Crossroads
Gentlemen, stop your engines!EΔΩ και τουλάχιστον δύο δεκαετίες, πινακίδες τοποθετημένες στα φανάρια των διασταυρώσεων προέτρεπαν τους Γερμανούς οδηγούς να σβήνουν τον κινητήρα τους μέχρι να ανάψει πράσινο - από σεβασμό προς το περιβάλλον.
Κάθε οδηγός είχε, έτσι, τη δυνατότητα να μετατρέψει το αυτοκίνητό του σε όχημα μηδενικής εκπομπής ρύπων - έστω, για μερικά δευτερόλεπτα. Και πόσο, πια, σημαντική είναι η κίνηση απενεργοποίησης του κινητήρα, όταν αυτός δε συνεισφέρει στην κίνηση του αυτοκινήτου; Περισσότερη απ’ όσο θα φανταζόμασταν, αφού έχει αποδειχθεί πως η κατανάλωση και η εκπομπή ρύπων μπορεί να μειωθεί τουλάχιστον κατά 5% και σε περιπτώσεις ιδιαίτερα αυξημένης κίνησης έως και κατά 13%.
Eπειδή, όμως, για να ευαισθητοποιηθεί ο μέσος πολίτης με τα προβλήματα του περιβάλλοντος θα πρέπει να καίγεται ενίοτε και από μια Πάρνηθα (κι επειδή τόσες Πάρνηθες δεν έχουμε και, αν είχαμε, δε θα θέλαμε να γίνουν στάχτη και μπούρμπερη), οι λύσεις μείωσης των εκπομπών CΟ2 θα πρέπει να είναι θεσμοθετημένες, αυτοματοποιημένες, απλές. Ό,τι χαλά τη βολή μας δεν είναι καλό - ακόμα κι αν εξυπηρετεί έναν ανώτερο σκοπό, ακόμα κι αν πρόκειται για κάτι τόσο απλό όσο το γύρισμα του κλειδιού στη μίζα. Για τον ίδιο λόγο το μήκος του αυλού εισαγωγής ή ο χρονισμός των βαλβίδων δε μεταβάλλεται χειροκίνητα! Η τελευταία συμβολή του οδηγού σ’ αυτή καθαυτήν τη λειτουργία του αυτοκινήτου ήταν το «τσοκ»· κι αυτό γινόταν στην εποχή των καρμπιρατέρ, σε μιαν άλλη ζωή δηλαδή.
Συνεπώς, δεν είναι παράλογο που τα αυτοματοποιημένα συστήματα start/stop αναλαμβάνουν να υποκαταστήσουν είτε την ανύπαρκτη οικολογική μας συνείδηση είτε την -σε αντίθεση με το πρόθυμο πνεύμα- απρόθυμη σάρκα μας.
Και σίγουρα δεν πρόκειται για την επανεφεύρεση του τροχού. Για τους παλιούς, που ακόμα θυμούνται, και τους νέους, που εξακολουθούν να μαθαίνουν, το Polo δεύτερης γενιάς (1983) στην έκδοση Formel E (όπως Economy) ήταν εφοδιασμένο -εκτός της υψηλότερης σχέσης συμπίεσης και των μακρύτερων σχέσεων- με ένα σύστημα απενεργοποίσης/εκκίνησης του κινητήρα, εφόσον αυτός βρισκόταν στο ρελαντί για πάνω από 2 δλ.
Από σύγχρονες εκδοχές, άλλο τίποτα. Από τα υβριδικά Honda και Toyota μέχρι τα Citroen, BMW και -εσχάτως- το Smart, σε διάφορες βερσιόν: με ηλεκτροκινητήρα συνδεδεμένο στο στροφαλοφόρο να λειτουργεί ως σύστημα εκκίνησης, με βοηθητική πηγή ισχύος και γεννήτρια για τη φόρτιση των μπαταριών, όπως στο Insight, με ηλεκτρικό κύκλωμα ανεξάρτητο του κινητήρα για την ελαχιστοποίηση των απωλειών, που φορτίζεται από την ανάκτηση ενέργειας από το φρενάρισμα (όπως στην BMW σειράς 1), ή με την πιο απλή, αλλά εξίσου αποτελεσματική για τις διαστάσεις κινητήρα-αυτοκινήτου, μορφή του, που θα χρησιμοποιεί η Smart στο fortwo mhd ή microhybrid, όπως πλέον είθισται να περιγράφονται τα εν λόγω μικρά συστήματα start/stop.
Κι επειδή οι οδηγοί είναι, ως επί το πλείστον, όχι μόνο τεμπέληδες, αλλά και τσιγκούνηδες, και «η τεχνολογία δεν έχει κανένα νόημα, αν ο πελάτης πρέπει να την πληρώσει αδρά», όπως διαπιστώνουν οι τεχνικοί του ομίλου DaimlerChrysler, η ενσωμάτωση μικροϋβριδικών συστημάτων στα αυτοκίνητα θα γίνει με ελάχιστο επιπλέον κόστος, ανεξαρτήτως κατασκευαστή. H μοναδική παραχώρηση που καλούνται να κάνουν οι ιδιοκτήτες-οδηγοί έγκειται στο γεγονός πως με απενεργοποιημένο κινητήρα δε λειτουργεί ο κλιματισμός (σε αντίθεση με τα ηλεκτρικά air condition των φουλ υβριδικών και ηλεκτρικών αυτοκινήτων). Λογικά, βέβαια, μέχρι να αρχίσει να ανεβαίνει η θερμοκρασία στο εσωτερικό, έχεις προλάβει να στρίψεις και Κατεχάκη-Κηφισίας σε ώρα αιχμής...
Αν, ξεκινώντας από το ερώτημα «αξίζει να σπαταλάμε 2 λίτρα καυσίμου για να αγοράσουμε 1 λίτρο γάλακτος;» ακολουθήσουμε τη σκέψη του μέλους της διοίκησης του τμήματος έρευνας κοινωνίας και τεχνολογίας της DaimlerChrysler, δρος Φρανκ Ρουφ, βρισκόμαστε σε ένα μεταβατικό στάδιο προς μια «πράσινη» κοινωνία, με καταναλωτές πρόθυμους να διάγουν βίο ενεργειακής συνείδησης χωρίς συμβιβασμούς σε ατομικότητα, μετακίνηση, άνεση και ασφάλεια. Η ανώδυνα πράσινη εποχή βρίσκεται προ των πυλών και η τεχνολογία είναι η καλύτερη αρωγός της!
Σε ερώτημα που έχει τεθεί από τη στήλη, «γιατί υδρογόνο, που ακόμα ΔΕΝ παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειες, και όχι ηλεκτρισμό, που θα μπορούσε επίσης ΝΑ παραχθεί φιλικά προς το περιβάλλον;», η απάντηση είναι τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, με τους όποιους συμβιβασμούς αυτονομίας, ταχύτητας κτλ. Βλέποντας, βέβαια, προτάσεις υπεραυτοκινήτων τύπου Tesla, παίρνεις το κουβαδάκι και ξεκινάς για άλλη παραλία... Για το πρώτο σκέλος αναμένουμε τις επόμενες γενιές μπαταριών ιόντων λιθίου, που ακόμα είναι πανάκριβές, αλλά και δεν πληρούν τις προδιαγραφές ασφάλειας της αυτοκινητοβιομηχανίας (θυμηθείτε το πρόσφατο θέμα που προέκυψε με τις μπαταρίες των φορητών υπολογιστών και πολλαπλασιάστε με το συντελεστή 250!), αλλά μέχρι τότε, τι;
Mια συμβατική μπαταρία μπορεί να προσφέρει σε ένα Smart αυτονομία 115 χλμ. και τελική 70 μίλια/ώρα (112 χλμ./ώρα), να φορτιστεί πλήρως από το 20% της ισχύος σε 4 ώρες και από τελείως άδεια σε 8, ενώ με σημερινές δυτικοευρωπαϊκές τιμές ρεύματος το αντίστοιχο κόστος φόρτισης δεν ξεπερνά τα 2 ευρώ. Ενδιαφέρον; Αρκετά, ιδίως για εταιρείες με συχνές μετακινήσεις στο κέντρο της πόλης, αν λάβει κανείς υπόψη τα οφέλη που προκύπτουν σε συνδυασμό με διόδια και τέλη κυκλοφορίας και στάθμευσης, από τα οποία τα αυτοκίνητα περιορισμένων και μηδενικών εκπομπών ρύπων απαλλάσσονται σε μητροπόλεις όπως το Λονδίνο. Κάπως έτσι ο κύβος ερρίφθη και η Smart αποφάσισε να κατασκευάσει 100 ηλεκτροκίνητα πρωτότυπα fortwo ed (electrodrive), τα οποία και θα διαθέσει για τέσσερα χρόνια σε εταιρείες, αποκομίζοντας από τη χρήση των 70.000-80.000 χλμ. ανεκτίμητο όφελος: μια δοκιμή μακράς διάρκειας! Η οποία, μάλιστα, δε θα στοιχίσει κάποιο υπέρογκο ποσό, αφού σε πολύ μεγάλο ποσοστό έχουν διατηρηθεί τα τμήματα του συμβατικού μοντέλου, ακόμα και το κέλυφος του κιβωτίου, από τα γρανάζια του οποίου κρατήθηκε μόνο η 2η σχέση (το ίδιο χρησιμοποιείται, μάλιστα, και ως όπισθεν, με αναστροφή της φοράς περιστροφής του).
Πέρα, όμως, από το ακαδημαϊκό ή τεχνικό ενδιαφέρον ενός τέτοιου πιλοτικού προγράμματος και τα οφέλη στο επίπεδο του φαινομένου του θερμοκηπίου και της ηχορύπανσης που θα είχε μια ενδεχόμενη επέκταση και μαζικοποίησή του στις ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις, το γεγονός είναι πως η ηλεκτροκίνηση δεν έχει πει ακόμα την τελευταία της λέξη, ούτε έχει καταθέσει τα όπλα, όπως ίσως θα ήθελαν κάποιοι. Ένα τελευταίο επιχείρημα: ανάγοντας την εκπομπή CΟ2 κατά την παραγωγή ρεύματος από μη φιλικές προς το περιβάλλον πηγές ενέργειας σε κάθε διανυθέν χιλιόμετρο ενός Smart ed, αυτή δεν ξεπερνά τα 60 γρ./χλμ. Αρκετά καθαρό;_ Ν. Κ.