Shell Eco Marathon 2007
Οικολογικό Woodstock!Ποιος θα φτάσει πιο μακριά με 1 λίτρο βενζίνης; Ladies and gentlemen, start your engines!
ΚΕΙΜΕΝΟ: ΣΠΥΡΟΣ ΛΕΜΑΝΗΣ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΣΠΥΡΟΣ ΛΕΜΑΝΗΣ, SHELL
ΤΟ Nογκαρό είναι ένα μικρό χωριό στα νότια της γαλλικής επαρχίας, που είναι χτισμένο μέσα στο πράσινο, έχει θέα στα Πυρηναία και ακροβατεί ανάμεσα σε δύο κουλτούρες, τη γαλλική και την ισπανική, αφού μέχρι και αρένα ταυρομαχιών μπορεί να επισκεφθεί κανείς εκεί, παρ’ ότι σε γαλλικό έδαφος. Στο τοπικό σιρκουί διοργανώνεται κάθε χρόνο το... Woodstock της οικονομίας ή, αλλιώς, ο Mαραθώνιος της Shell. Ποια μπορεί να είναι, όμως, τα κοινά σημεία της εποχής του... Τζίμι Χέντριξ με τον αλλόκοτο αυτό διαγωνισμό; Μαθητές, φοιτητές, καθηγητές, νέοι –στην ηλικία και στο μυαλό- άνθρωποι με φρέσκες ιδέες και διάθεση για καινοτομία, αντίσκηνα, μουσική, χορός, φαγητό και μπίρα «στο πόδι» και αέναη κίνηση ανθρώπων και μηχανών σε μια μικρή πολύβουη πόλη, που επί 72 και πλέον ώρες μένει άγρυπνη. Για τρεις ημέρες κάθε Μάιο στο όμορφο αυτοκινητοδρόμιο του Nογκαρό πραγματοποιείται ένα μικρό φεστιβάλ ροκ, με τις αισθήσεις να διεγείρονται από νότες τετράχρονων κινητήρων ελάχιστων κ.εκ., την πεισματική σιωπή των ηλιακών πρωτοτύπων και το άρωμα της αμόλυβδης βενζίνης.
Ο στόχος απλός, σαν εκφώνηση μαθηματικού προβλήματος στο σχολείο. Δίδονται: 1 λίτρο αμόλυβδης βενζίνης, 1 πίστα με καλή άσφαλτο και 3 προσπάθειες, των 7 γύρων εκάστη. Ζητούμενο: όσο γίνεται περισσότερα χιλιόμετρα με αυτό το 1 και μοναδικό λίτρο βενζίνης, πάντα στο πλαίσιο των κανονισμών σχετικά με την κατασκευή και τις προδιαγραφές ασφαλείας των οχημάτων. Ναι, είναι ένας αγώνας ή μια σχολική/φοιτητική άσκηση, αν προτιμάτε, ταυτόχρονα όμως είναι κι ένα πεδίο στο οποίο κάθε χρόνο παρουσιάζονται ιδέες και καινοτόμες λύσεις, κάποιες από τις οποίες ίσως δούμε στο μέλλον και στα αυτοκίνητα που οδηγούμε καθημερινά. Με δεδομένα το γεγονός ότι ο πλανήτης υποφέρει από τη μόλυνση και ότι το πετρέλαιο δεν είναι αστείρευτο, οτιδήποτε νέο ξεπηδήσει από διοργανώσεις σαν κι αυτές είναι ευπρόσδεκτο κι ελπιδοφόρο. Βρεθήκαμε εκεί, ζήσαμε το κλίμα, παρακολουθήσαμε με αγωνία τις προσπάθειες όλων των παιδιών -ιδιαίτερα των Ελλήνων- και το ευχαριστηθήκαμε πέρα από κάθε προσδοκία. Και του χρόνου!_ Σ. Λ.
Ο αγώνας του 2007
Στη φετινή διοργάνωση δήλωσαν συμμετοχή, ούτε λίγο ούτε πολύ, 257 ομάδες από 20 χώρες, εκ των οποίων οι 4 εκτός Ευρώπης. Τα οχήματα χωρίστηκαν, κατά βάση, σε δύο κατηγορίες: τα πρωτότυπα και τα Urban Concept Vehicles (οχήματα σχεδιασμένα για αστική χρήση). Οι ομάδες αμφότερων των κατηγοριών είχαν δικαίωμα να χρησιμοποιούν κινητήρες εσωτερικής καύσης (βενζίνη, ντίζελ ή βιοκαύσιμα) ή κινητήρες που χρησιμοποιούν εναλλακτικές μορφές ενέργειας, όπως κυψέλες υδρογόνου και μπαταρίες που φορτίζονται από ηλιακές κυψέλες.
ΒΟΧ
Τα πρωτότυπα
Στην κατηγορία των πρωτοτύπων, όπου γίνεται και η μεγάλη μάχη, τα οχήματα επιτρέπεται να έχουν τρεις ή τέσσερις τροχούς και στόχος των ομάδων είναι το ελάχιστο βάρος (αρκετά οχήματα δεν ξεπερνούν τα 25 κιλά!) και η μικρή αεροδυναμική αντίσταση. Μεταξύ των κινητήριων μονάδων, εξαιρετικά δημοφιλές αποδείχτηκε ένα μονοκύλινδρο τετράχρονο μοτέρ των 25 κ.εκ. της Honda, προερχόμενο από μηχανές κήπου, το οποίο έχει εύκολη εκκίνηση, χαμηλή κατανάλωση και υψηλή απόδοση. Οι οδηγοί είναι συνήθως πολύ νέα αγόρια και κορίτσια με μικρό σωματικό βάρος, ενώ τα λάστιχα προέρχονται από χορηγία της Michelin και είναι ειδικά σχεδιασμένα ώστε να ελαχιστοποιούν τις τριβές. Η κάθε ομάδα έχει στη διάθεσή της 4 προσπάθειες των 7 γύρων –περίπου 25 χλμ.- μέσα σε διάστημα δύο ημερών, τους οποίους πρέπει να πραγματοποιήσει με ελάχιστη μέση ταχύτητα 30 χλμ./ώρα. Η συνολική ενέργεια που καταναλώθηκε υπολογίζεται στη συνέχεια ως χιλιόμετρα/λίτρο και η καλύτερη από τις 4 προσπάθειες είναι εκείνη που μετρά στην τελική κατάταξη. Φέτος, νικήτρια στην κατηγορία των πρωτοτύπων με θερμικό κινητήρα βενζίνης ήταν και πάλι η ομάδα του La Joliverie, η οποία, όμως, δεν κατάφερε να σπάσει το δικό της ρεκόρ του αγώνα, σημειώνοντας επίδοση 3.039 χλμ./λίτρο. Στα πρωτότυπα με κινητήρα υδρογόνου την 1η θέση κατέλαβε το πολυτεχνείο της Νάντης με 2.797 χλμ./λίτρο.
Τα Urban Concepts
Tα Urban Concepts έχουν άλλη φιλοσοφία, όντας μεγαλύτερα, βαρύτερα και πιο ενεργοβόρα από τα πρωτότυπα. Βάσει κανονισμού, πρέπει να έχουν υποχρεωτικά τέσσερις τροχούς, μιας και καλούνται να δείξουν το δρόμο προς τα μελλοντικά αυτοκίνητα πόλης, ενώ χωρίζονται κι αυτά σε δύο κατηγορίες, ανάλογα με την ενέργεια που χρησιμοποιείται, θερμική ή εναλλακτική. Τα περισσότερα από αυτά μοιάζουν με «κανονικά» αυτοκίνητα, όπως αυτό του πανεπιστημίου Xάλντεν της Νορβηγίας, που κέρδισε το βραβείο ντιζάιν και απέσπασε από την κριτική επιτροπή το σχόλιο: «Θα μπορούσε εύκολα να έχει βγει από γραμμή παραγωγής». Τα Urban Concepts έτρεξαν στη μικρή διαδρομή του σιρκουί (1.620 μ.) 14 γύρους, με μέση ταχύτητα 25 χλμ./ώρα και υποχρεωτική στάση 10 δλ. στα πιτ ανάμεσα στους γύρους, βάσει του κανονισμού που θέλει να προσομοιώσει κίνηση σε αστικό περιβάλλον με φανάρια και πυκνή κυκλοφορία. Στην κατηγορία κυριάρχησαν οι Δανοί, με την πολυτεχνική τους ομάδα να κερδίζει την 1η θέση στους κινητήρες εσωτερικής καύσης (306 χλμ./λίτρο) και την πανεπιστημιακή De Haagse να έρχεται 1η στα αυτοκίνητα που χρησιμοποιούν υδρογόνο, με επίδοση 557 χλμ./λίτρο.
Κομμάτια της ιστορίας
Όλα ξεκίνησαν 23 χρόνια πίσω, το 1985, στο αυτοκινητοδρόμιο Paul Ricard du Castellet. Όπως καθετί που πραγματοποιείται για πρώτη φορά, εκείνη η διοργάνωση έμοιαζε λίγο μόνο με τη φετινή, όσον αφορά τουλάχιστον τους αριθμούς. Τότε, συμμετείχαν μόνο 12 ομάδες, οι οποίες προέρχονταν κυρίως από τη Γαλλία και τις γειτονικές χώρες. Νικήτρια είχε αναδειχθεί μια ελβετική, με ρεκόρ 680 χλμ. με 1 λίτρο βενζίνης. Το ψυχολογικό φράγμα των 1.000 χλμ./λίτρο παρακάμφθηκε τρία χρόνια αργότερα, το 1988. To 2000 ο αγώνας μετακόμισε μόνιμα στο Nογκαρό, όπου γίνεται έως σήμερα, με τον αριθμό των διαγωνιζομένων να αυξάνεται κάθε χρόνο. Το ρεκόρ στην κατηγορία των πρωτοτύπων με κινητήρα εσωτερικής καύσης (βενζίνη) σημειώθηκε το 2004 από την ομάδα του γαλλικού λυκείου La Joliverie της Νάντης, 3.410 χλμ./λίτρο, ενώ το απόλυτο ρεκόρ της διοργάνωσης κατέχει από το 2005 το πολυτεχνείο της Ζιρίχης με ένα πρωτότυπο που χρησιμοποιεί κυψέλες υδρογόνου και έχει καταφέρει να διανύσει 3.836 (!) ολόκληρα χλμ., δηλαδή θεωρητικά θα μπορούσε να κάνει το γύρο του ισημερινού με κάτι λιγότερο από... 11 λίτρα καυσίμου!
Οι Έλληνες
Η ελληνική προσπάθεια φέτος εκπροσωπούνταν από 4 ομάδες, οι οποίες συμμετείχαν όλες στην κατηγορία των πρωτοτύπων. Η ομάδα του Αιγάλεω -10 μαθητές- είχε συμμετάσχει και πέρυσι, με επίδοση 405 χλμ./λίτρο, την οποία και βελτίωσε φέτος, φτάνοντας τα 471, αριθμό ρεκόρ για ελληνική συμμετοχή και αρκετό για να ανεβάσει την ομάδα στην 70η θέση της κατάταξης. Για δεύτερη φορά πήρε μέρος και το πρωτότυπο «Σπονδοφόρος» της ομάδας από τη Χίο, βελτιώνοντας κι αυτό την περσινή του επίδοση (239 χλμ./λίτρο), πραγματοποιώντας 388 στην καλύτερή του προσπάθεια. Οι υπόλοιπες δύο ελληνικές συμμετοχές, του 2ου ΣΕΚ Αιγάλεω και του Γυμνασίου της Πάτρας, αντιμετώπισαν προβλήματα στο αυτοκίνητο και στον τεχνικό έλεγχο, αντίστοιχα, με αποτέλεσμα να μείνουν μακριά από τη διάκριση. Αξίζει να αναφέρουμε ότι ο αγώνας μαθητών και καθηγητών από την Ελλάδα υποστηρίχθηκε έντονα από το υπουργείο Παιδείας και ακόμα περισσότερο από τη Shell, αλλά λείπουν –ακόμη- οι μεγάλες χορηγίες των ομάδων του εξωτερικού. Ελπίδα δική μας είναι να μπουν οι χορηγοί πιο έντονα στο «παιχνίδι» και να μπορέσουν να ασχοληθούν περισσότεροι στη χώρα μας με τέτοιες προσπάθειες, οι οποίες, παρ’ ότι απαιτούν μεγάλες θυσίες σε προσωπικό χρόνο, είναι σίγουρο ότι προσφέρουν δημιουργική ικανοποίηση, υγιή συναγωνισμό με ανθρώπους από όλο τον κόσμο καθώς και τρεις αξέχαστες –από κάθε άποψη- μέρες κατά τη διάρκεια του αγώνα.