GPS και πλοήγηση
O ΚοντορεβιθούληςΗ εποχή των Iνδιάνων πέρασε ανεπιστρεπτί. Τα σπασμένα ξυλαράκια από τις πατημασιές και οι ροδιές στη λάσπη σβήνουν εύκολα, αλλά και, αν τα βρεις, δεν ξέρεις σε ποιον ανήκουν. Όσο για το μίτο της Αριάδνης... το μαλλί έχει ακριβύνει περισσότερο από το πετρέλαιο και αυτά τα δύο δεν είναι να τα ξοδεύεις απλόχερα. Για να περιορίσεις τα «πήγαιν’ έλα» στο βουνό χωρίς να ξεμείνεις από βενζίνη και χωρίς να σε φάνε οι λύκοι, υπάρχει άλλη μέθοδος.
KEIMENO: ΔHMHTPHΣ AΘANAΣOYΛOΠOYΛOΣ
ΦΩTOΓPAΦIEΣ: WWW.OFF-ROAD.GR
Ο ΓEΩΦYΣIKOΣ χάρτης στο μάθημα της γεωγραφίας ήταν ψώνιο για πολλούς! Τα υψομετρικά και η αναπαράσταση της μορφολογίας του εδάφους, ζωγραφίζοντάς τα με... ξυσμένη μπογιά, έδωσαν τη θέση τους στον ¶τλαντα. Οι πολύπλοκοι χάρτες -ειδικά των νησιών- οποιουδήποτε μέρους γέμιζαν ασφυκτικά τη βιβλιοθήκη όσων είχαν τα ταξίδια ως χόμπι. Μέχρι που εμφανίστηκε το GPS και ανέτρεψε όλα τα δεδομένα, άδειασε το χώρο στα ράφια κι «εκμηδένισε» τους κόπους τόσων χρόνων.
Το Global Positioning System -ή δορυφορικό σύστημα πλοήγησης- έλυσε τα χέρια στη χαρτο-χαρτούρα και την εξερεύνηση. Ειδικά από τη στιγμή που η εκάστοτε συσκευή έχει τη δυνατότητα να «φορτώσει» χάρτες κάθε λογής και να εμφανίζει το όχημά σου να μετακινείται ως μικρό βελάκι πάνω σε ένα χαρτογραφημένο πεδίο που μικραίνει και μεγαλώνει με zoom in και zoom out.
Ακολουθώντας τους υπάρχοντες δρόμους, έχεις «όλο τον κόσμο στα χέρια σου!». Ξέρεις ανά πάσα στιγμή το στίγμα σου στο... παγκόσμιο στερέωμα· ένα στίγμα μοναδικό, που σου ανήκει - έστω και παροδικά. Ξέρεις το ύψος που βρίσκεσαι, την ταχύτητα με την οποία κινείσαι και μπορείς να υπολογίσεις την απόσταση του επόμενου στόχου. Βάζεις σημεία που θες να θυμάσαι, τα ονοματίζεις, τα αποθηκεύεις. Πιο εξελιγμένα συστήματα διαθέτουν ηχητική πλοήγηση με βάση προεπιλεγμένα δεδομένα πορείας και προορισμού. Περαιτέρω προγράμματα-λογισμικά (Destinator, PaPaGo), σε συνδυασμό με palmtop ή pocket PC, ασχολούνται ειδικότερα με την πλοήγηση στην Αθήνα και έχει γεμίσει η αγορά από κάθε λογής συσκευή ή «κινητοπολυσυσκευή» που συνδέεται με Bluetooth GPS-κεραία. Απλά υποκατάστατα για τις... αστικές εξερευνήσεις. Όμως τα πιο εξελιγμένα λογισμικά έχουν πλήρεις οδικούς χάρτες της Ευρώπης (και του λοιπού κόσμου φυσικά) με την αντίστοιχη πλοήγηση, με πληροφορίες για βενζινάδικα, τράπεζες, πορθμεία, τα πάντα! Για όσους ασχολούνται με τη ναυτιλία, υπάρχουν και οι αντίστοιχοι ναυτικοί χάρτες με τις ανάλογες λεπτομέρειες!
Η χρήση, βέβαια, του GPS δε σταματάει με το σβήσιμο του κινητήρα. Πολλές φορές μόλις τότε ξεκινάει! Τα GPS συνδέονται με υπολογιστή, ανταλλάσσουν μεταξύ τους πληροφορίες και ρυθμίζονται ανάλογα. Έτσι, μπορούμε να «μεταφέρουμε» τη διαδρομή μας στον Η/Υ, να την επεξεργαστούμε πάνω στο χάρτη, να κρίνουμε και να συγκρίνουμε, να δούμε τι καινούργιο ανακαλύψαμε, και τέλος να τη «σώσουμε». Φυσικά, μπορεί να γίνει και το αντίστροφο! Επιλέγουμε μια διαδρομή στο χάρτη, τη ζωγραφίζουμε στην κυριολεξία, και τη μεταφέρουμε στο GPS. Μετά, στη βόλτα μας, ακολουθούμε τη γραμμή που έχουμε ήδη προσχεδιάσει!
Ένα από τα καλύτερα προγράμματα για την Ελλάδα είναι το TopoView-TopoNavigator της εταιρείας «Ανάβαση», το οποίο διαθέτει ένα τεράστιο δίκτυο χαρτών για κάθε χρήση, είτε τροχοκίνητη είτε πεζοπορική. Μπορείς να επιλέξεις σε τι είδους δρόμο θες να κινηθείς, από άποψη χρόνου ή ποιότητας οδοστρώματος, από την ταχύτερη έως την πιο απόμακρη διαδρομή, από εθνική οδό μέχρι τα πιο κακοτράχαλα off road περάσματα για 4x4 που, τουλάχιστον, έχουν καταγραφεί. Το πρόγραμμα θα σου «προτείνει» τις εναλλακτικές διαδρομές, «φορτώνεις» όσες θέλεις στο GPS και ξεκινάς! Παράλληλα, το Pathaway είναι ένα προγραμματάκι για palmtop με χάρτες της Ελλάδας, μια σμίκρυνση του TopoView για πιο... gadget χρήση!
Το πιο επαναστατικό όμως πρόγραμμα, που έκανε «μπαμ» με την εμφάνισή του τον 21ο αιώνα, είναι το Google Earth, το οποίο «ζουμάρει» κάθε γωνιά του πλανήτη σε προσέγγιση μέχρι 1 χλμ. και τον απεικονίζει με πραγματικές φωτογραφίες που, ανάλογα με την περιοχή, τραβήχτηκαν έως το 2001, ενώ μπορείς να διακρίνεις ακόμα και το σπίτι σου, αν η ανάλυση της φωτογραφίας είναι καλή. Ανάλυση που διαφέρει από περιοχή σε περιοχή, ανάλογα με την πυκνότητα του πληθυσμού και την πολυπλοκότητα της εδαφικής ιδιομορφίας (μην περιμένετε την τέλεια ανάλυση στην έρημο της Αυστραλίας...). Στην Αθήνα, για παράδειγμα, οι καλύτερες αναλύσεις φτάνουν τα 0,7 τ.μ. ανά pixel (στοιχειώδης μονάδα απεικόνισης), ενώ οι αμέσως επόμενες -πιο ασαφείς- τα 15 ή 20 τ.μ. ανά pixel. Ακόμη και οι φωτογραφίες/χάρτες της γεωγραφικής υπηρεσίας στρατού σπάνια φτάνουν υψηλότερη ανάλυση, ενώ μόνο κάποιες πολεοδομικές φωτογραφίσεις την ξεπερνούν. Στο ίδιο πρόγραμμα μπορεί κανείς να μεταφέρει στοιχεία από GPS και να δει πλέον πάνω σε πραγματική φωτογραφία τη διαδρομή που καταγράφηκε!
Βέβαια, η μαγεία του GPS γίνεται αντιληπτή στις τελείως off-road αναζητήσεις ή ακολουθώντας μη καταγεγραμμένους (ακόμη) δρόμους! Παρακολουθώντας το στίγμα σου, βλέπεις πόσο απέχεις από το στόχο σου, ο οποίος μπορεί να είναι ο επόμενος δρόμος πιο κάτω, η απέναντι κορυφή, ένα ξεχασμένο μονοπάτι· ιδίως όταν κινείσαι μέσα σε λαγκάδια ή πυκνή βλάστηση, όπου η ορατότητα είναι περιορισμένη. Όντας βαθιά μέσα στο «μονοπάτι» ή στην απόμακρη ραχούλα, μπορεί να υπάρχει δίπλα σου δρόμος και να μην το ξέρεις! Όσο για το κοινωνικό του έργο; Στο Nτακάρ πλέον, αλλά και σε πολλούς τέτοιου είδους αγώνες, όλα τα οχήματα είναι εξοπλισμένα με GPS πομπούς κι έτσι το στίγμα τους είναι γνωστό ανά πάσα στιγμή στην οργάνωση, η οποία μέσω οθόνης παρακολουθεί την κάθε τους κίνηση! Σαν σωστός Mεγάλος Aδελφός, μπορεί να καταλάβει απότομες αλλαγές στην ταχύτητα (πτώση ή σύγκρουση), χασίματα (παρεκκλίσεις πορείας) ή εγκαταλείψεις και να παρέμβει άμεσα. Τέρμα λοιπόν το άγχος!
Eμείς οι σύγχρονοι Κοντορεβιθούληδες δε χρειάζεται να τρίβουμε το παξιμάδι μας. Δεν κινδυνεύουμε να χάσουμε το δρόμο, ούτε κάποιο περίεργο πουλί, σαν τη Ναντού, να φάει τα χαλίκια με τα οποία σημαδεύουμε το δρόμο για την επιστροφή. Τα trackpoint που αποθηκεύονται στη μνήμη του GPS κινδυνεύουν μόνο από την πεσμένη μπαταρία. Όσο για την επιστροφή... πού ξέρεις; Μπορεί να μη χρειαστεί! Ένα καινούργιο μονοπάτι μπορεί να βρεθεί να μας ενώσει με το παρακάτω δρομάκι.
Γιατί να έχεις GPS;
• Eίναι ένα απίθανο gadget!
• Αισθάνεσαι σιγουριά.
• Δεν πας εκεί όπου δεν πρέπει.
• Γλιτώνεις χιλιόμετρα.
• Συνεπώς γλιτώνεις και χρόνο!
• Και βέβαια... χρήμα!
• Σε περίπτωση που -χτύπα ξύλο- σου σταθείς άτυχος, ξέρεις πού να στείλεις το... ελικόπτερο. Αν πιάνει το κινητό!
• Ανακαλύπτεις καινούργιους-αχαρτογράφητους δρόμους και τους καταγράφεις.
Γιατί να μην έχεις;
• Kανένα πρόγραμμα χαρτών δεν έχει όλους τους δρόμους! Σταματάς λοιπόν εκεί όπου φαίνεται αδιέξοδο, χάνοντας την ευκαιρία να ανακαλύψεις το... μυστικό δρομάκι!
• Σου αποσπά την προσοχή και μπορεί να στουκάρεις!
• Θα σου σπάσει τα νεύρα ο/η αδιάφορος συνοδηγός με ερωτήσεις και πάλι δε θα καταλάβει τίποτα.
• Aν βάλεις μεμβράνη υψηλής τεχνολογίας στο παρμπρίζ, θα χρειαστείς και εξωτερική κεραία.
• Θα αρχίσεις να τα... χώνεις στα αξεσουάρ και στα προγράμματα.