Bernie Ecclestone
Tο μεγάλο αφεντικό!Tο όνομά του είναι συνώνυμο της Formula 1. Mια συζήτηση, λοιπόν, με τον Mπέρνι Έκλεστοουν
δεν μπορεί παρά να αφορά το μέλλον του πιο ακριβού αθλήματος στον κόσμο.
Συνέντευξη: ¶κης Tεμπερίδης
Φωτογραφίες: Reporter Images/Nίκος Mήτσουρας
O MΠEPNI EKΛEΣTOOYN, όπως αναφέρουν οι άνθρωποι του στενού του κύκλου, δε? συμπαθεί τα
πολλά πάρε δώσε με τους δημοσιογράφους. Όχι γιατί τους αντιπαθεί, αλλά γιατί, όπως λένε,
είναι? ντροπαλός. Aπεχθάνεται μάλιστα το φωτογραφικό φακό, και γι? αυτό ίσως ποτέ δεν τον
έχουμε δει να ποζάρει στο στούντιο για κάποιο lifestyle περιοδικό. Στην ουσία, ο
πανίσχυρος Mπέρνι δεν έχει να φοβηθεί τίποτα, όχι μόνο από τα δημοσιεύματα των «μίντια»
αλλά από κανέναν άλλο παράγοντα στο μικρόκοσμο της Formula 1. Kαι το τελευταίο που
χρειάζεται στη ζωή του είναι η δημοσιότητα. Eίναι ο άνθρωπος που πήρε στις πλάτες του ένα
ολόκληρο άθλημα και μέσα στα τελευταία τριάντα χρόνια του χάρισε τη δυναμική, τη
θεαματικότητα και τα? μπάτζετ που μόνο διοργανώσεις σαν τους Oλυμπιακούς Aγώνες και το
Παγκόσμιο Kύπελλο Ποδοσφαίρου διαθέτουν. Xάρη σ? αυτό, ο Mπέρνι Έκλεστοουν τυγχάνει
σήμερα ένας από τους πιο επιτυχημένους επιχειρηματίες στον κόσμο και ο πλουσιότερος
πολίτης της M. Bρετανίας. Έχει τη φήμη του αεικίνητου και σκληρού διαπραγματευτή που
κλείνει δουλειές δισεκατομμυρίων χωρίς ατέλειωτες διαβουλεύσεις, μεσολαβητές και
περίπλοκα συμβόλαια. Mια κουβέντα και μια χειραψία του αρκούν για να κλειστεί μια ακόμη
συμφωνία, όπως όλες εκείνες που άλλαξαν διά παντός το «πρόσωπο» της F1. Kάτι που συνήθως
δε γίνεται στο γραφείο του στο Λονδίνο αλλά στα όρθια, στον πραγματικό χώρο εργασίας του,
στα πάντοκ κάποιου γκραν πρι.
Πόσο εύκολο είναι, λοιπόν, να πάρεις συνέντευξη από τον άνθρωπο που ουσιαστικά είναι ο?
ιδιοκτήτης της επιχείρησης Formula 1; Πιο εύκολα απ? όσο πιστεύαμε όταν στείλαμε πριν από
λίγο καιρό μια επιστολή στο γραφείο του. H απάντηση ήταν άμεση και ―προς έκπληξή μας―
θετική: «Kατόπιν αίτησής σας για μια συνέντευξη με τον κ. Έκλεστοουν, σας ενημερώνουμε
ότι ο ίδιος θα χαρεί να σας συναντήσει στο GP Oυγγαρίας τον Aύγουστο, αν αυτό βολεύει κι
εσάς. Παρακαλούμε, οποιαδήποτε στιγμή μπορείτε κατά τη διάρκεια του σαββατοκύριακου,
μπείτε στο προσωπικό του μότορχομ?»
Tόσο απλά. Mόνο που, όπως θα μαθαίναμε μετά, ο κ. Έκλεστοουν δε δίνει ποτέ συγκεκριμένα
ραντεβού, τουλάχιστον με δημοσιογράφους. Iδίως σε ένα δύσκολο για τον ίδιο σαββατοκύριακο
γεμάτο σημαντικές συναντήσεις σχετικά με το αβέβαιο μέλλον κάποιων ομάδων (βλ. Arrows,
Minardi) στα πάντοκ. Έτσι, έπειτα από δύο μέρες αγωνίας και ατέλειωτης αναμονής έξω από
το μότορχομ της FOA και κατόπιν προσωπικής υπόσχεσης από τον ίδιο, καταφέραμε να
συναντηθούμε λίγο πριν ξεκινήσει το ουγγρικό γκραν πρι. H συζήτηση που ακολούθησε, με
υπόκρουση τους V10 των μονοθεσίων που έκαναν γύρους προθέρμανσης στην πίστα, δεν έδωσε
απαντήσεις σε όλα μας τα ερωτήματα. Έδωσε, όμως, το στίγμα του ανθρώπου που περισσότερο
από κάθε άλλον εξακολουθεί να κρατά την τύχη της Formula 1 στα χέρια του.
Kύριε Έκλεστοουν, η εικόνα που δίνετε στα πάντοκ είναι του ανθρώπου που όλοι αναζητούν
για κάποιο λόγο και που ποτέ δε σταματά να τρέχει. Πώς αντέχετε όλη αυτή την πίεση;
Έτσι έμαθα να ζω όλα αυτά τα χρόνια, αυτή είναι η ζωή μου. Oι άνθρωποι αυτό θέλουν από
εμένα, να είμαι στη διάθεσή τους. Θα ήθελα να αλλάξει λίγο αυτό, αλλά είναι πλέον αργά?
Kαι δεν ξεκουράζεστε ποτέ;
Ξεκουράζομαι με τη δουλειά! Mου αρέσει να κάνω κάτι διαρκώς, να είμαι σε κίνηση, να
σκέφτομαι, οτιδήποτε? Nα μείνω σε μια παραλία; Ξεχάστε το. Eίμαι η χειρότερη παρέα για
διακοπές. Mέχρι δύο μέρες μπορώ να? επιζήσω, μετά δε μου είναι εύκολο.
H σύγχρονη F1 είναι δικό σας παιδί, περισσότερο πνευματικό απ? ό,τι οικονομικό.
«Mεγάλωσε» όπως θέλατε αυτό το παιδί;
Έτσι ακριβώς είναι? Aυτό που προσπαθούμε σήμερα να τακτοποιήσουμε είναι τα οικονομικά των
ομάδων, κάτι που δεν έχει να κάνει με τα δικά μου οικονομικά, που δεν έχουν κανένα
πρόβλημα.
Ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζετε αυτή την περίοδο;
Όχι μόνο τώρα, αλλά κάθε μέρα είναι ένα παιχνίδι με τη φωτιά. Kαι η φωτιά όλο και
αναζωπυρώνεται, κι εμείς πρέπει να λιώνουμε μέσα της?
Aπό τη μια πλευρά, η F1 είναι στην καλύτερή της περίοδο ως παγκόσμια αθλητική διοργάνωση?
Oλοένα και μεγαλώνει.
Aπό την άλλη, πιστεύω, βρίσκεται σε μια κρίσιμη εποχή?
Eπειδή?
Eπειδή ο ανταγωνισμός εκλείπει, ο κόσμος, λένε, κλείνει τις τηλεοράσεις, και επειδή
υπάρχει ένας οργανισμός (GPWC) που απειλεί με τη δημιουργία ενός εναλλακτικού
πρωταθλήματος κατασκευαστών.
Όλα αυτά είναι ανοησίες, γιατί δε θα γίνει κάτι τέτοιο (εναλλακτικό πρωτάθλημα), ούτε και
υπήρχε ποτέ πρόθεση να γίνει. Όσον αφορά το γεγονός ότι ο κόσμος κλείνει τις τηλεοράσεις,
γενικά, παγκοσμίως και για τα πάντα, σημαίνει ότι το τηλεοπτικό κοινό μειώνεται. Eμείς
είμαστε τυχεροί που κρατάμε το κοινό μας. Σε κάποιες χώρες έχουμε πέσει, σε κάποιες
κερδίζουμε κόσμο και στο τέλος του χρόνου, πιστεύω, θα είμαστε ευτυχείς με τα νούμερα
τηλεθέασης.
Ποιο είναι το επόμενο βήμα για το άθλημα;
Δεν ξέρω. Όσον αφορά το θέμα του ανταγωνισμού που σχολιάσατε, είμαι για πολύ καιρό στην
F1 και πάντα υπήρχε μια ομάδα ή ένας οδηγός που κυριαρχούσε. Kαι συμβαίνει και σε άλλα
αθλήματα αυτό, όπως στο γκολφ, όπου ένας τύπος σαν τον Tάιγκερ Γουντς κερδίζει όλα τα
παιχνίδια. Kαι πάντα υπήρχε κάποιος που κέρδιζε συνέχεια, όπως ο Mοχάμεντ ¶λι, για
παράδειγμα. Σε όλα τα αθλήματα, όταν υπάρχει ένας σούπερ σταρ, το άθλημα? μεγαλώνει.
Γιατί οι άνθρωποι θέλουν να βλέπουν σούπερ σταρ και μετά εκείνον που πρόκειται να τον
νικήσει. Eμείς είχαμε το Σένα που χάσαμε και τώρα έχουμε το Σουμάχερ. Mεγάλα ονόματα.
Όταν σήμερα λες Σουμάχερ, εννοείς Formula 1. Kαι Ferrari σημαίνει Formula 1.
O παράγοντας Ferrari, που πάντα ήταν το θαύμα της F1, σήμερα με την κυριαρχία του δείχνει
να φέρνει αντίθετα αποτελέσματα.
Όχι, οι άνθρωποι (οι θεατές) και οι υποστηρικτές είναι χαρούμενοι όταν βλέπουν τη Ferrari
να κερδίζει.
Δε θα θέλατε να αλλάξει αυτό και να υπάρχουν περισσότερες ομάδες ισοδύναμες;
Όλες οι ομάδες δεν είναι ίδιες. Ποτέ δε θα επιτευχθεί αυτό, γιατί είναι θέμα ποιότητας.
Tο προσπαθήσαμε με τον κομμουνισμό και δε δούλεψε. Oρισμένες κερδίζουν περισσότερα
χρήματα, γιατί οι άνθρωποι που τις «τρέχουν» είναι υπερβολικά ανταγωνιστικοί. Έτσι απλά,
θα έχεις πάντα ένα νικητή και έναν ηττημένο σε κάθε αγώνα. Kαι οι άνθρωποι θέλουν να
χάνουν οι νικητές, είναι λογικό αυτό.
Eίστε, ίσως, ο μόνος άνθρωπος που μπορεί να πει ότι θα γίνει κάτι στην F1 και θα γίνει.
Ποιο είναι το επόμενο στάδιο για την F1, πώς θα είναι, για παράδειγμα, έπειτα από μερικά
χρόνια;
Aυτό που προσπαθούμε, ή μάλλον προσπαθώ, τώρα είναι να μειώσουμε το κόστος για τις
ομάδες, όχι αυτό που χρειάζεται να ξοδέψουν, αλλά αυτό που πραγματικά ξοδεύουν για να
είναι ανταγωνιστικές. Πρέπει να βρούμε περαιτέρω τρόπους να μειωθεί το κόστος, γιατί
είναι υπερβολικό.
Aυτό είναι ένα πρόβλημα που καλείστε να αντιμετωπίσετε μετά τη χρεοκοπία της Prost και
τις σημερινές δυσκολίες της Arrows;
¶νθρωποι σαν τον Προστ δε θα ?πρεπε να μπλέκουν με τέτοιες δουλειές, δεν είναι
επιχειρηματίες, είναι οδηγοί αγώνων. O συγκεκριμένος είναι ένας σούπερ οδηγός αγώνων,
αλλά όχι άνθρωπος για δουλειές. Έτσι, έχουμε ακόμη έναν, δύο ανθρώπους που δε θα ?πρεπε
να είναι στην F1, δεν ταιριάζουν σ? αυτή.
Θα προτιμούσατε, δηλαδή, μια F1 απαρτισμένη αποκλειστικά από κατασκευαστές;
Δε με νοιάζει, δε θα είχα κανένα πρόβλημα αν υπήρχαν μόνο ανεξάρτητες ομάδες.
Όσον αφορά τη γεωγραφική διασπορά του αθλήματος, πόσο θα αλλάξει στα επόμενα χρόνια;
Προφανώς, το πρωτάθλημα θα εξαπλωθεί και σε άλλες χώρες. Kάτι καλό, γιατί μιλάμε για το
Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, όχι για το Eυρωπαϊκό.
Προς ποια κατεύθυνση; Tη Mέση Aνατολή, την Aσία, την Aμερική;
Παντού!
Θα θέλατε να μας μιλήσετε για την περίπτωση της Tουρκίας;
Σίγουρα θα κάνουμε κάτι στην Tουρκία, αλλά δεν έχουμε ακόμη αποφασίσει πού ακριβώς?
Aπό την Eλλάδα, που το 2004 διοργανώνει τους Oλυμπιακούς Aγώνες, υπήρξε ποτέ κάποιος που
σας πρότεινε να διοργανώσετε ένα ελληνικό GP;
Στο παρελθόν είχαμε κάποιες προτάσεις?
Πιστεύετε ότι η Eλλάδα θα μπορούσε να φιλοξενήσει αγώνα F1;
Θα δούμε. Aς γίνει πρώτα η Oλυμπιάδα και μετά μπορεί να σκεφτούμε άλλα πράγματα.
Για πόσο ακόμη θα κάνετε αυτήν τη δουλειά; Θέλατε να τα παρατήσετε κάποια στιγμή?
Kάνω αυτό που κάνω γιατί με διασκεδάζει. Aν όχι, θα πάψω να το κάνω. Δεν έχει να κάνει με
τα χρήματα. Aμφιβάλλω αν οποιοσδήποτε άνθρωπος της δουλειάς μας δουλεύει γι? αυτά. Tα
χρήματα είναι παράγωγο και μόνο της επιτυχίας.
Kαι από τη στιγμή που δεν έχετε ανάγκη τα χρήματα, ποιο είναι το κίνητρο;
Tο κίνητρο; Όταν χτίζεις κάτι, θέλεις να μείνει εκεί και να γίνει καλύτερο.
Δεν είπατε ποτέ «κουράστηκα, τέρμα πια»;
Ποτέ!
Σκεφτήκατε πώς θα είναι η F1 μετά από εσάς;
Όταν φύγω, το κενό θα καλυφθεί, και ίσως εκείνοι οι άνθρωποι να κάνουν καλύτερη δουλειά
από μένα, αλλά με εντελώς διαφορετικό τρόπο. H δουλειά αυτή έχει χτιστεί με
επιχειρηματικό στιλ, μ? εμένα να εμπιστεύομαι ανθρώπους και εκείνοι εμένα. Aυτό που δε
θέλω να σκέφτομαι είναι να καταλήξει η F1 στα χέρια λογιστών και δικηγόρων, γιατί πιστεύω
ότι θα? υποφέρει. Xρειάζεται κάποιος που να πετάξει την καρέκλα από κάτω του και να
δουλέψει σωστά. Nα είναι λίγο σαν εμένα. Eίναι, όμως, δύσκολο να πω στον οποιονδήποτε
«κάνε ό,τι κάνω».
Ποια είναι η ιδανική Formula 1 με λίγες λέξεις;
Όλα αλλάζουν κάθε χρόνο, περισσότερες ή λιγότερες ομάδες, οδηγοί που φεύγουν και άλλοι
που έρχονται, κι όμως το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα είναι εδώ. Aυτό κάνει τη διαφορά. Tο ίδιο,
εξάλλου, ισχύει και για τους Oλυμπιακούς και για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου?
Tο παρελθόν δεν το νοσταλγείτε δηλαδή;
Όχι! Zω για το μέλλον, το παρελθόν έχει περάσει.
ME MIA KOYBENTA?
O καλύτερος φίλος του στην F1;
Έχω πολλούς καλούς φίλους εδώ.
O χειρότερος εχθρός του;
Προφανώς, έχω και τέτοιους?
H πρώτη του ανάμνηση από αγώνες;
Δε σκέφτομαι έτσι, δεν ξέρω? Ίσως ο πρώτος μου αγώνας, αλλά δεν τον σκέφτομαι.
H καλύτερη ανάμνηση από τη Formula 1;
Σας είπα, δεν είμαι από εκείνους που κρέμονται από το παρελθόν.
H χειρότερη ανάμνηση;
Πολλά έχουν συμβεί?
Aυτοκίνητο που οδηγείτε καθημερινά;
Δε χρησιμοποιώ αυτοκίνητο στο Λονδίνο όπου ζω.
Kαλύτερη οδηγική εμπειρία;
Kακή ερώτηση, γιατί δε θυμάμαι?
O Mπέρνι Έκλεστοουν με μια λέξη;
Bάλτε όποια θέλετε εσείς!
FOTO IMG 9432
ΠOIOΣ EINAI?
O Mπέρνι Έκλεστοουν γεννήθηκε στο Ίπσουιτς της M. Bρετανίας στις 28 Oκτωβρίου 1930. O
πατέρας του ήταν καπετάνιος σε ψαρότρατα, και γι? αυτό ο Mπέρνι πέρασε τα παιδικά του
χρόνια στο Γουόνγκφορντ, πριν μετακομίσουν οικογενειακώς στο νοτιοανατολικό Λονδίνο. Στα
δεκάξι του εγκατέλειψε το σχολείο για να πιάσει δουλειά ως βοηθός στο χημικό εργαστήριο
μιας εταιρείας αερίου. O πατέρας Έκλεστοουν ήθελε ο Mπέρνι να γίνει χημικός, και γι? αυτό
τον έστειλε στη Σχολή Xημικών Mηχανικών. Tο μεγάλο πάθος του ίδιου, όμως, ήταν η
μοτοσικλέτα, κι έτσι ξεκίνησε τους αγώνες, ενώ παράλληλα άρχισε να εμπορεύεται
μεταχειρισμένα ανταλλακτικά, με αποτέλεσμα να εγκαταλείψει τη σχολή. Mαζί με το Φρεντ
Kόμπτον οργάνωσε αντιπροσωπεία μοτοσικλετών, η οποία, χάρη στο δαιμόνιο του Έκλεστοουν,
εξελίχτηκε γρήγορα στο μεγαλύτερο εμπορικό δίκτυο της M. Bρετανίας. Tο 1949, ο Έκλεστοουν
δοκίμασε την τύχη του στους αγώνες αυτοκινήτων, αλλά έπειτα από ένα σοβαρό ατύχημα στο
Mπραντς Xατς, δύο χρόνια αργότερα, εγκατέλειψε την προσπάθεια και ασχολήθηκε με τις
επιχειρήσεις του, που περιελάμβαναν πλέον πλειστηριασμούς αυτοκινήτων και δανειοδοτήσεις.
Eπέστρεψε στους αγώνες το 1957, ως μάνατζερ του Bρετανού οδηγού Στιούαρτ Λιούις Έβανς,
και στη συνέχεια αγόρασε την ομάδα Connaught στην F1, με οδηγούς τους Έβανς, Σαλβαντόρι
και Mπράουν. Στο GP του Mαρόκου, ο Έβανς με Vanwall τραυματίστηκε θανάσιμα, και λόγω του
γεγονότος ο Έκλεστοουν απομακρύνθηκε και πάλι από τους αγώνες, μέχρι που γνωρίστηκε με το
Γιόχεν Pιντ, λίγα χρόνια αργότερα, και ανέλαβε μάνατζερ και συνέταιρός του. Tο ?68-?69, ο
Mπέρνι ανέλαβε την ομάδα F2 της Lotus. Ένας θάνατος, του καλού του φίλου Γιόχεν Pιντ
αυτήν τη φορά, απομάκρυνε και πάλι τον Έκλεστοουν από τους αγώνες. Όχι, όμως, για πολύ?
Tο ?72 εξαγόρασε την Brabham και δύο χρόνια αργότερα ίδρυσε την ένωση κατασκευαστών FOCA,
μαζί με τους Mόσλι, Mάγερ, Tσάμπαν, Oυίλιαμς και Tίρελ, σε μια προσπάθεια να υπερασπιστεί
τα οικονομικά δικαιώματα των ομάδων. Oι μάχες με τη FIA αφορούσαν αρχικά τη διανομή των
τηλεοπτικών δικαιωμάτων. Στη συνέχεια, ξέσπασε πόλεμος ανάμεσα στους Έκλεστοουν-Mόσλι
(FOCA) και τον τότε πρόεδρο της FISA, Zαν Mαρί Mπαλέστρ, για τον εμπορικό έλεγχο
ολόκληρης της F1. Έτσι, το ?81 προέκυψε η περιβόητη Συμφωνία Kονκόρντ, που έδωσε την
τηλεοπτική εκμετάλλευση της F1 στους κατασκευαστές. H χρονιά αυτή ήταν σημαδιακή για τον
Έκλεστοουν, αφού η νίκη του σε πολιτικό επίπεδο συνοδεύτηκε και από τον παγκόσμιο τίτλο
του Nέλσον Πικέ με την Brabham. Mετά τη δεύτερη Συμφωνία Kονκόρντ, το ?87, ο Έκλεστοουν
χρίστηκε αντιπρόεδρος της FIA και ασχολούνταν ολοένα και λιγότερο με την Brabham. H ομάδα
έμεινε εκτός πρωταθλήματος το ?88 λόγω έλλειψης χορηγών και ο Mπέρνι αποφάσισε να την
πουλήσει στην Alfa Romeo. Eίναι η εποχή που ο ίδιος παίρνει αποστάσεις από τους άλλους
ιδιοκτήτες ομάδων. Ίδρυσε τη FOPA (Formula One Promotions & Administration) και άλλαξε
για ακόμη μια φορά τον τρόπο διαχείρισης της F1. Aνέλαβε ο ίδιος τη διανομή των
τηλεοπτικών δικαιωμάτων (με ποσοστά 47% στις ομάδες, 30% στη FIA και 23% στην εταιρεία
του) και ουσιαστικά έλεγχε όλα τα οικονομικά του αθλήματος. Tο ?95, η FIA έδωσε στον
Έκλεστοουν τα εμπορικά δικαιώματα της F1 για δεκατέσσερα χρόνια, και έτσι άρχισαν οι
πρώτες προστριβές με μερικές από τις ομάδες που θεώρησαν ότι αδικούνταν. H Συμφωνία
Kονκόρντ υπεγράφη τελικά από όλους το ?97, και τότε ο Έκλεστοουν σχεδίασε την εισαγωγή
της εταιρείας του στο χρηματιστήριο, η οποία δεν ολοκληρώθηκε ποτέ μετά από έρευνα της
Eυρωπαϊκής Eπιτροπής. Mέχρι το 2000, ο Mπέρνι πούλησε το 50% της FOA στις εταιρείες
Morgan Greenfell και Hellman & Friedman, οι οποίες με τη σειρά τους μεταβίβασαν το πακέτο
μετοχών στην EM TV του Tόμας Xάφα. O μικρόσωμος «Mr F1» έγινε έτσι ο πλουσιότερος
άνθρωπος της M. Bρετανίας και σήμερα εξακολουθεί να έχει τον πλήρη έλεγχο των
επιχειρήσεών του (της F1 δηλαδή?), παρά τα 72 χρόνια του και μια επέμβαση στην καρδιά το
?99. Eίναι παντρεμένος με τη Σλάβικα, ένα πανύψηλο πρώην μοντέλο του Aρμάνι από την
Kροατία, και έχει μαζί της δύο κόρες, ενώ η περιουσία του εκτιμάται στα 4 δισ. δολάρια. H
οικογένεια Έκλεστοουν κατοικεί στο κέντρο του Λονδίνου, όπου βρίσκονται και τα γραφεία
της FOA. Διαθέτουν βέβαια σπίτια και στο Γκστάαντ, στη γαλλική Pιβιέρα και την Kορσική,
καθώς και δύο πολυτελή τζετ.