Pέα Bιτάλη

«? Μα αν αφήσω την καρδιά μου ελεύθερη, θα πω ότι αυτό που με εντυπωσίασε πιο πολύ αυτές
τις μέρες είναι η αξιοπρέπεια και η ψυχραιμία των συγγενών των θυμάτων της ?17 Νοέμβρη??»

Οι συγγενείς

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΕ σε μια πρωινή εκπομπή στην τηλεόραση. Ήταν σοβαρός, με μεστή σκέψη, μεστές
λέξεις. Καλοντυμένος, με σκούρο κοστούμι. Παρουσιαστικό άρχοντα. Ήταν ο εφοπλιστής
Περατικός, που ο γιος του Κωστής δολοφονήθηκε το 1997 από τη «17 Νοέμβρη». Μίλησε για το
γιο του, για τα εγγόνια του. Aπό τα πρώτα κιόλας λεπτά μπορούσες να νιώσεις την
αποφασιστικότητα, το πείσμα, τη μεθοδικότητα, την ευγένειά του, μέσα σε αυτή την
ηχορύπανση των ανθρώπων που σουλατσάρουν με επιπολαιότητα στο δημόσιο βίο και στα
κανάλια, «πολιτευόμενοι» ή αλλαξοπιστώντας ή σαχλαμαρίζοντας, εκχυδαΐζοντας ωρυόμενοι. Οι
λέξεις, κοφτές και ντόμπρες, μου κίνησαν το ενδιαφέρον. Χρόνια είχα να ακούσω άνθρωπο να
μιλάει ξεκάθαρα, χωρίς να νοιάζεται αν θα γίνει αρεστός. «Εγώ δεν ευχαριστώ γενικώς.
Ευχαριστώ επιλεκτικά» ή «Πήγαινα στο υπουργείο, επί υπουργίας Ρωμαίου, και με κορόιδευε.
Οκτώ ιδέες, συγκεκριμένες και δοκιμασμένες, του έδωσα, και κάθε φορά μου έλεγε ?καλή
ιδέα, θα τη βάλουμε αμέσως σε εφαρμογή?, και ποτέ δεν έκανε τίποτα. Με είχαν μάλλον
εκλάβει ως γραφικό» ή «ήθελαν να τα κρύψουν κάτω από το χαλί, δεν ήθελαν να τους
συλλάβουν, δεν ήθελαν να ασχοληθούν σοβαρά» ή «αν δεν υπήρχε η δολοφονία του δυστυχή
Σόντερς, δε θα ήταν έτσι τα πράγματα», και μετά άπλωνε τον πόνο του τόσο περήφανα,
αντρίκεια και με οικονομία. «Ο Κωστής έγραφε ποιήματα. Ο εγγονός μου μόλις πριν ένα μήνα
μου είπε: ?Tώρα πια είμαι έτοιμος να μιλήσω για τον πατέρα μου, μίλησέ μου παππού γι?
αυτόν?».
Όντας παιδί μιας πολύ δραστήριας αλλά συμπλεγματικής γενιάς, θυμάμαι πάντα εκείνα τα
χρόνια που το «πλούσιος» ήταν συνώνυμο του αιματορούφη του λαού. Aυτή η αντίληψη πέρναγε
μεθοδικά ακόμα και απ? όλες τις ελληνικές ταινίες της εποχής, όπου ο εφοπλιστής ή ο
εργοστασιάρχης πήγαινε στο γραφείο του μόνο για να υπογράψει και μετά να γλεντήσει τόσο
αυτός όσο και ο πάντα σκερβελές διάδοχος. Ο εφιάλτης του πλούσιου, του «δεξιού», των
ξένων. Μετά το χρήμα άλλαξε χέρια, έτσι, για να αλλάξει θέση η τραμπάλα της κοινωνίας. Οι
νέοι πλούσιοι είχαν πια την επικάλυψη του σοσιαλιστή. Πάντα το χρήμα χρειαζόταν μια
επικάλυψη. Ίσως πίσω απ? αυτά τα κομπλεξικά κατάλοιπα κρυφογελούσε η «17 Νοέμβρη» και η
ανοχή του κράτους και της κοινωνίας. Ίσως και η χρόνια νοοτροπία μας «μακριά από μας κι
όπου θέλει, ας πάει», αλλά συγχρόνως ότι όλοι έχουμε άποψη και μάλιστα σωστή για όλα.
Χάρηκα που επιτέλους φάνηκαν προβολείς στον ορίζοντα. Μακάρι να φωτιστούν όλες οι πτυχές.
Και μετά, με τη φόρα που ευτυχώς έχουμε πάρει και την εμπειρία, ας ασχοληθούμε και με
άλλα κεφάλια. Θα χαρώ εξίσου όταν, αντί για τα σπουδαία λαβράκια που συνέλαβαν
αστυνομικοί στη Μύκονο, αφού πήραν στο κατόπι δυο μοντέλες εξ Αμερικής που ζητούσαν το
κατιτίς τους, μαθαίναμε γι? αυτόν που τις εφοδίασε το κατιτίς, που περιέργως δεν τον
είδαν. Casper ο προμηθευτής! Τέλος πάντων. Χάρηκα για ό,τι γίνεται μέχρι στιγμής. Μα αν
αφήσω την καρδιά μου ελεύθερη, θα πω ότι αυτό που με εντυπωσίασε πιο πολύ αυτές τις μέρες
είναι η αξιοπρέπεια και η ψυχραιμία των συγγενών των θυμάτων της «17 Νοέμβρη». Ο λόγος
του Περατικού:
― Τι θα λέγατε στους γονείς των αδελφών Ξηρού;
― Ότι λυπάμαι πολύ!
Για φαντάσου. Δυο αντίπαλα στρατόπεδα. Μια γέφυρα πόνου ανάμεσα. Ούτε φωνές ούτε βρισίδια
ούτε εντυπωσιασμοί και φασαριόζικα πράγματα. Σκέτος πόνος. Ο ένας με το καλοραμμένο του
κοστούμι, ο άλλος με τα ράσα. ¶νθρωποι. Σαν σε κυλιόμενες σκάλες. ¶λλος να πηγαίνει,
άλλος να έρχεται. Συναντιούνται ξαφνικά, ίσα για να φορτωθούν τις βαλίτσες με τα γιατί
τους. Και μετά ο καθένας στον πόνο του, στην πτήση του, και ο παπάς στην ντροπή, στα
ερωτηματικά, στις ευθύνες.
Ο Κωστής Περατικός έγραφε ποιήματα. Τα καθάρματα της «17 Νοέμβρη», προκηρύξεις. Οι
άνθρωποι των θυμάτων. Οι γονείς. Η δική μας ανοχή και ελαστικότητα 27 ολόκληρα χρόνια.Τι
κρίμα! Και ούτε ένα συγγνώμη._ Ρ. Β.

Υ.Γ.: Φτάνει πια αυτό το βιολί με το διανοούμενο Γιωτόπουλο. Επιτέλους, ας ξαναβρούν οι
λέξεις το νόημά τους και η διανόηση τη δική της.