Ρεπορτάζ - Κάμερες ΥΠΕΧΩΔΕ και Τροχαίας
Κάμερες εδώ, κάμερες εκεί, κάμερες παντού. Κάποιοι μας «παρακολουθούν» ή, απλώς, κάποιοι μας... προσέχουν σε 24ωρη βάση;
ΚEIMENO: ΜANΩΛHΣ ΣAΛOYPOΣ
ΦΩTOΓPAΦIEΣ: ΘANOΣ ΗΛIOΠOYΛOΣ, EUROKINISSI
ΕNA από τα μεγαλύτερα ζητήματα της εποχής μας αφορά τις κάμερες που σιγά σιγά μπήκαν στη ζωή μας. Είτε αυτό έχει να κάνει με τα ριάλιτι τύπου Big Brother και Fame Story είτε με τα συστήματα επιτήρησης, η έννοια της κάμερας και ταυτόχρονα η εντύπωση της «παρακολούθησης» έχουν μπει για τα καλά στην καθημερινότητά μας.
Εμείς, φυσικά, δε θα ασχοληθούμε με τα ξενόφερτα «προϊόντα» της ελληνικής τηλεόρασης, αλλά με τις κάμερες και, γενικότερα, τα τεχνικά μέσα που υπάρχουν στους ελληνικούς δρόμους, ιδιαίτερα μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες, και αφορούν τη διαχείριση της κυκλοφορίας ή τη βεβαίωση των παραβάσεων.
Το θέμα έχει πολλές παραμέτρους, αφού από τη μια όλοι λίγο πολύ θέλουμε να νιώθουμε ασφαλείς στις καθημερινές μας μετακινήσεις, αλλά από την άλλη, δικαιολογημένα και πάλι, μας δημιουργείται το αίσθημα της συνεχούς παρακολούθησης.
«Τι χρειαζόμαστε τόσο “ευφυείς” κάμερες για μια απλή παρακολούθηση της κυκλοφορίας; Γιατί πρέπει να μαγνητοσκοπούμε και να αποθηκεύουμε τόσο υλικό; Η χρήση της τεχνολογίας δεν πρέπει να γίνεται με απλό και ισοπεδωτικό τρόπο. Απαιτείται μεγάλη προσοχή, συγκεκριμένος σκοπός, αυστηρές προδιαγραφές και απόλυτη διαφάνεια. Αν δεν υπάρχει σοβαρός λόγος, ας πουλήσετε αυτόν τον εξοπλισμό στους επόμενους διοργανωτές των Ολυμπιακών Αγώνων. Δεν είναι απαραίτητο να τον χρησιμοποιήσετε μόνο και μόνο επειδή τον αγοράσατε. Έπρεπε να σκέφτεστε από την αρχή ότι μερικά από τα μηχανήματα αυτά δε χρειάζεται πλέον να χρησιμοποιούνται...» Tα παραπάνω λόγια αποτελούν απάντηση του Ευρωπαίου Επόπτη Προσωπικών Δεδομένων, Πίτερ Χάστινξ, σε ερώτηση που του έκανε μια ομάδα Ελλήνων αστυνομικών στις Βρυξέλες περί της επέκτασης της λειτουργίας των καμερών διαχείρισης της κυκλοφορίας στους δρόμους της πρωτεύουσας...
Εμείς, μην μπορώντας να θεσμοθετήσουμε ή να καταργήσουμε αντίστοιχα νόμους, τουλάχιστον προσπαθούμε με το ρεπορτάζ που ακολουθεί να σας γνωρίσουμε όλο εκείνον τον εξοπλισμό που υπάρχει στην Ελλάδα του 2005 και αφορά διαχείριση κυκλοφορίας ή βεβαίωση ποινών, είτε αυτός ανήκει στο ΥΠΕΧΩΔΕ είτε στο Yπουργείο Δημόσιας Τάξης, αλλά και το προσωπικό που τον διαχειρίζεται.
Αν τώρα το παρακάτω θέμα σας αγχώνει ή σας φοβίζει, μην ανησυχείτε! Μέσα στις επόμενες σελίδες δεν κρύβονται μικροκάμερες ή άλλου είδους τεχνικά μέσα..._ Μ. Σαλ.
BOX / ή συνέχεια κειμένου με υπέρτιτλο. Κέντρο Διαχείρισης Κυκλοφορίας
Κέντρο Διαχείρισης Κυκλοφορίας (ΥΠΕΧΩΔΕ)
Όλα ξεκίνησαν λίγο πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες, σε μια προσπάθεια του ελληνικού κράτους μέσα από το ΥΠΕΧΩΔΕ να εξασφαλίσει άνετες και ασφαλείς μετακινήσεις στους χιλιάδες επισκέπτες της χώρας μας. Οι Ολυμπιακοί πέρασαν, οι αθλητές και οι ξένοι επισκέπτες αποχώρησαν και αυτό που έμεινε είναι η τεράστια εμπειρία εκείνων των ημερών. Αυτήν την εμπειρία, αλλά και τα πολλά τεχνικά μέσα που χρησιμοποιήθηκαν προσπαθούν να αξιοποιήσουν κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο κάπου εκεί στο ισόγειο του ΟΤΕ, στην Γ΄ Σεπτεμβρίου, όπου στεγάζεται το Κέντρο Διαχείρισης Κυκλοφορίας του ΥΠΕΧΩΔΕ.
Ποια είναι όμως η περιοχή ευθύνης του Κ.Δ.Κ.; Σχεδόν όλη η πόλη των Αθηνών, από την παραλία Βουλιαγμένης μέχρι και το Λιμάνι του Πειραιά, από τον Κηφισό μέχρι την παραλιακή μέσω Συγγρού, αλλά και από το Σταυρό Αγ. Παρασκευής μέχρι και το κέντρο της πρωτεύουσας μέσω της Μεσογείων. Σε όλη αυτήν την έκταση, 208 κάμερες, 24 αυτοματοποιημένες πινακίδες μεταβλητών μηνυμάτων και 502 θέσεις μέτρησης έχουν αναλάβει τη δύσκολη υπόθεση της ομαλής κυκλοφορίας στους δρόμους της πρωτεύουσας.
Από ποιους όμως αποτελείται; Το Κ.Δ.Κ. λειτουργεί όλο το 24ωρο, με το προσωπικό του να είναι χωρισμένο σε τρεις βάρδιες. Συνολικά, απασχολεί εφτά συγκοινωνιολόγους, έξι χειριστές και εφτά τεχνικούς. Αρμοδιότητα των συγκοινωνιολόγων είναι να αποφασίζουν πώς θα ρυθμιστεί η κυκλοφορία, ανάλογα με την κίνηση που παρατηρούν μέσω του συστήματος της ¶κτωρ-Siemens. Δουλειά των χειριστών είναι, φυσικά, ο χειρισμός των καμερών και η ειδοποίηση του Γραφείου Διαχείρισης Κυκλοφορίας της Τροχαίας, εφόσον διαπιστώσουν κάτι παράξενο ή επικίνδυνο. Τέλος, η συντήρηση του εξοπλισμού πεδίου είναι ευθύνη της ομάδας των τεχνικών του Κ.Δ.Κ.
Το προσωπικό του Κ.Δ.Κ. προσπαθεί να διαπιστώσει τι έχει συμβεί, πού έχει συμβεί και τι επιπτώσεις θα έχει αυτό στην κυκλοφορία, έτσι ώστε να τη ρυθμίσει κατάλληλα και να προειδοποιήσει τους ερχόμενους οδηγούς μέσω των πινακίδων μεταβλητών μηνυμάτων για το τι πρόκειται να συναντήσουν και, εάν είναι δυνατόν, πώς θα το αποφύγουν. Στόχος των υπευθύνων είναι ο Έλληνας οδηγός να εμπιστευτεί απόλυτα το μήνυμα που θα δει στην πινακίδα, ούτως ώστε να αποφύγει την αυξημένη κίνηση ή το οποιοδήποτε απρόοπτο συμβαίνει προς την κατεύθυνσή του.
Αυτό που διαπιστώσαμε κατά τη διάρκεια της παρουσίας μας στο Κέντρο Διαχείρισης Κυκλοφορίας του ΥΠΕΧΩΔΕ, εκτός από τον αυξημένο ζήλο όλων των συντελεστών του, ήταν το δικαιολογημένο άγχος τους στην προσπάθειά τους να μας διαβεβαιώσουν ότι δεν έχουν καμία σχέση με έλεγχο ταχύτητας ή βεβαίωση άλλου είδους παραβάσεως για λογαριασμό της ΕΛ.ΑΣ. Μάλιστα, μας ενημέρωσαν ότι η αντίστοιχη υπηρεσία της Τροχαίας ναι μεν παίρνει εικόνα από τις 208 κάμερες του Κ.Δ.Κ., αλλά δεν έχει το δικαίωμα και την τεχνική δυνατότητα να τις χειριστεί...
ΒΟΧ / ή συνέχεια κειμένου με υπέρτιτλο. Γραφείο Διαχείρισης Κυκλοφορίας
Γραφείο Διαχείρισης Κυκλοφορίας (Υ.Δ.Τ.)
Αντίστοιχη υπηρεσία με αυτήν του ΥΠΕΧΩΔΕ (Κέντρο Διαχείρισης Κυκλοφορίας) έχει δημιουργήσει και το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης. Ο Θ.Ε.Π.Ε.Κ., με τη μορφή που λειτούργησε στους Ολυμπιακούς και Παραολυμπιακούς Αγώνες, σταμάτησε τη λειτουργία του στις 4 Οκτωβρίου 2004, όταν αποχώρησαν οι εκπρόσωποι όλων των φορέων. Σήμερα λειτουργεί ως Γραφείο Διαχείρισης Κυκλοφορίας και στελεχώνεται από 42 αστυνομικούς, 4 εκπροσώπους του ΟΑΣΑ, 2 εκπροσώπους της Γενικής Γραμματείας Ενημέρωσης και 3 δημοσιογράφους της ΝΕΤ. Το Γ.Δ.Κ. λαμβάνει εικόνα από 208 εικονολήπτες του ΥΠΕΧΩΔΕ και 49 εικονολήπτες του Κέντρου ¶μεσης Δράσης της Αστυνομίας.
Στόχος του Γραφείου είναι να αξιοποιηθεί η εμπειρία και η τεχνογνωσία που αποκτήθηκε στα θέματα διαχείρισης της κυκλοφορίας κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών και Παραολυμπιακών Αγώνων. Στο πλαίσιο αυτό, η σχετική ρύθμιση έχει συμπεριληφθεί στο σχέδιο νόμου που προωθείται από το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης για την ίδρυση Κέντρου Μελετών Ασφαλείας (ΚΕ.ΜΕ.Α.).
Δυστυχώς, το αίτημά μας να βρεθούμε στο Γραφείο Διαχείρισης Κυκλοφορίας του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης δεν έγινε δεκτό και, ως εκ τούτου, δεν μπορέσαμε να συγκεντρώσουμε περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τη στελέχωση και τη λειτουργία του.
Συνέντευξη Ταξίαρχος Τάκος photo σλάιτ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΤΑΞΙΑΡΧΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΑΚΟΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΤΡΟΧΑΙΑΣ ΤΟΥ ΑΡΧΗΓΕΙΟΥ ΤΗΣ ΕΛ.ΑΣ.
Κατά τη διάρκεια του ρεπορτάζ μας, πραγματοποιήσαμε μια άκρως ενδιαφέρουσα συζήτηση με τον Ταξίαρχο Ιωάννη Τάκο, Διευθυντή Διεύθυνσης Τροχαίας του Αρχηγείου της ΕΛ.ΑΣ., ο οποίος μας έδωσε απαντήσεις σε πολλές από τις απορίες μας, γύρω από την ύπαρξη, αλλά και λειτουργία τόσο των καμερών όσο και των ραντάρ της Τροχαίας.
Ποια είναι η απάντηση της Τροχαίας σχετικά με την καταπάτηση των προσωπικών δεδομένων;
Μόνο ένας εξουσιοδοτημένος αξιωματικός χειρίζεται τις βεβαιώσεις των παραβάσεων από κάμερες. Δεν υπάρχει καταπάτηση των προσωπικών δεδομένων του πολίτη, αφού στις φωτογραφίες δε διακρίνονται πρόσωπα.
Υπάρχει βελτίωση στη συμπεριφορά των Ελλήνων οδηγών έπειτα από την επιβολή αυτών των μέτρων;
Τώρα πια, ποιος δεν ελαττώνει ταχύτητα, γνωρίζοντας ότι στο Μαλιακό υπάρχουν κάμερες; Όλοι ακολουθούν κατά γράμμα την προβλεπόμενη ταχύτητα. Αυτό θέλουμε εμείς: αύριο, μεθαύριο, που θα έχει γίνει συνείδηση στον κόσμο η χαμηλή ταχύτητα, να βγάλουμε τις φωτογραφικές μηχανές από εκεί, αφήνοντας μόνο τους στύλους και να τις βάλουμε αλλού...
Με ποια κριτήρια γίνεται η επιλογή των σημείων όπου πραγματοποιούνται έλεγχοι ταχύτητας;
Τα σημεία όπου τοποθετούνται συνεργεία ελέγχου ταχύτητας δεν είναι σταθερά. Απαραίτητη προϋπόθεση για να στηθεί κάπου το συνεργείο ελέγχου είναι να πληρούνται οι όροι ασφαλείας για τους ίδιους τους οδηγούς, αλλά και για αυτούς που κάνουν τον έλεγχο. Γι’ αυτό γίνεται συνήθως σε χώρους όπου υπάρχουν πάρκινγκ, έτσι ώστε να γίνει όσο το δυνατόν πιο ασφαλής και ομαλή η είσοδος του ελεγχόμενου οχήματος. Όταν ένα συνεργείο ελέγχου είναι «στημένο» στην Ε.Ο., δε σημαίνει απαραίτητα ότι ελέγχει την ταχύτητα, μπορεί ο έλεγχος να αφορά πολλά άλλα πράγματα.
Τι άλλο... εκτός από κάμερες και ραντάρ χειρός;
Υπάρχουν και τα φωτογραφικά ραντάρ, τα οποία ρυθμίζονται, ώστε να φωτογραφίζουν από συγκεκριμένη ταχύτητα και πάνω. Παράδειγμα, αυτά της Συγγρού. Εκεί η πινακίδα στο ρεύμα προς παραλία τώρα πια «λέει» 80 χλμ./ώρα. Μη γελιόμαστε όμως· αν εκεί ρυθμίσουμε το ραντάρ στα 85 χλμ./ώρα, δε θα προλαβαίνει να φωτογραφίζει... Γι’ αυτό υπάρχει μια ανοχή, για να ελέγξουμε μόνο αυτόν που υπερβαίνει επικίνδυνα και κατά πολύ τα προβλεπόμενα όρια. Εμείς δε θέλουμε να «πιάσουμε» αυτόν που κινείται με 85-90 χλμ./ώρα στη Συγγρού, αλλά αυτόν που κινείται με πάνω από 100 χλμ./ώρα!
Πώς εξηγούνται τα χαμηλά όρια ταχύτητας που υπάρχουν σε πολλά σημεία των Ε.Ο.;
Τα χαμηλά όρια ταχύτητας των 40, 50 και 60 χλμ./ώρα που υπάρχουν σε ορισμένα σημεία των Ε.Ο. δεν έχουν τοποθετηθεί για τις Ferrari, τις Porsche κτλ., αλλά και για το Fiatάκι του 1978, το οποίο, εάν κινηθεί στη συγκεκριμένη στροφή με 60 χλμ./ώρα, με άσχημες καιρικές συνθήκες και με ολισθηρό οδόστρωμα, θα αντιμετωπίσει σοβαρό πρόβλημα. Δυστυχώς, ο στόλος των παλαιών αυτοκινήτων που υπάρχουν ακόμη στη χώρα μας είναι πολύ μεγάλος. Οι πινακίδες δεν μπορούν να αλλάζουν ανάλογα με την ώρα, τις καιρικές συνθήκες, τον τύπο του αυτοκινήτου, αλλά και τις ικανότητες του κάθε οδηγού. Πρέπει να αφορά τους πάντες... Τις πινακίδες τοποθετεί, ως γνωστόν, το ΥΠΕΧΩΔΕ, λαμβάνοντας υπόψη πολλές παραμέτρους.
Ποια η γνώμη σας για τα αντιραντάρ;
Κατά την άποψή μου, είναι καλό να υπάρχουν αντιραντάρ. Κόβεις ταχύτητα, χωρίς να χρειάζεται να δεις προειδοποιητική πινακίδα. Φυσικά, υπάρχουν μερικά, όπως τα «defuser», τα οποία παρεμβαίνουν στο έργο της αστυνομίας, αλλάζοντας τα δεδομένα. Σχετικά με αυτά υπάρχει αντίστοιχη διάταξη του νόμου η οποία, ορθώς, τα καθιστά παράνομα.
Υπάρχουν δημοσιεύματα, ιδιαίτερα στον ξένο τύπο, για λανθασμένες ενδείξεις από κάμερες και ραντάρ. Πώς διασφαλίζεται ο Έλληνας οδηγός;
Σε κάθε είδους τεχνικό μέσο ελέγχου ταχύτητας γίνονται έλεγχοι από την προμηθεύτρια εταιρεία, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η εγκυρότητα των αποτελεσμάτων τους. Μέχρι στιγμής δεν έχει διαπιστωθεί κάποια λάθος ένδειξη.
Γίνονται έλεγχοι ταχύτητας από οχήματα χωρίς διακριτικά;
Υπάρχουν οχήματα της αστυνομίας χωρίς διακριτικά τα οποία πραγματοποιούν ελέγχους. Αυτό, κατά την προσωπική μου άποψη, επιβάλλεται να γίνεται. Σε αυτά τα οχήματα επιβαίνουν πάντα αστυνομικοί με τροχονομική εξάρτυση. Δεν επιτρέπεται σε κανέναν με πολιτική ενδυμασία που επιβαίνει σε αυτοκίνητο χωρίς διακριτικά να σταματήσει κάποιον για παραβίαση του ΚΟΚ. Mόνο ένστολος αστυνομικός μπορεί να βεβαιώσει την όποια παράβαση. Ο έλεγχος από τα συμβατικά αυτοκίνητα γίνεται με κάποια φωτο-ραντάρ με τα οποία έχει εφοδιαστεί τώρα τελευταία η αστυνομία και είναι προσαρμοσμένα στο εμπρός παρμπρίζ των αυτοκινήτων της και λειτουργούν τόσο εν στάσει όσο και εν κινήσει.
Υπάρχουν νέα συστήματα ελέγχου με τα οποία δεν έχει εφοδιαστεί το ελληνικό κράτος;
Στη Γαλλία υπάρχουν 600 κάμερες νέου τύπου, οι οποίες καταγράφουν τρεις παραβάσεις: την ταχύτητα, την απόσταση ασφαλείας (!) και τους επικίνδυνους ελιγμούς. Είναι συνδεδεμένες με μια κεντρική μονάδα επεξεργασίας δεδομένων, με αποτέλεσμα αμέσως μετά τη «φωτογράφιση» της παράβασης να υπάρχει η εκτύπωσή της στο κέντρο λήψης των δεδομένων. Η ειδοποίηση του παραβάτη είναι ευθύνη ιδιωτικής εταιρείας και φτάνει στους παραβάτες μέσω ταχυδρομείου. Έπειτα από την τοποθέτησή τους σημειώθηκε μείωση κατά 50% των τροχαίων ατυχημάτων. Δυστυχώς όμως, μιλάμε για ένα σύστημα πολύ δαπανηρό.
Σε ποια σημεία θα τοποθετηθούν οι νέες κάμερες που παρέλαβε πρόσφατα η Τροχαία;
Οι 10 από τις 390 νέες κάμερες που θα τοποθετηθούν σε επικίνδυνα σημεία του εθνικού οδικού δικτύου έχουν ήδη πάρει τη θέση τους στην περιοχή του Μαλιακού. Μεταξύ άλλων, θα τοποθετηθούν 10 στη Λάρισα, 5 στη Μαγνησία, 7 στα Τρίκαλα και 9 στην Καρδίτσα».
Ποιον βαραίνει το point system, όταν βεβαιώνεται μια παράβαση από κάμερα ή ραντάρ;
Μετά τη βεβαίωση της παράβασης, στέλνουμε μια ειδοποίηση στον ιδιοκτήτη του οχήματος, ζητώντας του να μας αναφέρει αν τη συγκεκριμένη ημερομηνία και ώρα οδηγούσε ο ίδιος το όχημά του. Αν δεν ήταν ο ίδιος, είναι υποχρεωμένος να δώσει τα πλήρη στοιχεία του οδηγού που έκανε την παραβίαση, έτσι ώστε το πρόστιμο και οι βαθμοί ποινής να χρεωθούν στον οδηγό και όχι στον ιδιοκτήτη.
Έχουν καταγραφεί περιστατικά βανδαλισμού σε κάμερες;
Είχαμε μια περίπτωση στην περιοχή του Μαλιακού, όπου κάποιοι είχαν καταστρέψει μια κάμερα.
O Ιωάννης Τάκος γεννήθηκε στην Καλαμπάκα Τρικάλων και αποφοίτησε από τη Σχολή Αξιωματικών το 1981. Υπηρέτησε σε μάχιμες και επιτελικές υπηρεσίες της Διεύθυνσης Αστυνομίας Αθηνών, των Σχολών Ελληνικής Αστυνομίας και των Διευθύνσεων Αστυνομικών Επιχειρήσεων και Τροχαίας Αττικής. Από το 2005 είναι Διευθυντής της Διεύθυνσης Τροχαίας του Αρχηγείου Ελληνικής Αστυνομίας και αρμόδιος για τη στρατηγική άσκηση της Αστυνομίας Τροχαίας προς περιορισμό των τροχαίων ατυχημάτων.
«Τα χαμηλά όρια ταχύτητας των 40, 50 και 60 χλμ./ώρα που υπάρχουν σε ορισμένα σημεία των Ε.Ο. δεν έχουν τοποθετηθεί για τις Ferrari, τις Porsche κτλ., αλλά και για το Fiatάκι του 1978...»
«Εμείς δε θέλουμε να “πιάσουμε” αυτόν που κινείται με 85-90 χλμ./ώρα στη Συγγρού, αλλά αυτόν που κινείται με πάνω από 100 χλμ./ώρα!»