Fiat Tempra SW 4x4 & Panda 4x4 Country Club
O μεγαλύτερος κινητήρας Fire των 1100 κ.εκ. είναι πιό κατάλληλος γιά το τετρακίνητο Πάντα, που προορίζεται και γιά χρήση σε δύσκολα εδάφη.
Με δύο διαμετρικά αντίθετα αυτοκίνητα η Φίατ καλύπτει τις
ανάγκες εκείνων που χρειάζονται ένα αυτοκίνητο-εργαλείο με
δυνατότητες τετρακίνησης, γιά να μπορούν να κινούνται εύκολα
και με ασφάλεια κάτω και από τις πιό δύσκολες καιρικές
συνθήκες.
Κείμενο
και φωτογραφίες: Πάνος Φιλιππακόπουλος
TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ χρόνια αναπτύσσεται στην Ευρώπη μιά κατηγορία
_οικογενειακών_ τετρακίνητων αυτοκινήτων στα οποία η μετάδοση
της κίνησης σε όλους τους τροχούς χρησιμοποιείται περισσότερο
γι_ ασφαλή κίνηση στις δύσκολες χειμωνιάτικες συνθήκες παρά
γιά σπορ οδήγηση ή γιά κίνηση εκτός δρόμου. Βεβαίως ένα
σύστημα τετρακίνησης προσφέρει και αρκετές δυνατότητες γιά
κίνηση έξω από την άσφαλτο, στο χώμα, στη λάσπη ή στο χιόνι,
αν όμως δεν είναι τοποθετημένο σε ένα αυτοκίνητο τύπου _τζιπ_
οι δυνατότητες αυτές δεν είναι τέτοιες που να μπορούμε να
μιλάμε γιά πραγματικό εκτός δρόμου.
Τα αυτοκίνητα αυτά λοιπόν χρησιμοποιούνται ανάλογα με τον τόπο
κατοικίας του ιδιοκτήτη τους, είτε γιά τις μετακινήσεις της
οικογένειας -γι_ αυτό και συχνά είναι _στέσιον_- είτε σαν
δεύτερα αυτοκίνητα _αναψυχής_, γιά τις εκδρομές στα χιόνια ή
σε δύσκολα εδάφη. Έχοντας σαν στόχο και τις δύο αυτές
κατηγορίες η Φίατ παρουσίασε στις αρχές Απριλίου στον
ευρωπαϊκό Τύπο δύο τετρακίνητα αυτοκίνητα ταυτόχρονα, το
2λιτρο Τέμπρα Στέσιον 4x4 και το Πάντα Κάουντρι Κλαμπ, με
κινητήρα Fire 1100 κ.εκ., που αναμένεται ότι σταδιακά θα γίνει
ο μοναδικός κινητήρας γιά το Πάντα 4x4, αντικαθιστώντας το
μικρότερο κινητήρα του ενός λίτρου. Μιά παρουσίαση που έγινε
κάτω από ιδανικές συνθήκες γιά τη δοκιμή τέτοιων αυτοκινήτων,
σε υψόμετρο μέχρι 2000 μ. στις ιταλικές ’λπεις με συνεχή βροχή
στα χαμηλότερα υψόμετρα και χιόνι στα ψηλότερα.
Ξεκινώντας από το Τέμπρα που είναι και το περισσότερο
ενδιαφέρον από τεχνικής πλευράς πρέπει να πούμε ότι το
λιγότερο ενδιαφέρον μέρος του είναι ο κινητήρας, που δεν είναι
παρά ο γνωστός 8βάλβιδος 2λιτρος κινητήρας που χρησιμοποιείται
και σε άλλα αυτοκίνητα της Φίατ και αποδίδει 115 ίππους στις
5750 σ.α.λ. και ροπή 16,2 Kg.m στις 3300 σ.α.λ. Ένας
κινητήρας που δεν κάνει και πολύ γρήγορο το βαρύ αυτοκίνητο
των 1380 κιλών, δίνοντάς του απλώς αξιοπρεπείς (και ασφαλείς)
επιδόσεις, ανάλογες μ_ αυτές που θα είχε ένα μικρομεσαίο
οικογενειακό 1400 κ.εκ. Και ανάλογη είναι και η αίσθηση που
σου δίνει στο δρόμο, παρά την όχι κακή ελαστικότητα του
κινητήρα του, που δεν είναι όμως επαρκής γιά να σου δώσει την
αίσθηση ότι οδηγείς ένα ιταλικό δίλιτρο αυτοκίνητο. H θέση της
Φίατ είναι ξεκάθαρη σ_ αυτό το θέμα: η πρόθεσή της δεν ήταν να
κάνει το αυτοκίνητο γρήγορο αλλά να του δώσει όσο το δυνατόν
πιό _οικογενειακό_ χαρακτήρα. H χρησιμοποίηση ενός _ήρεμου_
2λιτρου κινητήρα λοιπόν, που στην Ευρώπη δεν τιμωρείται
φορολογικά έγινε γιά να γίνει ευκολότερη η οδήγηση του
αυτοκινήτου χωρίς πολλές αλλαγές ταχυτήτων παρά γιά την
επίτευξη γρήγορων επιδόσεων που ούτως ή άλλως δεν ταιριάζουν
στο χαρακτήρα του. Μιά νοοτροπία δηλαδή που ταιριάζει
περισσότερο προς τη γερμανική και ενισχύεται από το γεγονός
ότι οι Γερμανοί ανταγωνιστές του αυτοκινήτου είναι εξίσου αν
όχι περισότερο αργοί. Προσωπική μας άποψη αν και κατανοούμε
αυτήν τη νοοτροπία γιά τέτοιου είδους αυτοκίνητα είναι ότι δεν
θα έβλαπτε αν υπήρχαν 10 ίπποι και λίγη ροπή παραπάνω που
χωρίς να κάνουν το αυτοκίνητο πραγματικά γρήγορο θα το
ξεχώριζαν τουλάχιστον από τα μικρότερα Τέμπρα από τα οποία
ούτως ή άλλως έχει και υψηλότερη τιμή. Τώρα τα πράγματα είναι
λίγο οριακά και αν και μπορείς να προσπεράσεις με ασφάλεια σε
ανηφορικές ορεινές διαδρομές αναγκάζεσαι να καταφεύγεις
αρκετές φορές στη δεύτερη ταχύτητα, και σε _φουρκέτες_ ακόμα
και στην πρώτη. Πολύ περισσότερο μάλιστα όταν βρίσκεσαι σε
τόσο μεγάλα υψόμετρα σαν αυτά της διαδρομής μας όπου η ισχύς
του κινητήρα μειώνεται κατά 15%.
Εν πάση περιπτώσει αυτή είναι η πραγματικότητα γιά τον
κινητήρα και ας δούμε τί ακριβώς συμβαίνει με τα υπόλοιπα
μηχανικά μέρη. Οι αναρτήσεις δεν διαφέρουν σε αρχιτεκτονική
από αυτές των υπόλοιπων Τέμπρα διαθέτοντας γόνατα Μακφέρσον
μπροστά και υστερούντες βραχίονες πίσω με λίγο σκληρότερα
ελατήρια βέβαια γιά να μπορεί το αυτοκίνητο να ανταποκριθεί
καλύτερα στις ανάγκες κίνησης και έξω από τους ασφάλτινους
δρόμους. Αυτό που διαφέρει σημαντικά είναι το σύστημα
μετάδοσης, που είναι ένα αρκετά εξελιγμένο σύστημα
τετρακίνησης. H μετάδοση της ροπής γίνεται συνεχώς και στους 4
τροχούς μέσω ενός κεντρικού επικυκλικού διαφορικού, που
μεταδίδει το 56% της ροπής στους μπροστινούς τροχούς και το
44% στους πίσω.
Γιά να επιτυγχάνεται όμως η καλύτερη δυνατή εκμετάλλευσή της
κάτω από όλες τις συνθήκες, το κεντρικό διαφορικό διαθέτει κι
ένα σύστημα περιορισμού της ολίσθησης μεταξύ των αξόνων με
συνεκτικό συμπλέκτη τύπου Φέργκιουσον. Έτσι ώστε όταν το ένα
ζεύγος τροχών πέφτει πάνω σε κάποια επιφάνεια με πολύ μικρό
συντελεστή τριβής να μεταδίδεται το μεγαλύτερο μέρος της ροπής
στο άλλο ώστε να αποφεύγονται τα άσκοπα _σπιναρίσματα_ και να
υπάρχει κάθε φορά η καλύτερη δυνατή ελκτική πρόσφυση. Ακόμα
και σ_ αυτήν την περίπτωση όμως, υπάρχει η πιθανότητα να
κολλήσει το αυτοκίνητο στο χιόνι ή τη λάσπη αν τύχει να βρεθεί
με μεγάλη κλίση προς το πλάι, οπότε μπορεί και οι δύο τροχοί
της μιάς πλευράς να βρεθούν με ελάχιστη πρόσφυση και ν_
αρχίσουν να περιστρέφονται _τρελά_. Γι_ αυτόν ακριβώς το λόγο
το Τέμπρα έχει τη δυνατότητα μπλοκαρίσματος του πίσω
διαφορικού από τον οδηγό με το πάτημα ενός κουμπιού. Μόλις το
αυτοκίνητο ξεκολλήσει και η ταχύτητά του ξεπεράσει τα 25
χλμ./ώρα το μπλοκάρισμα του διαφορικού διακόπτεται αυτόματα.
Έτσι τελικά το τετρακίνητο Τέμπρα μπορεί να ξεπεράσει πολύ
δύσκολες καταστάσεις και να κινηθεί σε εδάφη όπου ένα
συμβατικό αυτοκίνητο δεν μπορεί να κάνει ούτε ένα μέτρο.
Πολύ εξελιγμένο είναι και το σύστημα των φρένων του
αυτοκινήτου που διαθέτει αεριζόμενους δίσκους εμπρός και
απλούς δίσκους πίσω με ένα ιδιαίτερα προηγμένο σύτημα ABS 4
δρόμων με 6 αισθητές. Σ_ αυτό, εκτός από τους 4 αισθητές που
τοποθετούνται στους τροχούς υπάρχει κι ένα εγκάρσιο κι ένα
διαμήκες επιταχυνσιόμετρο, που εξασφαλίζουν τον καλύτερο
δυνατό συνδυασμό φρεναρίσματος και διατήρησης του ελέγχου του
αυτοκινήτου. Γιά παράδειγμα, το εγκάρσιο επιταχυνσιόμετρο
χρησιμοποιείται από το σύστημα κατά το φρενάρισμα πάνω στις
στροφές, οπότε _δείχνει_ στην ηλεκτρονική μονάδα ελέγχου του
συστήματος ότι το αυτοκίνητο στρίβει κι επομένως δεν τίθεται
θέμα μείωσης της _ροπής περιστροφής_ από το φρενάρισμα. Αλλά
απλώς ρύθμισης της κατανομής της δύναμης φρεναρίσματος μεταξύ
του εμπρός εσωτερικού (σε σχέση με τη στροφή) τροχού, που
τείνει να μπλοκάρει ευκολότερα, και του εμπρός εξωτερικού, που
έχει καλύτερη πρόσφυση και μπλοκάρει δυσκολότερα. Ανάλογη
είναι και η χρησιμότητα του διαμήκους επιταχυνσιόμετρου.
Στην πράξη η χρησιμοποίηση του Τέμπρα στους δρόμους των
ιταλικών ’λπεων κάτω από συνεχή βροχή ή χιόνι, επιβεβαίωσε τη
χρησιμότητα αυτών των συστημάτων κάτω από τέτοιες καιρικές
συνθήκες. Το αυτοκίνητο έστριβε πάντα σαν τραίνο και ενέπνεε
ένα ισχυρό αίσθημα ασφάλειας καθώς ήταν πάντα υπό έλεγχο
στρίβοντας όπως θέλαμε να στρίψουμε και φρενάροντας όταν
θέλαμε να φρενάρουμε. Και βέβαια, όταν χρειάστηκε κάποια
στιγμή να κινηθούμε μέσα σε χιόνι ύψους μέχρι και 30 εκατοστών
γιά να το φωτογραφίσουμε, κινήθηκε με χαρακτηριστική άνεση,
εύκολα ελεγχόμενο και χωρίς να κινδυνέψει ούτε μία στιγμή να
κολλήσει.
Να πούμε τέλος ότι κατά τ_ άλλα το αυτοκίνητο είναι ένα Τέμπρα
Στέσιον με τους γνωστούς καλούς χώρους (λόγω της τετρακίνησης
χάνεται από το χώρο αποσκευών μόνον ο χώρος της ρεζέρβας, που
δεν τοποθετείται πλέον στο δάπεδο αλλά στο πλάι), το οποίο επί
πλέον είναι πολύ καλά εξοπλισμένο. Αν αποδειχθεί και αξιόπιστο
θα είναι ένα ιδανικό οικογενειακό αυτοκίνητο γιά τους
ευρωπαίους που θέλουν να κινούνται άνετα και με ασφάλεια κάτω
από όλες τις καιρικές συνθήκες. Στην Ελλάδα βεβαίως ο δίλιτρος
κινητήρας θα κάνει μάλλον απαγορευτική την τιμή του. H μόνη
λύση είναι να χρησιμοποιήσει η Φίατ τον κινητήρα των 1800
κ.εκ. που διαθέτει το γκρουπ, ο οποίος δεν πρόκειται να
επηρεάσει σημαντικά τις επιδόσεις αλλά σίγουρα θα ρίξει πολύ
την τελική τιμή. Και είναι κάτι που αξίζει να γίνει γιατί το
αυτοκίνητο είναι καλό και σίγουρα προσφέρει πολύ περισσότερα
από το προσθιοκίνητο Τέμπρα στέσιον.
Όσον αφορά το Πάντα, δεν πρόκειται γιά πραγματικά καινούργιο
μοντέλο, αφού το μόνο που άλλαξε σ_ αυτό είναι η χρησιμοποίηση
του ήδη υπάρχοντος κινητήρα Fire των 1108 κ.εκ., που αποδίδει
51 ίππους στις 5250 σ.α.λ. και ροπή 8,7 Kg.m στις 3000 σ.α.λ.
Έτσι τώρα υπάρχει περισσότερη διαθέσιμη δύναμη σε σχέση με την
έκδοση με το μικρό κινητήρα, κάτι που είναι χρήσιμο γιά ένα
αυτοκίνητο, έστω και μικρό, το οποίο προορίζεται γιά χρήση και
εκτός δρόμου. Κατά τ_ άλλα, το σύστημα τετρακίνησης του Πάντα
είναι πολύ απλό, με το αυτοκίνητο να είναι υπό κανονικές
συνθήκες προσθιοκίνητο και να εμπλέκεται η τετρακίνηση με το
τράβηγμα ενός μοχλού μόνον όταν χρειάζεται αυτό να κινηθεί σε
ολισθηρές επιφάνειες. Δεν είναι δηλαδή ένα σύστημα
τετρακίνησης που μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στο στεγνό αλλά
υπάρχει αποκλειστικά γιά δύσκολες καταστάσεις.
Παρ_ όλα αυτά το τετρακίνητο Πάντα μπορεί να κινηθεί σε πολύ
δύσκολες επιφάνειες, με πολύ χιόνι και λάσπη και μεγάλες
κλίσεις και το μόνο που χρειάζεται να προσέχει κανείς είναι να
μη γείρει υπερβολικά προς το πλάι, οπότε υπάρχει η περίπτωση
να κολλήσει λόγω της απουσίας κάποιου μπλοκέ διαφορικού. Σε
όλες τις άλλες περιπτώσεις το Πάντα θα τον βγάλει
ασπροπρόσωπο, γεγονός που το κάνει ιδανικό σαν ένα φτηνό
δεύτερο (ή και πρώτο γιά ένα νέο) αυτοκίνητο γιά όσους ζουν σε
μέρη όπου το χειμώνα οι εξωτερικές συνθήκες είναι πολύ
δύσκολες ή συνηθίζουν τις εκδρομές στη φύση. Με την προϋπόθεση
φυσικά ότι θα το πάρουν απόφαση πως θα έχουν πολύ αργές
επιδόσεις και θα κινούνται με την ανάλογη προσοχή.
Γεγονός είναι, ότι με τα δύο τετρακίνητα αυτοκίνητά της, που
βρίσκονται σε εκ διαμέτρου αντίθετες κατηγορίες, η Φίατ
καλύπτει τις ανάγκες όλων σχεδόν όσων χρειάζονται ένα
τετρακίνητο αυτοκίνητο σαν πρώτο ή σαν δεύτερο, άσχετα με τις
οικονομικές τους δυνατότητες. Είναι προφανές ότι το φτηνότερο
αυτοκίνητο έχει και πιό περιορισμένες δυνατότητες αλλά αυτό
είναι γενικός κανόνας στην αυτοκινητοβιομηχανία. Εκείνο που
έχει σημασία είναι όμως ότι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο
δίνεται η δυνατότητα σε όλους να καλύψουν τις μεταφορικές τους
ανάγκες. Κι αυτό είναι το μυστικό της τεράστιας επιτυχίας του
επιβατικού αυτοκινήτου στον αιώνα μας και της αναγωγής του σε
βασικό εργαλείο της καθημερινής ζωής των ανθρώπων._Π.Φ.