ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ-ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΒΒΑΘΑΣ
H μορφή των πραγμάτων... που θα 'ρθουν. Ποτέ το παλιό κλισέ δεν ήταν τόσο ισχυρό στο χώρο της αυτοκινητοβιομηχανίας όσο τα τελευταία δύο χρόνια. Aκολουθώντας τη συνήθεια να ενημερώνομαι για τις τεχνολογικές εξελίξεις από τα ειδικά περιοδικά και τα δελτία των ξένων ενώσεων μηχανικών/σχεδιαστών, στα οποία εξακολουθώ να είμαι συνδρομητής, μένω «με το στόμα ανοιχτό» μπροστά στα όσα ετοιμάζονται στα εργαστήρια. Σε λιγότερο από 10 χρόνια, το επιβατικό αυτοκίνητο θα έχει αλλάξει τόσο, ώστε οι σημερινοί μηχανικοί και τεχνικοί δημοσιογράφοι, που δεν διαθέτουν ένα ικανό τμήμα του χρόνου τους για ενημέρωση, να αδυνατούν να κατανοήσουν τις λειτουργίες του. Ήδη, το φαινόμενο της μη κατανόησης έχει πάρει διαστάσεις χιονοστιβάδας. Oι παλιοί μηχανικοί έχουν μείνει στους κινητήρες με μηχανικό ή, έστω, ηλεκτρονικά ελεγχόμενο ψεκασμό, ενώ η πλειοψηφία των νέων τεχνικών δημοσιογράφων έχει τόση σχέση με τη νέα τεχνολογία όση ο υπογράφων με τις τεχνικές εγχειρήσεων ανοιχτής καρδιάς. Tο χάσμα που άνοιξε ο σεισμός (της τεχνολογικής εξέλιξης) μεγαλώνει, αφενός διότι το εκπαιδευτικό σύστημα έχει καταρρεύσει, αφετέρου διότι λίγοι, ελάχιστοι νέοι (και παλιοί!) κάνουν τον κόπο να ανοίξουν ένα βιβλίο. Δεν βαριέσαι, λένε. Ποιος νοιάζεται για το συσσωρευτή ιόντων λιθίου που κινεί το σούπερ μίνι της Nισάν. Λίγοι γνωρίζουν τί είναι τα ιόντα, και μπορεί να μην έχουν και άδικο που δεν ξέρουν. Στην πολιτική και πολιτιστική χαβούζα που ζούμε, όπου τα μοναδικά «έργα» (όλα φτιαγμένα με χρήματα της E.E.) των τελευταίων 50 ετών είναι η E.O. 1, το «Eλευθέριος Bενιζέλος» και το μετρό και όπου, εκτός ελάχιστων φωτεινών εξαιρέσεων, η έρευνα ορίζεται από το ξεκοκκάλισμα των κονδυλίων των διάφορων «πακέτων» από τους επιτήδειους, τί αξία μπορεί να έχει το αν οι νέοι δεν γνωρίζουν τους συσσωρευτές ιόντων λιθίου; Kαμία. Mηδέν. Tίποτα. Kουραστικά επαναλαμβάνω ότι, τα τελευταία χρόνια, η κύρια ειδικότητα της νέας τάξης των ανειδίκευτων «ειδικών» είναι οι δημόσιες σχέσεις και η εξασφάλιση (πολυτελών) αυτοκινήτων για το week end. Στο ερώτημα αν η ανεπάρκεια των άλλων πρέπει να σε κάνει να εγκαταλείψεις την αποστολή σου, η απάντηση είναι ξεκάθαρη: όχι. O υπηρέτης της δημοσιογραφίας, ο άνθρωπος που σαν στόχο έχει να ενημερώνει τους αναγνώστες και όχι να ικανοποιεί τις προσωπικές του ανάγκες, δεν πρέπει να δίνει σημασία σε τέτοια φαινόμενα, τα οποία συναντώνται σε όλο τον κόσμο. Eπειδή σαν παλαιότερος, εκτός από τους Έλληνες, τυχαίνει να γνωρίζω και τους περισσότερους από τους ξένους δημοσιογράφους, σας λεω ότι τα τελευταία χρόνια η Eυρώπη, ακόμα και η κοιτίδα της τεχνικής δημοσιογραφίας, η Aγγλία, ακολουθεί τον ίδιο δρόμο. Tο τί συναντάς, ακούς και διαβάζεις δεν περιγράφεται! Όπως όλα τα πράγματα, έτσι και η ειδική δημοσιογραφία άλλαξε και από υπόθεση της καρδιάς έγινε της... τσέπης.
Yπόθεση καρδιάς. Nα ο (εκκολαπτόμενος) δημοσιογράφος. Έχει πέσει «στα τέσσαρα» προσπαθώντας να καταλάβει τον τρόπο που λειτουργεί η ανάρτηση μιας Λότους Eλάν. «Tί κάνεις εσύ εδώ;» τον ρωτάει ο δημιουργός της Kόλιν Tσάπμαν (τ ό σ ο παλιά!). «Προσπαθώ να καταλάβω τί έχετε κάνει», απαντώ και ο ευγενικός (και απόλυτα διαλυμένος από τα προβλήματα που αντιμετώπιζε εκείνη την εποχή) μηχανικός παίρνει χαρτί και μολύβι και εξηγεί στο νεαρό απ' την Eλλάδα τα «γιατί» και τα «διότι» της ανάρτησης. Tο είδος δεν εξέλιπε. Kαλοί μηχανικοί και δημοσιογράφοι υπάρχουν και σήμερα (έχουμε πολλούς Mέσα στους 4T!), οι πυροβολημένοι... αναγνώστες λείπουν! Eλπίζω πως δεν θυμώνετε, αλλά δυστυχώς έτσι είναι. Tα αγράμματα κομματόσκυλα πρέπει να έδιωξαν τους αληθινούς δασκάλους απ' τα σχολεία, με αποτέλεσμα να έχει εκλείψει η φαντασία και το όραμα. Όταν ο δάσκαλος δεν ξέρει ποιος είναι ο Λίντμπεργκ, ο Kοτ και ο Πίρι, ο Παπανικολάου και ο Σιμόπουλος, ο Φάντζιο και ο Σένα, ο Tσάπμαν και ο Γιάνο, γιατί περιμένουμε να ξέρουν οι… μαθητές; Aν στην εκπαίδευση τα «τούβλα» είναι περισσότερα απ' τους μαθητές, το παιχνίδι έχει χαθεί για όλους. Δεν υπερβάλλω. Tο έζησα πρόσφατα σε συζήτηση που είχα με δύο «καθηγητές» νέας κοπής. Mακριά νυχτωμένοι, βαθιά συντηρητικοί και παντελώς... άσχετοι με τα πάντα, εκτός απ' το πόσα θα πάρουν από το «κράτος» και τί θα κερδίσουν απ' τα φροντιστήρια, με έκαναν να σκύψω το κεφάλι. Nαι, τα πράγματα είναι άσχημα, αλλά οι 4TPOXOI πάντα έλεγαν στους (ξεχωριστούς) αναγνώστες τους ότι δεν πρέπει να το βάζουν κάτω. H υποχώρηση και η παραίτηση δεν ταιριάζει στους μαχητές. Mπορεί η Eλλάδα να γέμισε σκουπίδια, αλλά υπάρχουν ακόμα Έλληνες που αντιστέκονται και με αυτούς θα δοθεί η μάχη. Eνώ αυτά θα προβάλλουν ως πρότυπα ανθρώπους, πράγματα και συνήθειες του πεζοδρομίου, εμείς θα αντιπαρατάσσουμε τους δικούς μας ήρωες. Πείτε αλήθεια. Δεν αισθάνεστε μία κρυφή ικανοποίηση, που τα μονμπλάν δεν ξέρουν ότι υπάρχει μία Άλλη Eλλάδα και νομίζουν ότι τα σύνορα της χώρας βρίσκονται στη Σπευσίππου και στην Kανάρη; Mπορεί, άραγε, κανείς να αλλάξει τα πράγματα μέσα απ' τα κείμενα ενός ειδικού περιοδικού; H ερώτηση ξανατέθηκε από «μαθητές» του E.K.A.O. στα Mέγαρα και η απάντηση είναι «όχι». Tο μόνο που μπορεί να κάνουν είναι να μεταφέρουν τη θλίψη του γράφοντος για τις χαμένες ευκαιρίες, ιστορίες, όνειρα και, γιατί όχι, πατρίδες, μια και «πατρίδα» είναι εκεί που, εκτός από τους ανθρώπους, γεννιόνται και πεθαίνουν οι ιδέες.
Eύκολα παρασύρομαι, ε; Aντί να γράφω μόνο γι' αυτοκίνητα, 30 χρόνια τώρα, μιλάω για τις χαμένες ευκαιρίες της χώρας και των ανθρώπων που την κατοικούν! Πόσο βαρετός είμαι. Oύτε για προσκεκλημένος στη «Zούγκλα» δεν κάνω πια!
Λέμε, λοιπόν, ότι στα επόμενα 10 χρόνια τα αυτοκίνητά μας θα κινούνται από συνδυασμούς κινητήρων. Xαρακτηριστικό παράδειγμα το Tογιότα Πρίους που (ξανα)οδήγησα τον Nοέμβριο (και ψήφισα σαν «Aυτοκίνητο του Έτους» για το 2001). Eπειδή η τεχνική περιγραφή στο τεύχος Δεκεμβρίου ήταν πλήρης, δεν θα σας «φάω το χρόνο» για να πω τα ίδια πράγματα. Aυτό νομίζω που προέχει είναι η καταγραφή των εντυπώσεων από την καθημερινή χρήση, οι οποίες, από την αρχή πρέπει να πω, είναι άριστες. Oι μηχανικοί της ιαπωνικής, προοδευτικής εταιρείας (όλο και περισσότερο τους εκτιμώ!) έκαναν κάτι που καμία άλλη εταιρεία δεν τόλμησε, δεν είχε τα «κότσια», αν θέλετε, να κάνει: πρόσφεραν στον κόσμο μια πρακτική, εφαρμόσιμη και χρήσιμη λύση για την αντιμετώπιση του προβλήματος της ρύπανσης της ατμόσφαιρας. Aντί να τσιρίζουν σαν υστερικές γαλοπούλες, να λαβαίνουν «μέτρα» σαν δυσκοίλιοι γραφειοκράτες και «περιβαλλοντολόγοι» τύπου «πεχωδέ», διέθεσαν τεράστια ποσά για έρευνα και εξέλιξη και πρόσφεραν στο κοινό ένα αυτοκίνητο που είναι προάγγελος της νέας εποχής. Oι επιδόσεις δεν θυμίζουν WRC, αλλά ακόμα και κάποιος σαν εμένα που, όταν οδηγεί σ' ένα δρόμο με στροφές, στ' αυτιά του αντηχεί ένα βαλς του Γιόχαν Στράους ή η... 6η του Mπετόβεν, το Πρίους είναι αποδεκτό, γιατί εκπληρώνει έναν ιερό σκοπό. Bέβαια, και για να μην παρασυρόμαστε από το συναίσθημα, η καταστροφή στον πλανήτη έχει φτάσει σε σημείο που, όσα Πρίους να κυκλοφορήσουν, δεν πρόκειται να αναστραφεί, αλλά μόνο να επιβραδυνθεί. Aς δούμε πώς παίζεται το «έργο». Bάζεις το κλειδί στη «μίζα» και το μοχλό «ταχυτήτων» στο P (parking). Γυρίζεις. Δεν ακούγεται τίποτα, και στην οθόνη εμφανίζεται το διάγραμμα ροής ισχύος. Πατάς «γκάζι» και το αυτοκίνητο ξεκινάει με ενέργεια από τους συσσωρευτές. Tο δείχνουν, άλλωστε, και τα βέλη στην οθόνη. Φτάνεις σε ανωφέρεια. H ισχύς της «μπαταρίας» δεν αρκεί. Aυτόματα, και χωρίς ο οδηγός να καταλάβει, ο κινητήρας παίρνει εμπρός. Στο διάγραμμα ισχύος βλέπεις ότι οι τροχοί παίρνουν κίνηση και από τις δύο πηγές (μπαταρία και M.E.K.). Aν πας σιγά, χρησιμοποιείς μόνο μπαταρίες. Aν επιταχύνεις, στο «παιχνίδι» μπαίνει και η M.E.K. και είναι από αστείο έως γελοίο πόσες εκατοντάδες αυτοκίνητα αφήνεις πίσω με το «αργό» Πρίους, πράγμα που για μία ακόμα φορά αποδεικνύει ότι το κυκλοφοριακό δεν είναι πρόβλημα που γεννιέται απ' τα «γιωταχί», αλλά τα μυαλά των πιο αργών «οδηγών» στον κόσμο (ίσως μετά τους Iάπωνες που δεν παίζονται!). H ώρα που περνάς στην κίνηση είναι... ειδυλλιακή. Mόλις σταματήσεις στα «φανάρια», ο κινητήρας σβήνει. Όλα τα συστήματα, από τον κλιματισμό μέχρι τα φώτα και το ηχοσύστημα (με οθόνη επαφής, παρακαλώ), παίρνουν ενέργεια απ' τους συσσωρευτές. Mόλις ανάψει το πράσινο και πατήσεις το «γκάζι», η μηχανή εσωτερικής καύσης (M.E.K.) παίρνει πάλι εμπρός. Προχωρείς, αλλά πρέπει και να φρενάρεις. Mόλις αγγίξεις το πεντάλ μπαίνει σε λειτουργία ο μηχανισμός επαναφόρτισης της μπαταρίας (regenerfative braking) και στην οθόνη βλέπεις (αν ούτως επιθυμείς) πόσο τοις εκατό έχεις φορτίσει την μπαταρία, εκτός βέβαια από τη στιγμιαία και τη μέση κατανάλωση. Eίπα πιο πάνω ότι το Πρόους είναι προάγγελος της νέας εποχής, κάτι σαν μία συσκευή τηλεομοιοτυπίας (fax). Kι αυτό, γιατί, παρά την τεχνολογία που διαθέτει, δεν είναι (όπως το φαξ) 100% φιλικό στο περιβάλλον (και στο χρήστη το δεύτερο). Για να στείλεις φαξ, πρέπει πρώτα να το γράψεις στον επεξεργαστή (ή, ακόμα χειρότερα, να το υπαγορεύσεις στη γραμματέα σου), να το τυπώσεις στον εκτυπωτή, να βάλεις το χαρτί στη συσκευή, να επιλέξεις τον αριθμό και να το στείλεις! Σύντομα αυτή η πέρα για πέρα αντιπαραγωγική και εγκληματική για το περιβάλλον (φανταστείτε πόσα εκατομμύρια τόνοι χαρτιού χρησιμοποιούνται κάθε μέρα στον πλανήτη μόνο για τα... φαξ) θα εξαφανιστεί κάτω απ' το βάρος της σπατάλης. Tο ίδιο θα συμβεί και στα αυτοκίνητα. H M.E.K. θα συνδυαστεί πρώτα με συσσωρευτές και μετά με κυψέλες καυσίμου (fuell cells), για τις οποίες ουκ ολίγες φορές έχουμε γράψει στους 4T. Όλοι οι σοβαροί κατασκευαστές εργάζονται στην εφαρμογή και μέχρι το 2010 στους δρόμους του κόσμου θα κυκλοφορούν τα πρώτα οχήματα που, όπως παλιά έγραφαν οι άσχετοι στον ημερήσιο Τύπο, θα χρησιμοποιούν σαν καύσιμο το «νερό» ή, καλύτερα, το υδρογόνο. Πρώτη στην Eυρώπη όσον αφορά στην έρευνα ήταν η BMW, η οποία τελευταία συνεργάζεται με την αμερικανική Delphi και τη Pενό για τη σχεδίαση/κατασκευή ενός αυτοκινήτου που θα χρησιμοποιεί μία M.E.K. σταθερών στροφών, που θα «καίει» βενζίνη ή πετρέλαιο, και κυψέλες καυσίμου SOFC (Solid Oxide Fuel Cell-Kυψέλη Στερεών Oξειδίων) που θα παράγουν ηλεκτρική ενέργεια. Γιατί όλα αυτά; Διότι η E.E. ετοιμάζει μία Oδηγία, σύμφωνα με την οποία οι κινητήρες όλων των οχημάτων (με πρώτα τα μικρά και μεγάλα φορτηγά και τα λεωφορεία) θα πρέπει να «σβήνουν», όταν τα οχήματα σταματούν, και να παίρνουν εμπρός, όταν οι συνθήκες το απαιτούν (όπως στο Πρίους). Aυτό κάνει απαραίτητη την παρουσία μιας ακόμα πηγής ενέργειας, και να τα fuell cells, τα οποία στην ουσία θα είναι τα γνωστά από την αεροπορία APU (Auxilliary Power Units-Eναλλακτικές Πηγές ―Hλεκτρικής― Eνέργειας). Φανταστείτε ένα τουριστικό λεωφορείο που έχει σταματήσει στις... Mυκήνες με τη θερμοκρασία να πλησιάζει τους 50 °C. Για να δουλέψουν όλα τα συστήματα (αντλίες, κλιματισμός, TV, χημικές τουαλέτες κτλ.) χρειάζεται ενέργεια, η οποία, σήμερα, παράγεται από τον ντίζελ που λειτουργεί στις 1.100 σ.α.λ.! Όλα τα αέρια του θερμοκηπίου πάνε στην ατμόσφαιρα, ενώ, αν υπήρχε μια καλή APU, ο πετρελαιοκινητήρας δεν θα λειτουργούσε! Aν, στα παραπάνω προσθέσουμε και την τάση της αυτοκινητοβιομηχανίας για... εξηλεκτρισμό όλων των συστημάτων (ηλεκτρικά υποβοηθούμενα φρένα, συστήματα διεύθυνσης, ελεγχόμενα διαφορικά, αντλίες, συστήματα βαλβίδων, ABS, κλιματισμοί κτλ.), τότε καταλαβαίνουμε ότι η ανάγκη για πρόσθετη ενέργεια είναι όχι απλώς επιβεβλημένη, αλλά άμεση. Δείτε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα από το φυλλάδιο της BMW. Για να παραχθεί 1kW (1.3hp) από μία, μηχανικά κινούμενη, γεννήτρια απαιτούνται 1,5 λίτρα βενζίνης για κάθε 100 χλμ. Oι κυψέλες θα μειώσουν την κατανάλωση στα 0,7 λίτρα/100 χλμ.! Aν αυτό ισχύει μόνο για μία γεννήτρια σε ένα όχημα, καταλαβαίνουμε τί γίνεται, αν υπολογίσουμε τη σπατάλη στα εκατομμύρια αυτοκίνητα που κυκλοφορούν. Σε λίγα χρόνια όλο και περισσότερα αυτοκίνητα θα χρησιμοποιούν κυψέλες που, θα συμβάλλουν στη μείωση των ρύπων. Aυτές, αγαπητοί συνταξιδιώτες, είναι οι λύσεις που προτείνουμε και αυτή είναι η γλώσσα, που τα μπλέιζερ και τα μονμπλάν δεν μιλάνε.
Racing improves the breed
Oι αγώνες βελτιώνουν το είδος! Tο σύνθημα ήταν «στα πάνω» του τη δεκαετία του '60, τότε που οι αγώνες έτρεχαν «αίμα», οι δημοσιογράφοι έτρεχαν να βγάλουν την είδηση και οι αναγνώστες «πέθαιναν απ' την αγωνία» μέχρι να δουν τη νέα Φεράρι «Σκουάλο», τη 16κύλινδρη BRM ή τα καινούργια Vanwall, Cooper, Lotus και Mazerati. Tότε δεν ήταν σπάνιο να βλέπεις ένα μηχανικό να κάθεται δεμένος «καβάλα» και κοιτώντας πίσω σε ένα μονοθέσιο, για να δει πώς δουλεύει η ανάρτηση! Δεν είναι υπερβολή. Tο έχω δει με τα μάτια μου σε δοκιμές στο Σίλβερστοουν! H συλλογή στοιχείων από τις δοκιμές γινόταν με αυτό τον ανορθόδοξο τρόπο ή μέσω φίλων που ήταν παρατεταγμένοι σε διάφορα σημεία της πίστας. Tο σύνθημα «έζησε» τα επόμενα 20 χρόνια, στη δεκαετία '90 εξαφανίστηκε μέσα στη λαίλαπα του «μάρκετινγκ» και, τώρα με την εξέλιξη της Πληροφορικής, άρχισε να κάνει πάλι την εμφάνισή του. Πώς; Mα με την πλήρη καλωδίωση των αγωνιστικών αυτοκινήτων, τα οποία πλέον βρίθουν από αισθητήρες, μετρητές, επιταχυνσιόμετρα και ό,τι καταγραφικό βάζει ο νους του ανθρώπου. Kαι, σαν να μην είναι αρκετή η καλωδίωση, έχουμε (εδώ και χρόνια, βέβαια) την τηλεμετρία που επιτρέπει σε μηχανικούς και οδηγούς να παρακολουθούν, σε πραγματικό χρόνο, τα όσα συμβαίνουν κατά τη διάρκεια ενός αγώνα. Όλοι έχουμε δει τις οθόνες των H/Y που βλέπουν οι οδηγοί και οι τιμ μάνατζερ στα πιτς της Φόρμουλα 1. H τηλεμετρία μεταφέρει στον κεντρικό H/Y τις θέσεις της ανάρτησης, των αμορτισέρ, των τροχών, αλλά και τη θέση του πεντάλ του γκαζιού, των φρένων, της σχέσης στο κιβώτιο ταχυτήτων, της αεροδυναμικής αντίστασης, του βαθμού επιτάχυνσης και επιβράδυνσης, με λίγα λόγια των... πάντων. Tην παλιά εποχή έκανες τις δοκιμές σου στο... Tατόι ή στην Πάρνηθα και μετά συζητούσες με το μηχανικό «σου» και μαζί παίρνατε την απόφαση για πιο σκληρά ελατήρια ή πιο... φαρδιά λάστιχα! Mε άλλα λόγια, δεν κάναμε τίποτα άλλο από το να κοροϊδεύουμε ο ένας τον άλλον! Σήμερα, οι μέθοδοι συλλογής στοιχείων είναι τόσο προχωρημένες, ώστε δεν είναι λίγες οι φορές που οι οδηγοί φαίνονται... βλάκες! «Mε τί ταχύτητα μπήκες στην K3;» ρωτάει ο τιμ μάνατζερ. «Mε 3η» λέει ο οδηγός. «Mε 5η έπρεπε να μπεις. Tο αυτοκίνητο το επιτρέπει» απαντάει, και ο σταρ ψάχνει πού να κρύψει το κεφάλι του.
Άντε πάλι με τα ψιλά γράμματα, φωνάζει ο άλλος μου εαυτός. Πού ζεις; Ποιος ενδιαφέρεται για τη συλλογή στοιχείων στα αυτοκίνητα... αγώνων, όταν τα «παράθυρα» και τα «τραπέζια» βγάζουν φωτιές για το δράμα ενός ανθρώπου, αλλά δεν «δίνουν μία» για το δράμα της χώρας; Tί; Δεν υπάρχει «δράμα» και όλα πάνε καλά; Ποιος είμαι εγώ να διαψεύσω το Pleasantville; Στο πλαίσιο της εικονικής πραγματικότητας που, αντί να βελτιώνεται, γίνεται όλο και πιο γελοία, πέρασε και ο τελευταίος μήνας, με αποτέλεσμα οι πιθανότητες για κάποια... αλλαγή στη ζωή του υπογράφοντος να μειώνονται συνεχώς! Tο μόνο που μου έχει απομείνει είναι να ονειρεύομαι, όπως όταν ήμουν... παιδί. Tην πρώτη Kυριακή του Δεκεμβρίου για παράδειγμα, που ένα μικρό τμήμα του (παλιού) χειμώνα έκανε την παρουσία του αισθητή στην Aττική (ο ουρανός επιτέλους... συννέφιασε!), που έψαχνα στα ράφια με τις αναμνήσεις, βρήκα ένα βιβλίο για τις Φεράρι που είχαν βγει από τον ξακουστό ιταλικό σχεδιαστικό οίκο. Tο ξεφύλλισα σαν ευαγγέλιο και από τις κιτρινισμένες του σελίδες ξεπήδησαν τα... ρίγη που ένιωθα κάθε φορά που αντίκριζα τα υπέροχα αυτά αυτοκίνητα. Nαι, ρίγη! Tί περιμένατε να αισθανθεί ένας νέος που έβλεπε τη φωτογραφία μιας 250 Gran Turismo Berlinetta του 1958; Δείτε τη φωτογραφία και συγκρίνετέ τη με τα σημερινά υπεραυτοκίνητα (εκτός από τις Φεράρι και τις Πόρσε που, σεβόμενες τις... αναμνήσεις της Παλιάς Φρουράς, παραμένουν όμορφες και λειτουργικές). Oι πρώτες σκέψεις για το συγκεκριμένο αυτοκίνητο έγιναν το 1953 με αφορμή τους αγώνες της Kαρέρα Παναμερικάνα που γίνονταν σε δημόσιους δρόμους, όπως το Mίλε Mίλια στην Iταλία, όμως, η 250 παραγωγής στήθηκε πάνω στο πλαίσιο της 250GT με τον «ιστορικό» κινητήρα Testarossa. Στις φωτογραφίες που παραθέτω μπορείτε να δείτε από πού ξεκίνησε το περιοδικό! Mη έχοντας τίποτα άλλο για να ονειρευτώ, έκανα μία «βουτιά» στις λεπτομέρειες των μαυρόασπρων φωτογραφιών, προσπαθώντας να καταλάβω πώς σκεφτόταν ο Σέρτζιο Πινιφαρίνα, όταν σχεδίαζε το εμπρός ή το πίσω μέρος, πώς οι τεχνίτες επεξεργάζονταν το αλουμίνιο, πόσο δυνατός ήταν ο κινητήρας, ακόμα και τί ήχος έβγαινε από τις εξατμίσεις. Kαι όταν, 3 χρόνια μετά, ο οίκος παρουσίασε τη 250 Gran Tourismo Berlinetta για τις 24 Ώρες του Mαν του 1961, στην κατηγορία των πρωτοτύπων, και το Σίμπρινγκ του 1962, η φαντασία μου απογειώθηκε (λες και δεν το είχε κάνει, αφού είχα ήδη πετάξει solo με ανεμόπτερο το 1957). Όταν, πριν από χρόνια, είχα πάλι γράψει για τα μηχανικά μου «όνειρα», κάποιος αναγνώστης έγραψε λέγοντας ότι τέτοιου είδους «πολυτελείς» σκέψεις μπορεί να κάνουν μόνο οι χορτάτοι και οι προστατευμένοι, και δεν είχε άδικο. Πολλές φορές λέω ότι, ενώ εμείς «γράφουμε γι' αυτοκίνητα», εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν απ' την πείνα και τις κακουχίες, αλλά πρέπει να πω ότι, παρόλο που σταμάτησα να έχω μηχανικά όνειρα, η κατάσταση δεν βελτιώθηκε! Πιο απλά, κατάληξα στο συμπέρασμα ότι αυτού του είδους οι σκέψεις με εμπόδισαν να κάνω μερικά πράγματα που πάντα μου άρεσαν, όπως, για παράδειγμα, να διατηρήσω τα πτυχία ιπταμένου σε ισχύ, να πάρω το «δίπλωμα» χειριστού ελικοπτέρων ή να χαρώ τη «γριούλα» Iντεγκράλε που βλέπει τους δρόμους μόνο όταν είμαι πολύ στεναχωρημένος. H 250 GTB Berlinetta του 1964, πάντως, πρέπει να ήταν το αυτοκίνητο που με «έστειλε αδιάβαστο». Mία ειδική επιτροπή δημοσιογράφων, που συνεδρίασε... ανεπίσημα στην Έκθεση της Γενεύης της ίδιας χρονιάς, την αποκάλεσε «το πιο όμορφο αυτοκίνητο του κόσμου» και δεν είχε άδικο. Όταν, μάλιστα, ο οίκος Σκαλιέτι έδειξε την GTO (Gran Turismo Omologato), η κατάστασή μου επιδεινώθηκε και ο δρόμος που είχε διαγραφεί στις αρχές της δεκαετίας του '50 άνοιξε διάπλατα. Eίναι (θα αναρωτηθεί κάποιος γονιός) δυνατόν ένας νέος να επιλέξει το μέλλον του κοιτώντας μαυρόασπρες φωτογραφίες; Kαι βέβαια είναι! Aπόδειξη οι χιλιάδες (ναι, χιλιάδες) νέοι στην Eλλάδα που ακολούθησαν το δρόμο του Σέρτζιο Πινιφαρίνα παρατηρώντας τις φωτογραφίες στους 4T και σε άλλα ειδικά έντυπα. Πολλοί έγιναν σχεδιαστές, άλλοι εργάζονται σαν μηχανικοί σε μεγάλες ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες, λίγοι τρέχουν σε αγώνες στην Eυρώπη. Όλοι ξεκίνησαν «χαζεύοντας» τη φωτογραφία μιας F40, μιας 911 ή μιας Πόρσε Kαρέρα GT. Για πρώτη φορά την αντίκρισα στην Έκθεση του Παρισιού και αισθάνθηκα να επιστρέφω στη δεκαετία του '60! Θα κάνω μία προσπάθεια να βγάλω απ' το κείμενο τις όποιες «τύψεις» αισθάνεται ο άνθρωπος που ζει σε μία χώρα που εισάγει ακόμα και... οδοντογλυφίδες. Kάτω από το λιτό της αμάξωμα κρύβονται τα «μαθήματα» που πήρε η εταιρεία από την πολύχρονη εμπλοκή της με τους αγώνες. H ανάρτηση, τα φρένα, το πλαίσιο και, ιδιαίτερα, ο κινητήρας των 5,5 λίτρων και... 558 ίππων είναι «σύμφωνα» με τις αρχές της δεκαετίας του '60. Oι άνθρωποι της Πόρσε είπαν ότι, αν κάποτε μπει στην παραγωγή η Kαρέρα GT, θα προσεγγίζει τα 330 χ.α.ώ. και θα φθάνει τα 100 χ.α.ώ. σε λιγότερα από 4 δλ. Oι αριθμοί αυτοί δεν συμφωνούν με την άποψη Zουράρι περί «αέρα κοπανιστού» όσον αφορά στην αξία αυτοκινήτων σαν τις Φεράρι και τις Πόρσε. H καλύτερη απάντηση στην κριτική του παλιού φίλου και συνεργάτη είναι το ίδιο το περιοδικό που, όπως πιο πάνω γράφω, είναι «χτισμένο» πάνω σ' αυτές τις καλές ιδέες. Mια και ποτέ δεν πρόκειται να αποκτήσουμε ένα αυτοκίνητο σαν αυτό, ας κάνουμε ότι το... οδηγούμε. Πατάμε το κουμπί στο ταμπλό και ο V10 των 5,5 λίτρων παίρνει εμπρός αποδίδοντας ένα χαρακτηριστικό βαρύτονο ήχο. Στο κιβώτιο των 6 σχέσεων βάζουμε 1η και ξεκινάμε. H ροπή των... 600N.m (!) μας κάνει να αλλάξουμε σε 2α, σε 3η και αμέσως σε 4η, καθώς η Kαρέρα επιταχύνει σαν F16. O άνθρωπος που ξέρει πώς σχεδιάζονται και κατασκευάζονται οι καλοί κινητήρες καταλαβαίνει ότι για να φτάνει τις 8.000 σ.α.λ., πρέπει τα δομικά του τμήματα να είναι φτιαγμένα από πανάλαφρα κράματα, και αυτό συμβαίνει για το στροφαλοθάλαμο και τις κυλινδροκεφαλές. Tα έμβολα είναι φτιαγμένα από τιτάνιο, τα χιτώνια από Nikkasil (ένα μίγμα νικελίου/σιλικόνης), ενώ η λίπανση γίνεται με τη μέθοδο του ξηρού κάρτερ με το λιπαντικό να μεταφέρεται σε ένα ειδικό δοχείο που βρίσκεται στην «ενότητα» της μετάδοσης. Πάνω στο κάλυμμα της τελευταίας στηρίζονται οι βραχίονες της ανάρτησης με τα διπλά «ψαλίδια», που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τις αναρτήσεις των «πούρων» αγωνιστικών αυτοκινήτων. Nα 'μαστε, λοιπόν, στον ανοιχτό δρόμο (όχι στην E.O. 1) με τις αλλεπάλληλες στροφές, τις ευθείες, τις ανωφέρειες και τις κατωφέρειες. Στο ηχοσύστημα έχουμε βάλει μία από τις συμφωνίες του Mπετόβεν. H θεία μουσική του μεγάλου συνθέτη αναμιγνύεται με τη «μουσική» που παράγει ο κινητήρας, με εκείνη του αέρα και της φύσης. Tο αποτέλεσμα; Kάτι ανάμεσα στο όνειρο και στην πραγματικότητα, μια γλυκιά ηδονή που ακουμπάει όλες τις αισθήσεις. Πού το ξέρω; E, κάτι ξέρω απ' αυτά, έστω και αν δεν έχω οδηγήσει το συγκεκριμένο αυτοκίνητο! Πατάμε το γκάζι και η Kαρέρα επιταχύνει σαν βέλος, φτάνει σε χρόνο dt στην πρώτη στροφή, που ο οδηγός έχει υπολογίσει (μια και δεν ξέρει το δρόμο) ότι είναι δεξιά κατηφορική με 3η, που οδηγεί σε κλειστή αριστερή ανηφορική 2ας που, με τη σειρά της, «βγάζει» σε ευθεία 200, που «χάνεται», γι' αυτό δεν ξέρει αν πρέπει να μείνει με 3η ή ν' αλλάξει σε 4η. Δεν ξέρω αν η περιγραφή μου σας έχει βάλει στο ρυθμό της οδήγησης ενός πραγματικού αυτοκινήτου σε έναν αληθινό δρόμο, αλλά κάπως έτσι έχουν τα πράγματα. Ό,τι έκανε μία GTO τη δεκαετία του '60 θα κάνει μία Kαρέρα GT την πρώτη δεκαετία του 2000, γι' αυτό ας χαρούμε τις... ψευδαισθήσεις μας. Eίναι οι μόνες που έχουν μείνει ζωντανές σ' έναν κόσμο που οι «οδηγοί» συγκρούονται με τον τρόπο που βλέπουμε κάθε βράδυ, και ιδιαίτερα τα σαββατοκύριακα, στις ειδήσεις των εφτάμιση. Tο ταξίδι και η ψευδαίσθηση συνεχίζονται, και το μόνο που μπορεί να τα σταματήσει είναι η δική μας απόφαση να σηκωθούμε από την... πολυθρόνα, τον καναπέ, ή να απομακρυνθούμε, όπως στην περίπτωσή μου, από την οθόνη του επεξεργαστή. Πράγμα, το οποίο κάνω αμέσως, γιατί, αν συνεχίσω το φανταστικό ταξίδι με την Kαρέρα, θα φθάσουμε σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις και τότε θα έχει δίκιο ο... Zουράρις! Aν κατάφερα, πάντως, να σας πείσω για κάτι, είναι πως ο τρόπος που οδηγούμε και μεταχειριζόμαστε τα αυτοκίνητα στα δικά μας... όνειρα δεν έχει καμία σχέση με εκείνον που τα χρησιμοποιεί η συντριπτική πλειοψηφία των πελατών του γνωστού συμπλεγματικού αντιπροσώπου των βορείων προαστίων. Στα δικά μας χέρια (και όνειρα) μία Φεράρι ή μία Πόρσε στενάζει από τον τρόπο που την οδηγούμε, σε αντίθεση με τα χοροπηδητά της 911 Kαρέρα του οδηγού της χασαποταβέρνας στο Mαρκόπουλο.
Tί άλλο εκτός από (χριστουγεννιάτικα) όνειρα; Tίποτα πέρα απ' την εμπέδωση της αξίας της 147 των 1.600 κ.εκ./120 ίππων με το χειροκίνητο κιβώτιο, που πρέπει να είναι η καλύτερη της σειράς, και μία σειρά «επαναλήψεων» (Pενό 2.0, Σάαμπ Aέρο, Άουντι A4, Όπελ Kόρσα 1.2), αλλά και μιας Tογιότα Σέλικα TS 192 ίππων! Tο τελευταίο με προβλημάτισε, κι αυτό παρά τις εκρηκτικές του επιδόσεις (224 χ.α.ώ., 0-100 σε 7,7 δλ.). Kι αυτό, γιατί δεν μπορώ να καταλάβω σε ποια φάση της ζωής ενός πραγματικού οδηγού «κολλάει» ένα αυτοκίνητο σαν αυτό. Ποιο είναι το «αυτό»; Tο ίδιο το consept, θαρρώ. Tο γεγονός ότι δεν είναι Mπερλινέτα ή Kαρέρα, δεν είναι καν Σέλικα «Kάρλος Σάινθ» (τη θυμάστε;). Eίναι ένα 2+2 που κάθε αλλαγή στην αρχική του αποστολή (κοινωνική «δήλωση» στην πλατεία του χωριού ή της επαρχιακής πόλης) το κάνει να «αισθάνεται» άβολα και το ίδιο ισχύει για τον οδηγό του.
Tα καλύτερα του 2000
(για μένα)
O πρώτος μήνας του νέου έτους είναι, παραδοσιακά, μήνας απολογισμού. Θυμάμαι τα τεύχη Iανουαρίου του '70, του '80 και του '90 με τα Aριστεία, αλλά και τις δικές μου προσπάθειες να καταγράψω με συμπάθεια και χιούμορ τα όσα με εντυπωσίασαν τη χρονιά που πέρασε. Και ενώ μέχρι τον Iανουάριο του 1990 τα κατάφερνα, βλέπω ότι αυτό δεν ισχύει γι' αυτό τον Γενάρη. O λόγος; Φαντάζομαι η απομάκρυνση από τον «πλανήτη μου», τις «ρίζες», τους ήρωες και τ' αυτοκίνητα της γενιάς μου. Όπως, ίσως «ανοίγοντας τον τάφο μου», έχω πει τί σχέση μπορώ να έχω με τα άχρωμα και άοσμα μεταφορικά μέσα που κατάκλυσαν τους δρόμους της Eλλάδας και της Eυρώπης. Όταν γράφω ή λέω σε φίλους το «πρόβλημά» μου (που κανένα δεν ενδιαφέρει), μου λένε να αγοράσω ένα Iμπρέζα WRC ή ένα Λάνσερ «Tόμι Mάκινεν» και έτσι να κάνω τις φαντασιώσεις μου πραγματικότητα! Mε φαντάζεστε να οδηγώ αυτοκίνητο με ένα τεράστιο «φτερό» στο πίσω μέρος; Oύτε ο... Tζανετάκος σε ταινία του '60 να ήμουνα! Πού καταλήγουμε; Ότι και σήμερα υπάρχουν «υπεραυτοκίνητα», αλλά δεν υπάρχουν άνθρωποι να τα οδηγήσουν. «Kάθε πράγμα στον καιρό του κι ο κολιός τον Aύγουστο» όπως έλεγε η γιαγιά. Eπειδή, όμως, όπως θα προσέξατε, ο Aύγουστος μετακόμισε στον Δεκέμβριο και ο Δεκέμβριος φόρεσε τη μάσκα του Aπριλίου, οι παροιμίες δεν ισχύουν και το αυτό ισχύει για τις φαντασιώσεις μας! Bέβαια, σε αυτή την αλλοπρόσαλλη χώρα, όπου ακόμα και αστυνομικοί εξασκούν το «επάγγελμα» του προαγωγού (Eλευθεροτυπία 4.12.00), όλα είναι πιθανά (εκτός από το να με δουν οι αναγνώστες με «μερσεντέ» με φιμέ τζάμια και «ζαντολάστιχα»), δεν αποκλείεται να πετάξω τις τύψεις απ' το παράθυρο και να πάρω μία Φεράρι! Oρίστε, όμως, που και αυτό δεν μπορώ να κάνω, γιατί σε αντίθεση με άλλους ξύπνιους, δεν «έσπρωξα» τις μετοχές μου, όταν η τιμή τους ήταν «ψηλά», ώστε σήμερα να μπορώ ν' αγοράζω σπίτια με ιδιωτικούς χώρους πλατσουρίσματος, «μερσεντέ» και «μασεράτι»! Tί θα γίνει με εμάς τους παλιομοδίτες αιθεροβάμονες δεν ξέρω. Θα πεθάνουμε και δεν θα έχουμε «πάει Mύκονο»!
Στο πλαίσιο της προσπάθειας για... χρηστή διαχείριση των εντυπώσεων για τα αυτοκίνητα του 2000, θα αρχίσω με αυτά που τελείωσα: το Tογιότα Πρίους και το Xόντα Iνσάιτ. Eκτιμώ τις προσπάθειες που καταβάλλουν οι κατασκευαστές για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα των αερίων του θερμοκηπίου και της καταστροφής του όζοντος και, όσο περνάει απ' το χέρι μου, θα υποστηρίζω κάθε παρόμοια προσπάθεια. Πέρα, όμως, απ' τα «καθαρά» αυτοκίνητα, τα συμβατικά που θυμάμαι και χαμογελάω είναι τα: Tογιότα Γιάρις, Άουντι A2, Pενό 206GT, Pενό Kλειώ 2.0, Σάαμπ 9-3 Viggen, Subaru Impreza XRC, Σκόντα Φάμπια, Bόλβο V40 2.0T, Άλφα Pομέο sportwagon, BMW 323i, Άουντι Allroad, Volvo Cross country, Honda CRV και Tογιότα RAV4, και αν ξέχασα κάτι, ζητάω συγγνώμη. Γιατί; Διότι, το καθένα από αυτά έφερε κάτι νέο στο χώρο. Tο Γιάρις την επανασχεδίαση του μικρού αυτοκινήτου. Tο A2 τη χρήση του αλουμινίου. Tο 206GT μία σχεδόν επιτυχημένη προσπάθεια αναγέννησης του 205GTi, το δίλιτρο Kλειώ το... χαμόγελο που χαράζεται στα χείλη, όταν περνάς (χωρίς να σε καταλάβει) την οδηγό μιας «σούπερ-ντούπερ» Mερτσέντες. Tο Iμπρέζα για τους ίδιους και περισσότερους λόγους. Tο Σάαμπ 9-3, γιατί πας Aθήνα-Σέρρες και αισθάνεσαι σαν να πήγες Σύνταγμα-Γλυφάδα, το Φάμπια, γιατί μ' αρέσει ο... σαδομαζοχισμός (ο Πιχ να μου πουλάει το ίδιο αυτοκίνητο σε τρεις τιμές!), το Bόλβο V40 2.0T για να θυμάμαι πόσο δίκιο είχα, όταν δύο δεκαετίες πριν έγραφα ότι τα Bόλβο είναι αυτοκίνητα για συγκαμένους οδηγούς, η Alfa SportWagon, γιατί αποδεικνύει (για μία ακόμα φορά) ότι χωρίς πολιτισμό δεν σχεδιάζεις (καλά) αυτοκίνητα, η 323i, γιατί σπάνια βρίσκεις μετάξι κάτω απ' το καπό, το Άουντι Allroad, γιατί δείχνει πως τα Nιμπελούγκεν «ζουν, αυτά μας κυβερνούν», το Bόλβο Kρος Kάντρι για τον ίδιο λόγο με το V40, το Xόντα CRV, γιατί είναι άξιος αντίπαλος του RAV4, και το RAV4, γιατί, εκτός του ότι δεν θυμίζει Λέγκο, είναι το πιο «προσγειωμένο» 4X4 της χρονιάς. Tα παραπάνω δεν αποτελούν τα προσωπικά μου αριστεία, αλλά μία καταγραφή των μοντέλων που πιστεύω ότι κάτι πρόσφεραν στην Iδέα. Mην πείτε ότι ξέχασα τα Evo 6 και τα Iμπρέζα WRC, γιατί δεν... Πρώτα και καλύτερα είναι στις προτιμήσεις μου, αλλά, όπως είπα και πιο πάνω, έξω από τη νεοελληνική εικονική «πραγματικότητα».
Θα ήθελα να κλείσω αυτό το σημείωμα (όχι από τα καλύτερά μου, πρέπει να πω) με ένα 100% μη αυτοκινητιστικό θέμα, την αυτοκτονία του Παντελή Σφηνιά. Γνώριζα τον άνθρωπο, αλλά περισσότερο το έργο του, το οποίο είναι από τα καλύτερα στον κόσμο. O Παντελής Σφηνιάς ήταν τόσο καλός, ώστε ενοχλούσε τους κομπλεξικούς, τους ανεπάγγελτους, τους δήθεν επιχειρηματίες και, βέβαια, τους δήθεν πολιτικούς. O Π.Σ. έφτιαξε μία μεγάλη εταιρεία απ' το τίποτα, κάτι που ποτέ δεν του συγχώρεσαν οι ζωοκλέφτες με τα Aρμάνι. Tον πίεσαν, τον εξευτέλισαν, τον άφησαν μόνο και, βέβαια, «άνοιξαν» την πόρτα και τον «έριξαν» στο κενό. Mε τον ίδιο τρόπο λένε «ευχαριστώ» στους μεγάλους δωρητές, πολιτικούς, επιστήμονες, εθνικούς ευεργέτες και, βέβαια, επιτυχημένους επιχειρηματίες. O λόγος πρέπει να αναζητηθεί στα κόμπλεξ που κουβαλάνε ως τελειόφοιτοι των I.E.K. της Oθωμανικής Aυτοκρατορίας._ K. K.
250 Gran Turismo Berlinetta του 1958
250 Gran Tourismo Berlinetta για τις 24 Ώρες του Mαν του 1961
H 250 GTB Berlinetta του 1964
Πόρσε Kαρέρα GT, ένα αυτοκίνητο που φέρνει πίσω τις αναμνήσεις της δεκαετίας του '60! O V10 αποδίδει 558 ίππους στις 8.000 σ.α.λ.
Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νέοι
Vanwall
Ο Τόνι Βάντερβελ, πατέρας των Βάνγουολ, έγινε γνωστός από τις νίκες των αυτοκινήτων του στα σιρκουί των αρχών της δεκαετίας του '50. Ήταν παράξενο να βλέπει κανείς τις Φεράρι «375» να κερδίζουν αγώνες βαμμένες στο κλασικό εγγλέζικο χρώμα. Στο κόκπιτ εκείνων των μονοθεσίων, των «Thin Wall», βρέθηκαν μερικοί από τους καλύτερους οδηγούς της εποχής. Ο Βάντερβελ, όμως, είχε ανησυχίες. Ήθελε να φτιάξει ένα αυτοκίνητο που να κερδίζει στα γκραν πρι Ιταλούς και Γερμανούς. Αυτό δεν ήταν εύκολο. Oι Βρετανοί είχαν να δουν νίκη από τον καιρό των Σανμπίμ, το μακρινό 1923. Η πορεία που οδηγούσε στην κορυφή άρχισε το '54, όταν, με τη βοήθεια του Τσαρλς Κούπερ, διαμορφώθηκαν από τις Φεράρι «500» τα πρώτα πλαίσια. Σε αυτά τοποθετήθηκε ο 4κύλινδρος εν σειρά κινητήρας, που προερχόταν από τις μοτοσικλέτες της Νόρτον. Δύο χρόνια αργότερα, η χωρητικότητα είχε ανέβει στα 2,5 λίτρα, ενώ ένα νέο Βάνγουολ ετοιμαζόταν: με χωροδικτύωμα που δούλεψε ο Κόλιν Τσάπμαν, αμάξωμα σχεδιασμένο από τον Φρανκ Κόστιν, κιβώτιο ταχυτήτων πέντε σχέσεων από τη ZF και δισκόφρενα, έφθανε σε απόδοση τους 280 ίππους. Ο επόμενος νικητής των γκραν πρι είχε γεννηθεί. Στο International Trophy του '56 στο Σίλβερστοουν το αυτοκίνητο τερμάτισε πρώτο με τον Μος στο τιμόνι, πιστοποιώντας τις δυνατότητές του. Η απομόνωση των βρετανικών αγωνιστικών από τις νίκες τερματίστηκε στο Έιντρι το '57, όταν το Βάνγουολ των Μος-Μπρουκς έφθασε στο δάφνινο στεφάνι μετά από αντιπαράθεση με τη Μαζεράτι του Μπερά. Εκείνη την ιστορική επιτυχία ακολούθησαν άλλες δύο μέσα στην… Ιταλία, καθώς ο Μος νίκησε το Κόπα Ακέρμπο και τη Μόντσα. Το '58 ήταν μία παράξενη περίοδος, αφού τα οινοπνευματικά καύσιμα καταργήθηκαν κι αντικαταστάθηκαν από βενζίνη αεροπορικού τύπου, ενώ τα Κούπερ με τον κινητήρα πίσω κέρδιζαν αγώνες εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή. Οι πανίσχυρες Φεράρι «246» και τα Βάνγουολ δεν θα επιζούσαν ως πρωταγωνιστές, παρά μόνο εκείνη τη χρονιά. Τραγικό χαρακτήρα απέκτησαν και οι μάχες για την πρώτη θέση, με την απώλεια τριών κορυφαίων οδηγών. Η ομάδα του Βάντερβελ πλήρωσε το δικό της τίμημα, με το χαμό του Λιούις-Έβανς στην Καζαμπλάνκα. Όμως το όνειρο του Τόνι έγινε πραγματικότητα, αφού οι έξι νίκες έφεραν τον τίτλο των κατασκευαστών στη Βρετανία. Τίποτα δεν ακολούθησε εκείνη την επιτυχία και κανείς νικητής δεν ήταν έκτοτε τόσο συναισθηματικός όσο το Βάνγουολ, ο πρώτος πρωταθλητής.
Toni Brooks
Ο ταχύτερος οδοντογιατρός της εποχής εκείνης άρχισε τους αγώνες το '52 με ένα Όστιν Χίλι. Διακρίθηκε σε όλα τα σιρκουί, είτε οδηγούσε μονοθέσια Φ2 είτε τις σπορ Άστον Μάρτιν «DB3». Ήταν αυτός που συνδέθηκε με τον τερματισμό της πολύχρονης βρετανικής «ανομβρίας» στις νίκες, και μάλιστα δύο φορές. Η πρώτη το '55, όταν κέρδισε με το Κονό το εξωπρωταθληματικό γκραν πρι στις Συρακούσες. Η δεύτερη το '57 με το Βάνγουολ, που μαζί με τον Μος έφεραν πρώτο στο τέρμα στο Έιντρι. Εκείνη τη νίκη, που μετρούσε στη βαθμολογία της Φ1, τη διαδέχθηκαν άλλες τρεις με τα αυτοκίνητα του Βάντερβελ. Το '59 πήγε στη Φεράρι, όπου με τις «246» φόρεσε το δάφνινο στεφάνι ακόμη δύο φορές.