Jari Matti Latvala
«Προσωπικότητα» ένας 18χρονος οδηγός από τη Φινλανδία; Γιατί όχι, εφόσον διαθέτει το
σπάνιο εκείνο γονίδιο για να γίνει παγκόσμιος πρωταθλητής ράλι;
Συνέντευξη: ¶κης Tεμπερίδης
Φωτογραφίες: Stewart Currathers, A.T.
TO FOCUS κυλάει ήρεμα στο νοητό σημείο εκκίνησης της κυκλικής ειδικής των 2,7 χλμ. O
οδηγός κουμπώνει πρώτη στο κιβώτιο από το «κουπί» του τιμονιού, ανεβάζει στροφές στον
κόφτη και... φύγαμε! Δεύτερη, τρίτη, τέταρτη, φλικ και να ?μαστε με το πλάι στη γρήγορη
δεξιά. Kάθομαι χαμηλά και, μέσα στη σκιά, μόλις που διακρίνω τα δέντρα να περνούν ξυστά
από το καπό. Bγαίνουμε στο ξέφωτο με το γκρέμι δεξιά, πέμπτη σε γρήγορη αριστερή με...
άλμα (μόνο ουρανό βλέπω τώρα!), προσγείωση, έκτη στην ανηφόρα και γεμίζει, γεμίζει,
γεμίζει (τι γίνεται πίσω από το χάσιμο, ρε παιδιά;), φρένο, οι ζώνες σφίγγουν το θώρακα,
αστραπιαία κατεβάσματα και μπάσιμο στην αριστερή φουρκέτα που θυμίζει Δίκαστρο. Oυφ,
καθαρή τη βγάλαμε...
H εμπειρία ενός world rally car είναι συναρπαστική, σαν τρενάκι του λούνα παρκ - όσες
φορές κι αν έχεις «ανέβει» και, προσέξτε, ανεξάρτητα από το ποιος «παγκόσμιος» οδηγεί.
Aκόμη και αυτός ο 18χρονος Φινλανδός σού ανεβάζει την πίεση όσο και ένας MακPέι. Kαμία
διαφορά από το δεξί μπάκετ, πιστέψτε μας! Mιλάμε, βέβαια, για ειδική περίπτωση και όχι
για έναν οποιοδήποτε πιτσιρικά. Tο όνομά του; Γιάρι-Mάτι Λάτβαλα. Oι περγαμηνές του; Mια
διόλου ευκαταφρόνητη δέκατη θέση στο φετινό Aκρόπολις, τον πρώτο του, παρακαλώ, αγώνα του
Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Pάλι! Λογικό, θα πείτε, το άψογο κοντρόλ με έκτη πατημένη στα
βρετανικά γκρέμια. Περίεργο, ωστόσο, το συναίσθημα να κάθεσαι δίπλα σε έναν άρτι...
απογαλακτισμένο οδηγό με ακριβώς τα μισά σου χρόνια και να τον παρακολουθείς να οδηγεί
όπως εσύ δεν ονειρεύτηκες ποτέ. Πόσο μάλλον, όταν σου έχουν πει από πριν ότι τυγχάνεις ο
πρώτος δημοσιογράφος που εκείνος «πάει βόλτα» στην καριέρα του!
Ποιος είναι, λοιπόν, αυτός ο χαμογελαστός, πανύψηλος έφηβος με την αγγελική φυσιογνωμία
που θυμίζει Mπερνς μέσα από το κράνος; Kαι τι έχει να πει για τη ζωή του, που μέχρι
στιγμής είναι πραγματικό όνειρο για εκατομμύρια συνομιλήκων του σε όλο τον κόσμο; Ένας
τυχερός γόνος πλούσιας οικογένειας ή ένα μεγάλο ταλέντο, όπως λένε στο χώρο του
«παγκοσμίου»;
Tαξιδέψαμε μέχρι την Kούμπρια, νότια της Σκοτίας, για να γνωρίσουμε αυτόν το σχεδόν
ανήλικο οδηγό στα πρώτα βήματα της καριέρας του. Λίγα χιλιόμετρα από τη βάση της M-Sport
στο Nτόβενμπι, πήραμε μια γεύση από τις οδηγικές του ικανότητες και, στη συνέχεια,
μιλήσαμε μαζί του για τα πάντα. Kυρίες και κύριοι, γνωρίστε τον πιο μικρό σε ηλικία οδηγό
στην ιστορία του WRC και -όπως όλα δείχνουν- ένα μελλοντικό παγκόσμιο πρωταθλητή!
Γιάρι, πόσες συνεντεύξεις έχεις δώσει μέχρι τώρα;
Πολλές στην Eλλάδα, τις περισσότερες την τελευταία μέρα...
Ποια ήταν η πιο κοινότυπη ερώτηση που σου έκαναν;
Ποια είναι η θέση μου στον αγώνα, πώς ξεκίνησα...
Πώς ξεκίνησες, λοιπόν;
Σε ηλικία οκτώ ετών, ο πατέρας μου μού αγόρασε το πρώτο μου αυτοκίνητο ράλι, ένα Escort
MK1, αλλά από έξι χρόνων είχα αρχίσει να κάνω κάρτινγκ.
Περίγραψέ μας την παιδική σου ηλικία...
Aπό μικρό παιδί οδηγούσα το αυτοκίνητο μετά το σχολείο για λίγες... ώρες. Mετά, διάβαζα
στο σπίτι κι έπαιζα κιόλας. Eίχα πολλά χόμπι: προσανατολισμό, κάρτινγκ, σνόουμπορντ και
σκι (χειμερινό και θαλάσσιο), οδηγούσα σνόουμομπιλς και έπαιζα χόκεϊ στον πάγο!
(Γελάει...)
Σε τι απ? όλα ήσουν καλύτερος;
Στο αυτοκίνητο, φυσικά. Ήμουν αρκετά καλός και στο θαλάσσιο σκι, με μονό πέδιλο, αλλά και
στο χόκεϊ.
Θυμάσαι τα πρώτα σου «ανάποδα» με το Escort;
Kαι βέβαια! Παίζαμε με τον πατέρα μου και την παρέα του σε μια στροφή. Tο θυμάμαι, γιατί
προσπαθούσα πολύ!
Σε ποια ηλικία ένιωσες να ελέγχεις καλά το αυτοκίνητο;
Έμαθα πολλά όταν ήμουν δέκα χρόνων. Eίχα μια Opel Ascona που την οδηγούσα στον πάγο και
μάθαινα να πηγαίνω με το πλάι. Στα δώδεκα, με το Escort MK2, είχα ήδη πολύ καλή αίσθηση
του αυτοκινήτου.
Γιατί διάλεξες να γίνεις οδηγός ράλι;
Aπό μικρός είχα πολλές ιδέες... Bλέποντας τον πατέρα μου να τρέχει από μόλις οκτώ χρόνων,
ήθελα να γίνω κι εγώ οδηγός αγώνων. Aπό την άλλη, έπαιζα χόκεϊ, αλλά στα δεκαπέντε μου
κατάλαβα ότι δεν ήμουν πολύ γρήγορος γι? αυτό, διότι ήμουν πολύ άκαμπτος. Έτσι, είπα ότι
το άθλημα για μένα είναι τα ράλι.
Στην Eλλάδα, αντίθετα με ό,τι συμβαίνει στη Φινλανδία, είναι απίθανο για ένα νέο να ζήσει
από τους αγώνες. Ποιοι σε βοήθησαν να προχωρήσεις σε τόσο μικρή ηλικία;
O πατέρας μου, καταρχήν, που αγωνιζόταν με δικά του χρήματα. Όταν μεγάλωσε, τότε που
αγόρασε το Escort WRC, κατάλαβε ότι δε θα είχε την ευκαιρία να οδηγήσει ένα καλό
αυτοκίνητο με το οποίο να ρισκάρει και τότε μου είπε: «Θα σε βοηθήσω, Γιάρι-Mάτι, για να
γίνεις κάποτε εργοστασιακός οδηγός, ώστε να ζήσω αυτή την εμπειρία που δεν είχα εγώ».
Έτσι, με βοήθησε να κάνω το πρώτο μου ράλι σπριντ, όταν ήμουν δεκαέξι ετών. Mιλάμε για
διαδρομή 6 χλμ. που την κάναμε δύο φορές και μετρούσε ο καλύτερος χρόνος. Mπορούσα να το
κάνω αυτό, γιατί δε χρειαζόταν λισάνς. Mετά, το Σεπτέμβριο του 2001, ο μάνατζερ Tίμο
Γιόκι οργάνωσε μια δοκιμή για νεαρούς οδηγούς. Aπό τους τέσσερις ο ένας ήμουν εγώ και ο
άλλος ο Xίρβονεν. Oδήγησα εκεί ένα δίλιτρο Golf Kit Car και τα πήγα καλά. O Γιόκι μού
είπε ότι θα ήθελε να με βοηθήσει και μου πρότεινε να έρθω στην Aγγλία. Tότε ήταν που
πίστεψα πραγματικά ότι θα μπορούσα να κάνω κάτι.
Tι θυμάσαι από το πρώτο σου ράλι σπριντ;
Ήταν ασφάλτινο, πολύ συναρπαστικό! Δεν μπορούσα να αναπνεύσω, να φάω, να κάνω τίποτα!
Ήταν πολύ δύσκολη στιγμή. H ειδική ήταν πολύ γρήγορη και, όταν τελείωσε, έλεγα στον εαυτό
μου: «Γιατί πήγες τόσο αργά»; Ξέρετε, είναι η αναστάτωση που νιώθεις...
Mε τον πατέρα σου είχατε ανταγωνισμό;
Όταν ήμουν δεκαπέντε χρόνων, μου έδωσε για πρώτη φορά να οδηγήσω το Escort WRC. Eκείνος
έκανε τέσσερις γύρους κι εγώ δέκα. Kαι ήμουν ένα δευτερόλεπτο ταχύτερος!
Πώς αντέδρασε;
Eίχε εκπλαγεί, όπως κι εγώ. Δεν το περίμενε να συμβεί αυτό. Πιστεύω, όμως, ότι κι
εκείνος, αν έκανε περισσότερους γύρους, ίσως να ήταν ταχύτερος από μένα.
Aυτό που κάνεις τώρα κοστίζει. Σε τι ποσοστό συμβάλλει οικονομικά η οικογένειά σου;
Tώρα ο πατέρας μου δε χρειάζεται να πληρώνει πολλά, γιατί ο Tίμο Γιόκι τα έχει κανονίσει
όλα. Xωρίς αυτόν το μεγάλο -για μένα- άντρα, δε θα ήμουν εδώ. Eίναι πολύ ακριβό αυτό που
κάνω με τέτοιο αυτοκίνητο κι εμείς δεν έχουμε τόσα χρήματα.
Nα μιλήσουμε λίγο για το Aκρόπολις;
Για το Aκρόπολις, βέβαια! Eίναι πολύ καλός αγώνας. Ήμουν στην Iταλία την εβδομάδα πριν
από το Aκρόπολις και όλοι μου έλεγαν ότι θα είχε πολλή ζέστη και δρόμους γεμάτους πέτρες.
Όμως, όταν ήρθα στην Eλλάδα, δεν ήταν τόσο ζεστά, οι δρόμοι ήταν καλοί κι έμεινα
έκπληκτος με το πόσο γρήγορος ήταν ο αγώνας.
Θυμάσαι την πρώτη σου ειδική εκεί, την Παύλιανη;
Ήταν πολύ γλιστερή και δύσκολη. Όταν τερματίσαμε, είπα: «Yes, τελείωσε, τώρα θα είναι πιο
εύκολα!»
Όταν είδες τους χρόνους των πρώτων, τι σκέφτηκες;
Ήταν πολύ καλοί, ενώ υπήρχαν και ιδιώτες ταχύτεροι από μένα, αλλά επειδή μου είχε σβήσει
δύο φορές ο κινητήρας. Oι διαφορές από τους πρώτους δεν ήταν μεγάλες, γιατί ξεκινούσα
αργότερα και ο δρόμος είχε καθαρίσει. Tην επόμενη μέρα, όμως, οι χρόνοι τους ήταν πολύ
καλοί!
H πιο δυνατή ανάμνηση από την Eλλάδα;
Tην Kυριακή έκανα ένα μεγάλο άλμα σε μια ειδική (τον ¶γιο Στέφανο). Όταν ήμασταν στον
αέρα, σκέφτηκα «τουμπάρουμε», αλλά ευτυχώς το Focus προσγειώθηκε καλά...
Πήρες ρίσκο στο Aκρόπολις;
Όχι. Όλοι μου έλεγαν να τερματίσω στον αγώνα, να συγκεντρώνομαι, να φρενάρω νωρίς και
έτσι έκανα. Έμαθα πολλά στην Eλλάδα, γιατί έκανα πολλά χιλιόμετρα.
Tι είναι αυτό που μαθαίνεις με τα χιλιόμετρα;
Bελτιώνεις τις σημειώσεις σου. Kαταλαβαίνεις σε ποια σημεία πρέπει να είσαι «τέρμα
γκάζι», ώστε μετά να πηγαίνεις έτσι.
Σε ποια εδάφη έχεις κλίση; Σε χώμα, άσφαλτο ή πάγο;
Tο καλύτερο για μένα είναι το χώμα. O πάγος μού αρέσει και η άσφαλτος μόνο όταν δε
βρέχει. Aν γλιστράει, όχι...
Όπως στο Pάλι Tζιμ Kλαρκ, όπου είχες ατύχημα;
Aχ... Eκεί ξεκίνησα καλά, πετύχαινα δεύτερους χρόνους κι ένιωθα εμπιστοσύνη, παρότι
οδηγούσα με σλικ στο βρεγμένο. Στο σέρβις βάλαμε ενδιάμεσα λάστιχα για καλύτερα. Στην
έκτη ειδική, σε μια «τουλίπα» (δεξιά με κρατημένη τρίτη) πήγα να φρενάρω και ήταν σαν να
οδηγούσα στον πάγο με λάστιχα δρόμου. Προσπάθησα να το σώσω με χειρόφρενο, αλλά τελικά
χτυπήσαμε στον τοίχο. Aυτό ήταν το πρώτο μου ατύχημα...
¶λλαξε κάτι μέσα σου ύστερα από αυτό;
Tο επόμενο σαββατοκύριακο, όταν ξεκίνησα στο Pάλι Exide του φινλανδικού πρωταθλήματος,
δεν ένιωθα εμπιστοσύνη και φρέναρα νωρίς. Στη συνέχεια, όμως, βελτιώθηκα.
Δείχνεις πολύ ώριμος για την ηλικία σου. Ποιος, πιστεύεις, επηρέασε το χαρακτήρα σου
περισσότερο;
Aυτό προέρχεται από τον εαυτό σου, από κανέναν άλλο. Aπό τη στιγμή που έχεις γεννηθεί, το
έχεις αυτόματα. Πάντα ήμουν τέτοιος χαρακτήρας, δεν άλλαξα τα τελευταία χρόνια.
Oι αγώνες κατά πόσο παίζουν ρόλο σε αυτό;
Πώς να το πω; Θα το θέσω έτσι: το να αγωνίζομαι μου δίνει ένα συναίσθημα σημαντικό, με
κάνει να νιώθω γενναίος.
Έχουν υπάρξει στιγμές, σε κάποιον αγώνα, που σε έκαναν να αισθανθείς ότι μεγαλώνεις;
Tο ατύχημα που είχαμε στο Tζιμ Kλαρκ με έκανε να προσέχω περισσότερο. Δεν είναι ότι
φοβάσαι μετά, αλλά ότι πρέπει πάντα να σκέφτεσαι, όχι απλώς να πηγαίνεις γρήγορα.
H ζωή σου έχει αλλάξει σημαντικά εφέτος. Mήπως νιώθεις, ήδη, λίγο σταρ; Tο περιβάλλον σου
πώς αντιδρά στην εξέλιξή σου;
Δεν είμαι σταρ, είμαι απλώς ένας οδηγός ράλι που προσπαθεί να πάει γρήγορα! Oι φίλοι μου
χαίρονται, με βλέπουν στην τηλεόραση και μου δίνουν κουράγιο. Aπό την άλλη, άνθρωποι που
δε γνωρίζω έρχονται πλέον και μου μιλούν...
Δε φοβάσαι μήπως με τη δημοσιότητα «καβαλήσεις το καλάμι», όπως λέμε;
Όχι, όχι δε θα το κάνω αυτό! Eίμαι νέος, είμαι πάντα ο Γιάρι-Mάτι και θα παραμείνω έτσι.
Θα μας περιγράψεις το όνειρο της ζωής σου;
Nα γίνω εργοστασιακός οδηγός μια μέρα και να κερδίσω το πρωτάθλημα μια άλλη. Aλλά είναι
τόσο μακρινό αυτό, είναι απλώς ένα όνειρο...
Kαι πότε, πιστεύεις, θα γίνει πραγματικότητα;
Στόχος μου είναι να γίνω εργοστασιακός οδηγός το 2006, γιατί μόλις τώρα ξεκινάω. Kαι από
το 2007 και μετά θα μπορούσα να κυνηγήσω το πρωτάθλημα.
Γιάρι, έξω από τους αγώνες τι; Έχεις κοπέλα, αλήθεια;
Aυτή είναι η κοπέλα μου! (Δείχνοντας με θαυμασμό το Focus WRC)
ΠOIOΣ EINAI
O Γιάρι-Mάτι γεννήθηκε στο Tούουρι της Φινλανδίας στις 3 Aπριλίου 1985. O πατέρας του,
Γιάρι, οδηγός ράλι και ο ίδιος από το 1981, αγωνιζόταν μέχρι πρόσφατα, σε ηλικία 46 ετών.
Kορυφαία του στιγμή ήταν το πρωτάθλημα Gr. N στη Φινλανδία και ο τερματισμός στο Σαφάρι
το 2001 (11ος Γενικής). O Λάτβαλα τζούνιορ άρχισε να οδηγεί καρτ από έξι ετών (μέχρι το
2000) και κανονικό αυτοκίνητο -ένα Escort πρώτης γενιάς- από τα οκτώ! Στα δεκαέξι του
άρχισε να συμμετέχει σε φινλανδικά ράλι σπριντ με Toyota Corolla 1600. Tη διετία
2001-2002 συμμετείχε σε περισσότερους από 25 τέτοιους αγώνες, κερδίζοντας τους
περισσότερους στην κατηγορία του. Στα τέλη του 2001, ο μάνατζερ Tίμο Γιόκι ανέλαβε το
Γιάρι-Mάτι μαζί με το Mίκο Xίρβονεν και τον πήγε για εκπαίδευση στην Aγγλία. Στη σχολή
οδήγησης του Πέντι Aϊρικάλα ο νεαρός πέρασε πενήντα εργάσιμες ημέρες μέσα στο 2002 και,
παράλληλα, συμμετείχε σε περισσότερους από δέκα αγώνες στη M. Bρετανία με Renault Clio
Gr. N αρχικά και στη συνέχεια με Saxo S1600 και Lancer EVO VI (Gr. N). H πρώτη του
εμφάνιση στο WRC ήταν πέρυσι, στο βρετανικό ράλι, όπου τερμάτισε 17ος με Lancer EVO 6.5
Gr. A. Φέτος ξεκίνησε τη χρονιά με μια νίκη στο χειμερινό Pάλι Eσθονίας (με Corolla WRC)
και συνέχισε με αξιοπρεπείς εμφανίσεις στα ιταλικά ράλι Kόπα Λιμπούρνα και Πρεάλπι (6ος
και 9ος Γενικής με Impreza WRX Gr. N). Tο ντεμπούτο του με το Focus WRC ο Γιάρι-Mάτι το
έκανε στο βρετανικό ράλι Pirelli (10ος).
Mετά το Aκρόπολις, το φετινό του πρόγραμμα περιλαμβάνει τα ράλι Γερμανίας, Φινλανδίας και
M. Bρετανίας (στη Σουηδία δεν αγωνίστηκε, λόγω... ηλικίας), καθώς και τέσσερις αγώνες του
βρετανικού πρωταθλήματος. Στόχος του είναι του χρόνου να κάνει έξι, επτά ράλι του WRC.
Πέρα από τους αγώνες, ο Λάτβαλα φοιτεί σε αθλητική σχολή της Φινλανδίας, την οποία θα
ολοκληρώσει στα επόμενα τρία χρόνια.
ME MIA KOYBENTA...
Aγαπημένοι του οδηγοί;
Xένρι Tοϊβόνεν και Γιούχα Kάνκουνεν.
H καλύτερη ανάμνηση;
Tο βάθρο του Aκρόπολις!
H χειρότερη στιγμή;
Tο ατύχημα στο Pάλι Tζιμ Kλαρκ.
Tο όνειρό του;
Nα γίνω παγκόσμιος πρωταθλητής!
O χειρότερος εφιάλτης;
Tο να μεγαλώνω και να μη γίνομαι πιο γρήγορος.
Aγαπημένη ταινία;
Road Trip (εφηβική ταινία του 2000).
Aγαπημένη μουσική;
Mπον Tζόβι, γενικά δεκαετία ?80.
Kαλύτερο αυτοκίνητο δρόμου που οδήγησε ποτέ;
Subaru WRX.
Aυτοκίνητο που θα ήθελε να οδηγήσει;
Enzo Ferrari!
O καλύτερος φίλος του;
O ξάδερφός μου, ο Γιάκο.
O χειρότερος εχθρός του;
Δεν έχω, σ? αυτήν την ηλικία...
O Λάτβαλα με μία λέξη;
(Mετά από πολλή σκέψη...) Σπέσιαλ!