Wartburg 353 – το αυτοκίνητο μιας άλλης εποχής

Το Wartburg 353 ήταν το μεσαίο οικογενειακό αυτοκίνητο της Ανατολικής Γερμανίας, που σταδιοδρόμησε με επιτυχία από το 1966 μέχρι το 1988. Στη διάρκεια της βιομηχανικής ζωής του υπεβλήθη σε αρκετές τεχνολογικές βελτιώσεις, καθώς και σε δύο εκτεταμένες αισθητικές ανανεώσεις. Η συνολική παραγωγή του αρίθμησε 1.224.660 μονάδες, ενώ διατέθηκε επίσημα και σε χώρες εκτός των λεγόμενων σοσιαλιστικών, πραγματοποιώντας ικανοποιητικές πωλήσεις. Ήταν το δεύτερο μοντέλο μιας εταιρείας, που γεννήθηκε στις στάχτες που άφησε ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος, στελεχωμένη από τους εργαζόμενους όσων εργοστασίων της BMW είχαν καταληφθεί από τον Κόκκινο Στρατό το 1945.

Η επωνυμία της αρχικά ελάχιστα διέφερε από εκείνη της BMW (EMW, Eisenacher Motoren Werke αντί Bayerische Motoren Werke). Παρουσιάζοντας το 311 (προκάτοχο του 353) άλλαξε ονομασία, επιλέγοντας το Wartburg από τον ομώνυμο ιστορικό πύργο, που βρισκόταν στην έδρα της στο Άϊζεναχ. Το αυτοκίνητο εκείνο ήταν βασισμένο σε ένα πλαίσιο και σε έναν δίχρονο κινητήρα του 1938, παρά το γεγονός ότι το εργοστάσιο ήδη από τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’50 είχε ξεκινήσει να αποκτά τεχνογνωσία και στα τετράχρονα μοτέρ. Το 1962 ο δίχρονος κινητήρας των 900 κ.εκ. αναβαθμίστηκε και έφτασε στα 993 κ.εκ. Τον Σεπτέμβριο του 1965 τοποθετήθηκε στο ενδιάμεσο 312, που έφερε το αμάξωμα του 311 και το τεχνολογικό υπόβαθρο του επερχόμενου 353.

Η επίσημη σταδιοδρομία του 353 ξεκίνησε τον Ιούνιο του 1966, με ένα εντελώς νέο αμάξωμα επιμελημένο από τον σχεδιαστή Hans Fleischer σε συνεργασία με τους Clauss Dietel και Lutz Rudolph, δημιουργό επίσης και του Wartburg 311. Ένα μήνα μετά την παρουσίασή του, το κιβώτιο ταχυτήτων των τεσσάρων σχέσεων του μοντέλου απέκτησε συγχρονισμό σε όλες τις σχέσεις του, αφήνοντας οριστικά στο παρελθόν την ασυγχρόνιστη πρώτη σχέση των δύο προκατόχων του. Το σχήμα του αυτοκινήτου ήταν συμμετρικό και κυβοειδές, με ορθογώνιους προβολείς αντί των συνηθισμένων στρογγυλών, επιλογή που ήταν ιδιαίτερα ασυνήθιστη για την εποχή του. Σε αντίθεση με ό,τι μπορεί να πιστεύαμε στον δυτικό κόσμο, το 353 είχε υποβληθεί σε μελέτη σχετικά με την παθητική του ασφάλεια, διαθέτοντας μάλιστα ζώνες ελεγχόμενης παραμόρφωσης εμπρός και πίσω, αλλά και ταμπλό επενδυμένο με αφρό πολυουρεθάνης. Η διάταξη «κινητήρας μπροστά, μετάδοση της κίνησης στους εμπρός τροχούς», σε συνδυασμό με την ανεξάρτητη ανάρτηση σε όλους τους τροχούς, προσέδιδε στο αυτοκίνητο μια καλή οδική συμπεριφορά. Το 353 ξεχώριζε επίσης για την άπλετη ορατότητά του, αλλά και για τον τεράστιο χώρο αποσκευών των 525 λίτρων.

Στα 22 χρόνια που έμεινε στην παραγωγή, το Wartburg 353 κυκλοφόρησε σε τρεις εκδοχές αμαξώματος: Limousine (sedan) από το καλοκαίρι του 1966, Tourist (station wagon) από το φθινόπωρο του 1967 και Trans (pick-up) από τον Σεπτέμβριο του 1982. Αρχικά, προτάθηκαν και άλλες παραλλαγές αμαξώματος (δίθυρο και τρίθυρο coupe, δίθυρο cabriolet), oι οποίες όμως σκόνταψαν στη μονολιθικότητα του σοσιαλιστικού καθεστώτος, που αρεσκόταν να επιβάλλει στους πολίτες του έναν σπαρτιάτικο τρόπο ζωής. Τελικά, η μόνη προσθήκη (1970) ήταν μία στρατιωτική εκδοχή του μοντέλου, το 353-400, γνωστό στο κοινό του αυτοκινήτου και ως Kübel. Βασίστηκε φυσικά στην πολιτική έκδοση, με λίγο διαφορετική εξωτερική εμφάνιση και μόνιμη τετρακίνηση. Από πλευράς εξοπλισμού του μοντέλου, πλουσιότερη έκδοση και αμέσως μετά τη βασική ήταν η 353S (De Luxe) που προσέφερε εμπρός και πίσω φώτα ομίχλης, θερμαινόμενο πίσω παρμπρίζ, ηλιοροφή, πίσω ζώνες ασφαλείας και κόρνα με δύο ηχητικούς τόνους. Από το καλοκαίρι του 1985, η De Luxe ενισχύθηκε με σύστημα συναγερμού, κεντρικό κλείδωμα και χειροκίνητο κιβώτιο ταχυτήτων των πέντε σχέσεων, με τον επιλογέα πλέον στο πάτωμα, αντί του περισσότερο πρακτικού στην κολόνα του τιμονιού.

Ο δίχρονος, τρικύλινδρος σε σειρά υδρόψυκτος κινητήρας βενζίνης του ανατολικο-γερμανικού μοντέλου, απέδιδε στην αρχική του εγκατάσταση κάτω από το καπό του 353 45 ίππους στις 4.200 σ.α.λ., με την ανώτατη ταχύτητα να προσδιορίζεται στα 130 χλμ./ώρα και την επιτάχυνση από στάση έως τα 100 χλμ./ώρα να έρχεται σε 20 δλ. Δύο χρόνια μετά την πρώτη εμφάνιση του αυτοκινήτου η ισχύς ανήλθε στους 50 ίππους, με την τελική ταχύτητα να ανεβαίνει στα 140 χλμ./ώρα. Όταν το 353 ανανεώθηκε το 1985, το μηχανικό του σύνολο έφθασε να αποδίδει 57 ίππους, με τα χλμ. της τελικής ταχύτητας να ανέρχονται στα 150 (160 με το χειροκίνητο κιβώτιο ταχυτήτων των πέντε σχέσεων) και για τα 100 χλμ./ώρα από στάση να απαιτούνται πλέον 15 δλ. Ήδη τότε υπήρχαν σε περιορισμένο αριθμό ορισμένες αγωνιστικές εκδόσεις για τα διεθνή ράλλυ της εποχής, των οποίων ο κυβισμός μεταγενέστερα αυξήθηκε στα 1.147 κ.εκ., με την ισχύ να σκαρφαλώνει στους 110 ίππους. Οι θεατές των ειδικών διαδρομών του δικού μας Ράλλυ Ακρόπολις είδαν αρκετές φορές τα Wartburg από το 1975 μέχρι το 1989, όχι μόνο να ανταποκρίνονται στο ρόλο τους, αλλά να σημειώνουν και αξιόλογους τερματισμούς. Φυσικά υπήρχαν και οι αστυνομικές εκδόσεις, με ενισχυμένο πλαίσιο και ισχύ από 65 έως 90 ίππους, ρεζερβουάρ καυσίμου που χωρούσε 60 λίτρα, αλλά και με ραδιόφωνο στο βασικό εξοπλισμό.

Παρότι απαρχαιωμένος, ο δίχρονος κινητήρας του λίτρου διέθετε επιδόσεις αντίστοιχες με τα ευρωπαϊκά μοντέλα των 1.3 και 1.4 λίτρων, ενώ χάρις στα μόλις επτά κινούμενα μηχανικά μέρη του απαιτούσε ελάχιστη συντήρηση, σε σύγκριση με τα σύγχρονα μοτέρ της εποχής. Στον αντίποδα βρισκόταν η υψηλή κατάναλωσή του σε καύσιμο λόγω του χαρακτήρα του (δίχρονος), που μπορούσε να φτάσει στα 10 λίτρα ανά 100 χλμ. Το ανυπέρβλητο πρόβλημα όμως ήταν οι ανυπόφορα υψηλές εκπομπές καυσαερίων (το «μπλε σύννεφο» που έβγαινε από την εξάτμιση, ήταν ένα από τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία του 353, σε όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του). Οριστική λύση δόθηκε μόλις τον Οκτώβριο του 1988, όταν ο κινητήρας που δεν έγινε ποτέ αποδεκτός από τη Δύση αντικαταστάθηκε από τον τετράχρονο 1.300άρη της VW, ενόψει της παρουσίασης του διαδόχου του 353. Όμως, όλα τελείωσαν εκεί για την Wartburg, αφού η πτώση των σοσιαλιστικών καθεστώτων συμπαρέσυρε και εκείνη.

Οι αγκυλώσεις του σοσιαλιστικού καθεστώτος ήταν εκείνες που δεν άφησαν τη Wartburg να εξελιχθεί σε μια σύγχρονη αυτοκινητοβιομηχανία, με ώριμες προτάσεις και πρακτικές λύσεις. Δύο φορές μέσα στη δεκαετία του ’70 οι άνθρωποι της εταιρείας είδαν τα πρωτότυπα που θα αντικαθιστούσαν το 353 να απορρίπτονται από την κυβέρνηση, με το πρόσχημα πως θα ωθούσαν τον λαό στην αποδοχή καπιταλιστικών ανέσεων, έχοντας ως Δούρειο Ίππο την τεχνολογία. Έτσι, τα Wartburg 360 (1974) και 610M (1978), που είχαν σχεδιαστικές ομοιότητες με τα Audi 80 και 100 χωρίς να τα αντιγράφουν, παρέμειναν σχέδια κλεισμένα σε ένα συρτάρι. Θα πρέπει επίσης να προσθέσουμε ότι από το 1968 έως το 1982 οι μηχανικοί της Wartburg είχαν εξελίξει μια σειρά τετράχρονων κινητήρων από 1.2 έως 1.6 λίτρα, όλοι όμως έφαγαν πόρτα από την κυβέρνηση της λαϊκής δημοκρατίας της Γερμανίας, για τους λόγους που προαναφέραμε.

WARTBURG 353 W (1967) Kινητήρας δίχρονος τρικύλινδρος σε σειρά Κυβισμός 993 κ.εκ. Διάμετρος x διαδρομή 73.5 mm x 78 mm Σχέση συμπίεσης 7.5:1 Καρμπιρατέρ 1 Jikov Ισχύς 50 ίπποι στις 4.250 σ.α.λ. Ροπή 10 χλγμ. στις 3.000 σ.α.λ. Μετάδοση κίνησης στους εμπρός τροχούς Κιβώτιο ταχυτήτων χειροκίνητο 4 σχέσεων Ανώτατη ταχύτητα 140χλμ/ώρα 0-100 χλμ./ώρα 16,5 δλ. Μήκος 4.220 χλστ. Πλάτος 1.640 χλστ. Ύψος 1.490 χλστ. Μεταξόνιο 2.450 χλστ. Μετατρόχιο εμπρός 1.280 χλστ. Μετατρόχιο πίσω 1.300 χλστ. Βάρος 920 κιλά