Tρύφων Σωτηρόπουλος

Παραθυρομανία

MIA πρόσφατη επίσκεψη σε συνέδριο της Sun Microsystems μου έδωσε την ευκαιρία να ανοίξω
ένα παράθυρο στη μορφή της κοινωνίας που η τεχνολογία μάς επιφυλάσσει για το μέλλον. Με
προεξάρχουσα την τεχνολογία της Java, που ξεκίνησε σαν γλώσσα προγραμματισμού και
κατέληξε ολοκληρωμένη τεχνολογία, οι πάσης φύσης ηλεκτρονικές συσκευές ?και σε αυτές
βάλτε το πλυντήριό σας και το ψυγείο σας, αφού και αυτά με κάποιο ολοκληρωμένο κύκλωμα
(IC) λειτουργούν? θα μπορούν να δικτυωθούν σε ένα τεράστιας έκτασης δίκτυο. Και εσείς από
το γραφείο σας ?όπου και αν είναι αυτό το γραφείο? θα μπορείτε, από μια άλλη συσκευή
αυτού του δικτύου να διοικήσετε αυτές τις συσκευές. Τέρμα στην αστοχία του φούρνου,
πλήρης έλεγχος για τα προγράμματα που βλέπουν τα βλαστάρια σας κατά την απουσία σας.
Βέβαια αυτό είναι ενός είδους «παράθυρο» που μπορεί να προκύψει. Στην αγορά των
υπολογιστών και των τηλεπικοινωνιών η τεχνολογία παράγει προϊόντα με ελάχιστο κύκλο ζωής.
Τα τόσο σύντομα σε διάρκεια «παράθυρα ευκαιρίας» επιβάλλουν στις εταιρίες να επιλέξουν
μεταξύ του να βρίσκονται πάντα μπροστά από τον ανταγωνισμό ή να έλθουν αντιμέτωπες με την
οικονομική κατάρρευση. Μια απλή μετατόπιση της τεχνολογίας μπορεί να τις διαγράψει από το
χάρτη των σημαντικών. Αν, για παράδειγμα, το παραπάνω «παράθυρο» επικρατήσει, αυτό θα
έχει σίγουρα σημαντικό, αρνητικό αντίκτυπο στο μέγεθος και την αξία της αυτοκρατορίας που
δημιουργήθηκε βασισμένη σε «παράθυρα», της Microsoft με τις τόσες εκδόσεις των Windows.
Μήπως όμως και η ίδια η τεχνολογία δεν είναι ένα «παράθυρο» για την οικονομική, κοινωνική
και πάσης άλλης φύσεως ανέλιξη κάθε κράτους; Σκεφθείτε στη χώρα μας πόσες φορές αφήσαμε
το παράθυρο αυτό να κλείσει και μαζί του να κλείσει η ευκαιρία της ουσιαστικής προόδου σε
σημαντικούς τομείς. Τα χρήματα από το «πακέτο Ντελόρ» (το θυμόσαστε;) χρησιμοποιήθηκαν
από επιτήδειους και ημετέρους σαν «παράθυρα πλουτισμού», με αποτέλεσμα ελάχιστα
πληροφορικά συστήματα να δημιουργηθούν, αφήνοντας τις υπηρεσίες του ελληνικού κράτους να
διεκπεραιώνουν τις πιο απλές υποθέσεις με τη «μαυρομύτα», ταλαιπωρώντας τον πολίτη. Η
ίδια σχεδόν κατάσταση επικράτησε και στο Β' ΚΠΣ με μόνη διαφορά ότι οι «κουτόφραγκοι»,
έχοντας την εμπειρία των προηγουμένων ετών, απαίτησαν τη δημιουργία πραγματικών έργων. Οι
καπάτσοι Έλληνες όμως τα κατάφεραν πάλι: με τη μέθοδο του «προκηρύσσω παλάτι και
παραλαμβάνω παράγκα» τα ECU αποτέλεσαν το καλύτερο «παράθυρο για τζίρους» από εταιρίες
που χθες συναρμολογούσαν PC και σήμερα αυτοαναγορεύτηκαν σε «integrators» και μπήκαν στο
ΧΑΑ. Σιγά μην ενδιαφερθεί κανείς να ανοίξει για τους πολίτες αυτού του κράτους κανένα
παράθυρο προς αυτό που λέγεται «σύγχρονο κράτος στην υπηρεσία του πολίτη». Τελικά ένα
TAXIS, το τεράστιας αξίας πληροφορικό σύστημα του υπουργείου Οικονομικών, προχώρησε και
αυτό με σημαντικά βήματα καθυστέρησης.
Τόσα χρόνια κανείς «παράγων» δεν κατάλαβε την αξία της τεχνολογίας για τη χώρα μας. Μόνο
όταν οι συγκυρίες ευνοούσαν το μοντέρνο πολιτικό προφίλ, έσπευδαν όλοι να μιλήσουν για
τον θαυμαστό νέο κόσμο. Αρχή από το σημερινό πρωθυπουργό, που ως υπουργός Βιομηχανίας
εκπόνησε βαρύγδουπη μελέτη περί «πληροφοροικιών» και πρόσβασης για όλους τους Έλληνες
στις «λεωφόρους των επικοινωνιών» από κάθε σταυροδρόμι. Το βούλιαγμα της Αθηνών - Λαμίας
του θύμισε τα αίσχη των πραγματικών λεωφόρων και ξέχασε τις «ιδεατές» αντίστοιχες. Στα
χνάρια του ο σημερινός υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών, που σκέφτεται ότι αφού οι
Επικοινωνίες είναι δικές του, δικές του και οι Τηλεπικοινωνίες, οι οποίες αφού συγκλίνουν
με την Πληροφορική πρέπει όλα να είναι δικής του αρμοδιότητας. «Παράθυρο» για αύξηση
πολιτικής ισχύος βρήκε, να μην το εκμεταλλευτεί; Την αρμόδια Υπηρεσία Ανάπτυξης
Πληροφορικής του υπουργείου Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, που έχει αποφασιστεί να
ενισχυθεί για να ολοκληρώσει το σημαντικό της έργο, κανείς δε βιάζεται να υποστηρίξει
απλώς γιατί ξεφεύγει από τους υφιστάμενους συσχετισμούς.
Όταν όμως υπάρχουν εγκαίνια, όλοι σπεύδουν να βγάλουν τις απαραίτητες φωτογραφίες μπροστά
από έναν υπολογιστή ώστε μέσα από τα «παράθυρα» των οκτώ να περάσουν ένα σύγχρονο προφίλ.
Βλέπετε, αυτά τα τελευταία παράθυρα στοχεύουν σε αυτό ακριβώς: στο να δημιουργούν
προσαρμοσμένες στις επιλογές των ιδιοκτητών τους απόψεις για την πραγματικότητα. Να
δημιουργούν μια εικονική πραγματικότητα, δημιουργημένη «πριν από μας για εμάς», όπως
έλεγε και διαφημιστικό σύνθημα πολυκαταστήματος. Η κυριότερη ελπίδα αντιμετώπισης αυτής
της κατάστασης είναι το Internet και οι browsers τους. Τους οποίους μπορούν οι κάτοικοι
αυτού του πλανήτη να κατευθύνουν προς όποιες πηγές αυτοί επιλέγουν. Και να διαμορφώσουν
τα δικά τους παράθυρα, βασισμένα στις δικές τους επιλογές για να έχουν τη δική τους
άποψη. Και να μετατραπούν από πειθήνιους «καταναλωτές ενημέρωσης» σε ώριμους κριτές της
αλήθειας._Tρύφων Σωτηρόπουλος