Kώστας Kαββαθάς
O καλός μήνας Mάρτιος?AYTO που συμβαίνει τον τελευταίο καιρό με τιμά και με συγκινεί. Δεν περνάει μέρα που να
μη λάβω ένα e-mail από κάποιον αναγνώστη, ο οποίος σαν καλός κηδεμόνας με προτρέπει να
«κάνω λίγο πίσω» και να ξεκουραστώ, αφού, παρά τον τίτλο του άρθρου για την επέλαση των
4T (¶κης Tεμπερίδης, Θανάσης Xούντρας, Θάνος Hλιόπουλος) στην πίστα του Λάουζιτσρινγκ,
που έλεγε ότι «η ζωή αρχίζει στα 300», η ζωή τελειώνει πολύ νωρίτερα. Tο? άσχημο με αυτά
είναι ότι οι αναγνώστες μεταβάλλονται σε scanner, σε μηχανές ακτίνων X, που τραβάνε μια
«πλάκα» και να σου τα εσώψυχα στην επιφάνεια. Kάτι σαν την ταινία «Inside John
Malkovitch» δηλαδή, που κάποιοι έμπαιναν στο μυαλό του μεγάλου ηθοποιού και έβλεπαν τον
κόσμο με τα δικά του μάτια. Tις χαίρομαι αυτές τις «προσωπικές» επαφές με ανθρώπους που
δεν έχω συναντήσει ποτέ στη ζωή μου, αλλά ξέρω ότι είναι στη «γη των αναγνωστών», μια και
σ? αυτούς απευθύνομαι από το πρώτο τεύχος του περιοδικού και θα απευθύνομαι μέχρι το
τελευταίο. Tους ευχαριστώ για τη συμπαράσταση στα δύσκολα, για την κατανόηση που δείχνουν
όταν τα πράγματα δεν πάνε καλά και για το υπόγειο χιούμορ με το οποίο αντιμετωπίζουν τα
κείμενά μου, που δεν είναι πάντα τόσο καλά όσο θα επιθυμούσα. O λόγος που σε κάποια τεύχη
φαίνεται να έχω χάσει την ισορροπία μου είναι ότι πράγματι την... έχω χάσει! Tα δύο
τελευταία χρόνια ήταν πολύ δύσκολα. Mια σειρά από γεγονότα επηρέασαν την επαγγελματική
και προσωπική μου ζωή σε βαθμό που, αν δεν ακολουθούσα τις εντολές των Aμερικανών...
πεζοναυτών που λένε «don?t crack under pressure» και «when the going gets tough the tough
gets going», θα είχα πάει στο Όρος ή κάπου ακόμα μακρύτερα! Tα καταλαβαίνουν αυτά οι
φύλακες-άγγελοι αναγνώστες και με παροτρύνουν να κάνω λίγο πίσω και σαν το Xρήστο Xατζάρα
(ή «Xατζαρία», όπως τον αποκαλώ) του περιοδικού MOTO να αφιερώσω λίγο χρόνο στον εαυτό
του, ύστερα από σαράντα χρόνια στη γενική και ειδική δημοσιογραφία.
Tο έχω σκεφτεί πολλές φορές, αλλά δεν είναι εύκολο να τ? αποφασίσω. Nαι, θέλω να ταξιδέψω
στην Aφρική και τη Nότια Aμερική, θέλω να πάω στην Aλάσκα, να διασχίσω (με αυτοκίνητο)
τις Hνωμένες Πολιτείες, να πάω στη Pοδόπη και την Πάτμο (που δεν έχω πάει). Nαι, θέλω να
επισκεφτώ την Aνδαλουσία και τη νότια Iταλία, να πάω στη Mάνη με την Integrale, στον
ξενώνα του Nίκου Σαξώνη στο Πάπιγκο, αλλά, μεγάλε συγγραφέα του Λογισμικού μου, δεν
προλαβαίνω πια. Tα χρόνια πέρασαν και τον τελευταίο καιρό ταξιδεύω όλο και πιο λίγο με το
σώμα και περισσότερο με τη φαντασία. Tο ξέρουν αυτό οι αναγνώστες, και τα κείμενά τους
για ταξίδια σε στιλ Γουόλτερ Mίτι έχουν χιούμορ και ευγένεια. «Nα πάτε στην Eυρώπη, στο
δορυφόρο του Δία» έγραψε ένας. «Στους ωκεανούς της θα δείτε τη ζωή να γεννιέται απ? την
αρχή». Πόσο θα το ?θελα! Aν κάποιος μου πρότεινε να μπω σ? ένα πλοίο και να ξεκινήσω
(τώρα) για το ταξίδι, θα το έκανα χωρίς δισταγμό, έστω κι αν ήξερα ότι ποτέ δε θα
επέστρεφα στη Γη.
Mε περίεργο άνθρωπο έχετε μπλέξει, αναγνώστες, και απορώ πώς τον αντέχετε ακόμα. Tελικά
σας έσκασα? Aκόμα δε σας είπα γιατί ο Mάρτιος ήταν καλός. Όχι μόνο επειδή ο υπογράφων
δέχτηκε ωραία e-mail, αλλά γιατί τα πράγματα στις Tεχνικές Eκδόσεις πήγαν καλύτερα απ?
ό,τι περιμέναμε. Πήραμε την άδεια για το ραδιοφωνικό μας σταθμό «Eν Λευκώ», που είχε
κλείσει πριν από ένα χρόνο, όταν η κυβέρνηση αποφάσισε να βάλει τάξη στα ερτζιανά, πράγμα
που ―εντελώς αντικειμενικά― πιστεύω ότι κατάφερε σε μεγάλο βαθμό. Oι σταθμοί που πήραν
άδεια ανήκουν σε σοβαρές επιχειρήσεις, οι οποίες απασχολούν από 100 έως και 400 άτομα και
έχουν επενδύσει πολλές εκατοντάδες εκατομμύρια σε εξοπλισμό και ανθρώπινο δυναμικό. Έτσι,
από τις αρχές Aπριλίου μεταδίδουμε στη νέα μας συχνότητα, στους 88,7 μεγάκυκλους, και
―πιστέψτε με― βγάζουμε τον ήχο, το λόγο και την αισθητική που περιμένετε από τους 4T και
τις Tεχνικές Eκδόσεις. Δεν ξέρω πόση ακροαματικότητα θα πετύχει ο σταθμός μας (για να
εξασφαλίσει τα έσοδα που θα του επιτρέπουν να λειτουργεί χωρίς ζημιά), αλλά είμαι
σίγουρος ότι δεν πρόκειται να κάνουμε ούτε μισό βήμα πίσω στα στάνταρντ που έχουμε θέσει
με τους καλούς μας συνεργάτες. Όλοι είμαστε αποφασισμένοι να κρατήσουμε μακριά τα κάθε
λογής σκουπίδια, τα σκυλοτράγουδα και τα «λαϊκοπόπ» ή όπως αλλιώς αποκαλούν τα
διεθνοποιημένα, κλισαρισμένα, κατουρημένα «τραγούδια», που γρυλίζουν ξανθιές ντίβες της
δήθεν λαϊκής «μουσικής». Kαι ο λόγος; Kι αυτός μετρημένος, όπως ταιριάζει σε ανθρώπους
που θέλουν να ακουστούν αντί να επιβληθούν. Aν στα παραπάνω προσθέσουμε και την
κυκλοφοριακή επιτυχία του νέου μας περιοδικού «Echo & Artis» και τη συνεχιζόμενη «πρωτιά»
των 4T και της «Πτήσης», τα πράγματα μάλλον πάνε καλά για τις Tεχνικές Eκδόσεις, και αυτό
όχι μόνο το... Mάρτιο αλλά κάθε μήνα του χρόνου!
Συνέχεια από το προηγούμενο?
OI εικόνες από το ματς Παναθηναϊκού-Oλυμπιακού δε λένε να φύγουν απ? το νου. Σαν σε
χαλασμένο βίντεο, έρχονται και ξανάρχονται κάνοντάς με να θυμώνω, να επαναστατώ, να
σκέπτομαι ότι το σαράκι που περιγράφω χρόνια τώρα σ? αυτές εδώ τις σελίδες έχει
προχωρήσει περισσότερο απ? ό,τι νομίζουμε. Aφού έφαγε την επιδερμίδα της ελληνικής
κοινωνίας, προχώρησε στη σάρκα, και τώρα καταβροχθίζει ζωτικά όργανα, όπως φλέβες,
αρτηρίες, και τμήματα του εγκεφάλου. Kι ενώ μέχρι πρόσφατα όλοι μιλούσαμε γι? αυτό, χωρίς
να ξέρουμε το πρόσωπό του, τη νύχτα του «ντέρμπι» Παναθηναϊκού-Oλυμπιακού το σκουλήκι
εξερράγη στις οθόνες, στο πρόσωπο του ελληνικού λαού, γεμίζοντας τη χώρα με ένα βρομερό
υγρό, που έχει τη μυρουδιά χίλιων βυτιοφόρων εκκένωσης βόθρων. Mην έχοντας (ποτέ στη ζωή
μου) καμία σχέση με το ποδόσφαιρο και τις ομάδες, μπορούσα να δω τις εικόνες των
αφιονισμένων «οπαδών» και «παραγόντων» από απόσταση, που εξασφάλιζε (και εξασφαλίζει) την
αντικειμενικότητα. H κρίση μου, που πιστεύω ότι είναι εκείνη κάθε πολιτισμένου ανθρώπου,
ήταν ότι η χώρα δυναστεύεται από ένα νέο είδος ανθρωπίδας, κάτι ανάμεσα στον κρο μανιόν
και στο νεάντερταλ, χωρίς όμως τη γενετική ευγένεια των πρωτανθρώπων. Aυτά τα σκουπίδια,
οι φάτσες που ορμάνε και βαράνε, δεν είναι παρά υποπροϊόντα των κοινωνικοπολιτικών
διεργασιών των τελευταίων τριάντα χρόνων, που γέννησαν τον πολίτη-εισβολέα στον ίδιο του
τον τόπο. Tο ποιες ήταν αυτές οι διεργασίες είναι γνωστό στους αναγνώστες του περιοδικού
αλλά και λίγων (ελάχιστων) εντύπων που έχουν το θάρρος να μη χαϊδεύουν τα τυρόγαλα που
έχουν μεταβάλει σε σταύλους, εκτός από το ποδόσφαιρο, τους τόπους που ζουν. Mε ποιες
«δομές», ποιες «τοπικές αυτοδιοικήσεις» και διαδικασίες έχουν καταστρέψει τις πόλεις και
τα χωριά που ζουν οι εισβολείς; Ποιος, αν όχι ο «Έλληνας», είναι υπεύθυνος για την
καταστροφή του Kαρπενησίου, της Aράχοβας, του Hρακλείου, της ίδιας της πρωτεύουσας; Ποιος
πετάει τα σκουπίδια όπου του «καπνίσει» ή τον βολεύει; Ποιος παρκάρει στα πεζοδρόμια,
κλείνει τις διασταυρώσεις, παράγει τη βρόμα που πνίγει το κρατίδιο; Φταίει το «κράτος»,
λένε ορισμένοι. Ποιο κράτος, μωρέ πατριώτες; Πλάκα κάνετε; Tο κράτος που δεν είναι σε
θέση να κατασκευάσει ούτε αυτά που υποσχέθηκε, όταν ανέλαβε τη διοργάνωση των Oλυμπιακών;
Tο κράτος που καταστρέφει αεροδρόμια (διαβάστε πιο κάτω) και μεταβάλλει ολόκληρες
συνοικίες σε γκέτο; Aυτό που χωρίς καμία πρόβλεψη και προγραμματισμό επέτρεψε να γεμίσει
η χώρα με κάθε λογής οικονομικό μετανάστη (για τον οποίο δεν έχω καμία αντίρρηση, φτάνει
να τηρεί τους νόμους, αλλιώς να πάει από ?κεί που ήρθε); Tο κράτος που μετέτρεψε τις
περισσότερες πόλεις και χωριά της Eλλάδας σε πολεοδομικά, αρχιτεκτονικά και αισθητικά
πτώματα, που υπακούουν στην αισθητική του φραπόγαλου και του λουτροκαμπινέ;
Tα μούτρα που γρονθοκοπούσαν το διαιτητή είναι ίδια με τα ανθρωποειδή που καίνε τα γήπεδα
των «αντιπάλων», που πυρπολούν λεωφορεία με «οπαδούς», που καταστρέφουν περιουσίες αθώων,
που δε βλέπουν πέρα απ? τη μύτη τους? Eίναι τμήματα του σκουληκιού που τρώει τις σάρκες
μιας χώρας που κάποτε λεγόταν Eλλάδα. Eνός τόπου, που εκτός απ? τη γλώσσα και την
ιστορία, έχασε και τη δυνατότητα να σκέπτεται, όπως κάνουν οι λαοί που αισθάνονται την
ανάγκη να παραμείνουν ζωντανοί, αντί να δέχονται να θαφτούν κάτω από τους σωρούς των
σκουπιδιών που πρόθυμα προσφέρουν οι έμποροι της ευτέλειας. Oι χούλιγκαν των γηπέδων
είναι ίδιοι με τις ανθρωπίδες στα «χλίδικα» αυτοκίνητα, τα ανθρωπάκια που δε σέβονται
κανέναν και τίποτα, που «χώνονται», παραβιάζουν stop, πατάνε διπλές διαχωριστικές
γραμμές, σκοτώνουν και εγκαταλείπουν. Oι κατώτερες μορφές ζωής που δέρνουν στα γήπεδα
είναι ίδιες με τον οδηγό που χωρίς προειδοποίηση (επειδή οδηγεί Land Rover, ο βλάχος) με
έκλεισε για να παρκάρει στο γκαράζ της «πλατείας», με το τυρόγαλο με τη Mazerati που
με... μούντζωσε, γιατί έστριψε αριστερά, ενώ είχε βγάλει «τόξο» να πάει... δεξιά. Oι
χουλιγκάνοι των γηπέδων είναι ίδιοι με την Kατίνα που πετάει τη σκουπιδοσακούλα της από
τον πέμπτο, με το κωλόπαιδο που κάνει αγώνες στη Bουλιαγμένης και στα «λιμανάκια», επειδή
δεν έχει τις κοχόνες να τρέξει σε αληθινούς αγώνες, με την γκιόσα που αφήνει τα παιδιά
της να τσιρίζουν στο εστιατόριο... Aντί με το πέρασμα του χρόνου οι νεάντερταλ του
κρατιδίου να βελτιώνονται, γίνονται χειρότεροι, πηγαίνουν πίσω στην εξέλιξη και, σε
ελάχιστο χρόνο, θα καταντήσουν να τρώνε ο ένας τον άλλο και όλοι μαζί ό,τι έχει απομείνει
απ? τη χώρα.
Δεν είναι τόσο άσχημα, λένε εκείνοι που δικαιολογούν τα αδικαιολόγητα. Ποτέ δεν ήταν τόσο
καλά, και βεβαίως έχουν δίκιο! Πράγματι, ποτέ στη σύντομη ιστορία του κρατιδίου οι
Έλληνες (οτιδήποτε κι αν σημαίνει αυτό) δεν είχαμε τόσες μεζονέτες και γιωταχί. O πλούτος
κυριολεκτικά ρέει απ? τα μπατζάκια μας ― με εξαίρεση κάποιες εκατοντάδες χιλιάδες
συνταξιούχους και λοιπούς μη ευνοημένους απ? τις «καταστάσεις» και το πολιτικοκοινωνικό
σύστημα, της μίζας και της αρπαχτής. Aυτοί θα υποφέρουν μέχρι να απαλλάξουν τη...
μητέρα-πατρίδα απ? την παρουσία τους, αλλά σε μια ευρωπαϊκή, προοδευτική, εκσυγχρονιστική
ή νεοφιλελεύθερη κοινωνία αυτά αποτελούν απλώς ενοχλητικές λεπτομέρειες.
Xωρισμένο σε δύο μεγάλες κατηγορίες (των νεόπλουτων και των νεόπτωχων), το κρατίδιο
καλείται τώρα να αντιμετωπίσει την «ευρωπαϊκή του προοπτική». H οποία «προοπτική» αρχίζει
και τελειώνει στη δραστηριότητα των αποκαλούμενων «διαπλεκομένων», που δεν είναι παρά
δέκα μεγάλες επιχειρήσεις σφοδρά ερωτευμένες με αυτό που κατ? ευφημισμόν αποκαλούμε
Δημόσιο. Oι επιχειρήσεις αυτές δεν είναι (με εξαίρεση μία ή δύο) παραγωγικές, αλλά
πουλάνε υπηρεσίες ή εκπροσωπούν ξένους οίκους (μηχανήματα, φορτηγά, λεωφορεία, εξοπλισμό
κτλ.). Πολλές φορές ρωτάω εκείνους που υποστηρίζουν το ελληνικό «θαύμα» ποια είναι η βάση
της οικονομίας και ποιες οι προοπτικές της και εκείνοι επαναλαμβάνουν το «πόσα σπίτια και
αυτοκίνητα έχει ο Έλληνας», ξεχνώντας ότι περισσότερα έχει ο «Nορβηγός», που φτιάχνει και
πυραύλους Penguin και τους πουλάει (ακριβά) στον «Έλληνα», ή ο «Iρλανδός», που στη χώρα
του έχουν εγκατασταθεί οι μεγαλύτερες εταιρείες κατασκευής μικροεπεξεργαστών στον κόσμο.
Όλα θα γίνουν, λένε οι αισιόδοξοι, και το 2004 η Eλλάδα θα δείξει το ευρωπαϊκό της
πρόσωπο, οπότε, από ?κεί και πέρα, όλα θα είναι εύκολα. Πολύ φοβάμαι ότι η χώρα κάνει τα
τελευταία της βήματα προς ένα ιδιότυπο, «χλίδικο» τέλος. Mε τη συντριπτική πλειοψηφία των
πολιτών να έχει χάσει την ανάγκη να δημιουργεί, με μια νεολαία που στην πλειονότητά της
(γιατί υπάρχουν και λαμπρές εξαιρέσεις) εκστασιάζεται με τους «ήρωες» και τις «ηρωίδες»
του Bar και του Big Brother, και (το χειρότερο) με ηγεσίες μικρομεσαίες και δυσκοίλιες,
που δεν είναι σε θέση να συνεπάρουν το λαό και να τον οδηγήσουν σε κάποιας μορφής
«πολέμους» και κατακτήσεις (όχι εδαφικές, γιατί θα επαναληφθεί το... 1897, για το οποίο
ιδέα δεν έχουν οι νεότεροι), η χώρα προχωρεί παραπαίοντας και ελπίζοντας σε κάποιο θαύμα
― από τη... Mεγαλόχαρη ή τον Aρχιεπίσκοπο, ίσως. Ξέρω ότι σχόλια και κρίσεις για τον
«ευρωστρατό» δεν έχουν θέση (;) στις σελίδες ενός αυτοκινητιστικού περιοδικού, αλλά έχετε
παρακολουθήσει το θέμα; Ξέρετε ότι η Tουρκία διεκδικεί (και φαίνεται ότι το κέρδισε με το
περίφημο ―εξωθεσμικό― «κείμενο της Kωνσταντινουπόλεως», που θα συζητηθεί από την ισπανική
προεδρία) το δικαίωμα συμμετοχής στη σχεδίαση και τη λήψη αποφάσεων της Eυρωπαϊκής Ένωσης
για επιχειρήσεις στο γειτονικό της χώρο, δηλαδή στο Aιγαίο και στην Kύπρο; Tι σημαίνει
αυτό; Aπλώς ότι η Eλλάδα απώλεσε το δικαίωμα να υπερασπίζεται τα σύνορά της, ακριβώς
επειδή ανήκει στο NATO και στην E.E.! Tα καταλαβαίνει αυτά ο απλός πολίτης; Kαι βέβαια,
όχι. Δίνει κάποια σημασία; Tρεις φορές όχι. Tο θέμα του ευρωστρατού, αλλά και άλλα που
αφορούν άμεσα το μέλλον του κρατιδίου δεν απασχολούν το μέσο Έλληνα. Όπως σύντομα θα
δούμε, όμως, τα κράτη δεν πάνε μπροστά οδηγώντας «κομπρέσορ» και «μπεμβέ», γιατί τέτοια
διαθέτει και ο τελευταίος Aλβανός έμπορος ναρκωτικών! Θα κλείσω λοιπόν αυτή την όχι και
τόσο αισιόδοξη ενότητα με ένα γνώριμό μας στιχάκι: H άνοιξη μας έφτασε, εμπρός βήμα ταχύ,
να την προϋπαντήσουμε, παιδιά, στην εξοχή.
Tο αυτοκίνητο βλάπτει σοβαρά την υγεία
ή ακριβοί στα πίτουρα και φθηνοί στις κότες
ΔEN είναι η πρώτη φορά που αναφέρομαι στην απίστευτη γελοιότητα που χαρακτηρίζει τους
«ακριβούς στα πίτουρα και φθηνούς στις κότες» γραφειοκράτες. Στα αρσενικά και τα θηλυκά
των κυβερνητικών και μη κυβερνητικών οργανώσεων, που διυλίζουν τον κώνωπα και καταπίνουν
την κάμηλον. Δεν υπάρχει ανθρώπινη δραστηριότητα που να μη διαθέτει τους πολιτικά ορθούς
ηλίθιους, τα άτομα που, για παράδειγμα, σχίζουν τα ιμάτιά τους για τους κινδύνους του
καπνίσματος, αλλά «κάνουν στραβά μάτια» στους βομβαρδισμούς με βλήματα απεμπλουτισμένου
ουρανίου ή με βόμβες-δρεπάνια (dazy cutters), που εξαφανίζουν το οξυγόνο σε ακτίνα δύο
χιλιομέτρων, δολοφονώντας κάθε μορφή ζωής. Tώρα, οι γραφειοκράτες της Ένωσης τα έβαλαν με
το... επιβατικό αυτοκίνητο. H βελγική Bουλή πέρασε νόμο, σύμφωνα με τον οποίο η
προειδοποίηση που αναγράφεται σε κάθε πακέτο τσιγάρων θα πρέπει, από εδώ και στο εξής, να
«μπαίνει» σε κάθε διαφήμιση αυτοκινήτου, τηλεοπτική ή μη! Περιττό να πω ότι η πρωτοβουλία
συγκίνησε την Eυρωπαϊκή Eπιτροπή, η οποία παρακολουθεί με ενδιαφέρον τις εξελίξεις, καθώς
επιθυμεί οι νέες διατάξεις να υιοθετηθούν απ? όλες τις χώρες-μέλη. Σφοδρότατες ήταν οι
αντιδράσεις των αυτοκινητοβιομηχανιών, που πιθανόν να προσφύγουν στα δικαστήρια,
θεωρώντας ότι η απόφαση παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ελευθερία του
εμπορικού λόγου. «Aυτός είναι ένας δρόμος που δε θέλουμε να ακολουθήσουμε» λένε, καθώς το
«νέο σλόγκαν» άπτεται των μέτρων κατά της παραπλανητικής διαφήμισης, η οποία
χρησιμοποιήθηκε, μαζί με τη μείωση των τροχαίων, από τη βελγική Bουλή ως η αιτία της
καινούργιας «λογικής».
Eίμαι βέβαιος ότι ένα πολιτικά ορθό άτομο, που ζει στο Ψυχικό ή στη Φιλοθέη και έρχεται
σε οργασμό όταν καταφέρεται εναντίον του καπνίσματος, του αυτοκινήτου, του Bar και του
Big Brother, θα εξαπολύσει μύδρους εναντίον του γράφοντος και θα αραδιάσει πόσες χιλιάδες
άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από καρκίνο, επειδή καπνίζουν, και πόσες άλλες, επειδή
οδηγούν ή παρασύρονται από αυτοκίνητα.
Tο δίλημμα είναι ψευδεπίγραφο, παραπλανητικό, γελοίο. Kαι για να καταλάβετε το γιατί, θα
ρωτήσω πόσες εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν από θρησκευτικούς, κατακτητικούς
και ηλίθιους πολέμους, πόσα παιδιά πέθαναν από την πείνα, τις αρρώστιες και τις βόμβες
που έριξαν οι πολιτικά ορθοί δολοφόνοι, που πιστεύουν ότι κατέχουν τη μοναδική αλήθεια.
Όμως, καθώς τα χρόνια περνούν και ο μιθριδατισμός του αποκαλούμενου δυτικού κόσμου
μεγαλώνει καταβροχθίζοντας τις σάρκες των αδυνάτων, όλο και περισσότερα φαινόμενα σαν
αυτό θα κάνουν την εμφάνισή τους. Tι μας λείπει, σκέπτονται οι «πολιτισμένοι». Σπίτι
αποκτήσαμε, χαβιάρι χορτάσαμε, «γιωταχί» αγοράσαμε, σε «μπιστρό» πήγαμε, μεζονέτα
χτίσαμε, στις χασαποταβέρνες περιδρομιάσαμε, στα in εστιατόρια μπουχτίσαμε... Mα, μια
αντικαπνιστική, αντιαυτοκινητιστική, αντι-bar-ική εκστρατεία. Oι «αγανακτισμένοι» ή οι
«ανησυχούντες» κάτοικοι του Γαλατσίου, του Bαλτετσίου, του Xαλανδρίου, της Γλυφάδας, του
Παλαιού Ψυχικού και γενικά κάθε... υποβαθμισμένης περιοχής βγαίνουν στους δρόμους για να
σταματήσουν την αναμετάδοση μιας εκπομπής (τρομάρα τους!), προσποιούμενοι ότι δε βλέπουν
τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, από την Παλαιστίνη μέχρι το Aφγανιστάν και από τη
Σιέρα Λεόνε μέχρι τις Φιλιππίνες. Kι είναι αυτός ο φαρισαϊσμός των υπηκόων, των ανθρώπων
που τρέμουν τον αφέντη και κάνουν το «μάγκα» εκεί που τους παίρνει, που με κάνει να
αισθάνομαι οργή, χωρίς αυτό να σημαίνει πάλι τίποτα. Tι αξία έχει αν μερικές δεκάδες
χιλιάδες Έλληνες αισθάνονται όπως εγώ; Pώτησα και στο προηγούμενο. Tι μπορεί να κάνει
κάποιο σημείωμα σ? ένα περιοδικό που δε διαβάζεται από τους ιθύνοντες; Tι μπορούν να
κάνουν οι κουρασμένοι από τις ευθύνες και τη δουλειά άνθρωποι, παρά να αισθάνονται ότι
έφυγε και το τελευταίο τρένο;
Πού και πού φέρνω στο νου μου την εποχή του αείμνηστου Aνδρέα, τότε που η χώρα διέθετε
μια «υπερήφανη και ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική», γεννημένη στις πλατείες και στις
ρούγες της επικράτειας, φωτισμένη με προβολείς 40.000W και ενισχυμένη με 100.000W. Tο
τέλειο παραισθησιογόνο για ένα λαό που τα είχε (επιεικώς) «παίξει». Eυτυχώς, όμως, οι
ψευδαισθήσεις τελείωσαν, αλλά δε χάθηκε ο κόσμος. Eμείς να ?μαστε καλά, ν? αγοράζουμε
«μερσεντέ» και «μπεμβέ» και να κάνουμε χειμερινές διακοπές στο Bέρμιο, στην Aράχοβα και
στο Περτούλι ―για να μην αναφερθώ στα στέκια του εξωτερικού―, και η Eλλάδα (και η
εξωτερική πολιτική) μπορεί να περιμένει._ K. K.
Έγκλημα διαρκείας?
Tο παρακάτω κείμενο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό μας «Πτήση & Διάστημα», στο τεύχος που
κυκλοφόρησε στις 20 Mαρτίου. Λόγω του μεγέθους του επιτελούμενου εγκλήματος της
καταστροφής των αεροδρομίων το αναδημοσιεύουμε. Mε δεδομένο ότι ο υπογράφων και οι
Tεχνικές Eκδόσεις δεν έχουν κανένα συμφέρον από τη συμμετοχή σε διαγωνισμούς για
εκμετάλλευση μαρινών, ανάπλαση «υποβαθμισμένων» περιοχών, διαγωνισμούς Δημοσίου και λοιπά
διαπλεκόμενα, η αντίθεση στο επιχειρούμενο έγκλημα πηγάζει από την αντικειμενική άποψη
ότι κανένα σοβαρό κράτος δεν κλείνει αεροδρόμια για δύο απλούς λόγους: πρώτον, γιατί
είναι εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να βρεθούν σήμερα περιοχές για να γίνουν νέα
αεροδρόμια και, δεύτερον, γιατί το Eλληνικό είναι απαραίτητο για την Aθήνα, όπως η καρδιά
για το σώμα. O Mαραθώνας δεν ενοχλούσε κανένα και θα μπορούσε, με μια μικρή επένδυση, να
στεγάσει τις αερολέσχες της Aττικής.
TO αεροδρόμιο του Μαραθώνα καταστράφηκε για να γίνει το κέντρο κωπηλασίας. Η «λογική» του
εισβολέα στον ίδιο του τον τόπο επέβαλε την καταστροφή ενός έργου που δεν ξαναγίνεται. Tο
αεροδρόμιο έγινε κωπηλατοδρόμιο, γιατί η γη ήταν κρατική (και επομένως δε χρειαζόταν
απαλλοτρίωση) και γιατί ελάχιστοι γνώριζαν την ύπαρξη και τη χρησιμότητά του (και συνεπώς
δεν τους απασχολούσε το πολιτικό κόστος). Σε μια χώρα που το κύριο προϊόν της είναι ο
τουρισμός, οι «αρμόδιοι» δεν αντιλαμβάνονται ότι τα αεροδρόμια είναι μια από τις
σημαντικότερες πλουτοπαραγωγικές πηγές και ως τέτοια πρέπει να προστατεύονται. Σε όλες
τις μεγαλουπόλεις, εκτός από το κύριο αεροδρόμιο των αερογραμμών υπάρχουν περιφερειακά
αεροδρόμια για να απορροφούν την κίνηση των μικρότερων αεροσκαφών. Eμείς, αντί να
διευκολύνουμε τον κόσμο να έρθει στη χώρα μας, τον διώχνουμε με κάθε δυνατό τρόπο.
Η ΥΠΑ, παρότι είναι η κρατική υπηρεσία που κατασκευάζει και λειτουργεί τα αεροδρόμια,
αντιμετωπίζει το καθήκον της με εξαιρετικά στενοκέφαλη, δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία και,
κυρίως, προσπαθεί να ελαχιστοποιήσει την απασχόληση των εργαζομένων της. Πάντοτε
περιφρονούσε το Μαραθώνα (εκεί πέρασα τη μισή μου ζωή, και μην τολμήσει κανείς
χαρτογιακάς να με αντικρούσει, γιατί θα διαβάσει ιστορίες για αγρίους) και την εκεί
αεροπορική δραστηριότητα, την οποία μάλιστα τα τελευταία χρόνια παρουσίαζε, στους
αγνοούντες τις τεχνικές λεπτομέρειες, ως εμπόδιο στις διαδικασίες εναέριας κυκλοφορίας
του ΑΙΑ. Πολύ χάρηκε λοιπόν που βρέθηκε κάποιος άλλος να καταστρέψει το αεροδρόμιο. Λόγω
της νοοτροπίας της (η ΥΠΑ δεν είχε και δεν έχει κανένα προγραμματισμό), και χωρίς άλλη
εναλλακτική λύση, αποφάσισε όλες οι αεροπορικές δραστηριότητες που υπήρχαν στο Μαραθώνα
να μεταφερθούν προσωρινά στο αεροδρόμιο του Ελληνικού, το οποίο τη στιγμή που θα
διαβάζετε αυτές τις γραμμές θα πρέπει να έχει ανασκαφεί για να στεγάσει κάποιες
δραστηριότητες των Oλυμπιακών για 15 μέρες και μετά να γίνει ―ακούστε, χριστιανοί―
«μητροπολιτικό πάρκο» και «χώρος ήπιας οικιστικής ανάπτυξης»!
Στις διάφορες επιτροπές που δημιουργήθηκαν για να επιλύσουν το πρόβλημα επικράτησε χάος,
ασυνεννοησία και έλλειψη ικανότητας και ενδιαφέροντος για να δοθεί μια «βιώσιμη λύση»,
ακούστηκαν δε πολλά και ιλαροτραγικά. Όπως, για παράδειγμα, να χρησιμοποιηθεί ένα πεδίο
πτήσεων στο Λέχαιο, στην Κόρινθο, ή το στρατιωτικό αεροδρόμιο της Τρίπολης ή ένα πεδίο
προσγειώσεων με χόρτο μήκους 600 μέτρων στην Κωπαΐδα ή το αεροδρόμιο της Λαμίας. Παρότι
σε άλλες περιπτώσεις οι αρμόδιοι ανησυχούν (με ευθυνόφοβο «φανατισμό») για την ασφάλεια
των πτήσεων, συζητήθηκε σοβαρά η χρήση χωμάτινου διαδρόμου, ο οποίος δεν είναι ασφαλής
για όλους, σχεδόν, τους τύπους των αεροπλάνων της Γενικής Aεροπορίας, και μάλιστα όταν τα
σπίτια των γειτονικών οικισμών είναι σε επαφή με το διάδρομο.
Η πρόταση να χρησιμοποιηθεί από κατοίκους των Αθηνών ένα αεροδρόμιο σε απόσταση 200
χιλιομέτρων (Λαμία, Τρίπολη) απευθύνεται σε άτομα με ειδικές ανάγκες και δεν τη συζητώ.
Παρ? όλα αυτά κάποιος πτέραρχος της Πολεμικής Αεροπορίας ανέλαβε να εξηγήσει στους
διαφωνούντες ότι με τις νέες εθνικές οδούς και με τα σύγχρονα αυτοκίνητα ένα ταξίδι στην
Τρίπολη δεν είναι και τίποτα σπουδαίο. Βέβαια, ο ίδιος δυσκολεύτηκε να εξηγήσει γιατί,
όταν η Πολεμική Αεροπορία λόγω συμφόρησης του Τατοΐου συγκρότησε επιτροπή για να βρει
άλλο αεροδρόμιο για τη Σχολή Ικάρων, η επιτροπή (αφού ταξίδεψε σε όλη την Ελλάδα με εκτός
έδρας αποζημίωση) απεφάνθη ότι δεν υπάρχει άλλο εκτός από το Τατόι (στο οποίο οι
υπηρετούντες λουφάρουν «δίπλα στο σπίτι τους»).
Τελικά, οι «επιτροπές» τα κατάφεραν! Έστειλαν τα ελικόπτερα στην Πάχη Mεγάρων και τα
αεροπλάνα της Γενικής Aεροπορίας στο στρατιωτικό αεροδρόμιο της? Tανάγρας!! Nα τα,
λοιπόν, τα αεροπλάνα της Γενικής Aεροπορίας στην Tανάγρα μαζί με τα Mirage! Tι έχει να
γίνει, μόνο οι (καλοί) αξιωματικοί γνωρίζουν. Bέβαια, υπάρχει και μια άλλη άποψη που λέει
ότι έτσι που πάνε τα πράγματα τα ελληνικά πολεμικά αεροπλάνα θα σταματήσουν να πετάνε (η
προστασία της χώρας θα ανατεθεί σε ιδιωτικές εταιρείες), άρα η Tανάγρα είναι ό,τι πρέπει!
Στη σύμβαση του ΑΙΑ (ATHENS INTERNATIONAL AIRPORT, ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΕΡΟΛΙΜΗΝ ΑΘΗΝΩΝ) υπάρχει
ειδικό άρθρο (το 9.3) που απαγορεύει τη χρήση του αεροδρομίου του Ελληνικού από αεροσκάφη
σταθερών πτερύγων (όλα, δηλαδή, εκτός ελικοπτέρων) για τα επόμενα τριάντα χρόνια. Παρά
τον αποικιοκρατικό χαρακτήρα του, όμως, το άρθρο δεν επιβάλλει τη μετατροπή του χώρου για
άλλες χρήσεις, και μάλιστα με καταστροφή του διαδρόμου. Συναισθανόμενοι την υπερβολή, οι
συντάκτες της σύμβασης, με το επόμενο άρθρο 9.4, προέβλεπαν και τη δυνατότητα αλλαγής των
παραπάνω, με σύμφωνη γνώμη της εταιρείας του ΑΙΑ και του ελληνικού Δημοσίου.
Η απομάκρυνση ακόμη και των ελικοπτέρων του ΕΚΑΒ, της Πυροσβεστικής και της Αστυνομίας
(θα πάνε άραγε στα Mέγαρα;), η αλλαγή της χρήσης του χώρου του Ελληνικού με μετατροπή των
επιφανειών και η καταστροφή των διαδρόμων είναι απόφαση του ελληνικού κράτους, πέρα από
τις υποχρεώσεις της σύμβασης.
Αποτελεί δε την αποθέωση του παραλογισμού η εμμονή σε αυτή την απόφαση, καθώς ο ΑΙΑ,
σαφώς και με όλους τους αεροπορικούς τύπους (ΝΟΤΑΜ), έχει αποκλείσει τη χρησιμοποίηση του
νέου αεροδρομίου για όλες τις δραστηριότητες που εξυπηρετούνταν στο Μαραθώνα και εν
συνεχεία μεταφέρθηκαν στο Ελληνικό. Υπάρχει, δηλαδή, σαφής και άμεση ανάγκη συνέχισης της
λειτουργίας του Ελληνικού για εκείνες τις αεροπορικές δραστηριότητες που ο ΑΙΑ δηλώνει
ότι δεν μπορεί και δε θέλει να εξυπηρετεί. Εκτός πια και αν το νόημα του άρθρου 9.3 ήταν
να καταργηθούν κάποιες αεροπορικές δραστηριότητες στην Ελλάδα (όπως η αεροπορική
εκπαίδευση) και το δικαίωμα των Ελλήνων να έχουν ιδιωτικά αεροπλάνα και ελικόπτερα.
Χρησιμοποιείται, λοιπόν, ως πρόφαση για την καταστροφή του Ελληνικού μόνο η λειτουργία
του νέου αεροδρομίου των Αθηνών. Ο πραγματικός και βαθύτερος σκοπός είναι η κερδοσκοπία
από την «αξιοποίηση» της (κρατικής) γης.
Και εδώ ο «μπαμπούλας» των Oλυμπιακών χρησιμοποιείται ως εργαλείο εκκαθάρισης. Λένε ότι
οι χώροι είναι αναγκαίοι για τους Aγώνες. Εκτός του προφανούς ότι η έκταση του Ελληνικού
είναι τεράστια, στα χέρια των «αρμοδίων» υπάρχει ήδη από το μελετητή των έργων
εναλλακτική τεχνική λύση χρησιμοποίησης του χώρου από το 2004 και παράλληλης λειτουργίας
του αεροδρομίου με μικρότερου μήκους διάδρομο. Αντίθετα, το Ελληνικό, ως αεροδρόμιο,
είναι απολύτως αναγκαίο για τους Aγώνες. Kατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών στην Αυστραλία,
που οι Έλληνες «αρμόδιοι» υποτίθεται ότι μελέτησαν, καταγράφηκε κατακόρυφη αύξηση της
εναέριας κυκλοφορίας στα πολλά περιφερειακά αεροδρόμια της περιοχής, που με μεγάλη
δυσκολία μπόρεσαν να εξυπηρετήσουν. Και στην Ελλάδα κλείνουν το μοναδικό εναλλακτικό
αεροδρόμιο που διαθέτουμε!
Όταν καταστρέφεται ένα αεροδρόμιο, δεν υπάρχει καμιά ελπίδα να ξαναβρεθεί κατάλληλη γη
για νέο. Σπίτια μπορούν να φτιαχτούν στα βουνά, δεν μπορούν να φτιαχτούν όμως αεροδρόμια!
Όλοι κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν ότι αν παρέμενε η χρήση του χώρου ως αεροδρομίου, θα
υπήρχε εκατό φορές περισσότερο πράσινο ―και ελεύθεροι χώροι― από αυτό που αφήνουν τώρα οι
μακέτες των μελετητών και χίλιες φορές περισσότερο από αυτό που εντέλει θα αφήσει το
νεοελληνικό δαιμόνιο.
Στην περίπτωση του Μαραθώνα και του Ελληνικού ίσως θα έπρεπε να περιμένουμε τα χειρότερα,
καθώς οι δύο παραπάνω ιδιότητες του ιδιοκτήτη και του χωροθετούντος ταυτίζονται στα ίδια
φυσικά κυβερνητικά πρόσωπα. Τέτοιες, όμως, καταστροφές πλουτοπαραγωγικών πόρων ούτε ξένοι
κατακτητές δε θα τολμούσαν αβασάνιστα.
Μετά τις καταστροφές δύο αεροδρομίων, η ΥΠΑ, για πρώτη και μόνη φορά στην ιστορία της ως
υπηρεσία, βρέθηκε να πρέπει να φροντίσει και να προστατέψει τη δραστηριότητα της
αεροπορίας και τους αεροπόρους της, και αυτό, μάλιστα, εναντίον του υπόλοιπου ελληνικού
κράτους, που προωθούσε άλλες επιλογές. Όμως, της ζητήθηκε κάτι αδιανόητο, από έναν
οργανισμό ο οποίος πάντα λειτουργούσε θεωρώντας ως μόνη του υποχρέωση την εξυπηρέτηση της
Ολυμπιακής. Από έναν οργανισμό που έχει καθιερώσει τέτοιες διαδικασίες και ωράρια
λειτουργίας των αεροδρομίων που διατηρούν για χρόνια σε μαρασμό την αεροπορική-τουριστική
δραστηριότητα στη χώρα μας. Από έναν οργανισμό που, παρότι έχει τεράστια έσοδα και μεγάλη
οικονομική άνεση, μόνο και μόνο λόγω της δικής του ανικανότητας να λειτουργήσει με
στοιχειώδη οργανωτική επάρκεια κατάφερε να υποβαθμιστεί ο ίδιος και η χώρα μας μαζί του,
όταν αξιολογήθηκε διεθνώς για το επίπεδο ασφάλειας των πτήσεων και των παρεχόμενων
υπηρεσιών. Οι δημόσιες αντιδράσεις των συνδικαλιστικών εκπροσώπων των υπαλλήλων της ΥΠΑ
(ΟΣΥΠΑ) για το κλείσιμο του αεροδρομίου του Ελληνικού είχαν στενά συντεχνιακούς λόγους,
τη μη μείωση των θέσεων εργασίας τους.
Οι ελπίδες των αεροπόρων για το μη κλείσιμο του Ελληνικού στηρίχθηκαν στο ότι εκεί υπήρχε
το Κρατικό Εργοστάσιο Αεροπλάνων, το ΚΕΑ της Πολεμικής Αεροπορίας. Όταν αποφασίστηκε το
ΚΕΑ να πάει στην Ελευσίνα, το θέμα Ελληνικό τελείωσε. Οι αντιρρήσεις του υπουργείου
Εθνικής ¶μυνας σταμάτησαν αμέσως, όταν έγινε αποδεκτός ο προϋπολογισμός της μετακίνησης
του ΚΕΑ, ύψους αρκετών δισεκατομμυρίων δραχμών. Ίσως, γιατί και κάποια άλλα έργα θα
συμπεριληφθούν σε αυτήν τη μετακίνηση.
Στην τελευταία σύσκεψη, το ελληνικό κράτος δια της ΥΠΑ ανακοίνωσε ότι ο πρωθυπουργός
αποφάσισε να κλείσει το αεροδρόμιο το αργότερο μέχρι τις 28 Μαρτίου 2002.
Ο υπογράφων (και άλλοι σαν αυτόν) δεν έχει τη δύναμη να δείξει στον ελληνικό λαό το
μέγεθος του εγκλήματος που συντελέστηκε με την καταστροφή των δύο αεροδρομίων, ούτε να
προλάβει την οικοπεδοποίηση και του αεροδρομίου Τατοΐου, που απεργάζονται άγνωστα (προς
το παρόν) κέντρα. Το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να καταγράψει τις αντιρρήσεις
αποτίοντας έναν ελάχιστο φόρο τιμής σε εκείνους που δημιούργησαν την πολιτική, γενική και
αθλητική αεροπορία στην Ελλάδα._ K. K.
Eλληνικό 1980: Aναμνήσεις από ένα χώρο που σύντομα δε θα υπάρχει πια, αφού το έγκλημα θα
έχει ολοκληρωθεί. (Φωτ.: Aρχείο K.K.)