Γεύση από το μέλλον
Οι επισκέπτες του Mega Web, του τεχνολογικού πάρκου της Toyota στο Τόκιο, έχουν ήδη τηνευκαιρία για μια εντυπωσιακή βόλτα που τους δίνει μια ολοζώντανη γεύση από το μέλλον.
Όμως, και ολόκληρη η ιαπωνική πρωτεύουσα είναι μια πόλη του παρόντος, που ήδη λειτουργεί
με ρυθμούς του μέλλοντος.
του Kώστα Λακαφώση
Φωτογραφίες: Kώστας Δημητρέλης
ΤO MIKPO διθέσιο αυτοκινητάκι με το όνομα e-com είναι η πρόταση της Toyota για το
αυτοκίνητο πόλης του μέλλοντος, το οποίο χρησιμοποιεί έναν ηλεκτροκινητήρα 25 ίππων για
να αναπτύσσει ταχύτητες μέχρι και 100 χλμ./ώρα, ενώ έχει αυτονομία περίπου 100 χιλιόμετρα
μέσα στην πόλη. Το αξιοσημείωτο όμως στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι ότι το e-com κάνει
το γύρο του Mega Web εντελώς αυτόματα, ακολουθώντας μια διαδρομή που σηματοδοτείται από
μαγνητικά «σημάδια» φυτεμένα μέσα στην άσφαλτο.
Πώς λειτουργεί
Δύο αισθητήρες που βρίσκονται δεξιά και αριστερά στο μπροστινό μέρος του αυτοκινήτου
ανιχνεύουν τα σήματα από τα «σημάδια» και συγκρίνουν διαρκώς την έντασή τους, στρίβοντας
το τιμόνι με τέτοιο τρόπο, ώστε τα σήματα να είναι πάντα ακριβώς ίδια (γεγονός που
σημαίνει ότι το «σημάδι» στην άσφαλτο βρίσκεται στο κέντρο της απόστασης ανάμεσα στους
δύο αισθητήρες, άρα ακριβώς κάτω από το αυτοκίνητο). Με τον τρόπο αυτό, το αυτοκίνητο
ακολουθεί την προκαθορισμένη πορεία πάνω στο οδόστρωμα, και μπορεί να ξεκινά, να σταματά
ή να ρυθμίζει την ταχύτητά του ανάλογα με τον προγραμματισμό του συστήματος ελέγχου αλλά
και ανάλογα με επιπλέον σήματα ελέγχου, που μπορεί να βρίσκονται πάνω στη διαδρομή του
(π.χ. στις διασταυρώσεις).
Οι πόλεις του μέλλοντος?
Πέρα από τεχνολογικό παιχνίδι, η συγκεκριμένη εφαρμογή του e-com δίνει και μια γεύση από
τις πόλεις του μέλλοντος και κάποιους νέους τρόπους μετακίνησης που θα αναπτυχθούν.
Φανταστείτε λοιπόν ότι ξεκινάτε από το σπίτι σας το πρωί με το ηλεκτρικό e-com, βγαίνετε
από το γκαράζ και οδηγείτε κανονικά μέσα από τα στενά, μέχρι που βγαίνετε στην Κηφισίας,
η οποία είναι ήδη «πηγμένη» από την πρωινή κίνηση. Μόλις στρίψετε και μπείτε στη ροή της
κυκλοφορίας, φέρνετε το αυτοκίνητο πάνω στην «ηλεκτρονική» λωρίδα και με τον κατάλληλο
χειρισμό ενεργοποιείτε το σύστημα «αυτόματης οδήγησης». Όπως ακριβώς και στο γύρο του
Mega Web, το αυτοκίνητό σας αρχίζει να διαβάζει τα «σημάδια» στο δρόμο και κινείται
εντελώς αυτόματα, ξεκινώντας και σταματώντας ανάλογα με τη ροή της κίνησης. Έτσι, για
αρκετή ώρα παραμένετε απλοί επιβάτες και μπορείτε να διαβάσετε την εφημερίδα σας, να
μιλήσετε στο τηλέφωνο ή και να κοιμηθείτε. Όταν φτάσετε στο σημείο που πρέπει να στρίψετε
και να αφήσετε την κεντρική αρτηρία, απλώς παίρνετε και πάλι τον έλεγχο του αυτοκινήτου
και το οδηγείτε με τον παραδοσιακό τρόπο στον προορισμό σας.
Είναι δυνατόν;
Φυσικά και είναι, αφού από τεχνικής πλευράς ήδη τα πάντα υπάρχουν και λειτουργούν χωρίς
πρόβλημα. Ο λόγος, που θα κάνουμε πολλά χρόνια μέχρι να δούμε και στην πράξη τις
«αυτόματες λεωφόρους», είναι η υποδομή που απαιτείται, καθώς και το συνολικό κόστος, που
προϋποθέτει αντίστοιχα μεγάλη ζήτηση. Όταν όμως αρκετοί καταναλωτές αποκτήσουν αυτοκίνητα
εφοδιασμένα με το αυτόματο σύστημα οδήγησης, δε θα αργήσει ο καιρός που θα εγκατασταθούν
και τα αντίστοιχα ηλεκτρονικά οδικά δίκτυα στις μεγάλες πόλεις, και, γιατί όχι, και στις
εθνικές οδούς.
Τακέσι Ουτσιγιαμάντα
Ο 53χρονος Τακέσι Ουτσιγιαμάντα ολοκλήρωσε τις σπουδές του στη Φυσική στο Πανεπιστήμιο
της Ναγκόγια και άρχισε να εργάζεται στην Τογιότα το 1969. Τα πρώτα χρόνια του στην
εταιρία εργάστηκε σε ένα πρόγραμμα ανάπτυξης αριθμητικού ελέγχου εργαλειομηχανών για την
αυτοματοποιημένη κατασκευή καλουπιών, ενώ αργότερα εργάστηκε σε ένα πρόγραμμα μελέτης και
μείωσης του θορύβου και των κραδασμών. Το 1989 έγινε τμηματάρχης σε ένα από τα νέα
τμήματα αξιολόγησης και βελτίωσης προϊόντων, ενώ αργότερα έλαβε μέρος στην ομάδα που
ανέλαβε τη δραστική αναδιοργάνωση των τμημάτων εξέλιξης της Τογιότα. Το 1994 μπήκε στην
ομάδα του προγράμματος Global 21 για την ανάπτυξη ενός οικολογικού αυτοκινήτου για τον
21ο αιώνα, και το 1996 ορίστηκε υπεύθυνος σχεδιασμού για το Πρίους, το πρώτο υβριδικό
αυτοκίνητο μαζικής παραγωγής στον κόσμο. Από το 1998 είναι μέλος του Διοικητικού
Συμβουλίου της Τογιότα.
Είναι δυνατόν ένα υβριδικό αυτοκίνητο σαν το Prius να καταφέρει να αποκτήσει μια θέση
στην αγορά σήμερα;
«Το βασικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε με τα υβριδικά αυτοκίνητα σήμερα είναι το γεγονός
ότι μας κοστίζουν πολύ, για να μπορούμε να τα πουλήσουμε σε ανταγωνιστική τιμή, έτσι ώστε
να πειστεί ο ιδιώτης να τα αγοράσει. Πάντως, στα δύο χρόνια που ήδη πωλείται το Prius,
καταφέραμε να πουλήσουμε περισσότερα αυτοκίνητα απ' ό,τι υπολογίζαμε αρχικά, οπότε με τη
μαζικοποίηση της παραγωγής έχει πέσει αρκετά το κόστος. Ήδη έχουμε φτάσει στο σημείο
ισορροπίας, ώστε να μη χάνουμε χρήματα, και ελπίζουμε ότι κάποια στιγμή στο μέλλον θα
καταφέρουμε να πουλάμε σε ανταγωνιστική τιμή και με κάποιο κέρδος».
Τι έρχεται μετά το Prius;
«Ετοιμαζόμαστε, όπως και όλες οι εταιρίες άλλωστε, για την πιθανότητα εξάντλησης των
αποθεμάτων πετρελαίου του πλανήτη. Έχουμε εργαστεί αρκετά στην τεχνολογία των Ενεργειακών
Κυψελών (Fuel Cells), όπου η έρευνα συνεχίζεται διαρκώς. Όμως, το πιο σημαντικό πρόβλημα
που πρέπει να λύσουμε, εκτός φυσικά από τη μείωση του κόστους, είναι η δημιουργία
εκτεταμένου δικτύου ανεφοδιασμού και υποστήριξης. Πάντως, το πείραμα του Prius φαίνεται
ότι λειτουργεί, και πιστεύω ότι μέσα στο πρώτο μισό του επόμενου αιώνα, το ένα τρίτο των
αυτοκινήτων που θα κυκλοφορεί θα ανήκει στην κατηγορία των υβριδικών».
Πόσο μακριά μπορούν να φτάσουν τα υβριδικά αυτοκίνητα; Είναι δυνατόν, εκτός από απλά
καθημερινά αυτοκίνητα να δούμε υβριδικά σπορ αυτοκίνητα ή υβριδικά τετρακίνητα εκτός
δρόμου;
«Με τα σημερινά δεδομένα, μπορούμε μόνο να σχεδιάζουμε τετρακίνητα και σπορ "κόνσεπτ
καρ", είμαι βέβαιος όμως ότι κάποια στιγμή στο όχι πολύ μακρινό μέλλον, με τη φυσιολογική
εξέλιξη της τεχνολογίας, θα δούμε και τέτοια αυτοκίνητα που θα λειτουργούν σαν υβριδικά
χωρίς πρόβλημα».
Ακιχίκο Σάιτο
Ο 59χρονος Ακιχίκο Σάιτο είναι Μηχανολόγος Μηχανικός και εργάζεται στην Τογιότα από το
1968, μετά την ολοκλήρωση των σπουδών και του διδακτορικού του στο Πανεπιστήμιο της
Ναγκόγια. Στην αρχή της καριέρας του εργάστηκε σε αρκετούς και διαφορετικούς τομείς, όπως
η ανάλυση κραδασμών, ο σχεδιασμός πλαισίων αλλά και η οργάνωση παραγωγής. Το 1980 ήταν
ένα από τα μέλη της ομάδας που σχεδίασε την Κορόλα, το μπεστ σέλερ της Τογιότα. Αργότερα
έγινε υπεύθυνος σχεδιασμού στην 6η και 7η γενιά Κορόλα, ενώ πήρε τη θέση του γενικού
διευθυντή στο Τμήμα Προγραμματισμού Προϊόντων, ενώ έγινε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου
το 1996. Ως διευθύνων σύμβουλος από το 1998 είναι υπεύθυνος για την επίβλεψη της έρευνας
και εξέλιξης των νέων μοντέλων, καθώς και στην οργάνωση και βελτίωση της παραγωγής.
Τα αυτοκίνητα του μέλλοντος τι θα χρησιμοποιούν σε επίπεδο κινητήρων και μετάδοσης;
«Πιστεύω ότι δεν έχουμε εξαντλήσει όλα τα περιθώρια βελτίωσης στον κινητήρα εσωτερικής
καύσεως. Έχουμε ακόμα κάποια μικρά περιθώρια με τη χρήση του απευθείας ψεκασμού και την
τεχνολογία VVT-i που δίνει μεταβλητό χρονισμό των βαλβίδων, ώστε να πετύχουμε ακόμα
καλύτερη καύση του μίγματος. Παράλληλα, θα συνεχίσουν να εξελίσσονται ταυτόχρονα τα
υβριδικά αυτοκίνητα και οι ενεργειακές κυψέλες, οπότε για πολλά χρόνια θα συνυπάρχουν και
τα τρία στην αγορά του αυτοκινήτου. Όσο για τη μετάδοση, κι εκεί πιστεύω ότι το κλασικό
χειροκίνητο κιβώτιο δεν πρόκειται να εξαφανιστεί στο άμεσο μέλλον. Σίγουρα θα δούμε
περισσότερα κιβώτια Διαρκώς Μεταβαλλόμενης Σχέσης Μετάδοσης (CVT) στο άμεσο μέλλον, όμως
κάθε κιβώτιο θα έχει τη δική του θέση στην αγορά, όπως άλλωστε και το κλασικό αυτόματο
κιβώτιο. Για πολλά χρόνια θα συνυπάρχουν χειροκίνητα, αυτόματα και CVT, ενώ θα αρχίσουμε
να βλέπουμε περισσότερα αυτοκίνητα με σειριακό επιλογέα».
Εκτός από τα μέχρι τώρα γνωστά, κάνετε έρευνα και για άλλες μορφές κίνησης;
«Δεν υπάρχει κάτι συγκεκριμένο αυτή τη στιγμή, αλλά η Τοyota έχει κάποιες μόνιμες
συνεργασίες με μεγάλες εταιρίες από όλους τους χώρους της τεχνολογίας και ερευνά διαρκώς
όλες τις νέες πιθανότητες στο χώρο των εναλλακτικών πηγών ενέργειας. Πάντως, από το χώρο
του αυτοκινήτου, η εταιρία συνεργάζεται με άλλες αυτοκινητοβιομηχανίες μόνο, όταν
απαιτείται άδεια χρήσης κάποιας πατέντας, ενώ στον τομέα της έρευνας η Toyota έχει
αποφασίσει να παραμείνει ανεξάρτητη και αυτάρκης».
Οι κινητήρες Diesel θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούνται στο μέλλον;
Αυτό είναι βέβαιο, δεδομένης και της συνεχούς εξέλιξής τους. Η Toyota εξελίσσει κινητήρα
με τεχνολογία Direct Injection Common Rail, που πιστεύουμε ότι θα αποδώσει ακόμα καλύτερα
στο μέλλον. Έχουμε κάνει έρευνα και σε άλλα συστήματα, γνωρίζουμε τις λύσεις που
εφαρμόζουν άλλοι κατασκευαστές, αλλά πιστεύω ότι το δικό μας σύστημα είναι το πιο
αποδοτικό και από τεχνικής αλλά και από οικονομικής άποψης.