top icon
Ειδήσεις - Παρουσιάσεις

Και εγένετο αυτο-κίνηση

Μπορεί ο κόσμος να δημιουργήθηκε σε μόλις επτά ημέρες, αλλά όλοι γνωρίζουμε πως απέχει πολύ από το να χαρακτηριστεί τέλειος – κάτι που τα αυτόνομα κινούμενα οχήματα οφείλουν να είναι! 

Ανακοινώνουμε πως ο κόσμος εμπλουτίστηκε με μία ακόμα ομορφιά: την ομορφιά της ταχύτητας. Ένα αγωνιστικό αυτοκίνητο το αμάξωμα του οποίου κοσμείται από μεγάλους σωλήνες, σαν φίδια με εκρηκτική ανάσα… ένα κραυγάζον αυτοκίνητο που μοιάζει να τρέχει επάνω στη φλόγα ενός οπλοπολυβόλου, είναι ομορφότερο από τη Νίκη της Σαμοθράκης. Θέλουμε να εξυμνήσουμε τον άντρα που κρατά το τιμόνι […] Χρόνος και χώρος πέθαναν χθες. Ζούμε κιόλας στο απόλυτο, διότι έχουμε ήδη δημιουργήσει την αιώνια, την πανταχού παρούσα ταχύτητα.

Το μανιφέστο του κινήματος των Φουτουριστών χαιρέτιζε το 1909 την ταχύτητα ως το ύψιστο ιδανικό και υμνούσε το αυτοκίνητο ως το σημαντικότερο προφήτη της. Πόσο διαφορετική θα ήταν άραγε μια σημερινή εφάμιλλη διακήρυξη; Με την ταχύτητα να θεωρείται πλέον δεδομένη όσο και απαραίτητη, έχοντας διαμορφώσει μια εντελώς διαφορετική κοινωνία σε σχέση με των αρχών του 20ού αιώνα, ποιες είναι οι αρετές που ο κόσμος του αύριο οφείλει να δοξάσει και να ακολουθήσει;

Ως τελευταία λέξη της τεχνολογίας στον τομέα των μεταφορών, τα αυτόνομα κινούμενα οχήματα δείχνουν ικανά να δώσουν πρακτικές λύσεις σε προβλήματα της καθημερινότητας που μοιάζουν παράδοξα: ενώ η ταχύτητα με την οποία κινούνται όλα γύρω μας, αλλά και η ίδια μας η ζωή, επιταχύνεται συνεχώς, η ταχύτητα κίνησής μας στους δρόμους των μεγαλουπόλεων διαρκώς μειώνεται· και ενώ οι μητροπόλεις μεγαλώνουν και επεκτείνονται, ο ιδιωτικός μας χώρος καθημερινά συρρικνώνεται. Ο χρόνος και ο χώρος, που 107 χρόνια νωρίτερα οι Φουτουριστές ανακοίνωναν αποθανόντες, απουσιάζουν όσο ποτέ άλλοτε από τη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου, ώστε τελικά να αποτελέσουν την πολυτέλεια του μέλλοντος. Η εκμετάλλευση των χαμένων εργατοωρών σε ατελείωτες κυκλοφοριακές συμφορήσεις, ο επαναπροσδιορισμός της χρήσης των αστικών χώρων, αλλά και του ιδιοκτησιακού καθεστώτος οχημάτων όπως το γνωρίζουμε σήμερα, καθώς και η μεταμόρφωση του αυτοκινήτου σε κινητό χώρο διαβίωσης αποτελούν τα κύρια σημεία των μελλοντικών εξελίξεων. Ουσιαστικά οι κοινωνικές δομές, οι πόλεις και η ζωή σε αυτές θα καθορίσουν τη μελλοντική μορφή των μέσων μεταφοράς, και όχι το αντίθετο – στην αρχή του 20ού αιώνα το Μετρό και το αυτοκίνητο υπήρξαν καθοριστικοί παράγοντες διαμόρφωσης των σημερινών μεγαλουπόλεων.

Πόσο απέχει, όμως, το σήμερα και τα συστήματα ημι-αυτόνομης οδήγησης από την ημέρα που τα συμπαθή αυτοκινούμενα της Google, που μοιάζουν να ξεπήδησαν από σελίδες φουτουριστικού καρτούν, θα κατακλύσουν τους δρόμους των πόλεων; Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή…

Επιστροφή στο μέλλον

Η αυτόνομη κίνηση των οχημάτων δεν προέκυψε ξαφνικά, ως φυσική εξέλιξη των συστημάτων ηλεκτρονικής υποβοήθησης, αλλά αποτελούσε πόθο των μηχανικών από την εποχή ακόμη που τα τεχνικά μέσα ήταν περιορισμένα, κάνοντας τη σκέψη και μόνο να μοιάζει με ουτοπία βγαλμένη από ταινία επιστημονικής φαντασίας. Το 1925 το πρώτο αυτοκίνητο χωρίς οδηγό, μάρκας Chandler, κυκλοφόρησε στους δρόμους της Νέας Υόρκης. Ουσιαστικά ήταν τηλεκατευθυνόμενο, αφού τα μικρά ηλεκτρικά μοτέρ που ήλεγχαν πεντάλ και τιμόνι έπαιρναν εντολές μέσω ραδιοκυμάτων από το αυτοκίνητο που ακολουθούσε. Στη δεκαετία του '30 διατυπώθηκαν για πρώτη φορά ανοιχτά τα πλεονεκτήματα των αυτόνομα κινούμενων οχημάτων και η σκέψη απελευθέρωσης των επιβατών από το φόρτο της οδήγησης. Πράγμα που εφαρμόστηκε το 1958 από τις RCA Labs και GM: με τη βοήθεια ανιχνευτών θαμμένων στο οδόστρωμα, οι οποίοι «αντιλαμβάνονταν» την παρουσία και ταχύτητα οποιουδήποτε μεταλλικού οχήματος και έστελναν παλμούς καθοδήγησης σε δύο ειδικά εξοπλισμένα πρωτότυπα. Η ιδέα των συστημάτων που κατηύθυναν εξωτερικά τα αυτοκίνητα ήταν αυτή που κυριάρχησε στις έρευνες των δεκαετιών του '60 και του '70. Τα πρώτα οχήματα με σαρωτές λέιζερ, τεχνητή όραση και αυτόνομο ρομποτικό έλεγχο ήρθαν για πρώτη φορά στα '80s και άρχισαν να κερδίζουν σε δημοτικότητα από την αυγή του 21ου αιώνα: στον πρώτο αγώνα αυτόνομα κινούμενων οχημάτων, το 2004, σε μια διαδρομή 150 μιλίων στην έρημο Μοχάβε της Καλιφόρνια, με έπαθλο 1 εκατ. δολάρια, κανένα ρομποτικό αυτοκίνητο δεν κατόρθωσε να τερματίσει. Την αμέσως επόμενη χρονιά, αν και σε ερημική διαδρομή με εμπόδια, οι τερματίσαντες ήταν πέντε, ενώ το 2007 ο διαγωνισμός διεξήχθη σε αστικό περιβάλλον, καταδεικνύοντας την πρόοδο της τεχνολογίας. Σήμερα είναι μάλλον ελάχιστες οι αυτοκινητοβιομηχανίες που δεν ασχολούνται με το θέμα. Μάλιστα, ήδη διατίθενται στην αγορά αυτοκίνητα των Mercedes και Tesla με χαρακτηριστικά ημι-αυτόνομης οδήγησης, που έχουν τη δυνατότητα να διατηρήσουν τη λωρίδα κυκλοφορίας τους ακόμα και σε στροφές, να ακολουθήσουν το προπορευόμενο όχημα, να αναγνωρίσουν πεζούς, διασταυρώσεις και κινούμενα εμπόδια, αλλά και να φρενάρουν εξ ολοκλήρου αυτόματα. Οι κατασκευαστές, ωστόσο, προειδοποιούν πως δεν αποτελούν υποκατάστατο του οδηγού, ο οποίος σε κάθε περίπτωση καλείται να ασκεί την εποπτεία, ακόμα και τα διαστήματα που μπορεί να αφήσει τα χέρια από το τιμόνι.

Τυπικά, στην κλίμακα αυτοματοποίησης οχημάτων της αμερικανικής αρχής ασφάλειας αυτοκινητοδρόμων NHTSA, όπου το «0» αντιπροσωπεύει το συμβατικό αυτοκίνητο και το «5» το πλήρως αυτόνομα κινούμενο όχημα, τα σημερινά συστήματα κατατάσσονται κάπου μεταξύ του «2» και του «3». Η διαφορά, που μπορεί αριθμητικά να φαντάζει μικρή, στην πραγματικότητα παραμένει αρκετά μεγάλη: για να λειτουργήσει ένα αυτόνομα κινούμενο όχημα, θα πρέπει να διαθέτει το υπόβαθρο μιας λεπτομερούς χαρτογράφησης (ο λόγος που οι BMW, Mercedes και Volkswagen εξαγόρασαν πρόσφατα την εταιρεία χαρτογράφησης HERE), ώστε να διαθέτουν τη μερίδα του λέοντος της υπολογιστικής τους ισχύος για την αναγνώριση και πρόβλεψη των κινήσεων άλλων αυτοκινήτων, πεζών, δικυκλιστών σε πραγματικό χρόνο. Επιπλέον, θα πρέπει να διαθέτουν στοιχεία τεχνητής νοημοσύνης, ώστε να επεξεργάζονται τη μορφολογία του περιβάλλοντος στο οποίο κινούνται και να παίρνουν άμεσα αποφάσεις, ακριβώς όπως ο άνθρωπος, σε μια διαδικασία συνεχούς εκμάθησης και βελτίωσης.

Ο καιρός γαρ εγγύς

Σήμερα μπορεί κανείς να πάρει μια καλή πρόγευση των πραγμάτων που θα έρθουν πίσω από το τιμόνι της νέας Mercedes E200. Με τη συνέργεια των κύριων ηλεκτρονικών συστημάτων υποβοήθησης, το νέο μοντέλο της γερμανικής εταιρείας μπορεί να κινηθεί αυτόνομα σε ταχύτητες από 0 έως 200 χλμ./ώρα. Ο οδηγός δεν έχει παρά να ενεργοποιήσει τον «αυτόματο πιλότο» από τον αριστερό μοχλοδιακόπτη και να ρυθμίσει την επιθυμητή ταχύτητα κίνησης και απόσταση από το προπορευόμενο αυτοκίνητο. Τα ραντάρ μέσης, μακρινής και κοντινής απόστασης αναλαμβάνουν τα υπόλοιπα. Είναι εντυπωσιακό να παρακολουθείς με -κυριολεκτικά!- σταυρωμένα χέρια στον αυτοκινητόδρομο το τιμόνι να στρίβει προς τη σωστή κατεύθυνση (ουσιαστικά, όμως, η παρέμβαση δε συντελείται στο σύστημα διεύθυνσης, αλλά μέσω του επιλεκτικού φρεναρίσματος των ανάλογων τροχών), την ευχέρεια με την οποία κινείται το αυτοκίνητο, αναγνωρίζει και ενεργεί απέναντι σε πιθανούς κινδύνους (με τη βοήθεια,για παράδειγμα, του ενεργού συστήματος τυφλής γωνίας), αλλά και να βιώνεις το αυτόματο φρενάρισμα μέχρι την πλήρη ακινητοποίηση. Κατόπιν το αυτοκίνητο επανεκκινεί και πάλι αυτόματα (μόνο στην περίπτωση μεγαλύτερης διάρκειας ακινητοποίησης οφείλει ο οδηγός να αφυπνίσει το σύστημα με ένα ελαφρύ πάτημα του πεντάλ γκαζιού), έως ότου επανακτήσει την επιθυμητή ταχύτητα, ενώ ενδιάμεσα ο οδηγός θα ειδοποιηθεί να τοποθετήσει τα χέρια του στο τιμόνι (η δικλείδα ασφαλείας στην οποία αναφερθήκαμε πρωτύτερα). Σίγουρα σε δρόμους χωρίς διαγράμμιση (όπου ως μέτρο αναφοράς μένει μόνο το προπορευόμενο όχημα) και με έντονες στροφές θα φτάσει στα όριά του, ενώ μια περίοδος εξοικείωσης ως προς τις αντιδράσεις και τις προειδοποιήσεις του αυτοκινήτου είναι μάλλον απαραίτητη. Ας μην ξεχνάμε πως μιλάμε πάντα για συστήματα υποβοήθησης ενός κατά βάση συμβατικού αυτοκινήτου, και όχι ενός αυτόνομα κινούμενου οχήματος. Αυτό επισημαίνουν και οι ίδιοι οι κατασκευαστές: οι σημερινοί «αυτόματοι πιλότοι» θα πρέπει να λογίζονται ως συστήματα που αφαιρούν το άγχος και την κούραση της οδήγησης στον αυτοκινητόδρομο, που υποστηρίζουν τον οδηγό όταν χάνει τη συγκέντρωσή του, και όχι ως υποκατάστατό του.

Το πρόσφατο, πρώτο δυστύχημα με ανάλογα εξοπλισμένο αυτοκίνητο της Tesla στις ΗΠΑ απέδειξε πώς τον έλεγχο έχει και οφείλει να έχει ακόμη ο οδηγός, υπενθυμίζοντας παράλληλα πως απέχουμε ακόμη από την έναρξη παραγωγής του αυτόνομα κινούμενου οχήματος. Το σίγουρο είναι πως στο απώτερο μέλλον είναι τόσο πιθανό να γραφτούν ύμνοι για το αυτοκίνητο, όσο σήμερα για ένα φούρνο μικροκυμάτων…_ Ν. Κ.

Το πρωτότυπo Firebird II της GM, κατασκευασμένο το 1958 για τους αυτοκινητοδρόμους του μέλλοντος, ήταν εφοδιασμένο με «ηλεκτρονικό εγκέφαλο» που ακολουθούσε μεταλλικούς αγωγούς θαμμένους στο οδόστρωμα.

Το ηθικό δίλημμα

Τροφή προς σκέψη για ολονύκτιες φιλοσοφικές συζητήσεις: ποιος αλγόριθμος θα είναι σε θέση να λάβει ηθικές αποφάσεις στα αυτόνομα κινούμενα οχήματα; Στη θεωρητική περίπτωση που δύο πεζοί (ένα 5χρονο παιδί και μία 80χρονη γιαγιά) πεταχτούν στο δρόμο από αντίθετες κατευθύνσεις, το αυτοκίνητο δεν έχει την απαιτούμενη απόσταση για να ακινητοποιηθεί, πώς επιλέγει αν θα κατευθυνθεί προς το μέρος της γιαγιάς ή του παιδιού; «Νonsense», απαντούν οι ειδικοί, δεν μπορούμε να απαιτήσουμε από ένα ηλεκτρονικό σύστημα να λάβει μια ηθική απόφαση στην οποία δεν έχει απάντηση ούτε ο ίδιος ο άνθρωπος και με μηδαμινές πιθανότητες να συμβεί στην πραγματικότητα.

Το κοντέρ γράφει

Η Google μπορεί οπωσδήποτε να θεωρηθεί ένα βήμα μπροστά από τους παραδοσιακούς κατασκευαστές αυτοκινήτου, έχοντας καταγράψει ήδη στο ενεργητικό της 1,5 εκατ. μίλια (περισσότερο από 2 εκατ. χλμ.) αυτόνομης μετακίνησης. Από την άλλη, το σύστημα λέιζερ Lidar για την αναγνώριση του περιβάλλοντος (το… «καρούμπαλο» στην οροφή των αυτοκινήτων της Google) κοστίζει περίπου 80.000 δολάρια, τη στιγμή που ο συνδυασμός ραντάρ διαφορετικών αποστάσεων και στερεοσκοπικών καμερών που χρησιμοποιεί η γηραιά αυτοκινητοβιομηχανία είναι πολύ φθηνότερος.

Το project του οχήματος της Google ξεκίνησε το 2009, και πλέον έχει καταγράψει πάνω από 1,5 εκατ. μίλια αυτόνομης μετακίνησης.

Save the date

Ποια χρονιά πιστεύουν οι κατασκευαστές πως θα μπορούν να διαθέσουν στην αγορά αυτόνομα κινούμενα οχήματα;

BMW: 2021

Ford: 2020

General Motors: 2020 ή ακόμα νωρίτερα

Google: 2020

Jaguar/Land Rover: 2024

Mercedes: 2020

Nissan: 2020

Tesla: 2018, με την πρόβλεψη πως η νομοθετική έγκριση θα διαρκέσει από 1 έως 3 χρόνια

Toyota: 2020

Volkswagen: 2019 

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

Ακολουθήστε το 4troxoi στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα!

ΤΙΜΕΣ - ΤΕΧΝΙΚΑ