4 troxoi website home 4 troxoi forum

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΣΗΣ, ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ 4ΤΡΟΧΟΙ

Φέρντιναντ Πίχ


ΦΕΡΝΤΙΝΑΝΤ ΠΙΧ

«Ορθολογισμός ενάντια στον κίνδυνο»

O άνδρας: Φέρντιναντ Πιχ, ετών 56.
Πρόεδρος της V.A.G.
Γεννήθηκε στη Βιέννη και σπούδασε μηχανολογία στη Ζυρίχη. Στην Πόρσε
πρωτοπήγε το 1963 για να γίνει τεχνικός διευθυντής το 1971. Ένα χρόνο
αργότερα «μετακόμισε» στη τεχνική διεύθυνση της Αουντι-ΝSU, όπου πήρε τη
θέση του αντιπροέδρου το 1983 και έγινε πρόεδρος το 1988.
Είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Βολκσβάγκεν από τις 10 Απριλίου
του 1992. Την 1η Ιανουαρίου του 1993 ανέλαβε τα καθήκοντα του προέδρου της
εταιρίας.

H εταιρία: Volkswagen A.G.
Περιλαμβάνονται: VW, Audi, Seat και Skoda.

ΠΩΛΗΣΕΙΣ
1992, κύκλος εργασιών: 85,4 δισεκατομμύρια μάρκα (53,2 για την VW).
1992, παραγωγή: 3.499.000 οχήματα (1.657.000 για την VW).

1992, κέρδη
147 εκατομμύρια μάρκα, πτώση κατά 86,8% (132 εκατομμύρια για την VW).

1992, προσωπικό
273.000 άτομα (122.700 για την VW).

O ΦΕΡΝΤΙΝΑΝΤ Πιχ είναι εγγονός του ανθρώπου που δημιούργησε το «Σκαθάρι»,
δηλαδή του καθηγητή Πόρσε και κατέχει το 11% των μετοχών της Πόρσε A.G. Για
να διαδεχθεί τον Καρλ Χαν στην ηγεσία της VW έδωσε σκληρή μάχη με τον
Ντάνιελ Γκούντεβερτ.
Γιατί επέμεινε τόσο πολύ;
«Δεν μπορώ να αποδεχθώ με κανέναν τρόπο την καταστροφή όλων όσων
δημιούργησε η οικογένειά μου σε τρεις γενιές εξαιτίας της επιθετικότητας
των Ιαπώνων. Δεν θέλω να συμβεί στην Ευρώπη ότι συνέβη στις Η.Π.Α.»

Μια τόσο αντιαπωνική δήλωση μάλλον δεν αναμενόταν από τον πρόεδρο της VW...
«Κοιτάξτε. Επισκέφθηκα την Ιαπωνία 40 φορές τα τελευταία 18 χρόνια. Αν
έχεις κάποιον εχθρό πρέπει να τον γνωρίζεις πολύ καλά.»

Ισχυρίζεστε ότι αναλάβατε την VW γιατί φοβάστε ότι οι Ιάπωνες θα
επικρατήσουν στην Ευρώπη.
«Δεν το φοβάμαι απλώς. Αυτή τη στιγμή πρέπει να δοθεί μάχη για να αποτραπεί
αυτή η εξέλιξη. Όταν ήμουν πρόεδρος στην Αουντι, δεν είχα τις δυνατότητες
να πραγματοποιήσω μια τέτοια μάχη. H ομάδα μας είναι αυτή τη στιγμή έτοιμη
να προχωρήσει ορθολογιστικά. Έχουμε ένα στόχο που είναι οι Ιάπωνες
κατασκευαστές. Εάν καταφέρουν να καταστρέψουν την VW και την Μερτσέντες
-δύο μεγάλα σύμβολα- θα επικρατήσουν στην Ευρώπη.»

Ποιά από τις δύο βρίσκεται σε πιο δύσκολη θέση;
«Το ίδιο και οι δύο.»

Νομίζετε ότι οι άνθρωποι της Μερτσέντες συμμερίζονται την άποψή σας;
«Ελπίζω ότι δεν έχουν καθυστερήσει σημαντικά. Μαθαίνουν γρήγορα...»

Μιλάτε για τον Χέλμουτ Βέρνερ, το νέο πρόεδρο;
«Ναι. Είναι πολύ καλός γνώστης της αγοράς...»

Νομίζετε ότι προσπαθούν όσο και εσείς;
«Έχω την εντύπωση ότι εδώ ίσως να βρίσκεται η διαφορά μας, δηλαδή στις
ενέργειες που γίνονται εκ των έσω...»

Εσείς λοιπόν τι κάνετε;
«Οργανωνόμαστε σε ορθολογιστική βάση.»

Απολύσατε 35.000 ανθρώπους φέτος και συνολικά 273.000 σε επτά χρόνια. Από
την VW μόνο, έφυγαν 12.500 υπάλληλοι τα τελευταία δύο χρόνια. Ελπίζετε στη
μείωση του κόστους...
«Δεν ελπίζουμε απλώς, το έχουμε επιτύχει. Πριν ακόμη συνεργαστούμε με τον
Ιγνάθιο Λόπεθ, είχαμε βελτίωση κατά 5,7% στο λειτουργικό κόστος αυτό το
χρόνο.»

Τι ελπίζετε ότι θα κερδίσετε από τη συνεργασία σας με τον Λόπεθ;
«Περισσότερα. Ακόμη λίγα παραπάνω. Συγκεκριμένα θα προσπαθήσουμε πιο πολύ
στην εσωτερική οργάνωση και λιγότερο στους προμηθευτές. Αν και δεν μπορεί
να μας υποσχεθεί συγκεκριμένα νούμερα, υπολογίζουμε ότι θα επιτύχουμε μια
συνολική μείωση των εξόδων της τάξεως των 8,7 δισεκατομ. μάρκων αυτό το
χρόνο.»

Πιστεύετε πραγματικά ότι θα καταφέρετε να ανακάμψετε, από το μέσον της
χρονιάς, μετά τη μεγάλη ζημιά του 1992 που συνεχίστηκε και στις αρχές του
1993;
«Ναι, αν η αγορά δεν χειροτερέψει ακόμη περισσότερο.»

Τι περιμένετε να συμβεί;
«Νομίζω ότι η ευρωπαϊκή αγορά θα παρουσιάσει πτώση της τάξεως του 20% αυτό
το χρόνο και 10% τον επόμενο. Το τέλος της ύφεσης θα ξεκινήσει στα τέλη του
1994. Πρέπει να βελτιώσουμε τη θέση μας στην αγορά κατά 20% μέσα στη
χρονιά. Σκεφθείτε ότι το εργοστάσιό μας στο Βόλφσμπουργκ πρέπει να
λειτουργήσει στο 104% των παραγωγικών δυνατοτήτων του για να έχει
εξισορρόπιση εσόδων και εξόδων, τη στιγμή που παράγει το 60% των
αυτοκινήτων μας! O στόχος μας για όλο το γκρουπ είναι να έχουμε σημείο
ισορροπίας στο 80% της παραγωγικής μας δυνατότητας και, σε μια πενταετία,
να κατέβουμε στο 70%. Μερικά εργοστάσια είναι πιο αποδοτικά. Για παράδειγμα
η Αουντι έχει σημείο ισορροπίας στο 67 με 68% ήδη. Χάνουμε πολλά λεφτά στην
VW, και λιγότερα στην Σέατ και την Αουντι. H Σκόντα είναι η μόνη από τις
εταιρίες του γκρουπ που παράγει αυτοκίνητα με ιαπωνικό κόστος.»

Αισθάνεστε υπεύθυνος, κατά κάποιον τρόπο, για τα παρόντα προβλήματα της
Αουντι;
«Ναι, αλλά δεν είναι ακριβώς έτσι. H Αουντι υποφέρει εξαιτίας της άσχημης
κατάστασης στην οποία βρίσκεται η αγορά των αυτοκινήτων πολυτελείας.»

Επιστρέφοντας στην VW, θα μειώσετε το προσωπικό, μειώνοντας ταυτόχρονα και
το λειτουργικό κόστος...
«...και κάνοντας ακόμη πιο ποιοτικά τα αυτοκίνητα που κατασκευάζουμε. Ίσως
να μην γίνουμε ποτέ φθηνότεροι από τους Ιάπωνες, αλλά οι πελάτες μας
σίγουρα θα μας προτιμούν.»

Για ποιό λόγο πολλοί ισχυρίζονται ότι η VW πρέπει να ακολουθήσει το
παράδειγμα της Ρενό;
«Στην Ρενό έγινε εξαιρετική δουλειά. Μετά τη μεγάλη κρίση του 1984-85, η
Ρενό αναδιοργανώθηκε πλήρως. Πιστεύω ότι οι Γάλλοι έκαναν τη καλύτερη
δουλειά απ? όλους τους Ευρωπαίους κατασκευαστές.»

Και η GM;
«Μα ναι... ξέχασα τελείως αυτό το όνομα! Ας μιλήσουμε σοβαρά... Πολύ καλή
δουλειά, αλλά δε νομίζω ότι είναι καλύτερη από αυτή της Ρενό.»

Σύμφωνα με τα γραφήματα παραγωγικότητας που μου δείξατε, στην VW
αντιστοιχούν 13,5 αυτοκίνητα για κάθε υπάλληλο και κάθε έτος. Έχετε θέσει
ως στόχο τα 19...
«Ήδη έχουμε ξεπεράσει τα 14 αυτοκίνητα στο εργοστάσιο της Σέατ στην
Παμπλόνα. Οι στόχοι μας είναι ξεκάθαροι: αρχικά, πρέπει να είμαστε στην
κορυφή της Ευρώπης, πράγμα που σημαίνει ότι είναι απαραίτητο να
προοδεύσουμε κατά 20%. Στη συνέχεια πρέπει να ξεπεράσουμε και τους
Ιάπωνες.»

Οι ιαπωνικές εταιρίες παρουσιάζονται πολύ δραστήριες στην Ευρώπη, ιδρύοντας
καινούργιες παραγωγικές μονάδες. Οι Ευρωπαίοι διατηρούν τα παλιά
εργοστάσια.
«Αυτή είναι η μεγάλη πρόκληση. Πρέπει να εκσυγχρονίσουμε και τα δικά μας.»

Νομίζετε ότι είναι δυνατό να κερδίζετε χρήματα στη Γερμανία, παρά τα υψηλά
ημερομίσθια και τη μείωση των ωρών απασχόλησης;
«Ναι, αλλά όχι από αυτό το χρόνο.»

Θα ακολουθήσει και η υπόλοιπη Ευρώπη το γερμανικό δρόμο;
«Όλοι προχωρούν προς τα εμπρός. H Γερμανία προχωρεί με αργότερους ρυθμούς,
θα έλεγα πολύ αργότερους τον τελευταίο καιρό.»

Έχει ειπωθεί ότι θέλετε να μεταφέρετε μέρος της παραγωγής της Αουντι σε
αμερικανικό έδαφος.
«Εξετάζουμε και μια τέτοια περίπτωση. Όμως η πρώτη μας προτεραιότητα είναι
η αναδιοργάνωση στην Ευρώπη. Στη συνέχεια θα ασχοληθούμε με τη B. Αμερική
και συγκεκριμένα με τις εγκαταστάσεις του Πουέμπλο στο Μεξικό όπου μπορούμε
να παράγουμε αυτοκίνητα με τα ιαπωνικά ποιοτικά στάνταρ.»

Νομίζετε ότι ο Καναδάς, οι Η.Π.Α. και το Μεξικό μπορούν να θεωρηθούν ως
ενιαία αγορά;
«Ναι. Πρακτικά αυτό συμβαίνει. Αλλά ό,τι και να γίνει εμείς θα κινηθούμε
προς αυτή την κατεύθυνση.»

H Αουντι έχει φτάσει στο χαμηλότερο σημείο πωλήσεων της ιστορίας της στις
Η.Π.Α.
«Φέτος οι πωλήσεις ήταν 15% καλύτερες σε σχέση με πέρυσι, αλλά η ανάκαμψη
έρχεται με πολύ αργούς ρυθμούς, έτσι ώστε να μπορέσουμε να καλύψουμε κάποιο
μέρος από τις ζημιές της Ευρώπης. Επίσης δεν μπορούμε να στείλουμε
αυτοκίνητα στην Αμερική χωρίς να είναι τέλεια φινιρισμένα. Και αυτό
αποτελεί ένα είδος περιορισμού.»

Σας ενοχλεί το γεγονός ότι το 20% των μετοχών της VW ανήκει στην κυβέρνηση
της Κάτω Σαξονίας και το ότι οι εργατικές οργανώσεις εκπροσωπούνται στο
διοικητικό συμβούλιο της εταιρίας;
«Όχι, καθόλου. Και οι δύο μας υποστηρίζουν πλήρως, αφού γνωρίζουν ότι μια
πιθανή κατάρρευση της VW θα προξενήσει σημαντικά κοινωνικοοικονομικά
προβλήματα.»

Πόσο διαφορετικά διοικείτε την εταιρία σε σχέση με τον Δρα Χαν;
«Στην κορυφή της ιεραρχίας υπάρχει αυτή τη στιγμή μια μικρή ομάδα τριών
ατόμων. Όμως, συνεργαζόμαστε στενά και με όλους όσους πέρασαν από τη
διοικητική ομάδα της εταιρίας το προηγούμενο χρόνο. Πιο συγκεκριμένα, ο
Γκούντεβερτ είναι υπεύθυνος για τις πωλήσεις και των τεσσάρων εταιριών που
ελέγχουμε, ο Λόπεθ είναι υπεύθυνος για την παραγωγή και εγώ για την έρευνα
και την εξέλιξη των προϊόντων. Την ίδια στιγμή έχουμε και μερικές πρόσθετες
ευθύνες. Για παράδειγμα, ο Λόπεθ είναι υπεύθυνος για ό,τι συμβαίνει στην N.
Αμερική και την Αφρική. Με άλλα λόγια, έχουμε λειτουργικές και γεωγραφικές
ευθύνες ταυτόχρονα.»

Γιατί καταλήξατε σ? αυτή τη λύση;
«Να σας πω. Όταν ανέλαβα τη θέση του προέδρου ζήτησα τον υπεύθυνο για το
εργοστάσιό μας στο Μεξικό. Και πέρασαν αρκετές ημέρες μέχρι να ανακαλύψω
ποιος ήταν!»

Τι σας κάνει να πιστεύετε ότι ο Λόπεθ θα αποδειχθεί καλός στον τομέα της
παραγωγής, όπως και στον τομέα της προώθησης των πωλήσεων;
«Ο ενθουσιασμός του!»

Όλοι έχουν μείνει κατάπληκτοι για το πως συνεργάζεστε ακόμη με τον
Γκούντεβερτ.
«Για ποιό λόγο;»

Γιατί είστε κάπως... διαφορετικοί.
«Μα, αυτό είναι καλό. Καταλαβαίνουμε ο ένας το άλλον πολύ καλά όταν
συζητάμε για το μέλλον του αυτοκινήτου. Προσεγγίζουμε το μέλλον από
κοινού.»

Μιλώντας για το μέλλον, δεν νομίζετε ότι είναι δύσκολη η διοίκηση τεσσάρων
εταιριών ταυτόχρονα; Ρίξτε μια ματιά στα προβλήματα της Φίατ...
«Μπορεί να είναι δύσκολο αλλά δεν είναι αδύνατον. Θα φανεί στο μέλλον. Θα
υπάρχουν πάρα πολλά κοινά τμήματα που δεν φαίνονται. Μόνο ο εξωτερικός
σχεδιασμός θα είναι διαφορετικός για κάθε μάρκα.»

Έχετε πει ότι η VW πρέπει να επιστρέψει στις ρίζες, δηλαδή να κατασκευάσει
και πάλι το «αυτοκίνητο του λαού», φτηνό, μικρό αλλά καλό.
«Ήδη εργαζόμαστε πάνω σ? αυτό. Αλλά, όπως είπα και πριν, πρώτη μας
προτεραιότητα είναι η οργάνωση σε ορθολογιστική βάση.»

Είναι αλήθεια ότι το αυτοκίνητο αυτό θα κατασκευαστεί στη Χώρα των Βάσκων;
«Δεν έχουν ολοκληρωθεί οι έρευνες. Εξετάζουμε πολλά μέρη.»

Είναι αλήθεια ότι, μαζί με τον Λόπεθ, συναντήσατε το Βασιλιά της Ισπανίας
Χουάν Κάρλος;
«Ναι, μαζί με τον κ. Ντιάζ Αλβάρεθ, τον πρόεδρο της Σέατ. Και μιλήσαμε για
όλα, εκτός από τα αυτοκίνητα.»

Τι έχετε «δανειστεί» από τους Ιάπωνες ανταγωνιστές σας;
«Από αυτούς, τίποτε απολύτως! Πιστεύω ότι οι Ευρωπαίοι είναι πιο
δημιουργικοί, σε όλα τα επίπεδα.»

Ποιά είναι η αντίδρασή σας στη δήλωση ότι είστε ο μόνος μηχανικός που
διευθύνει μια ευρωπαϊκή εταιρία;
«Μιλάτε για δύο άτομα, τον Λόπεθ και εμένα.»

Μα, ο Λόπεθ δεν διοικεί την εταιρία...
«Όλοι την διοικούμε. Έχει τις ίδιες εξουσίες με τις δικές μου.»

Σε περίπτωση που ο Λόπεθ φύγει από την VW, είναι πιθανό ο Γκούντεβερτ να
αναλάβει τα παλιά του καθήκοντα;
«Όχι, σε καμία περίπτωση.»

Είστε ακόμη αποφασισμένος να υπερασπιστείτε τον Λόπεθ;
«Έχω πει αρκετές φορές ότι είμαι έτοιμος να βάλω και τα δύο μου χέρια στη
φωτιά για να τον υποστηρίξω.»

Είναι φανερό για σας ότι ο κ. Λόπεθ δεν είναι ένοχος;
«Ναι.»

Αισθάνεστε ότι αυτή η υπόθεση απειλεί τη θέση σας;
«Για ποιό λόγο να αισθανθώ απειλή και από τι;»

Πόσο θ? αλλάξουν τα αυτοκίνητα στο μέλλον;
«Δραματικά. Τεράστιες αλλαγές στο περιεχόμενο και ελάχιστη μεταβολή στην
τιμή αγοράς. Στο άμεσο μέλλον, περισσότερη παθητική ασφάλεια και καλύτερες
ιδέες για τη διαχείριση της κυκλοφορίας. Το άνοιγμα προς την Ανατολή θα
κάνει τις κυκλοφοριακές συνθήκες στη Δύση ακόμη χειρότερες εξαιτίας των
πολλών μεγάλων φορτηγών που θα υπάρχουν στους δρόμους (οι σιδηροδρομικές
μεταφορές δεν έχουν σημαντική ανάπτυξη). Στον τομέα της κυκλοφορίας λοιπόν
είναι απαραίτητο να γίνει σημαντική πρόοδος.»

Πρέπει να συμπεριλάβουμε και τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα;
«Να σας πω. Ήδη κατασκευάζουμε ηλεκτρικά αυτοκίνητα, αλλά δεν πιστεύω ότι
έχουν μέλλον.»

Ποιά θα είναι η θέση του γκρουπ VW σε 20 χρόνια;
«Θα είναι ένας πολύ σημαντικός κατασκευαστής αυτοκινήτων, ένας νικητής στη
μάχη που έχει ξεσπάσει στην αυτοκινητοβιομηχανία.»

Το 17,5% της ευρωπαϊκής αγοράς εξασφαλίζει την επιβίωση στην εταιρία σας;
«Για να επιζήσουμε πρέπει να έχουμε το διπλάσιο ποσοστό από τον αμέσως
επόμενο ανταγωνιστή μας (25% εμείς αν υποθέσουμε ότι αυτός κατέχει το
12,5%).»

Εσωτερική ανάπτυξη ή εξαγορά των ανταγωνιστών;
«Κάνουμε και τα δύο. Και θα κάνουμε και άλλες κινήσεις στρατηγικής.»

Τι θα συμβεί στην αυτοκινητοβιομηχανία;
«Θα γίνουν μεγάλες ανακατατάξεις και πολλοί κατασκευαστές θα εξαφανιστούν
από το χάρτη.»

Πώς θα πραγματοποιηθεί αυτό;
«Μπορείτε να φανταστείτε κάποιο μεγάλο κατασκευαστή από την Ιαπωνία να
εξαγοράζει έναν Ευρωπαίο;»

Όπως η Τογιότα την Φίατ;
«...Είναι μεγάλο ρίσκο... Και για τους Ιάπωνες, μια ευκαιρία...»

Οι κυβερνήσεις των ευρωπαϊκών κρατών θα δεχτούν κάτι τέτοιο;
«Ναι, νομίζω ότι θα το δεχτούν.»

Hi lights

«...Δεν μπορώ να αποδεχθώ με κανέναν τρόπο την καταστροφή, όλων όσων
δημιούργησε η οικογένειά μου σε τρεις γενιές, εξαιτίας της επιθετικότητας
των Ιαπώνων. Δεν θέλω να συμβεί στην Ευρώπη ότι συνέβη στις Η.Π.Α...»

«...Έχουμε ένα στόχο που είναι οι Ιάπωνες κατασκευαστές. Εάν καταφέρουν να
καταστρέψουν την VW και την Μερτσέντες -δύο μεγάλα σύμβολα- θα επικρατήσουν
στην Ευρώπη...»

«...Χάνουμε πολλά λεφτά στην VW, και λιγότερα στη Σέατ και την Αουντι. H
Σκόντα είναι η μόνη από τις εταιρίες του γκρουπ που παράγει αυτοκίνητα με
ιαπωνικό κόστος...»

«...Στην Ρενό έγινε εξαιρετική δουλειά. Μετά τη μεγάλη κρίση του 1984-?85,
η Ρενό αναδιοργανώθηκε πλήρως. Πιστεύω ότι οι Γάλλοι έκαναν τη καλύτερη
δουλειά απ? όλους τους Ευρωπαίους κατασκευαστές...»

«...Όταν ανέλαβα τη θέση του προέδρου ζήτησα τον υπεύθυνο για το εργοστάσιο
μας στο Μεξικό. Και πέρασαν αρκετές ημέρες μέχρι να ανακαλύψω ποιός
ήταν!..»

«...Μπορείτε να φανταστείτε κάποιον μεγάλο κατασκευαστή από την Ιαπωνία να
εξαγοράζει έναν Ευρωπαίο...»


BOX με HBS 6.5
Υπόθεση Λόπεθ

AN και τα πράγματα φαίνονται να ομαλοποιούνται, τίποτε δεν έχει λήξει
οριστικά για την περιβόητη πλέον υπόθεση Λόπεθ. Σαφώς, η διαμάχη ανάμεσα
στην VW και GM δείχνει να έχει καταλαγιάσει, ωστόσο, τα προβλήματα για τον
Αυστριακό πρόεδρο του γερμανικού γκρουπ κ. Πιχ και του προστατευόμενού του
(υπεύθυνου για το «σκάνδαλο») κ. Λόπεθ, εξακολουθούν να είναι σημαντικά.
Τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της εταιρίας που προέρχονται από το
κρατίδιο της κάτω Σαξονίας (η τοπική κυβέρνηση ελέγχει το 20% της
εταιρίας), θυμήθηκαν ξαφνικά ότι τόσο ο Πιχ όσο κι ο Λόπεθ, δεν είναι καν
Γερμανοί πολίτες. Και πως είναι δυνατό, το μεγαλύτερο γκρουπ της Γερμανίας
να ελέγχεται από δύο ξένους; Εκ των οποίων μάλιστα ο ένας (Λόπεθ) έχει
δημιουργήσει τέτοιο σάλο, θέλει να κλείσει κάποιες μονάδες, να περικόψει
προνόμια των εργαζομένων ή ακόμη-ακόμη και να προχωρήσει σε μαζικές
απολύσεις.
H δημόσια διαμάχη με την GM για το αν ο Λόπεθ έκανε ή όχι βιομηχανική
κατασκοπεία, θα κρατήσει -τουλάχιστον στη Γερμανία- για πολύ καιρό ακόμη.
Το πρώτο ανεπίσημο πόρισμα φαίνεται ότι αθωώνει τον Ισπανό, τίποτε δεν έχει
όμως κριθεί ακόμη. Πολλοί είναι αυτοί που ψιθυρίζουν ότι απλώς η VW
(ευκαιρίας δοθείσης) πληρώνει τα σπασμένα από τη διαμάχη ΗΠΑ-Ευρώπης για τη
συμφωνία GATT κι άλλωστε τέτοιου είδους «διαξιφισμοί» είναι πολύ
συνηθισμένοι στις ΗΠΑ. Καιρός είναι το φαινόμενο να μεταφερθεί και στην
Ευρώπη._Σ.Κ.