Εφημερίδα
Σαπφώ 2005
Το τέταρτο ποίημα της Σαπφούς σε πανελλήνια πρώτη, μεταφρασμένο από τον ποιητή Σωτήρη Κακίση.
Eσείς, παιδιά, να ψάχνετε της ποίησης τα δώρα
μες στων Μουσών τις αγκαλιές, στην ομορφιά της λύρας.
Eμένα πάει, γέρασε το τρυφερό μου δέρμα,
γίνανε άσπρα τα μαλλιά που ήτανε πρώτα μαύρα.
Bάρυνε πια η ψυχούλα μου, τα πόδια δεν βαστάνε,
που στο χορό πετάγανε, λιγνά σαν ελαφάκια.
Στεναχωριέμαι και πονώ. Mα πώς αλλιώς να γίνει;
O άνθρωπος είναι θνητός, το ξέρει, θα γεράσει.
Δεν λένε πως τον Τιθωνό η Αυγούλα η ροδοχέρα
ερωτευμένη έκρυψε στην άκρη αυτού του κόσμου,
Kι ήτανε νέος κι όμορφος. Mα τσάκισε κι εκείνος
με τον καιρό. Kι ας έζησε μ’ αθάνατη γυναίκα.
Ποιoς είπε ότι η αρχαία ελληνική γραμματεία είναι «νεκρή»; Ο «Αντίλογος» έχει το προνόμιο να παρουσιάσει ένα νέο ποίημα μιας ποιήτριας που έζησε πριν από... 2.600 χρόνια.
Μέχρι πρόσφατα, εκτός από διάσπαρτα στιχάκια, μόνο τρία ποιήματα της Σαπφούς είχαν σωθεί ολοκληρωμένα. Από το 2004, τα σωθέντα ποιήματα έχουν γίνει τέσσερα! Απόσπασμα από το ποίημα είχε βρεθεί το 1922 σε έναν πάπυρο της «Οξυρρύγχου» στην Αίγυπτο. Το 2004, δύο επιστήμονες, οι Μάικλ Γκρόνγουολντ και Ρόμπερτ Ντάνιελ, ανακοίνωσαν ότι κατάφεραν να αναγνωρίσουν σε έναν πάπυρο στο Πανεπιστήμιο της Κολωνίας νέα αποσπάσματα από ποιήματα της Σαπφούς. Το τέταρτο ποίημα φανερώθηκε από το συνδυασμό των δύο ευρημάτων.
Το μετάφρασε από τα αρχαία ελληνικά και το παραχώρησε στον «Αντίλογο» ο ποιητής Σωτήρης Κακίσης, έγκυρος μεταφραστής της Σαπφούς. Το μελοποιεί η συνθέτης Κριστέλλα Δημητρίου, με προοπτική να το εντάξει στο CD «Σαπφώ-Καβάφης». Η φωτογραφία του παπύρου στον οποίο σώζεται απόσπασμα του ποιήματος προέρχεται από την ιντερνετική εγκυκλοπαίδεια Wikipedia, όπου την έχει ανεβάσει ο Χρόνης Μπερτόλης.
Έρωτας και θνητότητα. Η θεά Ηώ (ή Αυγή) ερωτεύτηκε τον Τιθωνό. Η Ηώ ζήτησε από το Δία να του δώσει αθανασία, αλλά παρέλειψε να ζητήσει και αιώνια νεότητα. Έτσι, ο Τιθωνός γινόταν όλο και πιο γέρος, καταδικασμένος να μην πεθάνει ποτέ. Η Σαπφώ βλέπει στο μύθο τη δική της μοίρα, καθώς γερνά ανάμεσα στον κύκλο των προστατευόμενών της κοριτσιών, που δείχνουν να μη μεγαλώνουν.
Το ποίημα της Σαπφούς δεν είναι παρά η αρχή. Σημαντικότατα έργα του αρχαίου κόσμου -ανάμεσά τους τραγωδίες του Αισχύλου, του Σοφοκλή και του Ευριπίδη- που θεωρούνταν χαμένα για πάντα έρχονται πάλι στο φως. Εφαρμόζοντας την υπέρυθρη ανάλυση του φωτός, η «Οξύρρυγχος», μια συλλογή χιλιάδων αρχαίων παπύρων που βρέθηκαν θαμμένοι στην Αίγυπτο, διαβάζεται από την αρχή, αυξάνοντας την αρχαία ελληνική γραμματεία κατά 20%!
{ΜΑΝΤΙΜΠΑ}
Ο Μαντέλα καρτούν
Πολλοί πιστεύουν ότι ο Νέλσον Μαντέλα είναι ένας υπεράνθρωπος. Ένας... σούπερμαν. Υπ’ αυτό το πρίσμα, η μετάβασή του στις σελίδες των κόμικς είναι φυσιολογική.
Ήταν μια πρόταση του εκδότη Νικ Μπουκάναν, την οποία ο ίδιος ο Μαντέλα αγκάλιασε με ικανοποίηση από την πρώτη στιγμή. Έξι ολόκληρους μήνες, το επιτελείο του μικρού εκδοτικού οίκου Umlando Wezithombe σχεδίαζε με μολύβι την πολυτάραχη ζωή του μεγάλου αγωνιστή για τη σειρά κόμικς «Η Κληρονομιά του Μαντίμπα». Μαντίμπα σημαίνει «πατέρας του έθνους».
Το πρώτο τεύχος, με τίτλο «Ο Γιος του Ανατολικού Κέιπ», διηγείται τη γέννηση του Μαντέλα, στις 18 Ιουλίου του 1918. Στις σελίδες του καταγράφεται και το έθιμο της ταφής του ομφάλιου λώρου στη γενέτειρά του, το Μβέσο.
Καθένα από τα εννέα τεύχη της σειράς θα τυπωθεί σε 1.000.000 αντίτυπα.
WAL-MART
{ O ΦΑΥΛΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΤΗΣ ΦΤΗΝΙΑΣ }
Η αντεργατική κυβερνητική ατζέντα αντιγράφει το μοντέλο της Wal-Mart.
Οι ελαστικές σχέσεις εργασίας, η κατάργηση του ωραρίου, οι υποχρεωτικές υπερωρίες και η συμπίεση των μισθών δοκιμάστηκαν αρχικά στη μεγάλη αμερικανική αλυσίδα σουπερμάρκετ.
Πριν από λίγο καιρό, μια εργάτρια σε ελληνική βιοτεχνία απολύθηκε από το αφεντικό της, επειδή αρνήθηκε να τραγουδά κάθε πρωί τον ύμνο της εταιρείας. Παρ’ ό,τι εξαιρετικά σπάνιο το έθιμο στις ελληνικές επιχειρήσεις, έχει αξία η προέλευσή του...
Την ιδέα του εταιρικού ύμνου επέβαλε στους εργαζομένους του το 1975 ο Σαμ Γουόλτον, ιδρυτής της Wal-Mart και πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου μέχρι την ημέρα που πέθανε.
Ακόμα κι αν το «Σ’ ευχαριστώ, ω εταιρεία» δεν εδραιωθεί στις ελληνικές επιχειρήσεις, ίσως θα είναι η μόνη από τις νόρμες που η Wal-Mart δε θα μεταγγίσει και στη χώρα μας. Γιατί, κατά τα άλλα, το «μοντέλο Wal-Mart» της μεγαλύτερης αλυσίδας σουπερμάρκετ στον κόσμο είναι επί θύραις.
Δύο αριθμοί αρκούν για να δείξουν την ισχύ της Wal-Mart: κάνει πωλήσεις γύρω στα 300 δισ. δολάρια το χρόνο. Κανείς στον κόσμο δεν πουλά περισσότερο. «Όσο η Microsoft, η IBM, η Hewlett Packard, η DELL και η Cisco μαζί», επιχαίρει υψηλόβαθμο στέλεχος της εταιρείας. Απασχολεί 1,5 εκατομμύριο υπαλλήλους σε όλο τον κόσμο. Απ’ αυτούς, ο ένας στους δύο εγκαταλείπει την εταιρεία κάθε χρόνο και, έτσι, η Wal-Mart προσλαμβάνει άλλους τόσους ετησίως.
Γι’ αυτό «το τέρας του Μπέτονβιλ», όπως αποκαλείται η Wal-Mart στην Αμερική, δεν είναι απλώς μια μεγα-εταιρεία, αλλά μια εταιρεία-οδηγός, που θέτει τις νόρμες για πολλές άλλες εταιρείες.
Ποιος μίλησε για επέλαση των κινεζικών προϊόντων στο μικρεμπόριο; Εδώ και δεκαετίες, η Wal-Mart εξαρτάται από την Κίνα, σε σημείο σήμερα το 80% των προϊόντων της να προέρχεται από την κινεζική αγορά. Κατά καιρούς, η Wal-Mart έκανε περισσότερες εισαγωγές από την Κίνα απ’ ό,τι ολόκληρη η Γερμανία ή η Ρωσία! Γι’ αυτό, μπορεί να πουλά φτηνότερα απ’ όλους και «αυτό ευνοεί, φυσικά, τους φτωχούς» λέει το τμήμα PR της εταιρείας. Όμως, όπως εξηγεί η Έντνα Μπόνασιτς, κοινωνιολόγος στο Πανεπιστήμιο Μπράουν, «πρόκειται για ένα φαύλο οικονομικό κύκλο: φτωχοί εργαζόμενοι είναι αναγκασμένοι να αγοράζουν φτηνά προϊόντα, με αποτέλεσμα να απαιτούνται εργαζόμενοι με ακόμα χαμηλότερους μισθούς, για να παράγουν αυτά τα προϊόντα. Οι ίδιοι οι άνθρωποι που αγοράζουν τα φτηνά προϊόντα πιέζονται να υπαχθούν σε χαμηλότερη εισοδηματική κατηγορία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μια διαρκή κούρσα προς τα κάτω, σε όλα τα επίπεδα: χαμηλότερες τιμές, χαμηλότεροι μισθοί, χαμηλότερη ποιότητα προϊόντων, χαμηλότερη ποιότητα ζωής για όλους, υπό τη διπλή ιδιότητα του εργαζομένου/καταναλωτή.
H Wal-Mart δεν κρύβει ότι αντιπαθεί το συνδικαλισμό και αποθαρρύνει με κάθε τρόπο τη συνδικαλιστική οργάνωση των εργαζομένων της. Όταν ένα τμήμα κρεοπωλών σε ένα σουπερμάρκετ στο Τέξας αποφάσισε να ενταχθεί σε συνδικάτο, η εταιρεία, μία εβδομάδα αργότερα, κατάργησε όλα τα τμήματα κρεοπωλών. Οι διευθυντές κάθε καταστήματος εφοδιάζονται με την «εργαλειοθήκη κατά του συνδικαλισμού»: πρόκειται για ένα κιτ οδηγιών που εκπαιδεύει τους διευθυντές στο πώς να οσμίζονται κάθε προσπάθεια οργάνωσης προτού αυτή εκδηλωθεί. Για παράδειγμα, αποτελεί σοβαρή ένδειξη «αν υπάλληλοι που μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν είχαν προσωπικές σχέσεις αρχίσουν να συνομιλούν μεταξύ τους»! Οι διευθυντές έχουν στη διάθεσή τους ειδική γραμμή επικοινωνίας («hot line») με τα κεντρικά, ώστε να παίρνουν συμβουλές για το πώς να καταπνίξουν κάθε εργατική πρωτοβουλία!
Η εξουδετέρωση των συνδικάτων συνεπάγεται, φυσικά, χαμηλούς μισθούς και απάνθρωπες εργασιακές συνθήκες. Την ιδέα των χαμηλόμισθων, ανειδίκευτων, αναλώσιμων εργαζομένων είχε υπερασπιστεί ο ίδιος ο Γουόλτον: «Χρειάζομαι χαμηλόμισθους, για να έχω το πλεονέκτημα», έγραψε... Εννοούσε φτωχούς: το μέσο ωρομίσθιο στη Wal-Mart, αν το αντιστοιχίσει κανείς σε ένα ανδρόγυνο με ένα παιδί, υπολείπεται κατά πολύ του ορίου της φτώχιας στις ΗΠΑ.
Ενώ στην Αμερική η υγειονομική περίθαλψη του εργαζομένου καλύπτεται από τον εργοδότη, η Wal-Mart καλύπτει υγειονομικά μόνο το 48% των εργαζομένων σ’ αυτήν. Συχνά, οι υπερωρίες δεν πληρώνονται. Η πίεση για συνεχή εργασία είναι τέτοια, που οι εργαζόμενοι εξαναγκάζονται να χάνουν τα διαλείμματά τους για φαγητό. Μια πρώην ταμίας στο Κάνσας κατήγγειλε πως «ήταν τόσο δύσκολο να διακόψει κανείς για διάλειμμα, που μερικές ταμίες τα έκαναν επάνω τους». Η ανισότητα σε βάρος των γυναικών οδήγησε εργαζόμενες στα Wal-Mart στη μεγαλύτερη αγωγή στις ΗΠΑ για θέματα ισότητας.
Η πίεση, όμως, δεν αφορά μόνο τους εργαζομένους, αλλά και τις υπόλοιπες επιχειρήσεις. «Η Wal-Mart ανέστρεψε μια παράδοση αιώνων, σύμφωνα με την οποία ο έμπορος εξαρτιόταν από τον παραγωγό-προμηθευτή» λέει ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Σάντα Μπάρμπαρα Nέλσον Λιχτενστάιν. Η Wal-Mart κατάφερε να επιβάλει τους όρους της στους προμηθευτές. Δεν τους όριζε μόνο σε ποια τιμή θα πουλήσουν, αλλά και τι και σε ποιες ποσότητες θα το παράγουν. Ανάλογη (αν και ακόμα πολύ μικρότερη) είναι η πίεση που νιώθουν στην Ελλάδα οι προμηθευτές απέναντι στη δικτατορία των δικών μας σουπερμαρκετάδων.
Οι επιπτώσεις δεν είναι μόνο οικονομικές. Το Μάιο του 2004, το Εθνικό Ίδρυμα Διατήρησης των Παραδόσεων έβαλε την πολιτεία του Βερμόντ στη λίστα με τις απειλούμενες περιοχές, εξαιτίας της εκεί εγκατάστασης της Wal-Mart. «Αυτά τα υπερκαταστήματα τείνουν να ρουφήξουν την οικονομική και κοινωνική ζωή των πόλεων. Αποτέλεσμα, τα κέντρα των πόλεων να μαραζώνουν. Ένας ολόκληρος τρόπος ζωής πεθαίνει...»
Πρόβλημα, όμως, έχουν και οι μεγάλες επιχειρήσεις. Για να παραμείνουν ανταγωνιστικές, πρέπει επίσης να ακολουθήσουν την κούρσα προς τα κάτω: χαμηλότεροι μισθοί, λιγότερα επιδόματα. Έτσι, στις ΗΠΑ, γίγαντες της αυτοκινητοβιομηχανίας με παράδοση στην αξιοπρεπή αντιμετώπιση του προσωπικού τους χαρακτηρίζονται ως «φιλανθρωπικά ιδρύματα» από τους νεοφιλελεύθερους σχολιαστές. Όπως, ας πούμε, στην Ελλάδα ο ΟΤΕ ή οι τράπεζες.
Ο ευρωπαϊκός κλώνος είναι εδώ
Πιθανότατα, η Wal-Mart δε θα ’ρθει ποτέ στην Ελλάδα - όμως, ο ευρωπαϊκός κλώνος της, η γαλλική Carrefour (δεύτερη αλυσίδα σουπερμάρκετ στον κόσμο) είναι ήδη εδώ και επιβάλλει, με τρόπο ανάλογο, το μοντέλο της. Τι σύμπτωση! Όλοι αυτοί οι «εκσυγχρονιστικοί νεωτερισμοί» που είχε λανσάρει ο Γουόλτον τις προηγούμενες δεκαετίες (κατάργηση ωραρίου, ελαστικοποίηση εργασιακών σχέσεων, συμπίεση μισθών) είναι τώρα μέρος της κυβερνητικής ατζέντας...
{ΘΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΗΣ ΠΙΣΤΗΣ}
Ποιος σκότωσε τον Ρίτσαρντ Κάλεν;
Το αρχικό του δάνειο των 6.000 ευρώ έφτασε μέσα σε έξι χρόνια τα 200.000 ευρώ, μέσω διαδοχικών ανανεώσεων και αλλεπάλληλων πιστωτικών καρτών.
Πριν από έξι χρόνια, ο Ρίτσαρντ Κάλεν, μηχανικός στο Τρόουμπριτζ της Μεγάλης Βρετανίας, πήρε ένα δάνειο 4.000 λιρών (περίπου 6.000 ευρώ), για να αντεπεξέλθει στα έξοδα μιας εγχείρισης για τη γυναίκα του. Στις 12/1/2005, χωρίς να έχει προβεί σε καταναλωτικά όργια, αλλά ωστόσο φορτωμένος με 22 πιστωτικές κάρτες κι ένα χρέος 130.000 λιρών (περίπου 200.000 ευρώ), ο Κάλεν αυτοκτόνησε από απόγνωση: η στρατηγική της μεταφοράς των χρεών από τη μια τράπεζα στην άλλη είχε αποτύχει πλήρως και οι πιστωτές του (ανάμεσά τους η Royal Bank of Scotland, η American Express, η Barclays και η Morgan Stanley) γίνονταν ολοένα και πιο πιεστικοί. Σήμερα, τα χρέη των Κάλεν έχουν παραγραφεί. «Είναι θλιβερό το πόσο εύκολο τούς ήταν τελικά να τα διαγράψουν» λέει μια από τις κόρες του. Ωστόσο, τράπεζες όπως η MBNA συνεχίζουν να στέλνουν στο σπίτι τους φυλλάδια που ξεκινούν κάπως έτσι: «Αγαπητέ κύριε Κάλεν, όλοι μας αντιμετωπίζουμε οικονομικές δυσκολίες αργά ή γρήγορα στη ζωή μας»...
Προσπαθώντας να απαντήσει στο ερώτημα ποιος ευθύνεται για τη μοιραία κατάληξη της υπόθεσης Κάλεν, καθώς και χιλιάδων ανάλογων περιπτώσεων που καταγράφονται σε ολόκληρη τη Μεγάλη Βρετανία, ο Τζον Ρόνσον, δημοσιογράφος της Guardian, ξεκίνησε την έρευνά του από τις εταιρείες που αγοράζουν πελατολόγια και εκλογικούς καταλόγους και τα μεταπωλούν. Απ’ αυτές τις λίστες, που περιλαμβάνουν τις διευθύνσεις όσων δεν έχουν ζητήσει τη διατήρηση του απορρήτου των στοιχείων τους (εντάξει, αυτά συμβαίνουν στη Μ. Βρετανία, εδώ δε σε ρωτούν καν), οι τράπεζες επιλέγουν με δικά τους κριτήρια εκείνους τους αποδέκτες που είναι πιθανότερο να «τσιμπήσουν» - π.χ. οικογένειες χωρίς επαρκή εισοδήματα που μόλις απέκτησαν παιδί.
Για να πετύχουν με ακόμα μεγαλύτερη ακρίβεια το στόχο, οι τράπεζες χρησιμοποιούν προγράμματα όπως το Mosaic, τα οποία κατηγοριοποιούν τις καταναλωτικές συνήθειες των πολιτών με βάση τη διεύθυνσή τους. Το Mosaic φτιάχτηκε αρχικά για να χρησιμεύσει ως εργαλείο της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά σήμερα διαθέτει αρχεία για καμιά σαρανταριά εκατομμύρια άτομα και χρησιμοποιείται κατά κόρον από ιδιωτικές επιχειρήσεις και από τα δύο μεγαλύτερα βρετανικά κόμματα. Η κεντρική ιδέα στην οποία βασίζεται είναι ότι τα νοικοκυριά ταξινομούνται σε κατηγορίες και, ανάλογα με τον ταχυδρομικό κώδικα, η κάθε κατηγορία αποκτά το δικό της προφίλ. Ανάμεσα στις περιγραφές των κατηγοριών του συναντά κανείς προσδιορισμούς όπως «Μεσήλικες με μέτριο εισόδημα, [...] χωρίς ιδιαίτερο πνευματικό επίπεδο ή αισθητική, [...] πρόθυμοι να εκμεταλλευτούν πιστωτικές ευκαιρίες». Σ’ αυτήν ακριβώς την κατηγορία ανήκε και η διεύθυνση των Κάλεν, γεγονός που απαντά, ίσως, το ερώτημα του Ρόνσον γιατί το γραμματοκιβώτιό τους ξεχείλιζε καθημερινά από προσφορές δανείων και από ήδη εγκεκριμένες πιστωτικές κάρτες, ενώ το δικό του όχι.
Η έρευνα απέδειξε ότι, από τη στιγμή που ένιωσε τον κλοιό να σφίγγει, ο Ρίτσαρντ Κάλεν είχε απευθυνθεί επανειλημμένως σε υπηρεσίες υποστήριξης ατόμων που έχουν βρεθεί σε αδυναμία να εξοφλήσουν τα χρέη τους. Σύμφωνα, όμως, με τους αρμοδίους των υπηρεσιών, «ήταν ήδη πολύ αργά» για να τον βοηθήσουν, δεδομένων των γραφειοκρατικών διαδικασιών που προβλέπονται. Η Barclays, η οποία είχε δανείσει σταδιακά στον Κάλεν 13.000 λίρες και τον είχε εφοδιάσει με τρεις πιστωτικές κάρτες, παραδέχεται τώρα ότι «κάναμε λάθος στην περίπτωση Κάλεν», εξαιτίας «αναποτελεσματικής ροής πληροφόρησης ανάμεσα στα διάφορα τμήματά μας» - κι ας ήταν σαφές ότι ο Κάλεν με κάθε κάρτα που αποκτούσε εξοφλούσε το χρέος μιας άλλης. Τα στελέχη της Barclays ισχυρίζονται ότι οι καταναλωτές σήμερα ενημερώνονται πλέον με μεγαλύτερη σαφήνεια σχετικά με τους όρους στα «ψιλά γράμματα» των συμβολαίων, αλλά, όπως παρατηρεί ο Ρόνσον, οι επαγγελματίες του μάρκετινγκ εφευρίσκουν συνεχώς νέους τρόπους να εξοστρακίζουν τέτοιες ενοχλητικές λεπτομέρειες από τις προσφορές των τραπεζών.
Απαντώντας στις ερωτήσεις του Pόνσον, o Κιθ Τόντερ, ειδικός σε θέματα υπερχρέωσης των νοικοκυριών, παρατηρεί σε σχέση με την απελευθέρωση της αγοράς τραπεζικών προϊόντων: «Αν πήγαινες πριν από τριάντα χρόνια στο διευθυντή της τράπεζάς σου, θα σου έλεγε: “1.000 λίρες; Θα αστειεύεσαι, βέβαια! Θα πάρεις μόνο 300!”. Σήμερα μας λένε: “Α, μα χρειάζεστε και αυτήν την ασφάλεια μαζί με τις 1.000 λίρες σας, κύριε”. Κι εμείς αποδεχόμαστε και το δάνειο και την ασφάλεια...»._ ΣΤΕΛΛΑ ΚΑΣΔΑΓΛΗ
Υπόδειγμα προς... αποφυγή
Η έρευνα του Τζον Ρόνσον αποδεικνύει ότι η τακτική των τραπεζών οδηγεί νομοτελειακά στην καταστροφή των πιο αδύνατων κρίκων της πελατείας τους.
Ακόμα κι αν δεν υπάρχουν ήδη πολλοί «Ρίτσαρντ Κάλεν» ανάμεσά μας, είναι θέμα χρόνου να υπάρξουν. Η υπερχρέωση των νοικοκυριών δεν είναι ξενόφερτο κακό - εισάγεται στην Ελλάδα, όχι επειδή δε γίνεται αλλιώς, αλλά επειδή συνειδητά το επιζητούν οι τράπεζες.
Μόλις διανύσαμε ένα περίεργο καλοκαίρι: από τη μια μεγάλο ποσοστό των Ελλήνων να μην έχουν χρήματα να πάνε διακοπές κι από την άλλη τα «διακοποδάνεια» και οι άλλες προσφορές των τραπεζών, πιο μαζικές και επιθετικές παρά ποτέ. Διαφημιστικές καμπάνιες που «ψαρεύουν» πελάτες, υποτιμώντας βάναυσα τη νοημοσύνη τους.
Η νέα τάση στα προγράμματα των ελληνικών τραπεζών είναι η μεταφορά των χρεών από τράπεζα σε τράπεζα και από πολλές πιστωτικές κάρτες σε μία. Είναι ακριβώς το σπορ που οδήγησε τον Κάλεν στην οικονομική καταστροφή και τελικά στην αυτοκτονία.
Πρόκειται για ένα διαστροφικό σπιράλ: καθώς η κρίση μεγαλώνει, τα πιο ευπαθή οικονομικά στρώματα έχουν ανάγκη χρημάτων, αναγκάζονται να δανείζονται, χρωστάνε όλο και περισσότερο... Τελικά, οι μεσοαστοί γίνονται φτωχοί και οι φτωχοί φτωχότεροι. Από το σπιράλ αυτό οι ελληνικές τράπεζες βγαίνουν κερδισμένες, όπως δείχνουν τα υπερκέρδη τους από τα καταναλωτικά δάνεια.
Κι όμως, η τραπεζική αγορά θεωρεί πως υπάρχουν ακόμα τεράστια περιθώρια στην καταναλωτική πίστη - με άλλα λόγια, πολύ έδαφος για Έλληνες «Κάλεν»! Στην Ελλάδα, αντίθετα με τη Βρετανία, όροι στο παιχνίδι δεν υπάρχουν. Οι εταιρείες εμπορεύονται λίστες με τα στοιχεία των πελατών τους, αδιαφορώντας για το νόμο περί προσωπικών δεδομένων, ενώ οι τράπεζες σπανίως σέβονται τους διαφημιστικούς κανόνες δεοντολογίας.
Από την εξαντλητική έρευνα του Τζον Ρόνσον στην Guardian δεν προκύπτει τίποτα παράνομο στη συμπεριφορά τραπεζών και εταιρειών - τυπικά, κανείς δεν ευθύνεται για το θάνατο του Κάλεν. Κι όμως, προκύπτει κάτι εξαιρετικά αποκαλυπτικό: η πραγματικότητα δεν είναι ότι ανάμεσα στους πελάτες των τραπεζών υπάρχουν κάποιοι, όπως ο Ρίτσαρντ Κάλεν, πιο ευάλωτοι από τους άλλους. Αλλά ότι, αντιθέτως, οι τράπεζες συνειδητά στοχεύουν τους «ευάλωτους», όπως ο Κάλεν: άτομα που έχουν ανάγκη τα χρήματα και ταυτοχρόνως είναι εύπιστα σε τέτοιου είδους «πιστωτικές ευκαιρίες».
Για σεμινάριο ή για το «ψυγείο»
Το κομμάτι του Ρόνσον θα μπορούσε να θεωρηθεί υπόδειγμα δημοσιογραφικής έρευνας - από εκείνα που διδάσκονται σε σεμινάριο. Σύμφωνα, ωστόσο, με τις νόρμες που κυριαρχούν στα ελληνικά μίντια, πιθανότατα δε θα γινόταν δεκτό από κανέναν Έλληνα αρχισυντάκτη!
Πρώτα απ’ όλα, λόγω μεγέθους - χιλιάδες λέξεις... Ποια ελληνική εφημερίδα θα αφιέρωνε τόσο χώρο για έναν κακομοίρη μεροκαματιάρη;
Η βασική ένσταση του αρχισυντάκτη θα αφορούσε τη δημοσιογραφική μέθοδο του Ρόνσον - η οποία είναι εξαίρετη! Για να φέρει σε πέρας την έρευνά του, δε δίστασε να απευθυνθεί σε τράπεζες, σε ιδιωτικές εταιρείες, σε βουλευτές... Η έρευνα διήρκεσε εβδομάδες, ίσως και μήνες (κάτι που αυτόχρημα θα χαρακτήριζε τον Ρόνσον αντιπαραγωγικό ή και τεμπέλη). Ούτε λίγο ούτε πολύ, στο κομμάτι του αναφέρει αποσπάσματα από συνεντεύξεις με είκοσι πηγές. Αν ο Ρόνσον διεξήγαγε την έρευνά του στην Ελλάδα, οι περισσότερες από τις πηγές αυτές δε θα έμπαιναν καν στον κόπο να απαντήσουν στο τηλεφώνημά του. Φαντάζεται κανείς τις «δικές μας» τράπεζες να απολογούνται στο ρεπόρτερ για τη διαφημιστική πολιτική τους;
Κι είναι, έπειτα, κι αυτός ο τίτλος: «Ποιος σκότωσε τον Ρίτσαρντ Κάλεν;». Ποια ελληνική εφημερίδα θα άφηνε υπόνοιες πως για την αυτοκτονία ενός υπερχρεωμένου πελάτη ευθύνεται η τράπεζά του; Τα ελληνικά ΜΜΕ εξαρτώνται ολοένα και πιο πολύ από τη διαφήμιση κι ένα μεγάλο μέρος της διαφημιστικής πίτας προέρχεται από καταχωρήσεις για καταναλωτικά δάνεια. «Δε δαγκώνεις το χέρι που σε ταΐζει» διδάσκει η καθημερινότητα των ελληνικών ΜΜΕ.
{Ο ΣΥΜΠΑΡΟΙΚΟΣ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ}
Αντίο, Μελβούρνη!
Ο γνωστός Ελληνοαυστραλός δημοσιογράφος ανατέμνει ομοιότητες και διαφορές, ενώ ετοιμάζεται ν’ αλλάξει ημισφαίριο.
Είναι Κυριακή και τα καταστήματα είναι γεμάτα από κόσμο. Πλαστικές τσάντες των πολυκαταστημάτων Myer και David Jones πολιορκούν την πασαρέλα του πεζoδρόμου της οδού Μπερκ. Έλληνας μετανάστης ήταν εκείνος που στις αρχές της δεκαετίας του ’70 είχε πρωτοστατήσει στον αγώνα για την απελευθέρωση του ωραρίου και της λειτουργίας των καταστημάτων τις Κυριακές. Πρόκειται για τον τότε μικροεπιχειρηματία Αλφρέδο Κουρή, απόμαχο δημοσιογράφο σήμερα, εκδότη της εφημερίδας Πυρσός.
Αυγουστιάτικο πρωινό και το κρύο είναι τσουχτερό. Τελευταίος μήνας του... χειμώνα.
Στις καφετέριες του «κυριλέ» Block Arcade δε βρίσκεις εύκολα τραπεζάκι έξω. Είναι γεμάτα από ομοιοπαθείς-καπνιστές, οι οποίοι, χρόνια τώρα, έχουν εξοστρακιστεί από τους εσωτερικούς χώρους καφετεριών και εστιατορίων. Τα υπαίθρια σώματα θέρμανσης μάταια προσπαθούν να ζεστάνουν την ατμόσφαιρα, αλλά εσπρέσο χωρίς τσιγάρο δε γίνεται. Κάθομαι στο μπαρ του C&B και παραγγέλνω εκείνο τον εσπρέσο. «Στην Αυστραλία 2,2 δολάρια ο εσπρέσο (1,4 ευρώ), στην Αθήνα τον πληρώνω 2,5 ευρώ», σκέφτομαι. Είμαι στη μόνιμη βασανιστική λογική του Έλληνα του εξωτερικού. Στη λογική της σύγκρισης. 70 λεπτά το λίτρο η αμόλυβδη στην Αυστραλία, 1 ευρώ στην Ελλάδα... 4 ευρώ το κιλό το αρνί εδώ το Πάσχα, 10 στην πατρίδα... 2,20 η μπίρα στο Provincial του σπουδαίου Φίτζροϊ, 4 στο Μπρίκι της πλατείας Μαβίλη... 70 λεπτά η Age, 1 ευρώ η Ελευθεροτυπία...
Ζω τις τελευταίες ημέρες πριν από τον επαναπατρισμό, στη γενέτειρα Μελβούρνη. Στα πρωτοσέλιδα των κυριακάτικων εφημερίδων κυριαρχεί κι εδώ η κόντρα ομοσπονδιακής κυβέρνησης-συνδικάτων για τις αλλαγές στο εργασιακό. Στις μαζικές διαδηλώσεις των τελευταίων εβδομάδων, η συντηρητική κυβέρνηση απαντά με ολοσέλιδες καταχωρήσεις στον Τύπο, όπου δίνει τη δική της ερμηνεία για τις συνέπειες των μέτρων της.
Ο ομογενειακός Τύπος είναι σαφώς πιο ελληνοκεντρικός. Το σενάριο για επανέναρξη των δρομολογίων των Ολυμπιακών Αερογραμμών προς την Αυστραλία, η εμφάνιση του τραγουδοποιού Χατζηγιάννη στο Διεθνές Φεστιβάλ της Μελβούρνης τον Οκτώβριο, οι τελευταίες πρωτοβουλίες για την επίλυση των διαφορών μεταξύ Αρχιεπισκοπής και Κοινοτήτων, ο πονοκέφαλος για τη συμπλήρωση του εντύπου Ε9, το οποίο μπήκε εσχάτως και στη δική μας ζωή, είναι στο ειδησεογραφικό πιάτο των ημερών.
Καθ’ οδόν προς το αυτοκίνητο, κάνω μια στάση στο αγαπημένο μου κινεζικό εστιατόριο China Bar, για μια μερίδα νούντλς Σιγκαπούρης (Singapore fried noodles). Το China Bar βρίσκεται μόλις λίγα μέτρα από την ελληνική γωνιά της Μελβούρνης. Το περίφημο Λόνσντεϊλ Στριτ. Εδώ, τα μεγαλεία είναι όντως περασμένα. Τα λίγα μαγαζιά που έχουν απομείνει είναι σχεδόν άδεια, αποτέλεσμα όχι τόσο της «λαίλαπας της αφομοίωσης», αλλά περισσότερο της δικής μας αδιαφορίας.
Η παροικία γερνάει. Νέοι μετανάστες δεν έρχονται πια για να ποτίσουν με τη φρέσκια δίψα τους για την πατρίδα το άνθος της οργανωμένης λειτουργίας. Ο Σαλαπάτας ήταν το κατάστημα που έφερνε, μία φορά την εβδομάδα, τα δέματα με τον αθηναϊκό Τύπο. Τις δεκαετίες του ’60, του ’70, ακόμα και του ’80, η ουρά που σχημάτιζαν κάθε Πέμπτη έξω από το μαγαζί οι ανυπόμονοι ομογενείς για το Βήμα, τα Επίκαιρα, το Ρομάντσο και το Θησαυρό ήταν ατελείωτη. Σήμερα ο Σαλαπάτας έχει γίνει Metropolis και πουλάει κυρίως CD και είδη δώρων.
Στον ομογενειακό Τύπο οι σελίδες με μακράν τη μεγαλύτερη αναγνωσιμότητα είναι αυτές με τις αγγελίες θανάτων. Οι δύο μεγαλύτερες εφημερίδες της παροικίας, Ελληνικός Κήρυκας και Νέος Κόσμος, πουλάνε τα περισσότερα φύλλα τους Τετάρτη και Πέμπτη, αντιστοίχως. Είναι οι μέρες που μπαίνουν οι αγγελίες θανάτων. Οι Έλληνες της πρώτης γενιάς, βαθιά στην τρίτη ηλικία πλέον, θα τις αγοράσουν για να δουν ποιος γνωστός, φίλος ή συγχωριανός έφυγε από τη ζωή. Στις μονόστηλες καταχωρίσεις ψάχνουν τα ονόματα και τις φωτογραφίες, για να μάθουν ποιος από εκείνους ή εκείνες που «ταξιδέψαμε μαζί στο καράβι» ή «δουλέψαμε χρόνια μαζί στο εργοστάσιο της Ford» πέρασε στην άλλη διάσταση.
Η νεότερη γενιά δεν ασχολείται καν. Η συντριπτική πλειονότητα, πλήρως αφομοιωμένη, έχει την αγγλική ως πρώτη γλώσσα, έχει φτιάξει τη ζωή της και ουδόλως ενδιαφέρεται για τα της παροικίας. Κάποιοι -όχι λίγοι- παίρνουν το δρόμο της επιστροφής για την πατρίδα, που στην πραγματικότητα δε γνώρισαν ποτέ. Είναι ένα παραμύθι φτιαγμένο με στοργή από τις διηγήσεις των γονιών, το οποίο από τα παιδικά χρόνια δεν έπαψε ποτέ να ηχεί στ’ αυτιά τους και να σκαλίζει την περιέργεια της ψυχής τους. Ένα παραμύθι που θέλουν να το ζήσουν._ ΧΡΗΣΤΟΣ ΑΛΕΦΑΝΤΗΣ
{ΠΡΟΣΤΙΜΑ ΤΕΛΟΣ}
¶λλος τρέχει, άλλος πληρώνει
Ασφαλιστική εταιρεία πληρώνει τις κλήσεις, αντί για τον παραβάτη.
Τρέχατε γρήγορα και η Tροχαία σας έδωσε κλήση για υπερβολική ταχύτητα; Δεν υπάρχει πρόβλημα, πληρώνει η ασφάλεια.
Όχι βέβαια στην Ελλάδα, αλλά στη Σουηδία. Όπου, εδώ και τρία χρόνια, έχει ιδρυθεί ασφαλιστική εταιρεία που ασφαλίζει οδηγούς οι οποίοι τρέχουν πάνω από το όριο στις εθνικές οδούς ή παραβιάζουν άλλες διατάξεις του ΚΟΚ.
Ο Ρόμπερτ Στένσμπι και ο Κάι Όσβεργκ δούλευαν ως ασφαλιστές στον κλάδο αυτοκινήτων σε μεγάλη σουηδική εταιρεία. Ειδικευμένοι σε τροχαία ατυχήματα και με δεδομένο ότι διαφωνούσαν με τα χαμηλά όρια ταχύτητας στις εθνικές και σε άλλες μεγάλες οδούς, είχαν την ιδέα της ασφάλισης κατά των προστίμων της Tροχαίας.
Έτσι, αποφάσισαν να κάνουν δική τους εταιρεία, η οποία ασφαλίζει τους οδηγούς για τροχαία παραπτώματα! Και, επειδή η νομοθεσία περί ασφαλιστικών εταιρειών δεν προβλέπει τέτοια δραστηριότητα, η εταιρεία Tagen λειτουργεί με βάση τις διατάξεις που αφορούν τις εταιρείες οδικής βοήθειας. Ο ασφαλισμένος πληρώνει μια ετήσια συνδρομή κι έχει κάλυψη για έναν αριθμό τροχαίων παραβάσεων.
Οι δύο καινοτόμοι ασφαλιστές αντιμετώπισαν πολλές δυσκολίες με την άδεια λειτουργίας. Μάλιστα, για ένα διάστημα αναγκάστηκαν να λειτουργήσουν ως... «σύλλογος», μέχρις ότου το δικαστήριο στο οποίο είχε προσφύγει το σουηδικό υπουργείο Μεταφορών να απορρίψει την προσφυγή. Το υπουργείο υποστήριζε πως η δραστηριότητά τους «ενισχύει εγκληματικές δραστηριότητες», ενώ, σύμφωνα με την Τροχαία, μια τέτοιου είδους «ασφάλιση» είναι δυνατόν να κάνει τους οδηγούς πιο επικίνδυνους.
Οι ίδιοι υποστηρίζουν πως σκοπός τους δεν είναι η υποστήριξη των «κακών» οδηγών. Σύμφωνα με την εμπειρία τους ως πραγματογνωμόνων σε ασφαλιστικές εταιρείες, δεν είναι η ταχύτητα που προκαλεί κυρίως τα ατυχήματα στους μεγάλους δρόμους.
Τώρα έχουν πάνω από 5.000 συνδρομητές, με προοπτική να τους κάνουν 50.000, όπως οι ίδιοι υποστηρίζουν, ενώ έχουν επεκτείνει τη δραστηριότητά τους και σε άλλες χώρες, όπως στη Νορβηγία, τη Δανία και τη Γερμανία.
Η ετήσια συνδρομή για τη Σουηδία ανέρχεται σε 35 ευρώ και καλύπτει πρόστιμα για υπερβολική ταχύτητα σε δρόμους όπου τα όρια είναι από 70 έως 110 χλμ./ώρα και η υπέρβαση δεν ξεπερνά τα 30 χλμ. Δεν καλύπτουν παραβάσεις για υπερβολική ταχύτητα σε κατοικημένες περιοχές, ούτε αν αποδειχθεί ότι ο οδηγός υπέπεσε σε παράπτωμα υπό την επήρεια αλκοόλ. Για την ώρα, καλύπτουν συνολικά μέχρι τρεις παραβάσεις το χρόνο.
{«ΟΞΥΡΡΥΓΧΟΣ»}
Ανακύκλωση αρχαίας σοφίας
Η ελληνική γραμματεία της αρχαιότητας προσαυξάνεται κατά 20%, κυριολεκτικά μέσα από τα σκουπίδια.
Στη χώρα μας, η αρχαιολατρία αποτελεί κυρίαρχο ιδεολόγημα. ¶λλωστε, εμείς οι Nεοέλληνες δεν είμαστε οι νόμιμοι κληρονόμοι των ενδόξων προγόνων μας; Κι όμως, ποιος ξέρει την «Οξύρρυγχο», εκτός από τους ειδικούς;
Τον Απρίλιο, επιστήμονες στην Οξφόρδη ανακοίνωσαν ότι, με τη βοήθεια της υπέρυθρης τεχνολογίας, ο θησαυρός της «Οξυρρύγχου», επιτέλους, θα αποκαλύψει τα μυστικά του. Για την κοινότητα των ανθρωπιστικών επιστημών σε όλον τον κόσμο, τα νέα ήταν καταπληκτικά. Για τους καθ’ ημάς αρχαιολάτρες, ποια «νέα»;
Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, από τα προκαταρκτικά: ο oξύρρυγχος είναι είδος ψαριού στον ποταμό Νείλο. Φυσικά, όπως λέει η λέξη, έχει οξύ ρύγχος. Πρόκειται για ψάρι σημαντικό στην αιγυπτιακή μυθολογία: ο οξύρρυγχος έφαγε το πέος του θεού Όσιρι!
Όλ’ αυτά θα ήταν άχρηστη εγκυκλοπαιδική γνώση, αν ο oξύρρυγχος δεν έδινε το όνομά του στη μεγαλύτερη συλλογή αρχαίων παπύρων στον κόσμο, στην οποία συμπεριλαμβάνονται τα μεγαλύτερα έργα της αρχαίας γραμματείας, πολλά από αυτά εντελώς άγνωστα μέχρι σήμερα.
«Ο λόγος για τον οποίο γνωρίζουμε τόσα και με τόσες λεπτομέρειες είναι... τα σκουπίδια», έγραψε ο Πίτερ Πάρσονς, υπεύθυνος του προγράμματος τα τελευταία είκοσι χρόνια. Κυριολεκτεί, καθώς ο θησαυρός της «Οξυρρύγχου» δεν είναι παρά μια χωματερή με σκουπίδια 1.000 ετών!
Η πόλη της Οξυρρύγχου («Οξύρρυγχων Πόλις» στα ελληνικά) βρίσκεται 160 χλμ. νότια του Καΐρου. Υπήρξε αστικό κέντρο από την ελληνιστική εποχή μέχρι την κατάληψη της Αιγύπτου από τους ¶ραβες, το 641 μ.Χ. Όλα αυτά τα χρόνια, οι κάτοικοι πετούσαν τα σκουπίδια τους σε μια χωματερή στην έρημο, έξω από τα όρια της πόλης. Ανάμεσά τους, αμέτρητες ποσότητες χαρτιού. Δημόσια έγγραφα, λογαριασμούς, επιστροφές φόρων, απογραφές, αποδείξεις, πιστοποιητικά..., αλλά και ιδιωτικά, όπως την προσωπική τους (ακόμα και ερωτική) αλληλογραφία.
Στην περιοχή δυτικά του Νείλου σπανίως βρέχει, γι’ αυτό και η χωματερή έμεινε σκεπασμένη με άμμο για 1.000 ακόμα χρόνια. Μέχρι το 1896, όταν δύο Βρετανοί αρχαιολόγοι, οι Γκρένφελ και Χαντ, ξεκίνησαν τις ανασκαφές, χωρίς φυσικά να αναμένουν πως θα ξεθάψουν ένα μοναδικό αρχείο. Οι ίδιοι στα γραπτά τους παρομοιάζουν τα ευρήματα με «ασταμάτητο χείμαρρο».
Οι ανασκαφές διήρκεσαν δεκαετίες, όμως μεγάλο μέρος των παπύρων ήταν ακατανόητο, έτσι καθώς ήταν μαυρισμένοι από το πέρασμα του χρόνου, φαγωμένοι από τα σκουλήκια, σε ολική αποσύνθεση. Μέχρι πρόσφατα, ο ρυθμός «ανάγνωσης» των παπύρων ήταν ένα σημαντικό έργο ανά δεκαετία!
Διαψεύδοντας όσους πιστεύουν ότι οι ανθρωπιστικές επιστήμες είναι ασύμβατες με τις νέες τεχνολογίες, οι λόγιοι της Οξφόρδης συνεργάστηκαν με τους χάι τεκ ερευνητές του Brigham Young, πανεπιστημίου της Γιούτα, εφαρμόζοντας μια μέθοδο επεξεργασίας του υπέρυθρου φωτός η οποία χρησιμοποιείται στη δορυφορική τεχνολογία. Τα πρώτα αποτελέσματα είναι εκπληκτικά: σύμφωνα με την εφημερίδα Independent, ανάμεσα στα μη σωσμένα έργα που ήρθαν στο φως την περασμένη άνοιξη είναι η τραγωδία του Σοφοκλή «Επίγονοι» (5ος αι. π.Χ.), ένα έργο του Λουκιανού (2ος αι. μ.Χ.), άγνωστο υλικό του Ευριπίδη, μυθολογική ποίηση του Παρθένιου (1ος αι. π.Χ.), έργα του Ησιόδου (7ος αι. π.Χ.) κι ένα επικό ποίημα του Αρχίλοχου, στο οποίο αφηγείται τα γεγονότα που οδήγησαν στον Τρωικό Πόλεμο.
Το αρχείο της «Οξυρρύγχου» μετρά 400.000 αποσπάσματα, εκ των οποίων τα 100.000 είναι καταχωρημένα σε 800 κιβώτια στη βιβλιοθήκη Sackler στην Οξφόρδη.
Όταν η «Οξύρρυγχος» διαβαστεί στο σύνολό της, το νέο υλικό θα ανέρχεται σε 5 εκατ. λέξεις! Η αρχαία γραμματεία θα έχει αυξηθεί κατά 20%. Όχι μόνο στα ελληνικά, αλλά και στα λατινικά, τα εβραϊκά, τα κοπτικά, τα συριακά, τα αραμαϊκά, τα αραβικά και τα πρώιμα περσικά...._ ΝΙΚΟΛΑΣ ΛΕΟΝΤΟΠΟΥΛΟΣ
{ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ}
Μαύρο φάρμακο
Χάπια «μόνο για μαύρους» πλασάρονται στις ΗΠΑ, με κρυφό στόχο τη μεγάλη αφρικανική αγορά.
Το πρώτο φάρμακο που απευθύνεται σε συγκεκριμένη φυλετική ομάδα κυκλοφορεί ελεύθερα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Αμερικανικός Οργανισμός Φαρμάκων (FDA) χορήγησε άδεια κυκλοφορίας στο σκεύασμα BiDil της φαρμακοβιομηχανίας NitroMed, που αφορά την καρδιακή ανεπάρκεια και προορίζεται μόνο για... μαύρους καρδιοπαθείς. Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της εταιρείας, οι μαύροι αντιδρούν στη θεραπεία από το φάρμακο αυτό καλύτερα από τους λευκούς.
Το εν λόγω φάρμακο απορρίφθηκε τη δεκαετία του ’80, λόγω μη ικανοποιητικών αποτελεσμάτων σε κλινικές δοκιμές που έγιναν σε εθελοντές διάφορων φυλετικών ομάδων, αλλά η εταιρεία είχε παρατηρήσει (ή, τουλάχιστον, αυτό ισχυρίζεται) ότι οι μαύροι ασθενείς είχαν ωφεληθεί από τη θεραπεία περισσότερο από ό,τι οι λευκοί. Έτσι, το 2001 αποφάσισε να επαναλάβει τις δοκιμές μόνο σε Aφροαμερικανούς εθελοντές.
Η κυκλοφορία του φαρμάκου προκαλεί αντιδράσεις. Λάθος χαρακτηρίζει την απόφαση ο καθηγητής του πανεπιστημίου Hamline της Μινεσότα Τζόναθαν Καν. «Η κυκλοφορία αυτού του φαρμάκου δεν έχει καμία σχέση με την ιατρική», δήλωσε ο καθηγητής. «Ο στόχος είναι καθαρά οικονομικός. Μετά τους έγχρωμους των ΗΠΑ, το φάρμακο θα πλασαριστεί στη μεγάλη αγορά της Αφρικής».
Πολλοί επιστήμονες αμφισβητούν τη σκοπιμότητα κυκλοφορίας φαρμάκων που απευθύνονται σε εθνοτικές ομάδες ή σε συγκεκριμένο φύλο. Αναφέρουν ως παράδειγμα την αποτυχία ερευνών για φάρμακα ειδικά για γυναίκες, εκτός από αυτά που αφορούν καθαρά γυναικολογικά νοσήματα._ ΑΝΤΩΝΗΣ ΧΑΤΖΗΣ
{ΚΑΙ ΤΣΟΥΝΑΜΙ ΚΑΙ ΕΜΦΥΛΙΟΣ}
Η ανακωχή ενοχλούσε
Χάθηκε η ευκαιρία να σταματήσει η αιματοχυσία στη Σρι Λάνκα.
Το τσουνάμι της 26ης Δεκεμβρίου 2004 είχε δημιουργήσει προσδοκίες για τέλος του εμφύλιου πολέμου στη Σρι Λάνκα. Μπροστά στη συμφορά που έπληξε τη χώρα, αντάρτες Ταμίλ και κυβέρνηση είχαν συμφωνήσει παύση του πυρός και συνεργασία για την παροχή βοήθειας στους πληγέντες.
Μετά το κύμα αλληλεγγύης από ολόκληρο τον κόσμο, η βοήθεια έφτασε, και μάλιστα πλουσιοπάροχη, αλλά η ειρήνη δεν ήρθε. Το αντίθετο μάλιστα. Η διανομή της βοήθειας προκαλεί εντάσεις και οι μάχες ξανάρχισαν.
Αμέσως μετά την καταστροφή και με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ, κυβέρνηση και αντάρτες ήρθαν σε συμφωνία να συνεργαστούν στη διανομή της ανθρωπιστικής βοήθειας. Ένα μέρος θα πήγαινε στις περιοχές που ελέγχουν οι αντάρτες Ταμίλ κι αυτοί θα είχαν την ευθύνη της διανομής. Αυτό δεν άρεσε σε κύκλους του κυβερνητικού συνασπισμού, και ειδικότερα σε ένα μικρό σε κοινοβουλευτική δύναμη, αλλά ισχυρό στον κρατικό μηχανισμό, εθνικιστικό κόμμα. Με κάθε τρόπο, σαμποτάριζαν τη συνεργασία. Με πρόσχημα πως είναι αντισυνταγματική, κατέθεσαν προσφυγή στο Συνταγματικό Δικαστήριο, το οποίο πάγωσε τη διανομή της βοήθειας. Εκατοντάδες χιλιάδες τόνοι τροφίμων και φαρμάκων σάπισαν στις αποθήκες, ενώ μεγάλες ποσότητες διοχετεύτηκαν λαθραία στην αγορά.
Το LΤΤΕ, το απελευθερωτικό κίνημα των Ταμίλ, διαμαρτυρήθηκε στον ΟΗΕ, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.
Τώρα οι αποθήκες είναι γεμάτες, ο ΟΗΕ σταμάτησε την αποστολή νέας βοήθειας, τα θύματα της θεομηνίας αργοπεθαίνουν και ο εμφύλιος ξανάρχισε.
Ο εμφύλιος πόλεμος στη Σρι Λάνκα μαίνεται από το 1983 και μέχρι τώρα έχουν σκοτωθεί πάνω από 100.000 άνθρωποι. Η κυβέρνηση των βουδιστών, που είναι και πλειονότητα στη χώρα, αρνείται το δικαίωμα αυτοδιοίκησης στη