Oι αγώνες στη B. Eλλάδα
ΚΑΤΩ ΑΠΟ TH ΣΚΙΑ TOY ΟΛΥΜΠΟΥ
Επιχειρούμε μια προσέγγιση των αγώνων αυτοκινήτου σ' αυτή την ευαίσθητη
περιοχή της χώρας και προσπαθούμε να κατανοήσουμε που οφείλεται το κλίμα
παρακμής που επικρατεί εκεί. Και αν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι
αγώνες πέρα από τον... Όλυμπο είναι σύνθετα, το συμπέρασμα που πηγάζει από
τα λεγόμενα των ανθρώπων τους είναι απλό: ζητείται επειγόντως «στέγη» και
αλλαγή νοοτροπίας!
Του Ακη Τεμπερίδη
Φωτό: αρχείο 4T
ΣΤΗΝ Ελλάδα έχουμε τη συνήθεια να αναγάγουμε τα πάντα σε επίπεδο πολιτικό,
για να μην πούμε, μικροπολιτικό. Οι αγώνες αυτοκινήτου, ακολουθώντας πιστά
το παράδειγμα του ποδοσφαίρου και των φεστιβάλ τραγουδιού, εμπεριέχουν μια
προβληματικότητα που συχνά ξεπερνά σε σημασία την ιδέα τους. Ιδέα που
ουσιαστικά, δεν αποσκοπεί παρά στην ικανοποίηση όσων τους δημιουργούν και
στην ψυχαγωγία όσων τους παρακολουθούν. Μια ελεύθερη ενασχόληση δηλαδή (όσο
κι αν
κοστίζει αυτή) κι ένα θέαμα αγαπητό σε πολλούς, κινδυνεύει να χάσει την
ουσία του, απλά γιατί φορτίζεται συνεχώς με μια χροιά σοβαρότητας, ή αν
θέλετε σοβαροφάνειας. Κι αν αυτό ισχύει και στους αγώνες της υπόλοιπης
Ευρώπης, εκεί τουλάχιστον υπάρχει το πρόσχημα των συμφερόντων ανάμεσα σε
μεγάλες εταιρίες, για να μην πούμε ανάμεσα σε εθνικές οικονομίες. Αντίθετα
στη χώρα μας τα μηχανοκίνητα αθλήματα οφείλουν τη γέννηση και τη διατήρησή
τους, στην απόλαυση που τα ίδια προσφέρουν σε όσους συμμετέχουν, ενεργά ή
μη. H απόλαυση δημιούργησε μια αγάπη που, σε πολλούς λειτουργεί σήμερα ως
παγίδα είτε αυτοί είναι οργανωτές και οδηγοί είτε ακόμη και συντάκτες του
χώρου. Όλοι μας φτάνουμε στο σημείο: ν? αντιμετωπίζουμε τους αγώνες με
αυστηρότητα, ενώ σπάνια ο λόγος σχετίζεται με την επαγγελματική μας
προσέγγιση σ? αυτούς. Ακόμη και τούτο το άρθρο κινδυνεύει να πέσει στην
ίδια παγίδα, αφού τείνει να πολιτικολογήσει ήδη από την εισαγωγή του. Και
αυτό επίσης, είναι συνέπεια του κλίματος που επικρατεί στο χώρο.
Το θέμα μας εδώ είναι οι αγώνες στη Βόρεια Ελλάδα. H τοπικιστική αυτή
προσέγγιση ίσως θυμίζει τις συγκρίσεις βορρά-νότου που καλλιεργούνται στα
ποδοσφαιρικά.
Και στους αγώνες αυτοκινήτου όμως, υπάρχει μια διάκριση των χώρων, χωρίς
αυτό να θίγει προκαταβολικά κανέναν. Πέρα από την ύπαρξη του θεσμού που
λέγεται κύπελλο Μακεδονίας-Θράκης, υπάρχουν κι άλλοι λόγοι που μας
επιτρέπουν να απομονώσουμε την περιοχή από την υπόλοιπη χώρα. O ένας
σχετίζεται με τη σχολή που δημιουργήθηκε εδώ, τόσο σε επίπεδο οδηγών, όσο
και σε επίπεδο λεσχών. O δεύτερος είναι ότι η περιοχή έφτιαξε πράγματα
σημαντικά για την αναβάθμιση του χώρου σε ολόκληρη τη χώρα: έναν αγώνα
ράλλυ με μέγιστο συντελεστή στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα κι ένα
αυτοκινητοδρόμιο, μοναδικό μέχρι σήμερα σε σύλληψη και κατασκευή.
Παρά τις περγαμηνές πάντως, η εικόνα που δίνει σήμερα ο χώρος στην περιοχή,
κάθε άλλο παρά καλή είναι. Όχι ότι αλλού τα πράγματα δεν ακολουθούν την
φθίνουσα, αλλά εδώ η παρακμή είναι περισσότερο ορατή. Τα γεγονότα εξάλλου
μιλούν από μόνα τους: ο πρώτος αγώνας του κυπέλλου, το ράλλυ Μακεδονίας,
αναβλήθηκε φέτος λόγω έλλειψης συμμετοχών. Στους επόμενους αγώνες ο αριθμός
των εκκινησάντων παρέμεινε και πάλι χαμηλός, για να μην μιλήσουμε για το
επίπεδο των αυτοκινήτων (και όχι των πληρωμάτων), που συνεχώς πέφτει τα
τελευταία χρόνια.
Από την άλλη, έχουμε το φαινόμενο, κανένας οδηγός από τα βόρεια να μη
συμμετέχει συστηματικά στο πανελλήνιο πρωτάθλημα και σε καμία μάλιστα
κατηγορία. Τελευταίο και σημαντικότερο ίσως, το γεγονός ότι ο μέσος όρος
ηλικίας των αγωνιζομένων είναι σημαντικά αυξημένος. Στις ε.δ. και στις
αναβάσεις, οι θεατές δεν περιμένουν να δουν παρά τα ίδια... κράνη, αλλά σε
διαφορετικά μπάκετ. Χωρίς να υπονοούμε το παραμικρό για την απόδοση των
παλιών (ίσα-ίσα μάλιστα), εκείνο που λείπει από τους αγώνες -κι όχι μόνο
της βόρειας Ελλάδας φυσικά- είναι το νέο αίμα.
TA ΠΑΡΑΠΟΝΑ: ΣΕ ΠΟΙΟ ΔΗΜΑΡΧΟ ΟΜΩΣ;
Κάθε κατάσταση έχει και κάποια αιτία. Ψάχνεις να βρεις εκείνα της σημερινής
εικόνας που δίνουν οι αγώνες στο «βορρά», μέσα από τα λόγια του Αντώνη
Παρταλιού. O πρώην αγωνιζόμενος και νυν πρόεδρος του ιστορικότερου ίσως
ομίλου στη χώρα, του Α.Ο.Θ., μιλάει με μάτια που λάμπουν από πάθος, αλλά
και πόνο για τους αγώνες αυτοκινήτου: «Οι αγώνες ράλλυ πηγαίνουν από το
κακό στο χειρότερο, το κόστος συντήρησης ενός αυτοκινήτου αγώνων -ιδίως για
το χώμα- ολοένα και αυξάνεται, ενώ χορηγοί εδώ δεν υπάρχουν όπως στην
Αθήνα. Επιπλέον, τα ράλλυ κουράζουν τους θεατές και προβληματίζουν τους
οργανωτές, λόγω μεγέθους. Από την άλλη, το θέαμα έχει εκλείψει σε σχέση με
το παρελθόν, αφού τα αυτοκίνητα -παρότι πιο γρήγορα- είναι λιγότερο
θεαματικά».
Μήπως οι αγώνες αυτοκινήτου έφυγαν από τη... «μόδα» είναι η επόμενη ερώτησή
μας και η απάντησή του είναι αφοπλιστική: «Όχι και αυτό φαίνεται στις
δεξιοτεχνίες όπου βλέπουμε μέχρι και 100 συμμετοχές και μάλιστα από νέους
κυρίως ανθρώπους».
Οι δεξιοτεχνίες είναι μια μορφή αγώνων προς την οποία προσανατολίστηκε
ιδιαίτερα ο Α.Ο.Θ. την τελευταία διετία, αλλά φαίνεται να μην αρκούν για να
ανεβεί το επίπεδο των αγώνων στην περιοχή. Όλοι ξέρουν πολύ καλά ότι εκείνο
που χρειάζεται το άθλημα και στη βόρειο Ελλάδα είναι ένας στατικός χώρος,
μια πίστα δηλαδή. Εκεί είναι το μέλλον, αφού πέρα όλων των άλλων πέφτει το
κόστος για τους οργανωτές και ανεβαίνει το θέαμα για το κοινό.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ένα ράλλυ όπως το Μακεδονίας, στοιχίζει
τουλάχιστον 4 εκατομμύρια δραχμές, ενώ το Δ.Ε.Θ. πλησιάζει τα 20! O όμιλος
στηρίζεται όμως στον αγώνα αυτό για να διατηρήσει το προφίλ του. Έτσι και
φέτος, όλες του οι προσπάθειες έπεσαν στην όσο το δυνατόν πιο επιτυχημένη
διοργάνωση, άσχετα με το αν δεν κατάφερε να αποκτήσει ο αγώνας συντελεστή
στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα.
H πίστα παραμένει ο βασικότερος στόχος του συλλόγου. H περίπτωση της πίστας
Αιγινίου πονάει και σήμερα όλους τους ανθρώπους του ΑΟΘ και του ΣΟΑ B.E.
που εκπροσωπεί περίφημα τους βορειοελλαδίτες οδηγούς αγώνων. H πίστα του
Αιγινίου είναι ένα θέμα όμως που ενδιαφέρει κάθε σχετικό με τους αγώνες
αυτοκινήτου στη βόρεια Ελλάδα. Ασχετα με το αν είναι νόμιμη ή παράνομη, για
τους αγωνιζόμενους -κυρίως- είναι κάτι σαν την μπουκιά που τους πήραν απ?
το στόμα.
H μεγαλύτερη στιγμή των αγώνων στη βόρεια πλευρά της χώρας μας, έρχεται
κάθε Αύγουστο, με τη διοργάνωση του ράλλυ ΕΛΠΑ ή, για τους παραδοσιακούς,
ράλλυ Χαλκιδικής. H φετινή του διοργάνωση έχει περάσει στην ιστορία τη
στιγμή που διαβάζετε αυτές τις γραμμές και ανεξάρτητα με την ονομασία και
τον τόπο διεξαγωγής του, εκείνο που προέχει είναι να διατηρηθεί ως αγώνας
με μέγιστο συντελεστή προσμέτρησης στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα, ώστε να έλκει
και να προβάλλει ταυτόχρονα, τόσο τις διεθνείς, όσο και τις ελληνικές
συμμετοχές. H ΕΛΠΑ σκοπεύει, ξεκάθαρα πλέον, να δώσει μεγαλύτερη ευελιξία
στον αγώνα, αναθέτοντας όλο και περισσότερες αρμοδιότητες στους ανθρώπους
του βορρά. Το αγωνιστικό τμήμα της ΕΛΠΑ Βορείου Ελλάδος, ανέβηκε ένα
σκαλοπάτι φέτος και είναι σίγουρο ότι έπεται συνέχεια. Απέκτησε νέους
χώρους, στελεχώθηκε καλύτερα και αναδιοργανώθηκε για να «στήνει», αυτόνομα
τους τοπικούς αγώνες και γιατί όχι μελλοντικά, το ίδιο το ράλλυ ΕΛΠΑ.
Φέτος, τη σχεδίαση της διαδρομής ανέλαβε ένας γνώριμος αγωνιζόμενος του
«βορρά», ο Γιάννης Κέπετζης. Ρωτώντας τον τι χρειάζεται ώστε ν?
αναβαθμιστούν οι αγώνες στη Θεσσαλονίκη, απαντά ασυνήθιστα απλά: «αυτό που
λείπει από τη Βόρεια Ελλάδα είναι οι νέοι. Χρόνια βλέπουμε τα ίδια πρόσωπα,
είναι λοιπόν καιρός για ανανέωση. Τόσο στην οργάνωση των αγώνων, όσο και
στους συμμετέχοντες».
Να αναφερθούμε όμως και στον πυρήνα, στο ανθρώπινο δυναμικό του χώρου. Τον
Κώστα Κυρίτση τον γνωρίζετε καλά, στριμωγμένο στη Φόρμουλα 3 του, να
πρωταγωνιστεί σε κάθε αγώνα της Τρίπολης. O 36χρονος «πιλότος» από τη
Θεσσαλονίκη είναι μια υγιής, αλλά ιδιάζουσα περίπτωση αγωνιζόμενου,
τουλάχιστον για το βόρειο χώρο. O Κώστας είναι ο μοναδικός «τυχερός» από τη
Μακεδονία, που είχε την ευκαιρία να κάνει αγώνες με μια οργανωμένη ομάδα
και μάλιστα με μονοθέσιο. O ίδιος νιώθει ευτυχής που μπορεί και κάνει
πρωταθλητισμό, με επαγγελματικό υπόβαθρο και ερασιτεχνική διάθεση. Όντας
στο απώγειο της καριέρας για κάθε Έλληνα οδηγό, ο K. Κυρίτσης δεν παύει να
ενδιαφέρεται για τους αγώνες στη γενέτειρά του, παρότι ο ίδιος αγωνίζεται
στην... Τρίπολη: «το επίπεδο αγώνων είναι χαμηλότερο απ? ότι στην Αθήνα.
Σίγουρα φταίει η έλλειψη χορηγών, αλλά κι αυτοί δεν έρχονται μόνοι τους,
χτυπώντας την πόρτα κάθε ταλέντου. Πρέπει πρώτα ο οδηγός ν? αποδείξει
κάποια πράγματα, μέσα κι έξω από τους αγώνες, ώστε να τους προσελκύσει.
Κάτι που οι περισσότεροι φαίνεται πως δεν έχουν την τέχνη να το κάνουν, κι
αυτό δεν έχει σχέση με το πόσο γρήγοροι οδηγοί είναι. Απλά έχουν αποκτήσει
επαγγελματική νοοτροπία». Φανατικός της πίστας, πιστεύει ότι αγώνες όπως τα
Ότο Κρος είναι πολύ χρήσιμα ως φυτώρια για τη βόρεια Ελλάδα και
αντιμετωπίζει με μεγάλη χαρά τη φετινή άνθηση του καρτ στη Μακεδονία: «από
τη στιγμή που υπάρχουν περισσότερες από 10 πίστες καρτ στη ζώνη μας, είναι
λογικό τα νέα ταλέντα να στρέφονται εκεί. H κατηγορία αυτή είναι πολύτιμη
για τους νέους. Τους μαθαίνει να προετοιμάζονται για τον αγώνα, να
κερδίζουν εμπειρίες και να... χάνουν».
Στον αντίποδα βρίσκονται όμως οι λάτρεις των ράλλυ, όπου τα περιθώρια για
χαμένο χρόνο είναι μικρά. O Μηνάς Κληματσάκης αγωνίζεται από το 1986 και
φέτος βρίσκεται επικεφαλής της βαθμολογίας στο κύπελλο Μακεδονίας-Θράκης.
Σκέφτεται όμως να εγκαταλείψει τους αγώνες οριστικά από του χρόνου. Ήδη η
Ιντεγκράλε που αγόρασε, του κόστισε όσο ένα... τριάρι διαμέρισμα! Με τη
συμμετοχή του μάλιστα σε 7 αγώνες, θα έχει ξοδέψει περίπου ισόποσα
εκατομμύρια δραχμές για το κυνήγι του κυπέλλου. O χορηγός του καλύπτει ένα
μικρό ποσό κι ας μην ξεχνάμε ότι βρίσκεται στην κορυφή της βαθμολογίας. Τα
έξοδα ανεβαίνουν όμως και για λόγους που σχετίζονται με τη σχεδίαση του
αγωνιστικού προγράμματος. Όπως λέει ο Θεσσαλονικιός οδηγός, «δε μας
βολεύουν καθόλου αγώνες που μετρούν στο κύπελλο Μακεδονίας-Θράκης και
γίνονται στη Θεσσαλία και την Ήπειρο. Αντίθετα, οι δύο μεγάλοι αγώνες της
Μακεδονίας (βλ. ΕΛΠΑ και Δ.Ε.Θ.) μετρούν μονάχα στο πανελλήνιο πρωτάθλημα».
Ακούγεται κοινότυπο, αλλά η οικονομική άνεση λείπει από τους αγώνες, εκεί
πίσω από το όρος των Θεών. Αυτό όμως ισχύει για όλους τους αγωνιζόμενους
της χώρας, έστω και σε αναλογία. Το θέμα είναι ότι στη Θεσσαλονίκη τα
μηχανοκίνητα αθλήματα δεν «πουλάνε» όπως στην πρωτεύουσα. Ποιός φταίει,
είναι δύσκολο να πεις. Σίγουρα τα περιθώρια για χορηγία είναι χαμηλότερα
από την Αθήνα, αλλά από την άλλη, μήπως το «κύκλωμα» κατάφερε να τα
εξαντλήσει; Μήπως φταίει ο τρόπος προσέγγισης των χορηγών, αλλά και η
επιλογή τους;
Τελικά πιστεύουμε ότι η νοοτροπία της «παρέας» πρέπει να ξεπεραστεί και στο
βορρά.
Οι αγώνες στο «βορρά» σαφώς δε στηρίζονται μόνο στα... αυτοκόλλητα των
αυτοκινήτων. Απλά, η ισχνότητα της εποχής, υπερτονίζει την έννοια του
οικονομικού μέρους. Εκείνο που έχει σημασία είναι να επανακτήσει ο χώρος τη
φρεσκάδα της προηγούμενης δεκαετίας και σ? αυτό συνυπεύθυνοι είναι τόσο οι
διοικούντες, όσο και οι οργανωτές με τα εκλεκτά τους μέλη.
Στο τέλος θα μιλήσουν οι απλοί θεατές, εκείνοι που χρόνια «τρώνε» τη σκόνη
μέσα στη ζέστη και έχουν τουλάχιστον το δικαίωμα να δουν κάποτε έναν αγώνα
χωρίς εισαγωγικά, κάτω από τα στέγαστρα του Αιγινίου.
Εφόσον βέβαια αυτό δεν παρενοχλεί το οικοσύστημα της περιοχής..._Α.Τ.