Καλειδοσκόπιο
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ: H ΙΣΤΟΡΙΑ ΔΙΔΑΣΚΕΙH ΕΠΟΧΗ μας θα μπορούσε να χαρακτηριστεί σαν η εποχή της
αφύπνισης της οικολογικής συνείδησης του μέσου πολίτη, που
ανακάλυψε ξαφνικά ότι το περιβάλλον στο οποίο είναι
υποχρεωμένος να ζει έχει υποστεί σημαντικές καταστροφές από
τις ανθρώπινες δραστηριότητες, με δυσμενή αποτελέσματα στην
υγεία και την ποιότητα της ζωής του. Και συνειδητοποίησε ότι
οι προειδοποιήσεις των σοβαρών οικολόγων (γιατί υπάρχουν και
οι _οικολόγοι_ στους οποίους δεν αξίζει κανείς να δίνει
σημασία) γιά τις συνέπειες αυτών των καταστροφών πρέπει να
ληφθούν επί τέλους σοβαρά υπ_ όψη. Κι ακόμα, ο μέσος άνθρωπος
κατάλαβε ότι δεν μπορεί να αδιαφορεί ούτε γιά τις καταστροφές
που πραγματοποιούνται μακριά του, γιατί τελικά αυτός ο
πλανήτης αποτελεί ένα ενιαίο οικοσύστημα και οι συνέπειες της
όποιας καταστροφής επηρεάζουν αργά ή γρήγορα όλους τους
κατοίκους του.
Γιά όσους λοιπόν δεν έχουν ακόμα συνειδητοποιήσει πόσο πολύ
επιδρά ο άνθρωπος πάνω στο γήινο περιβάλλον και πόσο αυτές οι
επιδράσεις μπορούν να αλλάξουν όχι μόνο τη χλωρίδα και την
πανίδα του πλανήτη μας αλλά και τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων
προς το καλύτερο ή προς το χειρότερο αξίζει να θυμηθούμε ένα
ιστορικό παράδειγμα που ελάχιστοι λαμβάνουν σοβαρά υπ_ όψη
τους. Ένα παράδειγμα που είναι ιδιαίτερα επίκαιρο στις μέρες
μας, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 500 χρόνων από την
ανακάλυψη της Αμερικής από το Χριστόφορο Κολόμβο και των
εκδηλώσεων που έγιναν σε πολλές χώρες γιά τον εορτασμό αυτής
της επετείου.
Πέρα λοιπόν από την ανακάλυψη μιάς καινούργιας ηπείρου, την
εξάπλωση της λευκής και της μαύρης φυλής σ_ αυτή (με πολύ
διαφορετικούς όρους βέβαια γιά την κάθε μία) και τον αποικισμό
της από εκατομμύρια ανθρώπους, η ανακάλυψη του Κολόμβου ήταν
ταυτόχρονα και η αιτία γιά μιά τεράστια αναστάτωση στο γήινο
οικοσύστημα και γιά σημαντικές αλλαγές στη ζωή ενός μεγάλου
μέρους της ανθρωπότητας. Εκτός λοιπόν από τις κατακτητικές
τους διαθέσεις, που οδήγησαν τελικά σε αφανισμό τους
αυτόχθονες πολιτισμούς, οι Ευρωπαίοι έφεραν μαζί τους στην
Αμερική τα αιγοπρόβατα, τα βοοειδή και τους χοίρους (που
σύντομα έγιναν η βασική πηγή κρέατος γιά τους ιθαγενείς της
ηπείρου), το σιτάρι και το κριθάρι αλλά, ακόμα και το
ζαχαροκάλαμο που, σε αντιθεση με όσα πολλοί πιστεύουν, δεν
προέρχεται από τη Βραζιλία αλλά από διάφορες περιοχές της
Αφρικής και της Ασίας. Το τελευταίο μάλιστα έγινε η αιτία γιά
δύο σοβαρές εξελίξεις, την καταστροφή πολλών τροπικών δασών
γιά την αντικατάστασή τους με φυτείες ζαχαροκάλαμου και την
εισαγωγή μαύρων σκλάβων από την Αφρική γιά την καλλιεργειά
του. Οι Ευρωπαίοι έφεραν επίσης στην Αμερική τα -άγνωστα ως
τότε στους λαούς της- άλογα, τα αμπέλια, το βαμβάκι και τις
μπανάνες αλλά και το μικρόβιο της ευλογιάς, που ευθύνεται γιά
την εξόντωση μεγάλου μέρους των παλιών κατοίκων της, το
ανοσοποιητικό σύστημα των οποίων δεν είχε την παραμικρή άμυνα
απέναντί σ_ αυτόν τον άγνωστο εχθρό.
Από την πλευρά της βέβαια η αμερικανική ήπειρος εκδικήθηκε
ανάλογα τους Ευρωπαίους εισβολείς, οι οποίοι έφεραν στην
Ευρώπη την άγνωστη ως τότε σύφιλη, που ονομάστηκε _μάστιγα του
Θεού_ γιά τα πολλά θύματα που προκάλεσε. Αλλά από την Αμερική
επίσης μας ήρθαν η πατάτα και η ντομάτα, που τόσο πολύ άλλαξαν
τη ζωή και τη διατροφή των Ευρωπαίων, όπως επίσης και το
καλαμπόκι και οι γαλοπούλες, αλλά και ο καπνός, που έμελλε να
εξελιχθεί σε ένα βιομηχανικό προϊόν παγκόσμιας εμβέλειας αλλά
και σε αιτία καταστροφής της υγείας εκατομμυρίων ανθρώπων σε
όλο τον κόσμο μέχρι και σήμερα.
Τρία μικρά πλοία λοιπόν με Ευρωπαίους που έφτασαν μέχρι την
Αμερικανική ήπειρο σηματοδότησαν το ξεκίνημα της _μεγαλύτερης
οικολογικής αναστάτωσης στην ιστορία_, όπως χαρακτηριστικά την
αποκαλεί το γαλλικό επιστημονικό περιοδικό _Science et Vie_.
Υπάρχει άραγε κανείς που να πιστεύει ακόμα ότι το περιβάλλον
του πλανήτη μας δεν μπορεί να επηρεαστεί σοβαρά από τις
ανθρώπινες δραστηριότητες;
Πάνος Φιλιππακόπουλος
ΔΑΜΑΣΤΗΚΕ H ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ;
H ανακάλυψη υπήρξε τυχαία πριν μερικά χρόνια, όταν ένας
αιματολόγος του πανεπιστημίου της Σανγκάης επισκέφτηκε ένα
συνάδελφό του στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο Σαιν Λουί των
Παρισίων. O δεύτερος εργαζόταν για πολλά χρόνια στην έρευνα
της λευχαιμίας, μιάς μορφής καρκίνου των λευκών αιμοσφαιρίων
του αίματος. Όπως όλες οι μορφές καρκίνου έτσι και η λευχαιμία
είναι στην πραγματικότητα μια νοσηρή κατάσταση των νεαρών
κυττάρων του οργανισμού, που πριν ωριμάσουν πολλαπλασιάζονται
ασυγκράτητα, σε βάρος φυσικά των υγιών. Όλες οι προσπάθειες
των επιστημόνων από τότε που ξεκίνησε η έρευνα για την
θεραπεία του καρκίνου, είναι να βρεθεί ένας τρόπος που θα
_πείσει_ το προσβεβλημένα κύτταρα να ολοκληρώσουν τον κύκλο
της ανάπτυξής τους, να ωριμάσουν δηλαδή και να πεθάνουν
φυσιολογικά. O Κινέζος αιματολόγος εντυπωσιάστηκε όταν ο
Γάλλος συνάδελφός του του επέδειξε μιά τεχνική που είχε
αναπτύξει στα πλαίσια της έρευνάς του, όπου χρησιμοποιώντας
ρητινικό οξύ, ένα στενό συγγενή της βιταμίνης A, προσπαθούσε
να δραστηριοποιήσει τα καρκινογόνα κύτταρα. Οι ιδιότητες του
οξέως αυτού να συρρικνώνει τα κύτταρα είναι γνωστές από
παλαιά, και χρησιμοποιείται για πολλά χρόνια για τη θεραπεία
της ακμής.
H προσθήκη μικρών ποσοτήτων συνθετικού ρητινικού οξέως σε
δοκιμαστικούς σωλήνες που περιείχαν προσβεβλημένα με λευχαιμία
λευκά αιμοσφαίρια, είχε σαν αποτέλεσμα πολλά από αυτά να
διαφοροποιηθούν από το καρκινογόνο σύνολο, να ωριμάσουν και
τελικά να πεθάνουν. H επίδραση του οξέως ήταν ιδιαίτερα έντονη
σε ορισμένες μορφές λευχαιμίας από ότι σε άλλες.
Μετά την επιστροφή στην πατρίδα του, ο Κινέζος αιματολόγος
ξεκίνησε τη δική του έρευνα. Προμηθεύτηκε το οξύ σε κατάλληλη
μορφή δισκίων και άρχισε να το χορηγεί σε ασθενείς με
λευχαιμία της μορφής όπου τα αποτελέσματα ήσαν πλέον
ενθαρρυντικά στα εργαστηριακά πειράματα. Για μια ασθένεια όπου
στις πλέον οξείες μορφές της έχει ποσοστό θνησιμότητας
μεγαλύτερο από 30%, τα αποτελέσματα του Κινέζου ερευνητή
υπήρξαν θεαματικά: για 23 από τους 24 ασθενείς υπήρξε τέλεια
αναστροφή της λευχαιμίας.
Οι έρευνα συνεχίστηκε και από τη γαλλική πλευρά όπου τα
αποτελέσματα υπήρξαν επίσης σημαντικά: 75% των ασθενών με τη
συγκεκριμένη μορφή λευχαιμίας που υποβλήθηκαν σε θεραπεία δεν
παρουσίαζαν κανένα ίχνος του καρκίνου μετά από τρεις μήνες. Οι
επιστήμονες παρόλα αυτά παρέμεναν επιφυλακτικοί στη
γαλλοκινεζική προσπάθεια και πολλοί ξεκίνησαν τις δικές τους
έρευνες. Επισταμένο πρόγραμμα έρευνας με βάση το ρητινικό οξύ
σε αιματολογικό ινστιτούτο στη Νέα Υόρκη επιβεβαίωσε τα
ενθαρρυντικά στοιχεία. Και εκεί, σε οκτώ από τους ένδεκα
ασθενείς υπήρξε ολοκληρωτική υποχώρηση της ασθένειας. Το
σημαντικό στοιχείο στην υπόθεση δεν είναι το ποσοστό ίασης,
που και με άλλες πρακτικές είναι υψηλό αλλά το ότι η θεραπεία
με το ρητινικό οξύ δεν προκαλεί τη σωρεία των παρενεργειών που
προκαλεί κυρίως η χημειοθεραπεία. Σε αντίθεση με τις ναυτίες,
την απώλεια μαλλιών και τη διάρροια οι ασθενείς στις
περισσότερες περιπτώσεις παρουσίαζαν μόνον κάποια ξηρότητα στο
δέρμα και ελαφρούς πονοκεφάλους. Οι επιστήμονες προειδοποιούν
ότι η θεραπεία με το ρητινικό οξύ αν και υπόσχεται πολλά δεν
αποτελεί και το απόλυτο φάρμακο έναντι της λευχαιμίας. H
αποτελεσματικότητά της αφορά μικρό μόνο φάσμα των μορφών με
τις οποίες εμφανίζεται η επάρατη νόσος, ενώ υπάρχουν ακόμη
αμφιβολίες για τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματά της: σε μιά από
τις έρευνες μερικοί ασθενείς εμφάνισαν και πάλι καρκίνο δύο
έως και 18 μήνες μετά τη διακοπή της θεραπείας. Στη
φωτογραφία, ρητινικό οξύ σε μορφή κρυστάλου.
ΠΡΩΤΗ ΠΤΗΣΗ ΓΙΑ TO A340
Το νεώτερο μέλος της οικογένειας Αίρμπας, το επιβατικό μεγάλων
αποστάσεων A340 έκανε την πρώτη του πτήση στα τέλη του
προηγούμενου χρόνου και ήδη βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο
των αρχικών πτητικών δοκιμών του. _Σκοπός μας ήταν να
παρουσιάσουμε ένα αεροπλάνο που θα είναι εύκολο στο χειρισμό
και ευχάριστο στην πτήση όσο το πρωτοποριακό A320 (το πρώτο
επιβατικό με σύστημα ηλεκτρονικού ελέγχου Fly-by-wire) που
συχρόνως θα μπορούσε να πετά χωρίς ενδιάμεσο σταθμό σε
αποστάσεις μισή φορά γύρω από τον πλανήτη_ λέει ο Πιέρ Μπο,
αντιπρόεδρος της κατασκευάστριας κοινοπραξίας και συνεχίζει:
_τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικά
και πιστεύουμε ότι ο πελάτης των αεροπορικών εταιριών που
είναι και ο τελικός κριτής θα μείνει απόλυτα ευχαριστημένος με
το αποτέλεσμα_. Το A340 παρ_ όλο το μέγεθός του -άνοιγμα
φτερών 60,3 μέτρα και μήκος 59,4 έως 63,5 μέτρα ανάλογα με την
έκδοση- δίνει την ίδια αίσθηση στο χειριστή με το κατά πολύ
μικρότερο A320 με το οποίο μοιράζεται και την ίδια διάταξη στο
πιλοτήριο. Το τετρακινητήριο A340 θα συμπληρωθεί σύντομα από
το δικινητήριο A330 με το οποίο θα διαθέτουν κοινή πτέρυγα και
άτρακτο της ίδιας διατομής. Έτσι ανάμεσα στα δύο διαφορετικά
μοντέλα και τις οκτώ μέχρι στιγμής εκδόσεις (δύο και για τη
μεταφορά φορτίου) η οικογένεια των επιβατικών αυτού του τύπου
θα έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει 265-375 επιβάτες σε
αποστάσεις από 8.500-14.500 χιλιόμετρα, καλύπτοντας τις
ανάγκες των περισσοτέρων αεροπορικών εταιριών. Είναι
χαρακτηριστικό ότι η κοινοπραξία Αίρμπας, που ξεκίνησε το
Δεκέμβριο του 1970 με τη συμμετοχή γαλλικών, γερμανικών και
άλλων ευρωπαϊκών εταιριών κατόρθωσε μέσα στις δύο δεκαετίες
που πέρασαν να αποκτήσει κυρίαρχη θέση στην παγκόσμια αγορά
ανάμεσα στις μεγάλες αμερικανικές εταιρίες κατασκευής
επιβατικών αεροσκαφών. Σήμερα η Αίρμπας διαθέτει πέντε
συνολικά μοντέλα και περισσοτέρες από 20 παραλλαγές σε
παραγωγή ή σε εξέλιξη, ενώ μελλοντικά σχεδιάζεται η εισαγωγή
και άλλων προηγμένων επιβατικών.
Το A330 θα διατίθεται με δυνατότητα επιλογής κινητήρων ανάμεσα
στους Τζένεραλ Ελέκτρικ CF6, Πρατ & Γουίτνεϊ PW4000 και Ρολς
Ρόις Τρεντ με ώση της τάξεως των 35.000 κιλών ο καθένας, ενώ
το A340 δοκιμάζεται ήδη με κινητήρες Τζένεραλ Ελέκτρικ CFM56,
ώσης 17.000 κιλών ο καθένας, ενώ μελλοντικά ένας άλλος
υποψήφιος κινητήρας είναι και ο αγγλοαμερικανικός IAE V2500.
Στην παρθενική του πτήση διαρκείας τεσσάρων και πλέον ωρών,
από την οποία είναι και η φωτογραφία, το αεροπλάνο έφτασε τα
0,82 Μαχ σε ύψος 40.000 ποδών. Το βάρος του A340 στην πρώτη
αυτή πτήση ξεπερνούσε στην απογείωση τους 200 τόννους, 21 από
αυτούς αποτελούν τον εξοπλισμό δοκιμών. Στους επόμενους
δεκατέσσερις μήνες, έξι συνολικά αεροπλάνα (τέσσερα A340-300
και δύο A340-200) θα συμπληρώσουν περισσότερες από 2.000 ώρες
πτητικών δοκιμών που σε συνδυασμό με τις χιλιάδες ώρες
στατικών δοκιμών που θα υποστούν πολλά από τα επιμέρους
τμήματα στο έδαφος εξασφαλίζουν την ομαλή και απροβλημάτιστη
εισαγωγή του αεροσκάφους σε υπηρεσία. H Αίρμπας υπολογίζει να
εξασφαλίσει πιστοποιητικό πλοϊμότητας από τη γαλλική υπηρεσία
πολιτικής αεροπορίας πριν από το τέλος του επόμενου χρόνου,
ενώ η πρώτη παράδοση ενός A340-200 στη γερμανική εταιρία
Λουφτχάνσα θα γίνει το 1993. Ένα μήνα αργότερα το πρώτο
A340-300 θα παραδοθεί στη θυγατρική της Αιρ Φρανς, UTA. Το
επιχειρησιακό A340-300 θα μπορεί να μεταφέρει 295 επιβάτες σε
αποστάσεις 13.200 χιλιομέτρων, ενώ το A340-200 θα μπορεί να
μεταφέρει 265 επιβάτες σε αποστάσεις 14.500 χιλιομέτρων.
Μέχρι στιγμής η Αίρμπας έχει εξασφαλίσει για τα A330/340, 253
παραγγελίες και 220 δεσμεύσεις από 32 συνολικά αεροπορικές
εταιρίες.
H ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΙΣΩ ΑΠΟ TA KOYTIA ΤΩΝ ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΩΝ
Τα σύγχρονα κουτιά των αναψυκτικών διαθέτουν πίσω τους
τεχνολογία πολύ υψηλότερη από την ταπεινή αποστολή που
εκτελούν. Τα κουτιά του μέλλοντος θα είναι ακόμη πιό
τεχνολογικά εξελιγμένα όπως φαίνεται από την έρευνα που
διεξάγει η αμερικανική εταιρία Αλκόα, μιά από τις μεγαλύτερες
κατασκευάστριες εταιρίες ειδών από αλουμίνιο στον κόσμο. Οι
ερευνητές ’ντριου Τράιζενσερ και Ρόμπερτ Ντικ, μηχανικοί
παραγωγής της Αλκόα, επιστράτευσαν στις έρευνές τους τη
βοήθεια ενός ηλεκτρονικού υπερ-υπολογιστή. H επιστήμη που
αφορά τις _ελαφρές κατασκευές_ έχει τις ρίζες της στην
τεχνολογία αεροπορικών κατασκευών. Σκοπός της είναι η ανάπτυξη
δομικών κατασκευών όπου η χρήση του ακριβού αλουμινίου είναι
περιορισμένη με τη μέγιστη όμως δυνατή αντοχή. Το κουτί ενός
αναψυκτικού είναι στην πραγματικότητα ένας μικροσκοπικός,
φορητός θάλαμος πίεσης που δέχεται πιέσεις 90 PSI, τρεις φορές
δηλαδή περισσότερο από αυτές που ασκούνται στο εσωτερικό ενός
ελαστικού αυτοκινήτου. Εάν κανείς προσθέσει σ_ αυτά τις
καταπονήσεις στη γραμμή παραγωγής, τη μεταφορά, διανομή και
κατανάλωση, είναι φανερό ότι τα κουτιά των αναψυκτικών είναι
μοναδικές θωρακισμένες κατασκευές.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1960 όταν εμφανίστηκαν τα πρώτα
κουτιά αναψυκτικών στις ΗΠΑ, θύμιζαν περισσότερο κονσέρβες
λαχανικών με κοφτερά χείλη και απρόσβλητα τοιχώματα. Το βάρος
τους όμως και το κόστος τους ήταν τις περισσότερες φορές
απαγορευτικό παρά το μεγάλο πλεονέκτημα των μη επιστρεφόμενων
μπουκαλιών.
Το σκηνικό άλλαξε με την πραγματική επανάσταση που έφερε η
εμφάνιση του αλουμινίου σαν κατασκευαστικού υλικού. Έτσι αντί
της έλασης και συγκόλλησης, τα νέα κουτιά χωρίς ραφή
κατασκευαζόντουσαν από τη συμπίεση δίσκων αλουμινίου σε
μήτρες. Στα τέλη της δεκαετίας του 1980 η κυριαρχία του
αλουμινίου ήταν αναμφισβήτητη, παρόλο τον ισχυρό συναγωνισμό
από το πλαστικό και την επανάκαμψη του γυαλιού. Στη Μεγάλη
Βρετανία, για παράδειγμα, το 1989 το 95% των 88 εκατομμυρίων
κουτιών αναψυκτικών και μπύρας που κατασκευάστηκαν ήταν από
αλουμίνιο. Είναι χαρακτηριστικο ότι ενώ τη δεκαετία του _70 το
πάχος των τοιχωμάτων των κουτιών ήταν 0,125 χιλιοστά, ενώ το
πάχος του υλικού στη βάση ξεπερνούσε τα 0,4 χιλιοστά. Οι
διαστάσεις αυτές άρχισαν σταδιακά να μειώνονται χάρις σε
έρευνες όπως αυτές της Αλκόα με σημαντική μείωση στην
κατανάλωση υλικού και ενέργειας για την κατασκευή αν λάβει
κανείς υπ_ όψη τον όγκο των κουτιών που κατασκευάζονται σε
ετήσια βάση σε όλες τις χώρες του κόσμου.
H εξέλιξη όμως ήταν αργή, δεδομένου ότι οι περισσότερες
έρευνες βασίζονταν πάνω στη δοκιμή και το πείραμα, κάτι που
προϋποθέτει την κατασκευή δοκιμίων και τη διεξαγωγή
καταστροφικών τεστ για να ελεγχθεί η αντοχή τους. Έτσι μιά νέα
σχεδίαση απαιτούσε πολλές φορές περισσότερο από ένα χρόνο. Για
να επιταχύνουν τα πράγματα οι Τράιζενσερ και Ντικ άρχισαν το
1974 να χρησιμοποιούν υπολογιστές για τη δημιουργία
μαθηματικών μοντέλων. Σύντομα όμως οι επιτραπέζιοι υπολογιστές
που χρησιμοποιούσαν δεν είχαν την απαιτούμενη υπολογιστική
ισχύ. Απλώς οι κατασκευάστριες εταιρίες δεν είχαν αρκετά
εξελιγμένα ερευνητικά κέντρα ώστε να προωθήσουν παρόμοια
ερευνητικά προγράμματα. Το 1987 η Αλκόα, σε συνεργασία με
επιστημονικά ιδρύματα του Πίτσμπουργκ, άρχισε να σχεδιάζει
κουτιά με τη βοήθεια ενός υπολογιστού Κρέι X-MP.
Σύντομα είχαν πλέον επικεντρώσει τις προσπάθειες σε ορισμένες
σχεδιάσεις και προσπαθούσαν πλέον να λύσουν μεμονωμένα
προβλήματα, όπως η αντοχή των τοιχωμάτων σε παραμορφώσεις που
αχρηστεύουν πολλά από τα κουτιά κατά τη διακίνηση, με τεράστιο
κόστος για τα καταστήματα πώλησης. Χαρακτηριστικό της προσοχής
που δίνεται στη σχεδίαση και τη λύση προβλημάτων είναι οι
φωτογραφίες που δημοσιεύουμε και που αναπαριστούν το
μαθηματικό μοντέλο της ανάπτυξης των φορτίων κατά την
κατάρρευση του κοιλώματος που υπάρχει στο κάτω μέρος των
κουτιών των αναψυκτικών, ένα φαινόμενο που εμφανίζεται σε
θερμά κλίματα. Οι χρωματιστές ζώνες αναπαριστούν τα
διαφορετικά φορτία στα 75 χιλιοστά του δευτερολέπτου που
διαρκεί το φαινόμενο.
ΑΠ_ TON ΚΟΣΜΟ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ
ΓΕΩΛΟΓΙΑ
-Το υψηλότερο όσο και διάσημο βουνό της Νέας Ζηλανδίας, το
όρος Κουκ, είναι εδώ και μερικές εβδομάδες χαμηλότερο κατά
μερικές δεκάδες μέτρα όταν η κορυφή του κατέρρευσε ξαφνικά
παρασύροντας στις πλαγιές ένα εκατομμύριο περίπου κυβικά μέτρα
βράχων και χώματος. H κατολίσθηση, σύμφωνα με τους γεωλόγους,
οφείλεται στη συσσώρευση υπερβολικής ποσότητας πάγου στην
κορυφή τον περασμένο χειμώνα και όχι σε σεισμική ή άλλη
γεωδυναμική δραστηριότητα. Το όρος Κουκ, ένα από τα υψηλότερα
του νοτίου ημισφαιρίου και εξαιρετικά δημοφιλές σε ορειβάτες
σε όλον τον κόσμο, παραμένει ασταθές και απαγορεύεται η
πρόσβαση σ_ αυτό.
IATPIKH
-H θνησιμότητα εγκύων γυναικών κατά τη διάρκεια της
εγκυμοσύνης ή της γέννας εξακολουθεί να βρίσκεται σε υψηλά
επίπεδα σε πολλές περιοχές του κόσμου. Το θλιβερά υψηλότερο
ποσοστό εμφανίζεται στην Αφρική, όπου μία σε κάθε 21 γυναίκες
σε εγκυμοσύνη πεθαίνει λόγω μολύνσεων ή επιπλοκών. Το ίδιο
ποσοστό στην Ασία είναι 1:54, ενώ στην Λατινική Αμερική
σημειώνεται ένας θάνατος σε κάθε 73 περιπτώσεις εγκύων
γυναικών. Σε αντιδιαστολή με τα τρομακτικά αυτά ποσοστά στην
Δυτική Ευρώπη σημειώνεται ένας μόλις θάνατος κάθε 10.000
περιπτώσεις, ενώ τα ποσοστά είναι ακόμη χαμηλότερα σε πολλές
χώρες. Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι στην Αφρική
η βελτίωση υπήρξε μόλις 5% μέσα στην πενταετία 1983-88,
σημαντικά μικρότερη από την προβλεπόμενη από μεγάλους διεθνείς
οργανισμούς υγείας.
ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑ
-H ΝΑΣΑ βάφει τα αεροπλάνα της ροζ σε μιά προσπάθεια να
κατανοήσει καλύτερα τη μηχανική της πτήσης. H βαφή που είναι
ευαίσθητη στις αλλαγές της πίεσης μπορεί να επισημάνει
περιοχές όπου αναπτύσσονται υψηλά αεροδυναμικά φορτία. H
παραδοσιακή μέθοδος συνίσταται στο να γίνουν στην πτέρυγα και
την άτρακτο του σκάφους πολλές εκατοντάδες οπές, στο βάθος των
οποίων τοποθετούνται αισθητήρες.
H ειδική βαφή της ΝΑΣΑ επιστρώνεται σε τέσσερα διαφορετικά
στρώματα μέσα σ_ αυτές τις οπές. Το ενεργό στρώμα περιέχει
οργανικά μόρια με τη φυσική ιδιότητα του φθορισμού όταν
προσπίπτει επάνω τους υπεριώδες φως. H ικανότητά τους αυτή
περιορίζεται από την απορρόφηση οξυγόνου που εξαρτάται απ_
ευθείας από την πίεση του ρεύματος αέρα που εξασκείται στο
σημείο εκείνο. Τα συμπτώματα αυτά δεν είναι μόνιμα, έτσι
μπορεί να εντοπιστεί και η αυξομείωση της πίεσης κατά τη
διάρκεια των δοκιμών. Το μειονέκτημα είναι ότι επειδή το φως
που απαιτείται για την ενεργοποίηση της βαφής είναι υπεριώδες,
η χρήση της μεθόδου περιορίζεται σε αεροδυναμικές σήραγγες.
-Ένας Σουηδός εφευρέτης παρουσίασε μια αυτοπροωθούμενη σφαίρα
που όταν την κυλάς στο πάτωμα φαίνεται να διαθέτει νοημοσύνη
και να αλλάζει κατεύθυνση, στρίβοντας στις γωνίες και
σταματώντας πριν από εμπόδια. Στην πραγματικότητα, στο
εσωτερικό της σφαίρας υπάρχει ένας κινητήρας που οδηγεί
διαφορικά δύο ταινίες. Αυτές παίζουν το ρόλο ερπυστριών ενός
_μικροσκοπικού τανκ_ και βρίσκονται πάντοτε σε επαφή με την
εσωτερική επιφάνεια της σφαίρας. Ένας μηχανισμός τηλεχειρισμού
που ενεργοποιεί τον κινητήρα μπορεί να ελέγξει την τροχιά
κίνησης και να κάνει τη σφαίρα να υπακούει στις εντολές μας.
Εκτός από παιγνίδι η εφεύρεση αυτή προορίζεται και για τη
μετακίνηση μικροαντικειμένων, όπου οι σφαίρες θα παίζουν το
ρόλο τροχών.
ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ
-Τεχνοοικολόγοι στη M. Βρετανία παρουσίασαν το Φεβρουάριο ένα
νέο φιαλίδιο αεροζόλ που είναι απόλυτα φιλικό προς το
περιβάλλον και δεν βλάπτει το όζον αφού δεν περιέχει σαν
προωθητικό αέριο χλωριοφθοράνθρακες. Το περιεχόμενο του
δοχείου βρίσκεται μέσα σε έναν ελαστικό θύλακα που συμπιέζεται
από διοξείδιο του άνθρακα. Το προωθητικό αέριο βρίσκεται
παγιδευμένο μέσα σε ένα πολυμερικό σφουγγάρι στη βάση του
φιαλιδίου και απελευθερώνεται σταδιακά όταν πιέζουμε τη
βαλβίδα και μεταβάλουμε την εσωτερική πίεση. Το προωθητικό
όμως παραμένει πάντα μέσα στο δοχείο και μετά την εξάντληση
του προϊόντος έχουμε ένα μπουκάλι γεμάτο με διοξείδιο του
άνθρακα που ακόμη και αν διαρρεύσει στην ατμόσφαιρα δεν είναι
βλαβερό.
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
-H καταστροφή των δασών και η αύξηση της γεωργικής γης έχει
άμεση σχέση με τη σταδιακή προς το θερμότερο αλλαγή του
κλίματος του πλανήτη όπως υποστηρίζει Αμερικανός καθηγητής του
πολιτειακού πανεπιστημίου της Αριζόνα. Από παρατηρήσεις που
έκανε σε μετεωρολογικά αρχεία 120 σταθμών ανάμεσα στα
γεωγραφικά πλάτη 10ψ έως και 50ψ βόρεια και με βάση ειδικούς
χάρτες των Ηνωμένων Εθνών για την καταστροφή των δασών
διαπίστωσε ότι η μέση ετήσια θερμοκρασία σε περιοχές με μεγάλη
καταστροφή ήταν κατά 1,23 βαθμούς Κελσίου υψηλότερη από ότι το
1901 και 100 φορές μεγαλύτερη από αυτήν παρθένων περιοχών στα
ίδια γεωγραφικά πλάτη. Αρχικά η ετήσια άνοδος που οφείλεται
στην εξαφάνιση των δασών είχε υπολογιστεί σε 0,005 βαθμούς
Κελσίου το χρόνο, αλλά νεώτερα στοιχεία αποδεικνύουν ότι η
άνοδος αυτή έχει επιταχυνθεί σε 0,013 βαθμούς και αυξάνεται
συνεχώς. O Αμερικανός καθηγητής παραδέχεται πάντως ότι η
καταστροφή των δασών είναι σημαντικός παράγων στη μεταβολή του
κλίματος σε 15% της γήινης επιφάνειας.
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
-H επόμενη γενιά επιπέδων οθονών τηλεοράσεων μπορεί να
προέρχεται από χημικά εργαστήρια όπου οι επιφάνειές τους θα
καλλιεργούνται οργανικά. Μιά ομάδα επιστημόνων στην Αυστρία
ανακάλυψε πρόσφατα ότι μπορούσαν να πετύχουν αποτελέσματα
ανάλογα των κλασικών φωτοδιόδων με LED κατασκευασμένα από
οργανικά πολυμερή. Οι φωτοδίοδοι (LED) είναι οι βασικές
δομικές μονάδες των επιπέδων οθονών τηλεόρασης που έχουν ήδη
κάνει την εμφάνισή τους σε μικρό μέγεθος (TV τσέπης) Κλασικές
φωτοδίοδοι κατασκευάζονται από μη οργανικά υλικά με μεθόδους
ανάλογες της κατασκευής μικροτσίπ. Οι οργανικές φωτοδίοδοι θα
είναι δυνατόν να κατασκευαστούν φτηνότερα, θα έχουν μεγαλύτερη
αντοχή και καλύτερη απόδοση εφόσον ο τρόπος κατασκευής τους
είναι περισσότερο ελεγχόμενος.
ΦΥΣΙΚΗ
-’ρχισε στην Ιαπωνία στην αρχή του χρόνου η κατασκευή του
μεγαλύτερου ανιχνευτή Τσερένκοφ που υπάρχει στον πλανήτη.
Πρόκειται για μιά γιγάντια δεξαμενή νερού που προορίζεται να
ανιχνεύει νετρίνα που προσπίπτουν στην επιφάνεια της Γης από
το διάστημα. H δεξαμενή που περιέχει 50.000 γαλόνια
υπερ-καθαρού νερού βρίσκεται στο βάθος ενός εγκαταλελειμμένου
ορυχείου, 240 χιλιόμετρα δυτικά του Τόκιο. Μετά την ολοκλήρωση
της κατασκευής της που υπολογίζεται να διαρκέσει πέντε περίπου
χρόνια η δεξαμενή θα είναι ικανή να επισημάνει τη μοναδική και
εξαιρετικά σπάνια στιγμή που ένα μη φορτισμένο σωματίδιο
γνωστό σαν νετρίνο θα διαπεράσει την οροφή του ορυχείου και
εισχωρήσει στο νερό. Κατά τη διάρκεια της κίνησής του αυτής θα
εκλυθεί ένα απειροελάχιστο ποσοστό ενέργειας Τσερένκοφ στη
μορφή απαλού γαλανού φωτός που ελπίζεται ότι θα συλλάβουν
11.200 φωτοπολλαπλασιαστές τοποθετημένους στα τοιχώματα της
δεξαμενής. Αν και η ύπαρξη των νετρίνων που προέρχονται από
την περαιτέρω διάσπαση των υποατομικών σωματιδίων είναι
θεωρητικά αποδεδειγμένη, δεν έχει γίνει ακόμη δυνατή η
πειραματική τους επισήμανση. Έτσι η στιγμή θα είναι μοναδική
και θα αποτελέσει το επιστέγασμα των προσπαθειών πολλών
επιστημόνων.