Pέα Bιτάλη
Πάντα στο μπόι τουANOIΞA την τηλεόραση? Έσπασε την τηλεόραση. Πετάχτηκε μέσα από το μαγικό κουτί και κάθησε
στην πολυθρόνα απέναντί μου. Δίπλα του η Έλενα Ακρίτα. Ενδιάμεσα, σκηνές από συναυλίες.
Να στέκεται ολόρθος, τεράστιος. Διάπλατα τα χέρια του, απέραντοι ορίζοντες. Τα μαλλιά
ανάκατα σαν θάμνος, που τον δέρνει το πείσμα τ? ανέμου, το μελτέμι. Μελτέμι που βγαίνει
αβίαστα απ΄ την καρδιά του. Δικό του, όλο δικό του. Χτυπούσε το δεξί του πόδι ρυθμικά και
συγχρόνως άτσαλα στη γη. Τούτος εδώ δεν είναι άνθρωπος συνηθισμένος. Είναι ένα μυθικό,
περίεργο, αρχέγονο ον. Μισός άνθρωπος, μισός ζώο. Μινώταυρος ίσως. Ναι, ναι. Μινώταυρος.
Θυμάμαι μια συναυλία στην Έφεσο μ? ένα ολόγιομο φεγγάρι (το διέταξε να γεμίσει κι αυτό
γέμισε) Θεοδωράκης?Χατζιδάκις?Λιβανελί. Δέκα χρόνια πριν. Πρώτος βγήκε ο Χατζιδάκις.
Έσταζαν οι νότες σαν σταγόνες βροχής σε τζάμι. Πάντα ανάμεσα στο κοινό και στον Χατζιδάκι
υπήρχε ένα διάφανο, διαχωριστικό κρύσταλλο. ΄Εσταζε η μια σταγόνα και αργά αργά πήγαινε
ν? ανταμώσει την άλλη και να γλιστρήσουν μαζί ανταμωμένες. Σιωπή απέραντη στις κερκίδες.
Χαμήλωσε το φως το φεγγάρι. Η μουσική ακολουθούσε τους παλμούς της καρδιάς μας, τη
σέβονταν, τη σκέπαζαν με ολοκάθαρο λινό σεντόνι, όπως οι μάνες φροντίζουν, το βράδυ,
ξεσκέπαστο παιδί. Και μετά βγήκε ο Θεοδωράκης. Και πήρε τις καρδιές στα χέρια του και τις
έκανε ό,τι ήθελε. Μπορείτε περισσότερο, τις παρότρυνε. Αφήστε το σε μένα. Κι αυτές
υπάκουσαν (και πώς να μην υπακούσουν άλλωστε) και? Αυτό ήταν. Τούρκοι κι Έλληνες όρθιοι.
Πόνεσαν τα χέρια. Και οι ιωνικές κολόνες γύρω μας ντυμένες με κόκκινες σημαίες? Επίμονος
λόξιγκας στο στόμα της ιστορίας, φάνταζαν τόσο γελοία μασκαρεμένες? Η μουσική τις
ξεγύμνωσε. Πέρασε κάτω από το πανί και έτριψε το μάρμαρο με σεβασμό, με δέος. Το
συντήρησε, σαν σπουδαίος τεχνίτης. Κι άσε την κόκκινη σημαία να χάσκει. Πανί είναι,
φθείρεται? Το μάρμαρο πάντα τον ένοιαζε. «Πολλές φορές ζήλεψα τον Χατζιδάκι», είπε στη
συνέντευξή του, «Θα ?θελα να ?χα γράψει πολλές από τις μελωδίες του».
Ανακάθησε στην πολυθρόνα. Γύρω του σπασμένα κομμάτια από την τηλεόρασή μου. Δεν τον
χωρούσε το πλάνο. Στο φόντο πίσω του η Ακρόπολη. Μαγική η συνέντευξή του στην ΄Ελενα
Ακρίτα. «Eίναι και λίγο γελοίο, βρε παιδί μου, να σε κυνηγούν και συ να κρύβεσαι. ΄Ημουν
και δύο μέτρα άνδρας. Κάποτε, θυμάμαι, φορούσα ένα τεράστιο παλτό μέχρι τα νύχια. Στο
κεφάλι ένα κράνος, που μου ήταν μικρό και από μέσα από το κράνος, ένα μαντήλι να κρύβει
τ? αφτιά. Γύρω μου έπεφταν σφαίρες, κι εγώ έτρεχα. Φαντάζεσαι πώς ήμουν, δύο μέτρα άνδρας
και ν? ανεμίζουν όλα αυτά. Ενώ λοιπόν έπεφταν οι σφαίρες και γω έτρεχα, ακούω όλους τους
συντρόφους να ?πεθαίνουν? στα γέλια. Πολύ θύμωσα. Εγώ έπαιζα με το θάνατο κι αυτοί
γέλαγαν με το θέαμα που παρουσίαζα». Πόσο ευέλικτα (για δύο μέτρα άντρα) ο Θεοδωράκης
βγαίνει και μπαίνει στο πλάνο της ζωής του?
Δράστης και αυτόπτης μάρτυρας μαζί. Τραγωδός και κωμικός. Να σχοινοβατεί. Να γραπώνει
αντίθετες έννοιες, να τις ενώνει, να τις κάνει πλαστελίνη στα χέρια του. Όπως σ? ένα
κομμάτι στην αυτοβιογραφία του, που λατρεύω να διαβάζω και να ξαναδιαβάζω? «..Κι άκου
εκεί να δεις. Χαιρόμουνα όταν στα 1947 και 1948 μας ταξιδεύανε, με το έτσι θέλω, για να
μας στείλουν εξορία. Στην παραλία θρηνούσαν οι δικοί μας και εγώ μετά βίας, αν και
δεμένος με χειροπέδες, να κρύβω το κύμα της χαράς που φούντωνε μέσα μου, γιατί σε λίγο θα
σαλπάραμε με στόχο να τρυπήσουμε τον ορίζοντα -το ταξίδι». Τούτος εδώ δεν είναι
συνηθισμένος άνθρωπος. Είναι μυθικό, περίεργο, αρχέγονο ον. Μισός άνθρωπος, μισός ταύρος.
Μινώταυρος ίσως? «Ξέρεις, εμένα μ? ένοιαζε μόνο η Ελλάδα. Ό,τι ήταν καλό για την Ελλάδα,
σ? αυτό πήγαινα. Δε στεκόμουν, ορμούσα με πάθος». Καημένα ξινισμένα μικρόψυχα ανθρωπάκια,
που περιεργαζόσασταν τις πολιτικές του πεποιθήσεις? Ενώ εσείς ψαχουλεύατε τις τσέπες του
παλτού του, αυτός πέταγε? Πάνω από ταμπέλες και στεγανά. Χάζευε από την κορφή του
Ολύμπου, κάπως σαν Δίας φορτωμένος τ? αγγέλου και του διαβόλου. Κι αν είναι καμιά φορά
άτσαλο το πέταγμα, όπως και να το κάνεις, είναι δύο μέτρα άνδρας. Δεν υπάρχει κομψό
πέταγμα σε δύο μέτρα άνδρα. Πολύ περισσότερο, όταν είσαι μισός άνθρωπος, μισός ταύρος.
«Όταν ο αδελφός μου πέθανε, θύμωσα με το Θεό. Τι είναι αυτά που κάνεις, τον ρώτησα. Τον
βασανίζεις με καρκίνους και τέτοιες βλακείες. Μου έδωσες ένα ταλέντο. Πάρτο πίσω, δεν το
θέλω». Θεέ μου, τούτος εδώ δεν είναι άνθρωπος. Σ? έβαλε απέναντί του. Στα ίσια του. Σε
κοιτάζει κατάματα. Σου μιλάει με μπέσα, χτυπάει και το χέρι του με δύναμη. Τι σόι καλούπι
είναι αυτό? Τι δημιούργησες, Θεέ μου? Κι όταν έκπληκτη η ΄Ελενα Ακρίτα του είπε με
περιπαιχτικό χαμόγελο: «Έτσι απλά το λέτε, πάρτο πίσω? Γίνονται αυτά?», εκείνος με
φλογισμένα μάτια αντιγύρισε: «Κι αν δε γίνεται, τότε ας με κάνει ανδρείκελο. Να λέω και
να ξελέω. Φαίνεται αυτός θα ?ναι πιο δυνατός από μένα». Και χαμογέλασε γλυκά. Έτσι
τελείωσε η συνέντευξη. Είχαμε μαγευτεί όλοι. Ξαφνικά στο σαλόνι μας ήρθε ο Θεός και
έσβησε το μαγικό κουτί. «Δεν παίρνω απολύτως τοις μετρητοίς ό,τι λέει. Μ? αρέσει όμως να
τον ακούω να μιλάει και να μου δείχνει τις γροθιές του», μας είπε ψιθυριστά. «Ε, δε μου
συμβαίνει αυτό κάθε μέρα. ?ντε να κοιμηθείτε τώρα». Αυτό και κάναμε. Πώς να μην
υπακούσεις σε τέσσερα μέτρα άνθρωπο._P.B.
Υ.Γ. Θερμά συγχαρητήρια στην Έλενα Ακρίτα. Μας λείπει το δημοσιογραφικό ήθος. Δεν είναι
καιρός?