Iορδανία-Iσραήλ με 4χ4
Στη Γη της Eπαγγελίας?Με την έρημο ως στόχο, το άγνωστο ως πρόκληση και την αναζήτηση της περιπέτειας οδηγό, 11
αυτοκίνητα ξεκίνησαν από τον Πειραιά, τον περασμένο Αύγουστο, να γνωρίσουν την πιο καυτή
περιοχή του πλανήτη, εκεί όπου χιλιάδες χρόνια τώρα γράφεται η Iστορία και γεννιούνται
θεοί και θρησκείες?
ΔΩΔΕΚΑ μήνες πριν? Χώρος, οι όχθες της λίμνης των Κρεμαστών? η εύθυμη παρέα, έχοντας
γυρίσει μέσα σε 13 χρόνια σχεδόν ολόκληρη την ορεινή ―και όχι μόνο― Ελλάδα, αποφασίζει να
«επεκταθεί» εκτός συνόρων. Πρόκληση σημαντικότερη όλων στην αναζήτηση της τετρακίνητης
περιπέτειας, η έρημος, αυτή η άγνωστη? Επί χάρτου η άσκηση, και το
Πειραιάς-Χάιφα-Ιορδανία φαντάζει ό,τι πιο εφικτό από πλευράς υλοποίησης. Έτσι, για να
απαντήσουμε και στην πρόσκληση των Ισραηλιτών, που ―με επικεφαλής τον Ιζάρ, οδηγό της
όλης αυτής περιπέτειας― έχουν? οργώσει πολλές φορές τα βουνά της Πίνδου?
Τρεις Αυγούστου του σωτήριου έτους 2000 και η? παρέα, μετά το θαλασσινό κομμάτι του
ταξιδιού, πατά σε ισραηλινό έδαφος. Και προς έκπληξη όλων μας, είναι η πρώτη φορά που
λέσχη 4X4 ―η Λέσχη 4X4 Εκάλη― επισκέπτεται το Ισραήλ! Τυπικές και χρονοβόρες οι
διαδικασίες εισόδου, όπως άλλωστε και το πέρασμα από τη βόρεια γέφυρα και το Σεχ Χουσέν
στη χώρα των βεδουίνων. Mόλις δυόμισι χρόνια, Ισραήλ και Ιορδανία επικοινωνούν οδικά, και
αυτό είναι φανερό στην όλη τελετουργία, που απαιτεί ο Ισραηλίτης οδηγός μας να αλλάξει
μέχρι και τις πινακίδες στο αυτοκίνητό του με ιορδανικές! Η περιπέτεια πλησιάζει όλο και
πιο πολύ, και η αναμονή κορυφώνεται.
Το θερμόμετρο ξεπερνά οριακά τους 40 βαθμούς εξωτερική θερμοκρασία και η παραμονή εκτός
των αυτοκινήτων είναι, τουλάχιστον, επίπονη. Παντού, εκτός από το πανέμορφο φαράγγι του
Βάντι Μούτζιπ, στα 400 μέτρα κάτω απο την επιφάνεια της θάλασσας, το οποίο σφύζει από
ζωή, τρεχούμενα νερά και δροσιά. Ζωή, που στην ανθρώπινη μορφή της εξαφανίζεται
τρέχοντας, όταν οι κυρίες της παρέας ξεχνούν τις νουθεσίες και φορούν τα μαγιό για να
απολαύσουν τα νερά. Σε κάθε της εκδήλωση, η ζωή στην Ιορδανία θυμίζει τον πουριτανισμό
των μουσουλμάνων, από την απόλυτη κάλυψη του γυναικείου κορμιού μέχρι και την καταστροφή
ελληνικού περιοδικού ποικίλης ύλης, το οποίο στόλιζαν ημίγυμνες καλλονές. Δεν μένουμε,
όμως, σε αυτά, αφού η πρώτη off road πρόκληση έρχεται με την ανάβαση στο Χαμαμάντ Μάιν
και τις θερμές (42 °C) πηγές του. Το υπερπολυτελές ξενοδοχείο και η επιβλητικότητα του
φαραγγιού έρχονται να μας λυτρώσουν από μία κουραστική μέρα, αν και το ταξίδι είναι ακόμη
μπροστά.
Παρασκευή 4 Αυγούστου, και η πρώτη επαφή με την έρημο μας περιμένει. Περνώντας τις
κορυφογραμμές της οροσειράς Μοάβ, κινούμαστε νότια, ανακαλύπτοντας ότι η έρημος δεν είναι
μόνον άμμος. Είναι κάθε σημείο όπου η ετήσια βροχόπτωση δεν ξεπερνά τα 200 χιλιοστά. Όλη
σχεδόν, δηλαδή, η Ιορδανία, εκτός από τις όχθες της Νεκράς Θάλασσας. Και αυτό φαίνεται
παντού, από τη σκόνη στους δρόμους των χωριών μέχρι τις μύγες που κατακλίζουν τα πρόσωπα
των βρεφών: νερό δεν υπάρχει ή είναι τόσο λίγο, που φθάνει μόνο για πόση. Και κάπου εκεί
να ακούς ελληνικά από Ιορδανούς, οι οποίοι έχουν ζήσει και έχουν αγαπήσει τη χώρα μας, με
αποκορύφωμα το φοιτητή της Ευελπίδων που μας σταματά στο δρόμο!
Με το σούρουπο, η πρώτη επαφή με την έρημο, την απόλυτη οδηγική ελευθερία, την αίσθηση
του πραγματικού πετάγματος και το παιχνίδι. Πιο σημαντική, όμως, η αίσθηση της ησυχίας
που επικρατεί, όταν λίγα λεπτά πριν από τη δύση σταματάμε για να προσευχηθούν οι
μουσουλμάνοι οδηγοί μας. Δεν είναι και πολλές οι ευκαιρίες που μπορείς να νιώσεις τόσο
κοντά στο Θεό, χωρίς τίποτε, πέρα από τον ήλιο και την άμμο, να μπορεί να σε αποσπάσει
από την πρωτόγνωρη επαφή! Επαφή, που κορυφώνεται με τους ήχους από το λαούτο και το
νταούλι, στο γλέντι που αφιερώνουν οι ντόπιοι στον Βασίλη και στην Πένυ, οι οποίοι έχουν
την επέτειό τους, το βράδυ στην κατασκήνωση.
Η ανατολή μάς ξυπνά και η έρημος περιμένει και πάλι. Περιμένει να μας διδάξει ότι το
σταμάτημα είναι ολέθριο, το φρενάρισμα προς αποφυγήν, και το κόλλημα όχι και τόσο
δύσκολο, όποια και αν είναι η προετοιμασία του οχήματος! Και σε όλα αυτά προστίθεται η
φωνή του Ιζάρ, του Ισραηλίτη οδηγού και φίλου να υπενθυμίζει συνεχώς: «?πίνετε πολύ νερό
και κρατάτε τις αποστάσεις?». Νερό, γιατί η υγρασία είναι μοναδική και δεν? προλαβαίνεις
καν να ιδρώσεις. Κάθε ρανίδα υγρού εξατμίζεται σε χρόνο μηδέν. Και αποστάσεις, γιατί η
έρημος ξεγελά, σε κάνει να καρφώνεσαι μπροστά και να μη βλέπεις όσους σε πλησιάζουν. Σε
πλησιάζουν την ώρα που πετάς επάνω από τις δίνες, αποφεύγοντας τους χαρακτηριστικούς
θάμνους, που πλαγιολισθαίνεις με 100+ χλμ./ώρα! Σαν να αποκτάς ελευθερία σε έναν ακόμη
άξονα. Τέλεια, ερεθιστικά.
Η διήμερη στάση στην Πέτρα μόνον ως ελάχιστα ανακουφιστική μπορεί να χαρακτηριστεί.
Eλάχιστα ανακουφιστική όχι ως προς την κούραση, αλλά γιατί η επιβλητικότητα των σκαμμένων
στο βράχο μνημείων δεν μπορεί να συγκριθεί με τίποτε. Με τίποτε πέρα, ίσως, από τη
μεθυστική μυρωδιά του ναργιλέ και τα δεκάδες χρώματα της άμμου: από το λευκό μέχρι το
μαύρο, με το κόκκινο να φαντάζει το πιο απειλητικό, όντας πιο? αφράτο! Περνώντας δίπλα
από τις εγκαταστάσεις των κινηματογραφικών συνεργείων, το «στούντιο» όπου γυρίστηκε η
«Μπεν Χουρ» και τόσες άλλες ταινίες, δεν μπορείς παρά να θαυμάσεις τη μοναδικότητα του
τοπίου, το συνδυασμό πέτρας και άμμου, επιπέδου και βουνού, που συνθέτει την
ιδιαιτερότητα του Βάντι Ραμ, της ερήμου των βεδουίνων. Αν το ανακαινισμένο χωριό των
βεδουίνων, σε ρόλο ξενοδοχείου, στην Πέτρα σε κερδίζει, εδώ νιώθεις ότι βρίσκεσαι σε
άλλον πλανήτη. Ιδίως τη στιγμή που ανακαλύπτεις στο ηλιοβασίλεμα τις σκιές των
μουσουλμάνων να προσεύχονται. Και νιώθεις την ανάγκη να κάνεις το ίδιο, πριν πέσει το
βράδυ και αρχίσει το γλέντι, που κρατά μέχρι τις μικρές ώρες, με τους Ιορδανούς να μας
«βάζουν τα γυαλιά» σε κέφι και αντοχή. Το στημένο της πρώτης κατασκήνωσης γίνεται
αυθόρμητο στο Βάντι Ραμ, όπου οι οργανοπαίχτες μάς ακολουθούν οικειοθελώς, αναγνωρίζοντας
την τάση της ελληνικής παρέας για διασκέδαση? Ναι, αυτό που, κοινώς, λέμε χαβαλέ?
«Πώς βρίσκεις το δρόμο;», ρωτάμε τον Νιάζι, τον Ιορδανό οδηγό. «Με το ένστικτο», απαντά,
στο δρόμο για τον πολιτισμό και την ?καμπα. Μέσα στο φαρδύ φαράγγι κοντεύουμε όλοι να
πάθουμε πάρκινσον από το κακοτράχαλο του δρόμου, αλλά κανείς δεν αφήνει το γκάζι. Λίγο
ακόμη θα κρατήσει το παιχνίδι και πρέπει να το χαρούμε. «Δεν τολμώ να σταματήσω, και
αμέσως βγαίνουν τα σέικερ και ο φραπές. Θέλω να μιλήσω και δεν μένει χρόνος στο VHF?»,
μας μαλώνει ο Ιζάρ, αλλά ξέρουμε ότι ούτε αυτός δεν κατάφερε να μείνει αδιάφορος στη
χαρακτηριστική γοητεία της ελληνικής φυλής. Kαι γελάμε πονηρά? Με το μάτι κολλημένο στο
δείκτη της βενζίνης ―δεν υπάρχει αμόλυβδη στην Ιορδανία―, φθάνουμε πλέον στα σύνορα του
Αραβά. Είσοδος στο Ισραήλ, με έλεγχο που θυμίζει Iερά Eξέταση, και μπάνιο για χαλάρωση
στην καυτή (35 °C) θάλασσα του Εϊλάτ, του λιμανιού της Ερυθράς Θάλασσας, έριδα ανάμεσα
στους εμπόλεμους για πολλά χρόνια. Τώρα, όμως, πλησιάζει η ειρήνη, αυτή που καλλιεργούσαν
Ισραηλίτες και Ιορδανοί χρόνια, με συνεργασίες κάτω από το τραπέζι! Λέγεται πως ο Χουσεΐν
―αποθανών μονάρχης της Ιορδανίας― είχε επισκεφθεί πολλές φορές κρυφά το Ισραήλ στο
παρελθόν, όπως και πολλοί συμπατριώτες του, για λόγους υγείας!
Έρημος και το Ισραήλ. Υπό ανάπτυξη, τεχνολογικά προηγμένο, αλλά έρημος. Από τον
εκπληκτικό κρατήρα του Ραμόν, μοναδικό φυσικό φαινόμενο, δημιουργημένο από τη μανία της
θάλασσας που κατέκλυε την περιοχή χιλιάδες χρόνιας πριν, μέχρι και το από αλάτι φαράγγι
του Πρατσίμ κοντά στη Νεκρά Θάλασσα, η έλλειψη νερού είναι χαρακτηριστική. Και οι off
road εμπειρίες, μοναδικές. Με αποκορύφωμα την ιδιαίτερη εκδήλωση που είχαν στήσει οι
Ισραηλινοί «τετρακίνητοι» ειδικά για μας!
?λλο κλίμα στο Ισραήλ, όπου το συγκινησιακό φορτίο της επαφής αναλαμβάνει το ανθρώπινο
στοιχείο: από τις καμπάνες που χτύπησαν για μας στον ?γιο Γεράσιμο τον Ιορδανό ―ένα
ελληνορθόδοξο μοναστήρι κοντά στην Ιεριχώ― μέχρι την Ιερουσαλήμ, την ιερή πόλη τεσσάρων
θρησκειών, με τις έντονες αντιθέσεις και το πανέμορφο τοπίο. Και, βέβαια, την απόλαυση να
κάνεις μπάνιο στη Νεκρά Θάλασσα, όπου η άνωση είναι τέτοια, που επιπλέεις σταυροπόδι!
Εκεί ακριβώς, στο πιο χαμηλό χερσαίο σημείο του πλανήτη, σημείο που βρίσκεται κάτω από
την επιφάνεια της θάλασσας. Και, πάνω από όλα, την αγάπη όλων των Ισραηλιτών για την
ελληνική μουσική. Ανοίγοντας το ραδιόφωνο, δεν ακούς τίποτε άλλο από μπουζούκι! Tραγούδια
με εβραϊκούς, αλλά και με ελληνικούς στίχους! Αν ξεχάσεις την έντονη στρατιωτική παρουσία
και την απαράδεκτη συμπεριφορά των υπαλλήλων της Ελ Αλ στο αεροδρόμιο, το Ισραήλ αφήνει
θετικές εντυπώσεις. Μια σύγχρονη χώρα, οργανωμένη, αναπτυσσόμενη και, πραγματικά,
ανεξάρτητη.
Μέσα στο αεροπλάνο της επιστροφής ―τα αυτοκίνητα επιστρέφουν με το καράβι―, δύσκολα
αντιστέκεσαι στη σύνθεση του παζλ της όλης εκδρομής: η πέτρα της Αφροδίτης στην Κύπρο, οι
θερμές πηγές στο Χαμαμάντ, η Πέτρα, το Βάντι Ραμ, ο κρατήρας του Ραμόν, οι ?γιοι Τόποι,
οι 11 ελληνικές σημαίες στις κεραίες των αυτοκινήτων, ο απόκοσμος ήχος των σημάντρων στον
Aϊ-Γεράσιμο. Απορίας άξια η αδυσώπητη μάχη για το ερημικό κομμάτι γης. Μιας γης που έχει
γίνει «μήλον της Έριδος» από τότε που ο άνθρωπος έπαψε να περπατάει στα τέσσερα. Τη Γη
της Eπαγγελίας, της έλευσης του Θεανθρώπου, του Μωάμεθ, του Λώρενς? Μιας γης που μόνο αν
τη γνωρίσεις, καταλαβαίνεις γιατί μπορεί κάποιος να την υπερασπισθεί με τη ζωή του? Γ.
Αθ.
Εκεί που τελειώνει η έρημος, αρχίζει ο ουρανός. Κι η ησυχία μοναδική, τη στιγμή που η
μέρα «παλεύει» με τη νύχτα για το ποια θα κυριαρχήσει. Η έρημος έχει τη δική της γοητεία,
μαγεία, και αλίμονο σε όποιον? υποκύψει!
Έρημος: κάθε σημείο με βροχόπτωση, μικρότερη από 200 χιλιοστά το χρόνο. Τόπος: Ιορδανία.
Πρωταγωνιστές: 25 Έλληνες, με κοινό σημείο αναφοράς τη Λέσχη Εκάλη 4X4. To αποτέλεσμα;
Περιπέτεια, τί άλλο; Τί πιο όμορφο;
Δεν αφήνεις, δεν φρενάρεις, κι απολαμβάνεις το παιχνίδι με τις δίνες και την άμμο. Η
αίσθηση μοναδική σαν ν' απέκτησες έναν ακόμη άξονα ελευθερίας, σαν να πετάς? Και
καταλαβαίνεις το τί βρίσκουν όλοι αυτοί που τρέχουν στο Παρίσι-Ντακάρ. Μόνο που αναζητάς
μερικές εκατοντάδες ίππους ακόμη.
Αρκεί ένας στιγμιαίος δισταγμός για να ακινητοποιηθείς. Να νιώσεις την άμμο να κερδίζει.
Και, αυτομάτως, όλοι να κατέβουν να βοηθήσουν. Η κόκκινη σε χρώμα άμμος: ό,τι πιο
δύσκολο, ό,τι πιο αφράτο. Όσο πιο βαρύ το αυτοκίνητο, τόσο πιο δύσκολη η? διάσωση.
Τα μικροπροβλήματα δεν έλλειψαν. Ποτέ δεν αποδείχτηκαν ικανά να σταματήσουν το κονβόι,
ακόμα κι αν απαιτήθηκαν επιτόπου μικρές επισκευές επάνω στην καυτή άμμο.
«When the going gets tough, the tough gets going»? Κλίση μεγαλύτερη από 25°, με αλλαγές
πορείας και σκαλοπάτια. Και, όμως, την πέρασαν όλοι. Ακόμη και ο «Βενιαμίν» της παρέας,
σε μέγεθος και ηλικία, ένα Kia Sportage Cabrio. Οι όμορφες οδηγικά στιγμές δεν έλλειψαν
από τη γοητευτική διαδρομή. Εδώ, στην έξοδο από τον κρατήρα του Ραμόν στο Ισραήλ.
Οι μορφές των μουσουλμάνων, που προσεύχονταν στο ηλιοβασίλεμα στο Βάντι Ραμ, στην κοιλάδα
του Λώρενς της Αραβίας, έμοιαζαν βγαλμένες από τις «Xίλιες και μία νύχτες» από τα
παραμύθια της Χαλιμάς. Μαγεία μοναδική σε μία περιοχή που δείχνει να ανήκει σε άλλον
πλανήτη.
Ανύπαρκτη, σχεδόν, η αμόλυβδη βενζίνη στην Ιορδανία. Την έφερναν με δοχεία από το Αμάν,
και την βάζαμε στα αυτοκίνητα με την κλασική, πατροπαράδοτη μέθοδο του σωλήνα!
Έλληνες χωρίς φραπέ δεν γίνεται? Ακόμη και στη μέση της ερήμου? Και με παγάκια? και όλα
τα αξεσουάρ. Και, μάλιστα, σε κάθε μικρή στάση, κάνοντας τους συνοδούς μας να
αγανακτήσουν. Το πρόγραμμα, όμως, έβγαινε? χωρίς πολλές αποκλίσεις.
Ένα από τα πιο όμορφα σημεία της διαδρομής ήταν το φαράγγι του Πρατσίμ (της? διαρρηγμένης
πόρτας). Εξελισσόμενο μέσα σε ένα βουνό με αλάτι, δίπλα στη Νεκρά Θάλασσα, μόλις που
χωρούσε τα ογκώδη τετρακίνητα, προσθέτοντας και περιπέτεια στην όλη μαγεία της διαδρομής.
Έρημος δεν είναι μόνο άμμος και απέραντες εκτάσεις χωρίς τέλος. Είναι και βουνά, σκληρά,
πετρώδη, με ελάχιστη βλάστηση και σχεδόν απάτητους δρόμους-μονοπάτια. Ο παράδεισος όσων
αγαπούν την off road περιπέτεια.
Κατασκήνωση στην έρημο, παραδοσιακή ιορδανική κουζίνα (σαλάτα και ψητά, δηλαδή?),
ναργιλές με εξωτικές μυρωδιές και γλέντι σε τοπικούς ρυθμούς μέχρι πρωίας. Σκηνές από μια
άλλη εποχή, σαν να είχε γυρίσει ο χρόνος εκατοντάδες χρόνια πίσω?
Δεν περιγράφεται με λόγια η συγκίνηση όταν τα σήμαντρα στο μοναστήρι του Αγίου Γεράσιμου,
καταμεσής στην έρημο, χτύπησαν για την άφιξή μας. Μια χούφτα άνθρωποι και ένας ηγούμενος
με τσαγανό έχουν φτιάξει μια ελληνική όαση εκεί, δίπλα στην ιστορική Ιεριχώ? Με τη
γαλανόλευκη να κυματίζει στο πιο ψηλό σημείο των τειχών του μοναστηριού?
Όλη η ελληνική? αποστολή στην Πέτρα. ?νθρωποι διαφορετικοί σε όλες τις διαστάσεις, με
κοινό χαρακτηριστικό την αγάπη για περιπέτεια, που το ταξίδι στην Ιορδανία μάς πρόσφερε
απλόχερα.