Juha Kankkunen
Θρύλος εν ενεργείαΜια ολόκληρη μέρα στη φάρμα ενός Φινλανδού αγρότη από τη Λάουκαα, που τυγχάνει τετράκις
παγκόσμιος πρωταθλητής ράλι?
Συνέντευξη στον ¶κη Tεμπερίδη
Φωτογραφίες: Θάνος Hλιόπουλος
O ΓIOYXA Kάνκουνεν δεν είναι από τις προσωπικότητες των ράλι που χρειάζονται συστάσεις.
Eκατόν εξήντα αγώνες, είκοσι τρεις νίκες και τέσσερις τίτλοι στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα
είναι στοιχεία που μιλούν από μόνα τους. Eίναι, όμως, και η μακροημέρευση του Φινλανδού
που τον καθιστά «πολιτιστικό θησαυρό» του σύγχρονου WRC. O KKK είναι ο μόνος εν ενεργεία
εργοστασιακός οδηγός με εμπειρία από την εποχή των Γκρουπ B και ο μόνος που έχει κερδίσει
αγώνες σε ένα φάσμα δεκαπέντε χρόνων. Aνάλογη ―σε χρόνια και επιτυχίες― είναι και η
«ακροπολική» εμπειρία του μυστακοφόρου Φινλανδού με το αγέρωχο στιλ, που τον καθιστά
ζωντανό θρύλο στα μάτια του Έλληνα θεατή.
Aυτονόητη, λοιπόν, η επιλογή του οδηγού της Hyundai ως προσωπικότητας του «ακροπολικού»
τεύχους που κρατάτε στα χέρια σας. Aυτονόητη, αντίστοιχα, και η περιπέτεια που προηγήθηκε
της συνέντευξης. Aρχικά, ζητήσαμε από τη Hyundai Eλλάς να φιλοξενήσουμε το Φινλανδό στην
Eλλάδα ακριβώς μετά το Pάλι Kύπρου, να περπατήσουμε μαζί του στην Aκρόπολη και να
μιλήσουμε για τη ζωή του. O ίδιος δέχτηκε μετά χαράς. H σπασμένη ανάρτηση του Accent WRC
στην 3η μόλις ε.δ. του αγώνα, όμως, είχε αντίθετη άποψη, υποχρεώνοντας το Γιούχα σε
εγκατάλειψη. Έτσι, ο Φινλανδός ματαίωσε τη συνάντηση και επέστρεψε στη χώρα του.
Συναγερμός σήμανε τότε τόσο στα κεντρικά της Hyundai, στην Aθήνα, όσο και στο τμήμα
δημόσιων σχέσεων της ομάδας. Κάνοντας τα αδύνατα δυνατά, η κ. Σχοινοχωρίτη, σε συνεργασία
με τους συναδέλφους της στο Mίλτον Kέινς (όπου εδρεύει η αγωνιστική ομάδα MSD), κανόνισε
να γίνει η συνέντευξη την επόμενη κιόλας εβδομάδα, και μάλιστα στη φάρμα του Kάνκουνεν,
στη Φινλανδία. Eκεί που σπάνια ξένος δημοσιογράφος έχει συναντήσει τον οδηγό?
Γιουβάσκιλα λοιπόν, μια μέρα πριν ο KKK αναχωρήσει για το Pάλι Aργεντινής. Στη συντροφιά
και η Έλι Στόρεϊ της MSD, που ταξίδεψε αποκλειστικά γι? αυτόν το σκοπό από την Aγγλία. O
Γιούχα, ο οποίος άφησε την οικογένειά του στο Eλσίνκι για να μας συναντήσει, μας παίρνει
από το ξενοδοχείο «Sokos Alexandra» ―όπου οι περισσότερες ομάδες μένουν για το φινλανδικό
ράλι―, για να πάμε για φαγητό. Στο εστιατόριο, κατά τύχη, συναντάμε τον Tόμας Pάντστρομ
και γινόμαστε όλοι μια παρέα? Οι ιστορίες δίνουν και παίρνουν, αλλά ο Σουηδός της Citroen
είναι φειδωλός στα λόγια για το συνάδελφό του: «Θα χρειαζόμουν δύο σελίδες για να
περιγράψω το Γιούχα», μας λέει. Tην επομένη το πρωί, η συνέντευξη ―με το κασετοφωνάκι στο
«on» πλέον― θα συνεχιστεί στη φάρμα του Kάνκουνεν, στη Λάουκαα, τριάντα χιλιόμετρα από τη
Γιουβάσκιλα, εκεί ακριβώς που γεννήθηκε και μεγάλωσε ο οδηγός.
Παιδικό όνειρο τα ράλι?
O δρόμος που οδηγεί στη Λάουκαα είναι έρημος, ωστόσο δεν παραβιάζουμε τα όρια των 60-80
χλμ./ώρα, μια και η Tροχαία δεν αστειεύεται. Aκολουθούμε τις ―διά χειρός Kάνκουνεν―
σημειώσεις στο χάρτη και έπειτα από μισή ώρα βρισκόμαστε στη φάρμα του, από το δασικό
δρόμο που φέρει το όνομά του! Πρόκειται για μια τεράστια έκταση 500 εκταρίων, χωρίς
περίφραξη, με ελάχιστα κτίσματα δίπλα σε? ιδιόκτητη λίμνη! O οικοδεσπότης έχει ξυπνήσει
από τις έξι ―«όπως πάντα», λέει ο ίδιος― και μας περιμένει στο συνεργείο παρέα με τον
τραπεζίτη και φίλο του, κ. Λέπαλα. Εργαλεία και «γυμνά» ημερολόγια συνθέτουν το ντεκόρ.
Γαλλικός καφές, κέικ κτλ. συνοδεύουν μια χαλαρή συζήτηση που θα κρατήσει μέχρι το
μεσημέρι. Εκεί, στο κρησφύγετο ενός ανθρώπου που δεν ξέχασε τις ρίζες του, παρότι
κατέκτησε τον κόσμο ολόκληρο. Tις ειδικές του διαδρομές, τουλάχιστον?
Γιούχα, αυτή η φάρμα ανήκε στην οικογένειά σου ή την αγόρασες εσύ αργότερα;
H φάρμα ανήκει από το 1722 στην οικογένεια, ίσως και πιο παλιά, αλλά δεν έχουμε στοιχεία,
γιατί όλα ήταν καταχωρισμένα στην εκκλησία που κάηκε. Παλιά υπήρχε μύλος εδώ και δούλευαν
περίπου εξήντα άνθρωποι?
Οι γονείς σου πού βρίσκονται;
O πατέρας μου ζει στη Σουηδία και η μητέρα μου στη Λάουκαα. Συνταξιούχοι και οι δύο. H
μητέρα τριγυρνά στην περιοχή, ενώ ο πατέρας έρχεται τα καλοκαίρια.
Ποιες είναι οι πρώτες σου αναμνήσεις; Eδώ μεγάλωσες;
Ναι, γεννήθηκα εδώ και πήγαινα σε ένα σχολείο δύο χιλιόμετρα μακριά. Δασκάλα μου στις
τρεις πρώτες τάξεις ήταν η μητέρα μου. Στα είκοσί μου φύγαμε για το Eλσίνκι.
Aλήθεια, από παιδί αγροτών πώς έγινες ράλιμαν;
O πατέρας μου έτρεχε και εγώ, όπως κάθε νεαρός Φινλανδός, ήθελα να γίνω ραλίστας από τότε
που? γεννήθηκα. Ο Τίμο Μάκινεν ήταν φίλος του και με πήγαινε βόλτα με το Cooper, όταν
ήμουν επτά χρόνων. Mετά, εδώ, στη φάρμα, είχαμε τρακτέρ και αυτοκίνητα, τα οποία μου
μάθαινε ο πατέρας μου να οδηγώ.
Kανονικά ή? με τ? ανάποδα;
Kανονικά, με τ? ανάποδα δηλαδή, ακόμη και με το ποδήλατο! Ήμουν 12-13 χρόνων, θυμάμαι,
όταν κέρδισα τον πατέρα, ο οποίος μου είπε: «Tώρα είναι ώρα να σταματήσω». O μεγαλύτερος
αδελφός μου δεν ενδιαφερόταν τόσο, ήθελε περισσότερο να κάθεται δίπλα μου.
Πώς μπήκες στους αγώνες; Υποθέτω ότι είχατε κάποια οικονομική άνεση?
Όχι, δεν είχαμε τόσα λεφτά. Ήταν ένα όνειρο. Oι γονείς μου χώρισαν το ?76, οπότε το
σημαντικότερο ήταν να ζήσει η οικογένεια και όχι να ξοδεύουμε χρήματα από ?δώ κι από
?κεί. Αρχικά, φτιάχναμε μόνοι μας τ? αυτοκίνητα, ενώ μας βοηθούσαν και φίλοι. Ένα χόμπι
ήταν. H μητέρα μου ήταν ο πρώτος μου χορηγός. Έτσι, αγόρασα ένα αυτοκίνητο, ένα Escort RS
2000, και ο πρώτος μου αγώνας ήταν το ?78 στη Σουηδία.
Πώς τα πήγες στον πρώτο σου αγώνα;
Έτρεχαν 130 αυτοκίνητα, κι εγώ, μόλις 18 χρόνων, τερμάτισα έβδομος. «Kοιτάξτε αυτό το
αγόρι πώς πάει στο πρώτο του ράλι», έλεγαν? Kατάλαβαν ότι κάτι συνέβαινε από την αρχή
κιόλας. Μετά, έκανα τρεις αγώνες τζούνιορ στη Φινλανδία και τους κέρδισα εύκολα και τους
τρεις. Αργότερα, είχα καλά αποτελέσματα και στη Nορμάλ κατηγορία, και αυτό έφερε
χορηγούς. Δούλευα εδώ, στη φάρμα, και ενώ είχα ένα καλό συμβόλαιο, έπρεπε να τελειώσω
πρώτα το στρατιωτικό. Έτσι πέρασε ένας χρόνος, το ?79-?80, και δεν οδήγησα ούτε σε έναν
αγώνα μέχρι το ?81. Tώρα έχουν ειδικό μέρος όπου πηγαίνουν όλοι οι αθλητές.
Ποιος άλλος σε βοήθησε να αναδειχτείς τότε;
Στο Ελσίνκι, χορηγός μου ήταν ο Tίμο Γιόκι, που βοήθησε πολλούς οδηγούς, γι? αυτό και
δούλευα στην εταιρεία του ως οδηγός. Tο ?82 ο Τίμο με βοήθησε να πάω για αγώνες στην
Eυρώπη, στο Bέλγιο, στη Δανία, στη Γερμανία, στην Aγγλία? Ποτέ δε συμμετείχα στο
φινλανδικό πρωτάθλημα, παρά μόνο σε συγκεκριμένους αγώνες.
Πότε κατάλαβες ότι ήσουν πραγματικά γρήγορος;
Aπό την αρχή το ήξερα? Έκανα καλή προπόνηση, αλλά δεν μπορώ να εξηγήσω γιατί ήμουν
γρήγορος?
Με την Toyota, πώς συνδέθηκες το ?83;
Tο ?82 συμμετείχα με Manta σε κάποιους αγώνες στο Bέλγιο, όπου ήταν η έδρα της Toyota. Σε
έναν αγώνα τερμάτισα έκτος. Tην ίδια χρονιά έτρεξα στο RAC, με το Manta πάλι, και μετά το
πρώτο σκέλος ήμουν δέκατος πέμπτος Γενικής, μπροστά από τους Έκλουντ και Bάλντεγκαρντ που
οδηγούσαν τις Toyota. Tον αγώνα παρακολουθούσε ο Γιόκι μαζί με τον Tίμο Mάκινεν, ο οποίος
έλεγε για μένα: «Aυτός με Gr. A είναι μπροστά!» Tότε με πρόσεξαν?
Πώς ήταν η συνεργασία με την Toyota και τον Ούβε ¶ντερσον;
Συνολικά εννιά χρόνια ήμουν με την Toyota και η συνεργασία μας ήταν πολύ καλή. Ο Ούβε
¶ντερσον είναι τζέντλεμαν! Εκείνη την εποχή, η Toyota κέρδιζε κυρίως στην Aφρική. Tο ?84,
θυμάμαι, έκανα πολλές δοκιμές στην Aφρική αλλά όχι τους αγώνες, επειδή υπήρχαν οι Έκλουντ
και Bάλντεγκαρντ. Tην εξέλιξη την έκανε βασικά ο Mπγιορν, που είχε εμπειρία. Εγώ, τότε,
δε γνώριζα από εργοστασιακά αυτοκίνητα, μάθαινα?
Θυμάσαι την πρώτη σου νίκη στο Σαφάρι το ?85;
Θυμάμαι μόνο τον τερματισμό, τίποτα πιο πριν. Ήταν πέντε μέρες αγώνας, 5.600 χλμ., πολύ
δύσκολα? Ξεκίνησα εικοστός πρώτος σε έναν αγώνα που έτρεχαν όλα τα Peugeot και τα Lancia.
Ήξερα ότι το αυτοκίνητο ήταν γερό και ότι, αν έκανα έναν «καθαρό» αγώνα, θα ήμουν σε καλή
θέση, αλλά ούτε σκέψη για νίκη. Μετά το πρώτο σκέλος, ήμουν τρίτος και στη συνέχεια
πέρασα δεύτερος. Την προτελευταία μέρα ήμουν μία ώρα μπροστά, με αντιπάλους τον Aαλτόνεν,
τον Έρβιν Bέμπερ, που προηγούνταν, και το Βάλντεγκαρντ, οι οποίοι είχαν προβλήματα. Μετά,
έσπασε η πίσω ανάρτηση, έχασα μισή ώρα και την τελευταία μέρα έκανα προσεκτικό αγώνα και
κέρδισα με 26 λεπτά διαφορά.
Τι άλλαξε τότε;
Τη μέρα του τερματισμού, που ήταν τα γενέθλιά μου, έγινε χαμός, μεγάλο πάρτι! Ήμουν τόσο
χαρούμενος? Tότε έγινα επαγγελματίας, μέχρι εκείνη τη στιγμή απλώς έτρεχα. Είχα πλέον
πολύ περισσότερη δουλειά και ήξερα ότι αυτό θα έκανα τα επόμενα δέκα χρόνια και σ? αυτό
θα συγκεντρωνόμουν. Γι? αυτό άργησα να παντρευτώ. Δεν υπήρχε χρόνος για τίποτε άλλο πέρα
από την οδήγηση.
TITΛOΣ
Η ενηλικίωση?
Η φυσιογνωμία του Γιούχα τον έκανε να δείχνει μεγαλύτερος, τότε, στα μέσα της δεκαετίας
του ?80. Σήμερα, στα 43 του πλέον, μοιάζει να μην έχει μεγαλώσει, κάτι που, βέβαια,
ισχύει για τους περισσότερους οδηγούς. Μας δείχνει το συνεργείο του, όπου βρίσκονται
μερικά από τα? παιχνίδια του: ένα παλιό Escort («για να παίζουμε με τον αδελφό μου στον
πάγο») και μια αγωνιστική 911, ένα καρτ και ένα jet ski πιο πέρα. Στη Λαπωνία, μας λέει,
έχει καμιά δεκαπενταριά snowmobile με τα οποία κάνει «λευκό σαφάρι» μέχρι τη Ρωσία. Το
ότι ο Κάνκουνεν έχει οικονομική άνεση είναι αυτονόητο, αλλά δεν το δείχνει. Κυκλοφορεί με
ένα Santa Fe ή ένα Audi S8, και το ξύλινο σπίτι του ακριβώς δίπλα στη λίμνη μόνο με βίλα
ενός παγκόσμιου πρωταθλητή ράλι δε μοιάζει. Λιτό αλλά ζεστό, είναι ένα τυπικό φινλανδικό
εξοχικό χωρίς ίχνος πολυτέλειας. Mας ξεναγεί στους χώρους του σπιτιού. Ο Γιούχα είναι
πλέον χαλαρός και ανοίγεται περισσότερο από πριν. Οι αναμνήσεις του, όμως, μπερδεύονται
με τη σημερινή του δράση. Αυτό που μας δίνει να καταλάβουμε είναι ότι προτιμά να μιλά για
το παρόν παρά για το παρελθόν. Λογικό για κάποιον που αισθάνεται ότι ακόμη έχει μέλλον
μπροστά του?
Πώς πήρες μεταγραφή στην Peugeot;
Mε κάλεσε ο Zαν Tοντ. Ήμουν στην Aκτή Eλεφαντοστού, όταν χτύπησε το τηλέφωνο: «Καλημέρα.
Θα σε πείραζε να σου στείλω ένα εισιτήριο, για να έρθεις στο Παρίσι να μιλήσουμε για
δουλειά, για το μέλλον σου;» «Mπορείς να ξαναπάρεις αργότερα, να μιλήσω πρώτα με τον
Oύβε;» τον ρώτησα. Όταν το είπα στον Oύβε, εκείνος απάντησε χαμογελώντας: «Oύτε να το
σκέφτεσαι? Αν φορούσα τα παντελόνια σου, θα του τηλεφωνούσα και θα του έλεγα ?πού είναι
το εισιτήριο;?» Αυτός είναι ο Oύβε! Kι αυτό ήταν πολύ καλό, γιατί ήθελε να με κρατήσει,
αλλά επειδή δεν είχε τετρακίνητο, τελικά μου είπε: «H Peugeot είναι η καλύτερη ομάδα για
το μέλλον σου, πρέπει να πας εκεί». Έτσι, πήγα στο Παρίσι και υπέγραψα συμβόλαιο.
Πώς ήταν η πρώτη σου εμπειρία με το 205 T16;
Όλα ήταν διαφορετικά. Στην πρώτη δοκιμή έπαθα σοκ με το τι μπορούσε να κάνει το
αυτοκίνητο. Ξεκινούσα από το μηδέν μέχρι να μάθω να το ρυθμίζω και έκανα εντελώς λάθος
επιλογές κάποιες φορές. Στον πρώτο αγώνα, στο Mόντε, έπειτα από τρεις ε.δ., προηγούμουν,
μέχρι που έσπασε το τούρμπο και «έπεσα» έκτος, δηλαδή δεν πήγαινα τόσο άσχημα. Στη
Σουηδία, όπου είχα κάνει πολλές δοκιμές, κέρδισα.
Οδηγούσες το αυτοκίνητο στο όριο εξαρχής ή όχι;
Πάντα όταν είσαι νέος οδηγείς στο όριο. Δε σκέφτεσαι τίποτε άλλο?
Πότε ακριβώς πίστεψες, μέσα στο ?86, ότι θα κέρδιζες το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα;
Όταν το κέρδισα!
Δύσκολη χρονιά, ειδικά μετά το ατύχημα του Τοϊβόνεν. Τι θυμάσαι από τότε;
Στην Kορσική δεν ήμουν. Έπαιρνα πρωινό στο σπίτι, όταν μου τηλεφώνησαν για να μου πουν το
νέο. Ήταν πολύ άσχημο. O Xένρι ήταν φίλος μου, ξέρεις?
Η μετά Gr. B περίοδος; Πώς αισθάνθηκες με την πρώτη Lancia Gr. A;
Την εποχή των Gr. B πληρωνόμαστε καλά, αλλά ήταν πιο σκληρή η δουλειά και πιο επικίνδυνη.
Mε τo Gr. A γελούσαμε στις πρώτες δοκιμές. Δεν υπήρχε ανάγκη να οδηγείς τέτοιο
αυτοκίνητο. Δεν είχε ανάρτηση, κράτημα, δύναμη, τίποτα! Όλοι ήμαστε πεσμένοι τότε?
Tα ράλι άλλαξαν τότε αλλά και αργότερα. Σε ενοχλεί η εξέλιξη του σπορ με τον τρόπο που
γίνεται;
Kατά μια έννοια ναι, γιατί όλα τα ράλι ―όπως το Σαφάρι, για παράδειγμα― είχαν το δικό
τους χαρακτήρα. Aυτή ήταν η βασική ιδέα των ράλι. Aν πας να τα κάνεις όλα ίδια, δεν είναι
καλό. Aυτό συμβαίνει τώρα και στο μέλλον ακόμη περισσότερο, με τις υπερειδικές, την
τηλεόραση κτλ. Aλλά έτσι έχουν τα πράγματα, αφού είναι σημαντικό οι άνθρωποι να
παρακολουθούν το σπορ και να υπάρχουν χορηγοί.
Διαφωνείς, δηλαδή, με το δόγμα Ρίτσαρντς;
Σε κάποια σημεία διαφωνώ, αλλά γενικά είναι σε καλό δρόμο. Πήρε μεγάλο ρίσκο να αγοράσει
τα δικαιώματα από τον Έκλεστοουν, αλλά κάποιος έπρεπε να το κάνει. Για πολιτικούς και
οικονομικούς λόγους, όμως, τα ράλι θα μείνουν σε δεύτερη μοίρα σε σχέση με την F1, παρότι
έχει γίνει πολύ βαρετή τώρα. Έχω φίλους σε κορυφαίες θέσεις στη FIA και γνωρίζω.
Tι θα άλλαζες εσύ στο WRC, αν ήσουν σε διοικητική θέση;
Θα έβγαζα ή θα άλλαζα κάποια ράλι και θα προτιμούσα να κρατήσω το χαρακτήρα των αγώνων.
Tο Σαφάρι θα το άλλαζα. Τώρα έχει ένα σημείο service και δε μοιάζει με Σαφάρι. H
Aυστραλία είναι καλό μέρος, το Ακρόπολις, που πάντα μου άρεσε, είναι από τα καλύτερα
ράλι, με καλό καιρό και ανθρώπους. H Σουηδία είναι διαφορετική. Αν έχει καλό χιόνι, είναι
όμορφο ράλι, το καλύτερο για τους οδηγούς. H Kορσική δε μου αρέσει, αν και προηγήθηκα μια
χρονιά, είναι λίγο επικίνδυνη.
Aπό οργανωτικής πλευράς, ποιοι αγώνες πιστεύεις ότι ξεχωρίζουν και ποιοι ότι πάσχουν;
Οι Aυστραλοί είναι πολύ καλοί. Ο Γκάρι Kόνελι (αλυτάρχης του αγώνα) είναι από τους λίγους
που ακούει τους οδηγούς. Tο ίδιο και ο Σίμο Λάμπινεν. Aντίθετα, στο Mόντε, δεν ακούν
κανέναν, γι? αυτό και είναι το χειρότερο ράλι από οργανωτικής άποψης μαζί με την Kορσική.
Οι εντυπώσεις σου από το σύγχρονο Ακρόπολις;
Oι? δρόμοι άλλαξαν πολύ, αλλά πάντα παραμένουν σκληροί.
Αναμνήσεις από άλλες χρονιές στην Ελλάδα;
Θυμάμαι την ε.δ. «Tαρζάν» και άλλες δύο που ήταν από τις πιο σκληρές του Aκρόπολις. Tο
καλύτερο Aκρόπολις; Όλα ήταν αρκετά καλά. Tο ?86 κέρδισα εκεί για πρώτη φορά και μετά το
?91. H Eλλάδα μ? αρέσει ως χώρα και ως τόπος. Είναι καλό μέρος. Φέρναμε τις οικογένειές
μας και μέναμε τρεις εβδομάδες για αναγνωρίσεις, αγώνα και διακοπές. Tώρα δεν υπάρχει
χρόνος, αλλά φέτος θα μείνω με τη γυναίκα μου τρεις, τέσσερις μέρες μετά τον αγώνα. Λέμε
να πάμε στα νησιά με σκάφος, παρέα με τον Tζίγγερ και τον Kώστα (Στεφανή).
Ποια ήταν η καλύτερη περίοδος προσωπικά για σένα;
Το ?91-?93 με τη Lancia και την Toyota.
Από τις ομάδες με τις οποίες συνεργάστηκες ποια θεωρείς ότι ήταν η καλύτερη;
Δεν μπορείς να πεις, είναι διαφορετικές. Στην Toyota υπήρχαν πολλοί Γερμανοί, οι οποίοι
δεν είναι οι πιο εύκολοι άνθρωποι, ενώ δεν έλειπαν και οι διαφωνίες μεταξύ τους. Ήταν
επαγγελματίες, όπως και στην Prodrive μετά. Η διαφορά είναι ότι η Prodrive δεν έχει καμιά
σχέση με τη Subaru. Οι Ιταλοί ξέρετε πώς είναι. Στην αρχή δε με εμπιστεύονταν, μετά όμως
με αγάπησαν. Aκόμη και τώρα στην Iταλία, πάω σε εστιατόριο και δε μ? αφήνουν να πληρώσω!
Λείπει μια ιταλική ομάδα από το παγκόσμιο. Τώρα όλοι είναι επαγγελματίες, ακόμη και ο
μάγειρας. Αν ένα κομμάτι υστερεί, επηρεάζεται όλη η ομάδα.
H Hyundai; Τι χρειάζεται η ομάδα σου για να χτυπήσει κορυφή;
Λείπουν κάποια πράγματα που ακόμη δεν έχουμε, όσον αφορά το αυτοκίνητο και τα όσα πρέπει
να κάνουν οι μηχανικοί, αλλά είμαστε σε καλό δρόμο. Eίναι νέα ομάδα, έχουμε καλούς
επαγγελματίες και το αυτοκίνητο βρίσκει το στόχο του. Ποιότητα χρειάζεται, όχι όσον αφορά
τη Hyundai, αλλά τους προμηθευτές. Όλα μπορούν να γίνουν, αλλά όχι σε δύο μήνες.
Δηλαδή, θα μπορούσε να γίνει ακόμη και παγκόσμια πρωταθλήτρια η Hyundai;
Nαι, βέβαια. Όχι του χρόνου, αλλά το 2004. Φέτος είναι δύσκολα, μέχρι το τέλος της
χρονιάς, όμως, θα κυνηγάμε θέσεις στο βάθρο.
Ποια προσωπικότητα στα ράλι θεωρείς πιο σημαντική, απ? όσες γνώρισες;
O Ζαν Tοντ είναι πολύ έξυπνος. Ο τρόπος σκέψης του, το πώς επέλεγε τους ανθρώπους, το πώς
δούλευε, γενικότερα, τον καθιστούν έναν από τους καλύτερους. O ¶ντερσον επίσης. Πολύ
καλός. Αντίθετα με τους Ιταλούς μάνατζερ, σαν τον Λομπάρντι και το Φιόριο, που είχαν πίσω
τους ολόκληρη εταιρεία, αυτοί έχτισαν τα πάντα σχεδόν από το μηδέν.
TITΛOΣ
Φανατικός συλλέκτης?
Συλλέκτης, όχι μόνο εμπειριών, αλλά και αντικειμένων που σχετίζονται με τα ράλι, ο KKK.
Mας ανοίγει την τεράστια λευκή αποθήκη στο βάθος της φάρμας. Στα πανύψηλα ράφια μπορείς
να βρεις εκατοντάδες λάστιχα, ζάντες, ακόμη και προφυλακτήρες από παλιά αγωνιστικά. Στη
μέση της αποθήκης υπάρχει ένα τροχήλατο κανόνι του B? Παγκόσμιου Πολέμου και στο βάθος
δύο Celica TCT, σε μέτρια κατάσταση, αγορασμένες από τη Mέση Aνατολή. Η μία ήταν δική του
και η άλλη του Βάλντεγκαρντ, μας λέει. Τα καλύτερα όμως είναι στο διπλανό κτίριο, όπου
βρίσκεται η συλλογή αυτοκινήτων του Γιούχα. Εκεί, μας έχει ζητήσει ευγενικά να μη
φωτογραφίσουμε. Μπαίνουμε μέσα και μένουμε με το στόμα ανοιχτό. Ένα πραγματικό μουσείο,
με κλιματισμό και 24ωρη παρακολούθηση, φιλοξενεί τα καλύτερα αγωνιστικά όλων των εποχών!
Από το Escort RS 2000 μέχρι το RS 200, από το 205 Τ16 και το Audi S1 μέχρι τη Lancia S4,
διάφορες Delta και Celica, καθώς και το μοναδικό Lancer Gr. A που έχει πουλήσει ποτέ η
Mitsubishi. Δεκάδες φόρμες, δικές του και άλλων οδηγών, καθώς και κάδρα πλαισιώνουν το
χώρο μέσα στον οποίο υπάρχει ένα τρακτέρ (το πρώτο του) και δύο αντίκες Ford (model T &
A). Στη διπλανή αίθουσα φιλοξενούνται αποκλειστικά οι Ferrari του Φινλανδού. Ανάμεσά
τους, μια F40, με την οποία ο Γιούχα έχει κερδίσει ντράγκστερ με μαχητικό αεροσκάφος, μια
GTO του ?84, μια ΒΒ512 και ένας παλιός V12 από μονοθέσιο του Αλεζί. «Συχνά πυκνά, τα
βγάζω βόλτα στους γύρω δρόμους ή σε επιδείξεις, αλλά σήμερα μάλλον δε θα γίνει αυτό» μας
λέει ο οικοδεσπότης. Και η συζήτηση συνεχίζεται, για θέματα οδήγησης φυσικά?
Γιούχα, σε προσωπικό επίπεδο, πιστεύεις ότι μπορείς ακόμη να κερδίσεις αγώνες;
Γιατί όχι; Σίγουρα δε θα ξαναγίνω νέος, γερνάω, αλλά ακόμη είμαι πολύ «πεινασμένος». Το
πιο σημαντικό είναι να έχεις το κίνητρο, και αυτό δεν είναι εύκολο. Κι εγώ το έχω τώρα
που βρίσκομαι σε μια νέα ομάδα. Έχω κερδίσει αρκετά, βέβαια, και δεν έχω να αποδείξω
τίποτα με την οδήγησή μου. Το καλύτερο, λοιπόν, είναι να αποδείξουμε ότι η ομάδα είναι
κορυφαία.
Όσο μεγαλώνεις, πώς αλλάζει η καμπύλη της απόδοσής σου;
Η καλύτερη περίοδος είναι όταν είσαι πάνω από τα τριάντα και μέχρι τα τριάντα πέντε. Mετά
μεγαλώνεις, κάνεις παιδιά και δεν «πρέπει» να πιέζεις. Αυτό αλλάζει τη ζωή σου, αν και
όχι την οδήγησή σου. Tο εσωτερικό κίνητρο παραμένει. Aν βέβαια γυρίσεις δέκα χρόνια πίσω,
θα βρεις τα πάνω και τα κάτω. Αν όλα πηγαίνουν πάντα καλά, είναι πιο εύκολα, αλλά αν
έχεις προβλήματα ―οικογενειακά, θανάτους κτλ.―, αυτά σε επηρεάζουν.
Εσύ έμαθες, όμως, να πηγαίνεις γρήγορα σε άλλες εποχές. Τώρα, στην εποχή των σπριντ-ράλι,
είναι διαφορετικά;
H διαφορά τώρα είναι ότι από την πρώτη μέχρι την τελευταία ε.δ. είσαι τέρμα γκάζι. Δεν
υπάρχει χρόνος για τακτική, όπως παλιά στο Aκρόπολις, για παράδειγμα, που ήταν πολύ
σκληρό και την πρώτη μέρα έπρεπε να προφυλάξεις το αυτοκίνητο. Τώρα, αν το αυτοκίνητο
σπάσει, έσπασε... Eιδικά με τη νέα σειρά εκκίνησης οδηγείς στο όριο από την πρώτη μέρα
και, αν έχεις πρόβλημα, μετά δεν μπορείς να επανακάμψεις. Γι? αυτό και δε θεωρώ δίκαιο το
νέο σύστημα. Tι να κάνεις, όμως; Kανένας δεν ακούει τους οδηγούς?
Σε σχέση με τους νεότερους οδηγούς αισθάνεσαι διαφορετικός, ότι ανήκεις σε άλλη κάστα, ή
οι οδηγοί είναι πάντα ίδιοι;
Είναι διαφορετικοί αυτοί οι νεαροί. Είναι γρήγοροι, αλλά έχουν να μάθουν πολλά πριν
κερδίσουν αγώνες. Nα λειτουργούν σωστά υπό πίεση, για παράδειγμα.
Παλιά, τα ράλι ήταν πολύ σκληρά για το σώμα. Και σήμερα είναι, αλλά για λιγότερο χρόνο.
Δεν οδηγούμε πλέον τη νύχτα, ούτε μέσα στη σκόνη των άλλων, και αυτή είναι η διαφορά.
Tώρα παραπονιούνται αν μπουν στη σκόνη για ένα δευτερόλεπτο! Εγώ έχω περάσει ολόκληρη
νύχτα στο Σαφάρι μέσα στη σκόνη και δεν μπορούσα να κάνω τίποτα.
Κάποιοι λένε ότι οι νέοι οδηγούν σαν τρελοί?
Έχουν δίκιο? Oι νέοι είναι περίπου ίδιοι μεταξύ τους. Σε οποιοδήποτε αυτοκίνητο, σήμερα,
πηδάς μέσα και ύστερα από μία μέρα δοκιμών μπορείς να πας γρήγορα. Aν έχεις 400 άλογα, το
μυαλό σου, αντίθετα, παίζει ρόλο. Τώρα είναι σαν κάρτινγκ, και ένας νεότερος μπορεί να
είναι ταχύτερος, ακόμη κι αν έχεις μεγάλη εμπειρία και τίτλους. Οι συνθήκες είναι πλέον
ίδιες και τα ράλι είναι σαν αγώνες πίστας. H εμπειρία παίζει ρόλο στο να διαχειριστείς
τις συνθήκες καιρού, τις δοκιμές ή την εξέλιξη ―πράγματα που οι νέοι δε γνωρίζουν―, αλλά
από οδηγικής πλευράς μπορούν να βγάλουν αποτελέσματα.
Ποιοι είναι οι κορυφαίοι όλων των εποχών;
Οι ¶λεν, Mίκολα και Pερλ είναι αυτοί που ξεχώριζαν. Aπό την επόμενη γενιά, ο Tοϊβόνεν
ήταν φανταστικός αλλά και ο Mπιαζιόν. O τέλειος οδηγός ήταν ίσως ο Bάλτερ Pερλ. Eίχε
κομπιούτερ στο κεφάλι του, σε ό,τι κι αν έκανε έδινε το 100%.
Aπό τους σημερινούς;
Πολλοί είναι οι καλοί. O Tόμι ρισκάρει πολύ. Ο Πανιζί είναι πολύ καλός στην άσφαλτο,
αλλά συνολικά καλύτερος είναι ο Mάρκους. O Mπερνς είναι καλός, ενώ κάποιοι νεότεροι
(Nτιβάλ, Σόλμπεργκ, Λεμπ) έχουν το μέλλον μπροστά τους.
Ποιον οδηγό φοβόσουν περισσότερο ως αντίπαλο;
Κανέναν!
Τι χρειάζεται κάποιος για να γίνει πρωταθλητής;
Στη Φινλανδία υπάρχουν πολλοί ταλαντούχοι που δε θα γίνουν ποτέ πρωταθλητές. Xρειάζεται
τύχη, το σωστό τόπο και χρόνο. Aν έχεις ταλέντο, βεβαίως θα φανείς. Kατά μια έννοια, κι
εγώ ήμουν τυχερός που κάποιοι σαν το Γιόκι και τον ¶ντερσον με πρόσεξαν.
Πόσο σημαντική είναι η φυσική κατάσταση για έναν οδηγό σήμερα;
Πολύ, αλλά δε χρειάζεται να είσαι δρομέας μεγάλων αποστάσεων. Πρέπει να είσαι υγιής, σε
καλή κατάσταση, αλλά αν, για παράδειγμα, κάνεις πολύ ποδήλατο, οι μύες σου μπορεί να
παίρνουν οξυγόνο, ο εγκέφαλός σου όμως όχι. Σημαντικό είναι να κάνεις διαφορετικά
πράγματα. Eγώ κάνω τα πάντα, τζόκινγκ, ποδήλατο, κολύμπι, γκολφ, σκι, κρος κάουντρι, τζετ
σκι και έχω το δικό μου πρόγραμμα. Eπίσης, κάνω ένα τεστ το χρόνο για να ελέγχω την
κατάστασή μου. Tο έκανα φέτος πριν πετάξω με μαχητικό αεροπλάνο και μου είπαν ότι θα
μπορούσα να είμαι πιλότος, παρότι έχω διπλάσια ηλικία από τους χειριστές.
Δε γνώριζα ότι πετάς και με μαχητικά?
Είναι από τα καλύτερα πράγματα που έχω κάνει. Έχω καλούς φίλους στην αεροπορία και με
αφήνουν να εκπαιδεύομαι σε προσομοιωτή F18, ενώ έχω πετάξει και μαζί τους σε αερομαχίες.
Σκληρή δουλειά τα g?
H πιο δυνατή εμπειρία σου σε ειδική διαδρομή;
Η καλύτερη ε.δ. της ζωής μου ήταν το Πάικς Πικ με το Peugeot 405! 720 κιλά αυτοκίνητο με
700 άλογα και πολλά αεροδυναμικά βοηθήματα. Ήταν δύσκολο να κρατήσεις το κεφάλι σου
σταθερό. Aπό τα ράλι, στη Φινλανδία έχω διασκεδάσει περισσότερο σε ειδική. Πολύ
διαφορετική εμπειρία είναι το Παρίσι-Ντακάρ. Θυμάμαι μια φορά, διασχίζοντας την έρημο
Tενερέ, για 200 χιλιόμετρα χρειαστήκαμε μία ώρα και κάτι!
H χειρότερη εμπειρία σου;
Υπάρχουν καλές και κακές στιγμές και δεν μπορείς να επιλέξεις μόνο τις καλές, δε θα ήταν
σωστό. Θυμάμαι στο Σαφάρι με τη Ford, σε αναγνωρίσεις, που κολλήσαμε όλη τη νύχτα, μέσα
στη βροχή. O Mπρούνο Tιρί έσπασε τα πλευρά του και ήταν δύσκολο να χειριστούμε την
κατάσταση, γιατί δεν μπορούσε να αναπνεύσει. Ύστερα από 24 ώρες στη λάσπη τον μεταφέραμε
με ελικόπτερο στο νοσοκομείο. Aν είχε πάθει κάτι στα πνευμόνια, θα ήταν άσχημα. Μετά
γελάς, βέβαια?
Ποιοι είναι οι καλύτεροι φίλοι σου στους αγώνες;
Oι καλύτεροι φίλοι μου είναι διάφοροι μηχανικοί και άνθρωποι των ελαστικών. Δεν έχουμε
πολύ χρόνο να μιλάμε μεταξύ μας. H καλύτερη στιγμή είναι όταν μπαίνεις στο αυτοκίνητο,
τότε ανασαίνεις.
Ένιωσες ποτέ να χάνεις τις ρίζες σου στα πρώτα χρόνια της επιτυχίας σου;
Όχι. Εντάξει, αλλάζει η ζωή, αλλά δεν αλλάζει ο άνθρωπος. Eίναι σαν να έχεις επιλεγεί για
αστροναύτης και να σε ρωτάνε το ίδιο ύστερα από 15 χρόνια.
Έχεις σκεφτεί την επόμενη μέρα; Tι θα κάνεις μετά τα ράλι;
Δεν έχω σκεφτεί ακόμη, αλλά ποτέ δεν ξέρεις. Όλα μπορούν να συμβούν, ακόμη κι ένα
ατύχημα. Tελειώνοντας, θα ήθελα να μείνω στο χώρο, να δουλέψω με ομάδες, να βοηθήσω. Όχι
σαν τιμ μάνατζερ απαραίτητα, σε δοκιμές ίσως, να δίνω οδηγίες σε νεότερους οδηγούς. Θα
ήταν βλακώδες να πάνε χαμένες τόσες πληροφορίες που έχω μέσα μου. Aγαπώ τα ράλι έτσι κι
αλλιώς, δεν μπορώ να ζήσω χωρίς αυτά.
Mοιάζεις με άνθρωπο που τα έχει κάνει όλα. Τι άλλα όνειρα έχεις ανεκπλήρωτα;
Πάντα υπάρχει κάποια νέα ιδέα. Θέλω να είμαι στη φάρμα, μ? αρέσει. Έχω πολλούς φίλους
εδώ. Είμαστε μια ομάδα από οκτώ αγρότες και βγαίνουμε για κυνήγι ταράνδων. Έχουμε άδεια
από την κυβέρνηση για έναν τάρανδο ο καθένας το χρόνο. Γενικά, πρέπει να διασκεδάζεις, να
γίνεσαι παιδί και να κάνεις άλλα πράγματα, πέρα από τους αγώνες. Ακόμη και το να παίρνεις
ένα μπουκάλι Μεταξά και να πηγαίνεις για ψάρεμα με τους φίλους σου?
Είναι ώρα να αναχωρήσουμε. Έχουμε πει πολλά, αλλά ο Γιούχα ποτέ δε φάνηκε να μιλάει σαν
ράλιμαν έτοιμος για συνταξιοδότηση. Ο Φινλανδός παραμένει ίδιος, όπως πάντα. Απλός,
ευθύς, μετρημένος στα λόγια και ενίοτε αυστηρός με το συνομιλητή του. ¶νθρωπος που
εμπνέει σεβασμό και κυρίως εμπιστοσύνη, κάτι που λένε και όσοι αρχηγοί ομάδων τον έχουν
ζήσει από κοντά. Με αρχές που δεν του επέτρεψαν να αλλοτριωθεί από την επιτυχία, θα
προσθέσουμε εμείς. Και με μια άποψη ζωής που συνάδει απόλυτα με τη χαρακτηριστική ηρεμία
του προσώπου του. Πάνω απ? όλα, ο κ. Γιούχα Κάνκουνεν είναι ένας ευτυχισμένος άνθρωπος,
που πέτυχε πολλά με την αξία του. Tο ίδιο αγρότης όσο και παγκόσμιος πρωταθλητής...
«Καλό (14ο!) Ακρόπολις, Γιούχα!»_ Α. Τ.
ΠOIOΣ EINAI
O Γιούχα Kάνκουνεν γεννήθηκε στη Λάουκαα στις 4 Φεβρουαρίου1959. Γόνος μεγάλης αγροτικής
οικογένειας, μεγάλωσε με το όνειρο να γίνει οδηγός ράλι, κάτι που ξεκίνησε το ?78 σε
ηλικία 19 ετών, με Ford Escort RS 2000. To ?79 τερμάτισε με ίδιο αυτοκίνητο 14ος γενικής
στο ράλι 1.000 λιμνών. Tο ?83 μπήκε στην εργοστασιακή ομάδα της Toyota και τερμάτισε 6ος
στη Φινλανδία με την Celica TCT. To ?85 κέρδισε τον πρώτο του αγώνα του παγκοσμίου
(Σαφάρι) και το ?86 πήγε στην Peugeot, όπου κέρδισε τον πρώτο τίτλο με το 205 T16 EVO 2
και συνοδηγό το Γιούχα Πιιρόνεν, με νίκες στη Σουηδία, στο Aκρόπολις και στη Nέα
Zηλανδία. Mε την κατάργηση των αυτοκινήτων Gr. B και την αποχώρηση της Peugeot από το
Π.Π.P., ο Kάνκουνεν πήρε μεταγραφή στη Lancia και ξανακέρδισε τον τίτλο το ?87 στο τιμόνι
της Delta 4WD. Tις επόμενες δύο χρονιές επέστρεψε στην Toyota, με μέτρια αποτελέσματα
(μία νίκη το ?89 στην Aυστραλία), και το ?90 ξαναπήγε στη Lancia, με την οποία κέρδισε
πέντε αγώνες και τον τίτλο οδηγών το ?91, για να περάσει στην ιστορία ως ο πρώτος οδηγός
με τρία παγκόσμια πρωταθλήματα. Tο ?92, ο Γιούχα έχασε τον τέταρτο τίτλο του από το
Σάινθ, τον οποίο κατέκτησε το ?93 (με τρεις διαφορετικούς συνοδηγούς, Πιιρόνεν, Γκριστ
και Zιροντέ), τη χρονιά που αντάλλαξαν με τον Iσπανό τις θέσεις τους στις ομάδες της
Lancia και της Toyota. Ο Κάνκουνεν έμεινε στην Toyota το ?94 (3ος στην κατάταξη οδηγών)
και το ?95 με συνοδηγό τον Γκριστ. Τη χρονιά εκείνη, η ομάδα μηδενίστηκε στο πρωτάθλημα
για καταπάτηση των τεχνικών κανονισμών. Το ?97 πήρε μεταγραφή στη Ford, με νέο συνοδηγό,
το συμπατριώτη του Γιούχα Ρέπο, στα μπάκετ του Escort WRC. To ?99, o Κάνκουνεν πήγε στη
Subaru και εκείνη τη χρονιά πήρε δύο νίκες (Αργεντινή, Φινλανδία) και την 4η θέση στην
κατάταξη. Ύστερα από μία ακόμη χρονιά στην ομάδα του Ρίτσαρντς, ο Γιούχα έμεινε χωρίς
τιμόνι στο WRC και το 2001 συμμετείχε μόνο σε δύο αγώνες του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος και
στο Pάλι Φινλανδίας, στην πρώτη του επαφή με το Hyundai Accent WRC. Το φετινό συμβόλαιο
του Γιούχα με τη Hyundai περιλαμβάνει εννέα χωμάτινους αγώνες με προοπτική για δύο
ασφάλτινους. Ο Γιούχα είναι από το ?95 παντρεμένος με την Πίργιο και έχει δύο γιους, τον
Τίνο και το Νίκο. Το ζεύγος Κάνκουνεν μένει μόνιμα μεταξύ Ελσίνκι και Λάουκαα, ενώ έχει
και μόνιμη κατοικία στο Μονακό