμος από τους κυνηγούς, που «άστραφταν και βροντούσαν» στον ελαιώνα. Την άλλη μέρα
έκανα βόλτα στην περιοχή με φίλους. Στον ελαιώνα των Μηλεών (μήπως υπάρχει και ο μηλεώνας
της... Ελιάς;) διαπιστώσαμε ότι τα άδεια φυσίγγια στο χώμα ήταν περισσότερα απ? τις
ελίτσες:
- Γιατί κυνηγούν εδώ;
- Επειδή έχει κυνήγι!
Ο καρπός της ελιάς αυτήν την εποχή είναι μία από τις λίγες προσφερόμενες τροφές στη φύση
για τα πουλιά. Αν προσθέσουμε και το γεγονός ότι περικλείει (με το λάδι) και μεγάλο
αριθμό θερμίδων, εύκολα αντιλαμβανόμαστε γιατί τις προτιμά μεγάλος αριθμός από αυτά.
?λλωστε, όπως έχω ξαναγράψει, αυτός είναι ο προορισμός τους, και όχι να γίνουν το λάδι
για την... παπάρα της «χωτιάτικης». Προσελκύει η ελιά τα πουλιά με τον καρπό της, αυτά
τον τρώνε και μεταφέρουν -διαμέσου του στομαχιού- το σπέρμα μακρύτερα. Τι νόημα θα είχε
να φυτρώσει μια νέα ελίτσα κάτω από την αιωνόβια μητέρα της; Δηλαδή η ελιά βάζει τα
καύσιμα και τα πουλιά αναλαμβάνουν τη μεταφορά. Ας επανέλθουμε όμως μετά το μάθημα
φυσιογνωσίας στους κυνηγούς. Σπάνια τους βλέπεις να τριγυρίζουν αρματωμένοι σε
«αναδασωμένους» πευκιάδες. Τι να κυνηγήσουν εκεί; Τις κάμπιες; Ενώ στον ελαιώνα χαλάει ο
κόσμος από πουλιά όπως τα κοτσύφια και -αυτήν την εποχή- τα ψαρόνια.
Πριν από μέρες, καθώς το αεροπλάνο από τη Μυτιλήνη έφτανε στην Αθήνα, μ? εντυπωσίασε ένα
τεράστιο κοπάδι ψαρόνια, που πετούσε στον ουρανό του αεροδρομίου, κάνοντας του κόσμου τις
φιγούρες. Πόσοι Αθηναίοι έχουν κοιτάξει τον ουρανό αυτήν την εποχή για ν? απολαύσουν το
χορό των αναρίθμητων κοπαδιών των ψαρονιών; Έρχονται από μακριά κάθε χρόνο για να
«διαχειμάσουν» σε ασφαλείς χώρους όπως το ?λσος Παγκρατίου και το Α΄ Νεκροταφείο:
«καλύτερα με το νέφος παρά με τους κυνηγούς» θα σκέφτονται όσα προτιμούν το κέντρο της
Αθήνας (και το αίθριο των γραφείων των Tεχνικών Eκδόσεων!_K.K.) μια και ακόμη και στις
παρυφές της Αγίας Παρασκευής οι κυνηγοί οργιάζουν. Δεν αναφέρομαι στα Μεσόγεια, όπου
αρκετούς -όπως διαβάζω στις εφημερίδες- τους «παίρνουν τα σκάγια». Τα ψαρόνια ήταν
παλαιότερα ο φόβος και ο τρόμος των ελαιοκομικών περιοχών. Μια και γι? αυτά οι ελιές
είναι η άριστη και επιθυμητή τροφή, τα μεγάλα τους κοπάδια μπορούσαν να «ξετινάξουν» τα
έσοδα των καλλιεργητών της ελιάς. Σήμερα, με τις ελιές εγκαταλελειμμένες και με τους
αγροτοπατέρες να φωνάζουν για επιδοτήσεις, τα ψαρόνια έχουν βρει τη χαρά τους. Νά και
κάποιος οργανισμός, τον οποίο ευνοούν οι σύγχρονες συνθήκες. Σ? ό,τι αφορά την
πρωτεύουσα, πώς να μην είναι τα ψαρόνια οι κάτοικοι του χειμωνιάτικου ουρανού στην πόλη
της Αθηνάς και της ελιάς;
Είναι, ευτυχώς, αλήθεια ότι η παρουσία των ψαρονιών ευνοείται από το ότι δε μαζεύουμε τις
ελιές. Χώρια που καθαρίζουν τις πλάκες των πεζοδρομίων κι έτσι μερικοί δήμαρχοι δεν
πετσοκόβουν τα δέντρα που «λερώνουν»! Όμως, οι κυνηγοί -λίγο μακρύτερα- χαλάνε τη
δουλειά. Πώς, που να πάρει η ευχή, μπορεί ένα πουλί να καθίσει να φάει, όταν συνεχώς
ακούει μπαμ και μπουμ και τριγύρω του περνάνε σκάγια;
Πριν από μερικά χρόνια, πλησιάζοντας προς Κερκίνη, μου φάνηκε ότι στον ουρανό είδα ένα
μεγάλο κοπάδι ψαρόνια. Δεν είναι δυνατόν σκέφτηκα (ήταν Νοέμβριος) να είναι ψαρόνια.
Αυτήν την εποχή είναι στις ελαιοκομικές περιοχές. Eπειδή το γήρας ου γαρ έρχεται μόνο, το
καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι μία επίσκεψη στον οφθαλμίατρο. Όμως, τι χαρά, τα
ματάκια μου είναι μια χαρά χωρίς προβλήματα καταρράκτη. Το ίδιο και ο εγκέφαλος, που
φαίνεται ότι λειτουργεί κανονικά. Σε λίγο, ω του θαύματος, διαπίστωσα να έχουν
δημιουργηθεί στην περιοχή καινούργιοι και εκτεταμένοι ελαιώνες. «Πίσω Μυτιλήνη και σε
φάγαμε», σκέφτηκα όταν είδα σε λίγο και εγκαταστάσεις «Σύγχρονου Ελαιοτριβείου». Σε λίγο
να ?σου και Μοναστήρι του Αγίου Ραφαήλ! Υποθέτω ότι το επόμενο βήμα για τη νέου τύπου
Μυτιλήνη θα είναι ν? αρχίσουν να κάνουν και ούζο! Αλλά ας επανέλθουμε στους κυνηγούς.
Πρόσφατα μια ομάδα Σκανδιναβών περιβαλλοντολόγων μελέτησε τη δράση, που είχαν οι κυνηγοί
στη λιμνοθάλασσα της Λογαρούς στη Δυτική Ελλάδα. Δεν ήταν παραπάνω από τριάντα άτομα σ?
ένα τεράστιο χώρο. Όμως, με το να πλησιάζουν και να πυροβολούν συνεχώς προς τους χώρους,
όπου έβοσκαν οι πάπιες, τις παρενοχλούσαν και δεν τις άφηναν σε ησυχία. Τις είχαν,
λοιπόν, σε συνεχή μετακίνηση, εμποδίζοντάς τις στη λήψη τροφής, μια και συνεχώς ήταν
αναγκασμένες να πετούν από τη μία περιοχή στην άλλη για να τους αποφύγουν. Δεν πρέπει,
επομένως, να υπολογίζουμε τις βλάβες, τις οποίες προκαλούν οι κυνηγοί στην ορνιθοπανίδα
μόνο με τη βάση των σκοτωμένων και τραυματισμένων πουλιών αλλά και με τη γενικότερη
παρουσία τους. Οι περιβαλλοντολόγοι στη Λογαρού μέτρησαν ότι ο κάθε κυνηγός εμπόδιζε τη
βόσκηση σε χίλιες εκατό πάπιες! Μπορεί κάποιος να καθίσει να φάει σ? ένα εστιατόριο, όπου
τον πυροβολούν συνεχώς; Ακόμη και αν οι περισσότερες βολές πηγαίνουν στο γάμο του
Καραγκιόζη, πώς να ηρεμήσουν τα έρημα τα ψαρόνια;._N.M.