Oδοιπορικό
«Πολυφορεμένη» έννοια τελευταία η περιπέτεια, συνδυάζεται συχνά με σκληροτράχηλα 4x4. Κι
όμως, ακόμη και μ? ένα ήπιο SUV, όπως το Hyundai Santa Fe, μπορείς να βρεις το πραγματικό
νόημα της λέξης.
Kείμενο και φωτογραφίες: ΄Aκης Τεμπερίδης
ΣE ANAZHTHΣH, λοιπόν, της περιπέτειας στη διαδρομή Ναύπακτος-Καρπενήσι, σε μία, όμως, από
αυτές που δεν ξεχωρίζουν στο χάρτη?
Eίναι γεγονός ότι η περιοχή της Ναυπακτίας, εκεί στο νομό Αιτωλοακαρνανίας, είναι πλέον
ένας κλασικός προορισμός, όμορφος, αλλά λίγο κλισέ. Ποιος δεν έχει κάνει τον κύκλο
Αθήνα-Ρίο-Αντίρριο-Ναύπακτος, Λαμία-Αθήνα σαν εκδρομή του σαββατοκύριακου; Κι όμως, αν
από τον Κορινθιακό κόλπο πάρεις τα βουνά, τα πάντα αλλάζουν. Bέβαια, δεν είναι λίγοι
εκείνοι που εκδράμουν προς τα ορεινά της Ναυπακτίας χρησιμοποιώντας ως ορμητήριο την ?νω
Χώρα. Το αποτέλεσμα; Οι λίγοι ξενώνες του χωριού γεμίζουν και το ίδιο χάνει την ησυχία
του ―άρα και τη γραφικότητά του―, για να τη βρει ξανά το πρωί της Δευτέρας.
Διόλου τυχαία, το 4x4 έχει πετύχει ως ιδέα στην Ελλάδα. Όπως και το φουσκωτό, αποτελεί τη
μόνη πραγματική διέξοδο από το κυρίως ρεύμα, τους χιλιάδες, δηλαδή, αγχωμένους αστούς που
αναζητούν ένα εναλλακτικό σαββατοκύριακο. Αυτούς που επιλέγουν τα ίδια και τα ίδια, που
μποτιλιάρονται κάθε Παρασκευή στην εθνική, μένουν σε κακά ―πλην πανάκριβα― ξενοδοχεία,
«τρώνε πόρτα» σε μπαρ και εστιατόρια και περνούν την Κυριακή μποτιλιαρισμένοι στην εθνική
οδό, στο ρεύμα της επιστροφής αυτήν τη φορά.
Ωραία λοιπόν, ας υποθέσουμε ότι έχουμε ένα όχημα ελεύθερου χρόνου σαν το Hyundai Santa
Fe, έχουμε δε και... ελεύθερο χρόνο, για να τον εκμεταλλευτούμε δεόντως στη λεγόμενη
«άλλη» Ελλάδα. Πού πάμε; Εμείς τραβήξαμε για Ναύπακτο, με σκοπό να διασχίσουμε τα ορεινά
της και να βγούμε πιο βόρεια, κάπου στην κεντρική Ελλάδα. Διανυκτερεύσαμε εκεί και την
επομένη το ξημέρωμα αναχωρήσαμε χωρίς να έχουμε χαράξει διαδρομή στο χάρτη. Σκαρφαλώσαμε
στα βουνά της ορεινής Ναυπακτίας, περιπλανηθήκαμε σε έρημα δασικά μονοπάτια και το ίδιο
βράδυ καταλήξαμε στο Καρπενήσι από μία εναλλακτική ρότα, χωμάτινη στο μεγαλύτερο μέρος
της. Το θέμα, βέβαια, δεν είναι να αντιγράψετε τη δική μας διαδρομή, αλλά να εμπνευστείτε
από τη μανιέρα του οδοιπορικού, το οποίο ξεκίνησε απρογραμμάτιστα, για να καταλήξει σε
μια όμορφη περιπέτεια. Γι? αυτό και δεν θα βρείτε χάρτη στις σελίδες που ακολουθούν!
Ναύπακτος-Καρπενήσι από χώμα...
Ο δρόμος που ανηφορίζει από τη Ναύπακτο για την ?νω Χώρα είναι ασφαλτοστρωμένος, με
αμέτρητες κλειστές στροφές και μπαριέρες εκεί όπου υπάρχει γκρεμός. Εμείς, όμως, θέλουμε
να δυσκολέψουμε εαυτούς και Santa Fe, οπότε παίρνουμε κατεύθυνση για Πλάτανο. Ο δρόμος
από εδώ είναι πιο φαρδύς, αλλά με τη γνωστή, λευκή άσφαλτο που χρησιμοποιούσε η ΜΟΜΑ του
Ελληνικού Στρατού. Λόγω βροχής γλιστρά, αλλά το θηριώδες 4x4 δεν χαμπαριάζει και πολλά,
κινούμενο ράθυμα πάνω στις άνετες αναρτήσεις του.
Ο Πλάτανος είναι κεφαλοχώρι, άρα και ο κεντρικός δήμος της περιοχής. Κάνουμε στάση για
καφέ, που μας τον κερνάνε ντόπιοι. Από τον Πλάτανο ξεκινά χωματόδρομος που βγάζει στην
?νω Χώρα, μέσα από τα χωριά Μηλιά και Πόδο. Στο χάρτη δεν υπάρχει ο δρομάκος, αν ρωτήσεις
όμως, τον βρίσκεις και είναι βατός, γεμάτος στροφές, ανεβοκατεβάσματα και υπέροχα χρώματα
τριγύρω, ειδικά όταν έχει βρέξει. Στις διχάλες μάς λένε να πηγαίνουμε δεξιά και τελικά
δεν χανόμαστε. Βρίσκουμε τον ασφαλτόδρομο που οδηγεί στην ?νω Χώρα, 10 χλμ. πριν από το
χωριό, και το οδόμετρό μας γράφει ήδη 85 χλμ. από Ναύπακτο, 34 από Πλάτανο. Είμαστε ήδη
δύο ώρες στο δρόμο.
Η ?νω Χώρα είναι ένας ευλογημένος τόπος, κρυμμένος στους πρόποδες της οροσειράς Σύρτα,
στα 990 μέτρα υψόμετρο, πνιγμένη κυριολεκτικά σε καστανιές και έλατα. Μόνο που πνίγεται
και στον κόσμο, λόγω του δημοφιλούς Crystal, του μεγάλου ξενοδοχείου στην είσοδο του
χωριού που γεμίζει κάθε Παρασκευή βράδυ. Λόγω πολυκοσμίας παίρνουμε κυδωνάκι γλυκό για το
δρόμο και συνεχίζουμε. Καφέ θα πιούμε σε κάποιο χωριό της διαδρομής.
Ο χωματόδρομος προς το χωριό Κρυονέρια είναι γεμάτος λάσπες και στα σκιερά μέρη
βρίσκονται υπολείμματα από χιόνι. Το χειμώνα, όπως μας είπαν, ομίχλη και χιόνι κυριαρχούν
εδώ. Το Santa Fe δεν είναι ό,τι καλύτερο στη λάσπη, καθότι βαρύ, με αργό τιμόνι και
μεγάλους προβόλους. Όχι ότι είναι νευρικό, τουναντίον, απλά δεν αρέσκεται σε παιχνίδια
χαμηλής πρόσφυσης, προβάλλοντας μια τεμπελιά στον τρόπο που αντιδρά στις στροφές. Μιλάμε,
όμως, για αυτοκίνητο-οδοστρωτήρα, που καταπίνει οτιδήποτε εξέχει στο οδόστρωμα, χωρίς να
το αφήνει να περνά στους επιβάτες. Δέκα χιλιόμετρα από την αρχή του χωματόδρομου είναι η
Ελατόβρυση, όπου υπάρχει και η ψησταριά του Μίχου. Ερημιά μεγάλη, λες και η ?νω Χώρα
είναι αιώνες μακριά.
Αυτό που καταλαβαίνεις, όταν μπαίνεις βαθιά σε μονοπάτια χωματερά που δεν υπάρχουν στο
χάρτη, είναι ότι το κάθε χιλιόμετρο αποκτά σημασία. Η μέση ταχύτητα δύσκολα υπερβαίνει τα
20-25 χλμ./ώρα, ακόμη και με σβέλτο ρυθμό, και η ώρα περνά γρήγορα, ενώ αισθάνεσαι ότι
δεν προχωράς. Τώρα, αν σ? αυτό φταίνε τα εμπόδια στο δρόμο (κοτρώνες, κορμοί) ή οι ρυθμοί
της ζωής, στους οποίους έχουμε συνηθίσει, ακόμη δεν έχω καταλήξει. Περίεργα παιχνίδια
παίζει και το στομάχι στο βουνό, όπου κάθε λίγο και λιγάκι πεινάς. Λόγω υπεροξυγόνωσης;
Ίσως. Αντίδοτο είναι ο κλιματισμός (πανίσχυρος στο Santa Fe), αλλά γίνεται να οδηγείς σε
δασικά μονοπάτια με τα παράθυρα κλειστά; Οι μυρωδιές και οι ήχοι της ορεινής Ναυπακτίας
είναι απόλαυση που δεν αποτυπώνεται στην καλύτερη φωτογραφία.
Ανάποδο ράφτινγκ
Η διαδρομή προς Δομνίστα ακολουθεί νοητά εκείνη του Εύηνου, αλλά ανάποδα. Το ποτάμι αυτό
έχει γίνει δημοφιλές τα τελευταία χρόνια, λόγω του ράφτινγκ. Συναντάμε τον ποταμό πριν το
χωριό Κλεπά, όπου υπάρχει μεγάλη γέφυρα. Τα πετρώματα στις όχθες του Εύηνου, σχιστόλιθος
κυρίως, αποτελούν την πρώτη ύλη για την κατασκευή των σπιτιών στα χωριά της περιοχής. Η
αρχιτεκτονική εδώ είναι κλεμμένη από την Ήπειρο, αλλά οι παρεκκλίσεις προς το πιο
μοντέρνο δεν λείπουν. Χωριά όπως η Περδικόβρυση και η Αράχοβα, με μερικές δεκάδες
κατοίκους στις τελευταίες απογραφές, είναι ουσιαστικά ερημωμένα. Ιστορίες φτώχιας και
μετανάστευσης στα ξένα θα ακούσεις εδώ ―όπως και σε κάθε χωριό της Ελλάδας― από τους
ελάχιστους εναπομείναντες γέροντες που τυχόν θα συναντήσεις. Η Δομνίστα, όμως, χωριό στα
1.000 μ. ύψος, στα όρια του νομού Ευρυτανίας, είναι πιο ζωντανή. Όχι όσο το ?21, τότε που
έβγαλε αρκετούς αρματωλούς-ήρωες της Eπανάστασης, αλλά είναι ό,τι πρέπει για μια στάση
για φαγητό στην κεντρική πλατεία. Από εδώ μένουν 40 ακόμη χιλιόμετρα σε χώμα και άσφαλτο,
μέχρι τη διασταύρωση του δρόμου για Καρπενήσι. Από το πρωί έχουμε διανύσει μόλις 140
χλμ., αλλά έχουμε την αίσθηση ότι είμαστε χωμένοι πολύ βαθιά στην καρδιά της Ελλάδας. Το
μυστικό για να το πετύχεις αυτό είναι να διαλέγεις την κατάλληλη διαδρομή, η οποία πρέπει
να έχει διέξοδο και να μην αποτελεί πέρασμα. Με ένα καλό GPS ―που εμείς δυστυχώς δεν
είχαμε προμηθευτεί― μπορείς να φτιάξεις τον ψηφιακό χάρτη της δικής σου Ελλάδας.
Πράγματι, μετά τη Δομνίστα και το Κρίκελο, με το που βγαίνουμε στην Eθνική
Λαμίας-Καρπενησίου, είναι σαν να επιστρέφουμε στο σήμερα. Έχουμε κάνει 180 χιλιόμετρα σε
χώμα, λάσπη, λίγο χιόνι ή κακή άσφαλτο, συναντήσαμε δεκάδες δασικούς δρόμους, αρκετές
γέφυρες και δέκα μόνο από τα 69 χωριά της ορεινής Ναυπακτίας. Το κυριότερο όμως,
αισθανόμαστε ότι έχουμε ζήσει μια ήπια περιπέτεια που δεν περνάει εύκολα στο χαρτί. Μια
περιπέτεια χωρίς απρόοπτα (με εξαίρεση ένα σκασμένο λάστιχο), αλλά γεμάτη εικόνες
απομόνωσης και ηρεμίας, παρότι εντοπισμένες στο πιο κεντρικό τμήμα μιας μικρής χώρας,
μερικές μόνο δεκάδες χιλιόμετρα πέρα από εθνικές και επαρχιακές οδούς.
Μετά από πολύωρη συμβίωση, το Santa Fe μοιάζει να είναι δικό μας από χρόνια. Έχουμε
περάσει αρκετά μαζί σε μία μόνο μέρα, και το ίδιο δεν παραπονέθηκε ποτέ. Δεν έτριξε στις
πέτρες, δεν γλίστρησε ανεξέλεγκτα στο χιόνι, δεν κόλλησε σε νεροφαγώματα και δεν βρήκε
κάτω πουθενά. Το ρεζερβουάρ του, βέβαια, είχε σχεδόν αδειάσει μετά από 14 ώρες
λειτουργίας, αλλά τουλάχιστον είχε ήδη κερδίσει την εκτίμησή μας, όχι ως τζιπ, αλλά ως
ένα πολυτελές, οικογενειακό αυτοκίνητο που δεν φοβάται να ξεστρατίσει από την πεπατημένη.
Αργά το βράδυ, προσπερνάμε το? πολύβουο Καρπενήσι και φτάνουμε στις Κορυσχάδες για
φαγητό. Αυτό είναι ένα όμορφο χωριό, ένας παραδοσιακός οικισμός φτιαγμένος από
ολοκαίνουργια πέτρα, για χάρη του εναλλακτικού τουρισμού. Η πραγματική παράδοση είναι
καλά κρυμμένη στο χάρτη και αυτό το ξέρουμε καλύτερα τώρα. Δυστυχώς, το πολυτιμότερο
αγαθό, ο χρόνος, έχει εκλείψει και πρέπει να επιστρέψουμε στην Αθήνα. Η ώρα είναι δέκα το
βράδυ. Η ιδέα των τριών ακόμη χιλιομέτρων εθνικής, μέσω Λαμίας, δεν μας τρομάζει, με το
Santa Fe «ανά χείρας». Καλύτερη ιδέα, όμως, θα ήταν να έχουμε ακόμη δύο μέρες για
επιστροφή στο κλεινόν άστυ από άλλες, πιο δυσπρόσιτες διαδρομές. Τελικά, ο άνθρωπος είναι
αχάριστο ον?_ Α. Τ.