Καλειδοσκόπιο
OYK EN ΤΩ ΠΟΛΛΩ TO EYTON περασμένο μήνα αναρωτιόμαστε πώς είναι δυνατόν να υπάρχουν τόσοι
αριστούχοι απόφοιτοι λυκείου στην Ελλάδα, που παίρνουν κατά χιλιάδες τα 18,
τα 19 και τα 20 στις πανελλήνιες εξετάσεις για την εισαγωγή στα AEI, τη
στιγμή που το εκπαιδευτικό μας σύστημα δεν δείχνει να μπορεί να τους
προσφέρει τα ανάλογα εφόδια. Την ίδια εποχή, λίγες μέρες πριν κυκλοφορήσει
το περιοδικό και αφού το παραπάνω σχόλιο είχε ήδη γραφτεί και η ύλη είχε
«κλείσει», την απάντηση μας την έδωσε ο ίδιος ο υπουργός Παιδείας, που
ανακοίνωσε την αύξηση των ωρών διδασκαλίας από τη νέα σχολική χρονιά σε 7
ημερησίως.
Να λοιπόν πώς τα καταφέρνουν οι 'Ελληνες μαθητές, σκεφτήκαμε. Με
περισσότερες ώρες διδασκαλίας, ακόμα περισσότερες ώρες διδασκαλίας και, αν
δεν τα καταφέρουν καλά σε κάποιο μάθημα στις πανελλήνιες, όπως φέτος στη
Φυσική, με ακόμα περισσότερες ώρες διδασκαλίας. 'Ισως μάλιστα θα μπορούσε
να εξεταστεί η μόνιμη παραμονή τους στα σχολεία επί 24ώρου βάσεως, με
συνεχείς ώρες διδασκαλίας από δύο βάρδιες καθηγητών, τουλάχιστον επί 16ωρο.
Και τότε θα βλέπατε αν αποτύχαινε κανείς στη Φυσική.
Συγχωρήστε μας για τη σκωπτική διάθεση, αλλά η συνεχής ολίσθηση του
ελληνικού κράτους προς τα όρια της γελοιότητας δεν αφήνει περιθώρια για
διαφορετική αντιμετώπιση. Ή τα γέλια θα βάλουμε ή τα κλάματα. Κι επειδή δεν
έχουμε τη διάθεση καλοκαιριάτικα να μελαγχολούμε με τους ακροβατισμούς των
μαθητευόμενων μάγων της ελληνικής πολιτικής ζωής, προτιμούμε τα γέλια. Τι
παραπάνω άλλωστε να κάνουμε, όταν βλέπουμε ότι φτάσαμε πλέον στο σημείο
ακόμη και σοβαροί άνθρωποι σαν τον κ. Σουφλιά να παίρνουν τέτοιες
αποφάσεις;
Γιατί το πρόβλημα της ελληνικής παιδείας, αγαπητέ κ. υπουργέ, δεν είναι
ποσοτικό, αλλά ποιοτικό. Οι 'Ελληνες μαθητές δουλεύουν περισσότερες ώρες
από τους Ευρωπαίους και μαθαίνουν πολύ λιγότερα. Το πρόβλημα λοιπόν δε
λύνεται κουράζοντάς τους περισσότερο, αλλά εκπαιδεύοντάς τους καλύτερα και
αξιοποιώντας αποτελεσματικότερα το χρόνο που αφιερώνουν στα μαθήματά τους,
ο οποίος δεν πρέπει να είναι τόσο πολύς ώστε να μην τους αφήνει καθόλου
ελεύθερο χρόνο.
Σε καμία χώρα της Ευρώπης οι μαθητές δεν απασχολούνται τόσες ώρες και ακόμα
κι αν σε κάποιες χώρες οι ώρες διδασκαλίας είναι ανάλογες αυτών που
αποφασίσατε να εφαρμόσετε, είναι γιατί εκεί οι μαθητές απασχολούνται μετά
στο σπίτι από ελάχιστα ως καθόλου για να «διαβάσουν» για την επόμενη μέρα.
Ό,τι χρειάζεται να μάθουν το μαθαίνουν στο σχολείο, γι? αυτό κι έχουν πολύ
περισσότερο ελεύθερο χρόνο από τους δικούς μας, που καθηλώνονται μετά το
σχολείο στο σπίτι ή τα φροντιστήρια επί ώρες. Και γι? αυτό τα παιδιά σ?
εκείνες τις χώρες είναι πολύ πιο δημιουργικά, αναπτύσσοντας πολλές
εξωσχολικές δραστηριότητες και διαπρέποντας σε τομείς όπως ο αθλητισμός, οι
καλές τέχνες, οι τεχνολογικές εφαρμογές κι ένα σωρό άλλα.
Αυτό το παραμύθι για το πόσο λίγο δουλεύουν δήθεν οι 'Ελληνες μαθητές
πρέπει κάποτε να σταματήσει. Ακόμα και το θέμα των καλοκαιρινών διακοπών,
που διαρκούν περισσότερο στην Ελλάδα, έχει διαστρεβλωθεί σε βαθμό
εξοργιστικό. Οι ξένοι μαθητές έχουν λιγότερες διακοπές το καλοκαίρι γιατί
έχουν πρόσθετες διακοπές το χειμώνα, όταν οι δικοί μας εργάζονται κανονικά.
H διαφορετική κατανομή των διακοπών είναι απλώς θέμα διαφορετικού κλίματος.
Αν λοιπόν ο χρόνος που αφιερώνουν στα μαθήματά τους τα παιδιά δεν είναι
αποδοτικός, η λύση δεν είναι να αυξηθεί η διάρκειά του, αλλά η
αποδοτικότητά του. Γιατί σε διαφορετική περίπτωση υπάρχει ο κίνδυνος να
αυξηθεί ο χρόνος αλλά να μειωθεί ακόμα περισσότερο η απόδοση. Αυτό λέει η
κοινή λογική και γι? αυτό είναι εύκολο να γίνει αντιληπτό απ? οποιονδήποτε
δεν φοράει παρωπίδες.
Πάνος Φιλιππακόπουλος
O ΕΝΔΙΑΜΕΣΟΣ ΚΡΙΚΟΣ
H γρίππη είναι από τους πλέον παλαιούς και ακατάβλητους, μέχρι σήμερα,
εχθρούς της υγείας, επειδή μπορεί να εμφανίζεται συνεχώς με νέα «πρόσωπα»,
ξεπερνώντας το αμυντικό «φράγμα» των αντιβιοτικών και προσβάλλοντας με
επιτυχία το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Μερικοί δε από τους χειρότερους ιούς
της ασθένειας που έχουν εμφανιστεί μέχρι σήμερα είναι μια διασταύρωση
ανθρώπινου ιού και μιας μορφής της γρίππης που εμφανίζεται στα πτηνά. H
θανατηφόρα επιδημία ασιατικής γρίππης του 1957 και της γρίππης του Χογκ
Κογκ μια δεκαετία αργότερα, που σάρωσε πολλές περιοχές του πλανήτη με
χιλιάδες θύματα ήταν ακριβώς μια τέτοια διασταύρωση ιού. Οι επιστήμονες εδώ
και πολλά χρόνια είχαν επισημάνει την υβριδική αυτή μορφή του μικροβίου
αλλά δεν είχαν κατορθώσει να βρουν πώς οι δυο ιοί είχαν αναμιχθεί.
Μια ιταλο-αμερικανική ομάδα επιστημόνων πρόσφατα απέδειξε ότι ο συνδετικός
κρίκος αυτού το ιατρικού μυστηρίου δεν είναι άλλος από τους χοίρους. Γιατί
όμως αυτά τα ζώα αποτελούν σχεδόν ιδανικό σημείο διασταύρωσης των ιών; H
απάντηση βρίσκεται στο γεγονός του ότι κάθε ασθένεια που μπορεί να
προσβάλει τον άνθρωπο, προσβάλλει και τους χοίρους. Οι ιοί των πουλιών δεν
παλλαπλασιάζονται εύκολα στον ανθρώπινο οργανισμό αλλά δεν έχουν τέτοιο
πρόβλημα και στον οργανισμό των γουρουνιών. Είναι έτσι πιθανό ότι ζώα που
είχαν προσβληθεί ταυτόχρονα από γρίππη τόσο από τον άνθρωπο όσο και από
πουλιά αποτέλεσαν τον φορέα όπου οι δυο ιοί διασταυρώθηκαν, δημιουργώντας
τη νέα ποικιλία που θα πρέπει να σημειωθεί ότι είναι ιδιαίτερα ανθεκτική σε
αντιβιοτικά.
H διασταύρωση των ιών θα μπορούσε να είχε γίνει απ? ευθείας ανάμεσα στον
άνθρωπο και τα πουλιά, αλλά η εξέλιξη αυτή είναι μάλλον απίθανη αφού ο ιός
της γρίππης δεν προσβάλλει στην πραγματικότητα τα πτηνά. Εισέρχεται στον
οργανισμό τους, πολλαπλασιάζεται στο πεπτικό τους σύστημα και εξέρχεται,
χωρίς άλλη παρενέργεια, με τα περιττώματα. O άνθρωπος αποφεύγει συνήθως τις
ακαθαρσίες αυτές, όχι όμως και οι χοίροι. Επίσης οι τελευταίοι, σε αντίθεση
με τα πουλιά βήχουν και φτερνίζονται κοντά σε ανθρώπους, σημείο όπου
ακριβώς μπορεί να γίνει και η μόλυνση. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι ένας
τρόπος της άμυνας του ανθρώπου εναντίον της ασθένειας και της εξάπλωσής της
είναι ο εμβολιασμός των χοίρων, ώστε να αδρανοποιηθεί ο ενδιάμεσος αυτός
συνδετικός κρίκος.
ΤΑΧΕΙΕΣ ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ
Μια βρετανική εταιρία ναυπηγεί σε Φινλανδικά ναυπηγεία δυο σκάφη που όταν
ολοκληρωθούν θα είναι τα ταχύτερα εμπορικά μεταφορικά πλοία αυτού του
μεγέθους στον κόσμο και αναμένεται να μειώσουν τη χρονική διάρκεια ενός
ταξιδιού από την μια ακτή του καναλιού της Μάγχης στην άλλη στο μισό της
σημερινής. Τα δυο πλοία, η κατασκευή των οποίων θα στοιχίσει περισσότερα
από 130 εκατ. λίρες θα μπορούν να μεταφέρουν 50 φορτηγά (ή έως και 200
επιβατικά οχήματα) και 1500 επιβάτες το καθένα όταν δρομολογηθούν το 1995.
Στην Μάγχη επιχειρούν ήδη δυο πλοία τύπου «καταμαράν», όπως και αυτά που
ναυπηγούνται τώρα στην Φινλανδία και μπορούν να αναπτύσσουν ταχύτητες μέχρι
και 35 κόμβους μεταφέροντας 400 επιβάτες, όχι όμως και οχήματα. Τα δυο νέα
σκάφη έχουν ένα αρκετά ιδιόμορφο σύστημα προώσης με δυο αεριοστροβίλους,
έναν μεγάλο και έναν μικρό.
Αεριοστρόβιλοι χρησιμοποιούνται εδώ και πολλά χρόνια τόσο στο εμπορικό όσο
και στο πολεμικό ναυτικό λόγω των ιδιαίτερα ελκυστικών χαρακτηριστικών που
διαθέτουν -μικρό βάρος και μεγάλη απόδοση σε ισχύ. Το κύριο μειονέκτημά
τους είναι ότι η κατανάλωσή τους είναι σχεδόν σταθερή, έτσι η απόδοσή τους
είναι ικανοποιητική μόνον όταν εργάζονται σε πλήρη ισχύ. Έτσι, στην
εγκατάσταση που υπάρχει στα δυο «καταμαράν» ο μικρός κινητήρας θα
χρησιμοποιείται για την κίνηση των πλοίων με ταχύτητα μέχρι και 20 κόμβους,
ενώ για υψηλότερες ταχύτητες, μέχρι και 32 κόμβους, θα χρησιμοποιείται η
μεγάλη μηχανή. Για ακόμη υψηλότερες ταχύτητες, έως και 40 κόμβους, οι δυο
κινητήρες θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν συνδυασμένα. Ένα από τα
μειονεκτήματα όμως των σκαφών τύπου «καταμαράν» είναι η συμπεριφορά τους
στην θάλασσα, που έχει σαν αποτέλεσμα το σύνολο των επιβατών να υποφέρει
από ναυτία. Δοκιμές που έγιναν στα δυο νέα σκάφη σε ειδική δεξαμενή, έχουν
αποδείξει ότι λόγω του μεγέθους τους και των ειδικά σχεδιασμένων πτερυγίων
σταθεροποίησης στα ύφαλα, η άνεση για τους επιβάτες θα είναι ανάλογη αυτής
που υπάρχει σήμερα στα μεγάλα συμβατικά ακτοπλοϊκά, ενώ αυτά θα ταξιδεύουν
με διπλάσια ή τριπλάσια ταχύτητα. Στη φωτογραφία το μοντέλο ενός από τα νέα
σκάφη έχει τοποθετηθεί με φωτομοντάζ σε ένα γήπεδο ποδοσφαίρου ώστε να
υπάρξει μια αίσθηση του μεγέθους των νέων ταχύτατων πλοίων.
ΜΕΤΡΗΤΗΣ ΠΙΕΣΗΣ
Οι δυο παράξενες «πεταλούδες» της φωτογραφίας είναι ο ακριβέστερος
αισθητήρας πίεσης που έχει σχεδιαστεί μέχρι σήμερα, ικανός να ανιχνεύσει
μεταβολές της τάξης των 50 μερών ανά εκατομμύριο, δηλαδή τη διαφορά πίεσης
που θα σημειωθεί στην υψομετρική μετακίνηση μερικών εκατοστών στην
ατμόσφαιρα. Το σημαντικό όμως στοιχείο είναι ότι η όλη διάταξη δεν ξεπερνά
τα 0,5 χιλιοστά σε μήκος και τα 0,4 χιλιοστά σε πάχος, περιέχεται δε σε μια
γυάλινη θήκη σκεπασμένη από ένα φύλλο σιλικόνης πάχους 0,06 χιλ σαν
διάφραγμα. Τα «φτερά» έχουν συχνότητα φυσικού συντονισμού 40 χιλιοκύκλων
που διατηρείται με έναν μηχανισμό ανάλογο αυτού των ρολογιών με κρύσταλλο
χαλαζία. Κάθε πίεση στην επιφάνεια του διαφράγματος μεταβάλλει τη συχνότητα
με την οποία πάλονται τα «φτερά», αλλαγές που μπορούν να μετρηθούν μέσω
ακροδεκτών. Οι συνηθισμένοι αισθητήρες πίεσης μετρούν συνήθως διαφορά
δυναμικού στα χάσματα που δημιουργούνται με την εφαρμογή της πίεσης. H νέα
όμως διάταξη που μετρά μεταβολές συχνότητας, ανιχνεύει πιέσεις πολύ
ακριβέστερα.
ATOMIKH ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΩΝ ΚΕΡΑΜΙΚΩΝ
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κατασκευαστές
κεραμικών ειδών είναι ότι μετά από κάποια περίοδο οικιακής χρήσης και
ιδιαίτερα το πλύσιμο σε ηλεκτρικό πλυντήριο, σχέδια και χρώματα σε πιάτα
και άλλα κεραμικά είδη ξεθωριάζουν και χάνουν σιγά-σιγά την εμφάνισή τους.
Τα χημικά που συνήθως χρησιμοποιούνται στην απεικόνιση των σχεδίων στα
κεραμικά είναι σε μορφή σκόνης με κόκκους διαμέτρου 10-50 χιλιοστών του
χιλιοστού, που αναμιγνύονται με κάποια υγρή βάση και στη συνέχεια
ψεκάζονται, βάφονται ή εναποτίθενται στην κεραμική επιφάνεια πριν τα είδη
αυτά μπουν για δεύτερη φορά στο φούρνο. Ένα προστατευτικό στρώμα βερνικιού
τα προφυλάσει από τη φθορά, αλλά μόνο βραχυπρόθεσμα.
Το μυστικό μιας πιο μόνιμης εναπόθεσης βρίσκεται στο μέγεθος των κόκκων των
χρωμάτων, που είναι αρκετά μεγάλο για να εισχωρήσει στους πόρους αρκετών
κεραμικών υλικών. H υπάρχουσα όμως τεχνολογία δεν είναι δυνατόν να
κατασκευάσει κόκκους με διάμετρο μικρότερη του εκατομυριοστού του μέτρου,
όπου βρίσκεται και η λύση του προβλήματος.
Σε βοήθεια όμως έρχεται μια απόρρητη μέχρι σήμερα μέθοδος, που είχε
αναπτυχθεί για λογαριασμό της ατομικής βιομηχανίας τη δεκαετία του 1950.
Στην κατασκευή πυρηνικών καυσίμων τα περισσότερα οξείδια του Ουρανίου είναι
στη μορφή εξαιρετικά λεπτής σκόνης πριν τη στερεοποίησή τους σε ράβδους που
τροφοδοτούν τους πυρηνικούς αντιδραστήρες. H λεπτή (με κόκκους μερικών
ατομικών διαμέτρων) όμως αυτή και εξαιρετικά επικίνδυνη σκόνη ήταν δύσκολο
να μεταφερθεί χωρίς τον κίνδυνο διασποράς κάποιων ποσοτήτων. O άλλος
μεγάλος κίνδυνος ήταν η ανεπιθύμητη συμπύκνωση του υλικού τοπικά. H
τεχνολογία που είναι γνωστή σαν «σολ-τζελ» τοποθετεί τη σκόνη του υλικού
μέσα σε αδρανή παχύρευστη βάση, απλοποιώντας τη μεταφορά. Για να
χρησιμοποιηθεί το υλικό, η παχύρευστη βάση καιγόταν, αφήνοντας ανέπαφη τη
σκόνη.
H εφαρμογή της παραπάνω τεχνολογίας στη βιομηχανία κεραμικών είναι το
αντικείμενο σχετικής έρευνας τεσσάρων βρετανικών βιομηχανιών εδώ και δυο
χρόνια. Αν και τα περισσότερα τεχνικά προβλήματα έχουν λυθεί, υπάρχουν
ακόμη εμπόδια καλλιτεχνικής φύσης. Φαίνεται ότι ορισμένα χρώματα αλλάζουν
απόχρωση όταν χρησιμοποιούνται σε μορφή «σολ-τζελ», κάτι που προβληματίζει
τους σχεδιαστές. Στο κάτω-κάτω η κεραμική είναι περισσότερο καλλιτεχνική
δημιουργία παρά εφαρμοσμένη τεχνολογία.
ΑΠΟ TON ΚΟΣΜΟ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ
ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ
-Τον περασμένο Μάιο, οι κάτοικοι της Γης διέτρεξαν χωρίς να το γνωρίζουν
τον μεγαλύτερο κίνδυνο που έχει καταχωρηθεί μέχρι σήμερα στα αστρονομικά
χρονικά, όταν ένας αστεροειδής πέρασε μόλις 150.000 χιλιόμετρα από τον
πλανήτη, τη μικρότερη απόσταση που έχει καταγραφεί ποτέ. O αστεροειδής
ανακαλύφθηκε από δυο αστρονόμους μερικές ώρες αφού είχε περάσει από το
κοντυνότερο σημείο προσέγγισης και όταν βρισκόταν 700.000 χιλιόμετρα από τη
Γη. Με βάση τους υπολογισμούς από την τροχιά του, ο αστεροειδής ήλθε από
την πλευρά του Ήλιου.
IATPIKH
-H τεχνολογία και πάλι στην υπηρεσία της Ιατρικής, στη μορφή ενός ζευγαριού
γυαλιών που μπορεί να βοηθήσει όσους πάσχουν από καταρράκτη να αποφύγουν
την εγχείριση για μερικά χρόνια. O καταρράκτης είναι μια πάθηση του ματιού
όπου ο φακός γίνεται σταδιακά αδιαφανής, με αποτέλεσμα τα είδωλα να
γίνονται σιγά-σιγά όλο και πιο θολά πριν εξαφανιστούν εντελώς. Ένας Γάλλος
συνταξιούχος γιατρός που έπασχε από καταρράκτη, στη διάρκεια της εξέτασης
για τη δική του περίπτωση παρατήρησε ότι όταν ο οφθαλμίατρος τοποθετούσε
έναν αδιαφανή δίσκο με μια τρύπα στη μέση για να διαπιστώσει πόσο
προχωρημένη ήταν η κατάσταση, η όρασή του βελτιωνόταν. H φυσική εξήγηση
είναι απλή, αφού τα είδωλα που σχηματίζει το μάτι βλέποντας μέσα από την
τρύπα είναι καλύτερα, δεδομένου ότι η διάχυση του φωτός μέσα από τον
ελατωματικό φακό, άρα και η θολότητα είναι μικρότερη. Το μειονέκτημα είναι
ότι το πεδίο της όρασης μέσα από την τρύπα είναι πολύ περιορισμένο. Έτσι τα
γυαλία που αρχικά χρησιμοποιούσαν απλούς αδιαφανείς φακούς με τρύπες στο
κέντρο, αντικαταστάθηκαν με φακούς από υγρούς κρυστάλλους. Το υλικό αυτό
μπορεί ταχύτατα να μεταβάλει τη διαφάνειά του από την πλήρη διαπερατότητα
από το φως έως την πλήρη αδιαφάνεια, υπό την επίδραση ασθενών ηλεκτρικών
πεδίων. Στην τελική, πειραματική τους ακόμη μορφή, τα ειδικά γυαλιά έχουν
φακούς από υγρούς κρυστάλλους που είναι αδιαφανείς εκτός από μια μικρή
σχισμή. H σχισμή αυτή όμως δεν είναι σταθερή αλλά σαρώνει την επιφάνεια του
φακού 50 φορές το δευτερόλεπτο. Με τη συχνότητα αυτή ο ανθρώπινος εγκέφαλος
δεν μπορεί να παρακολουθήσει τη διαφορά, αλλά έχει την αίσθηση ότι βλέπει
το περιβάλλον κανονικά αν και οι εικόνες είναι πολύ καθαρότερες λόγω του
φαινομένου που περιγράφηκε πιο πάνω. Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο είναι ότι
το πλάτος της σχισμής είναι εύκολο να μεταβληθεί, έτσι ώστε τα γυαλιά να
προσαρμόζονται σταδιακά στην κατάσταση του πάσχοντος από τον καταρράκτη.
-H ρευματική αρθρίτιδα είναι μια από ένα σύνολο ασθενειών που είναι γνωστές
σαν αυτο-ανοσολογικές, όπου το ανοσολογικό σύστημα του οργανισμού αντί να
τον προστετεύει επιτιθεται εναντίον του. Κύριο χαρακτηριστικό της ασθένειας
είναι η πρόκληση ισχυρών πόνων στους πάσχοντες. Ερευνητές σήμερα πιστεύουν
ότι έχουν φτάσει πολύ κοντά στη απάλειψη των πόνων και της ταλαιπωρίας με
μια νέα θεραπεία που βασίζεται σε ανθρωποποιημένα μονοκλωνικά αντισώματα.
Οι λόγοι που οδηγούν στην «ανταρσία» του ανοσολογικού συστήματος δεν είναι
ακόμη πλήρως κατανοητοί, αλλά οι μηχανισμοί που προκαλούν τη βλάβη γίνονται
όλο και σαφέστεροι. Διαπιστώθηκε έτσι ότι χρειάζεται να γίνεται παρέμβαση
όταν το ανοσολογικό σύστημα στρέφεται εναντίον του ίδιου του ιστού που
καλείται να προστατεύσει. Μια ομάδα στο Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας του
Συμβουλίου Ιατρικών Ερευνών της M. Βρετανίας στο Κέμπριτζ, πέτυχε να
«μεταμφιέσει» ένα αντισώμα τρωκτικού σε αντισώμα ανθρώπου που είναι σε θέση
να κάνει ακριβώς αυτό. Σε οκτώ άτομα που υπέφεραν από οξεία ρευματική
αρθρίτιδα και δεν ανταποκρίνονταν στη συνηθισμένη φαρμακευτική αγωγή,
χορηγήθηκε μικρή δόση του αντισώματος Campath-1H για δέκα μέρες και τα
αποτελέσματα μπορούν να χαρακτηριστούν «εντυπωσιακά» O πόνος, το πρήξιμο
και η ακαμψία άρχισαν να υποχωρούν 48 ώρες μετά την πρώτη χορήγηση και τα
συμπτώματα συνέχισαν να υποχωρούν κατά την παραμονή των ασθενών στο
νοσοκομείο. Στην συνέχεια οι περισσότεροι ασθενείς δεν παρουσιάσαν νέα
συμπτώματα για τρεις ή τεσσερεις μήνες και μερικοί από αυτούς δεν είχαν
ενοχλήσεις για διάστημα μέχρι και επτά μήνες. Τέσσερις ασθενείς υποβλήθηκαν
σε δεύτερο κύκλο θεραπείας, τα συμπτώματά τους υπεχώρησαν ακόμη περισσότερο
και βρίσκονται τώρα υπό έλεγχο για σχεδόν ένα χρόνο. Δυο βρετανικές
φαρμακευτικές εταιρίες δοκιμάζουν τώρα το φάρμακο σε μεγαλύτερο αριθμό
ασθενών χρησιμοποιώντας διαφορετική δοσολογία. O υπέυθυνος του προγράμματος
ελπίζει ότι το φάρμακο, αν όλα πάνε καλά, θα είναι διαθέσιμο στο κοινό σε
πέντε χρόνια.
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
-H προστασία σπανίων ειδών πολλές φορές κοστίζει τη ζωή σε λιγότερο σπάνια
είδη. Για τη σκληρή αυτή πραγματικότητα δεν υπάρχει χαρακτηριστικότερο
παράδειγμα από την περίπτωση του νησιού Μάριον, ενός μικρού κομματιού γης
ανάμεσα στις ακτές της Νότιας Αφρικής και της Ανταρκτικής. Στο νησί αυτό
είχαν μεταφερθεί το 1949 σαν μέρος μιας επιστημονικής αποστολής τέσσερις
γάτες που μετά την απομάκρυνση των επιστημόνων παρέμειναν στο νησί. Οι
απόγονοί τους είχαν φτάσει το 1975 τους 2200, με αποτέλεσμα οι γάτες να
κυριαρχούν στο νησί των 30.000 εκταρίων το οποίο αποτελεί τον μοναδικό
μεταναστευτικό σταθμό δεκάδων ειδών σπανίων πουλιών. O αριθμός των γάτων
έφτασε το ύψος ρεκόρ των 3.400 περίπου όταν οι επιστήμονες στην προσπάθειά
τους να μειώσουν τον πλήθυσμό εισήγαγαν ζώα μολυσμένα με μεταδοτικές
ασθένειες, αφού προσπάθειες να αιχμαλωτιστούν και να μεταφερθούν από το
νησί απέτυχαν. Μέσα σε πέντε χρόνια ο αριθμός αυτός μειώθηκε σε 620, πριν
αρχίσει να ανεβαίνει ξανά όταν διαπιστώθηκε ότι τα εναπομείναντα ζώα είχαν
αποκτήσει ανοσία στην αρρώστια. Τελικά, κυνηγοί εξολόθρευσαν ολοκληρωτικά
τις γάτες που είχαν απομείνει με πιο συμβατικές μεθόδους. Το όλο θέμα,
παρόλη την αναγκαιότητά του (υπολογίζεται ότι οι γάτες σκότωναν 450.000
πουλιά -κυρίως νεοσσούς- κάθε χρόνο) δημιούργησε αίσθηση τόσο σε
περιβαλλοντολογικές οργανώσεις όσο και στην επιστημονική κοινότητα.
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
-Το μαζικότερο πείραμα στη χρήση αυτοματοποιημένου ελέγχου εισιτηρίων σε
μέσα μαζικής μεταφοράς μπαίνει σε εφαρμογή αυτήν την εποχή στο Λονδίνο. Σε
περισσότερα από 200 λεωφορεία θα τοποθετηθούν ηλεκτρονικοί «αναγνώστες»,
που θα μπορούν να αναγνωρίσουν τις ειδικές μαγνητικές κάρτες με τις οποίες
θα είναι εφοδιασμένοι οι επιβάτες. Οι κάρτες είναι παρόμοιες με αυτές των
τηλεφώνων που άρχισαν να κυκλοφοούν και στη χώρα μας. H μνήμη τους περιέχει
κάποιες «μονάδες» ανάλογα με την ονομαστική αξία τους, «μονάδες» που
αντιπροσωπεύουν τη δυνατότητα του κατόχου να εκτελέσει κάποιες διαδρομές με
το λεωφορείο. Κάθε φορά που ο επιβάτης χρησιμοποιεί την κάρτα του, το
μηχάνημα αφαιρεί από τη μνήμη ένα μέρος των πιστωτικών μονάδων ηλεκτρονικά.
Ελπίζεται ότι μελλοντικά οι κάρτες αυτές θα είναι μόνιμες και ο χρήστης θα
μπορεί να τις «γεμίζει» με μονάδες σε ειδικά μηχανήματα στους σταθμούς,
πληρώνοντας απλώς το αντίτιμο. Πραγματική όμως επανάσταση θα επέλθει με τις
κάρτες «απεριορίστων διαδρομών». Με την επιβίβασή τους στο όχημα οι
επιβάτες δεν θα χρειάζεται κάν να δείξουν την κάρτα τους, αφού τα
μηχανήματα τοποθετημένα στις πόρτες θα τις ελέγχουν μέσω μαγνητικών πεδίων
ακόμη και μέσα στην τσέπη ή το πορτοφόλι, θα επαληθεύουν το κατά πόσο είναι
έγκυρη και θα σημειώνουν διάφορα στοιχεία όπως τη συχνότητα χρήσης και τη
διαδρομή που ακολουθεί συνήθως ο κάτοχος.
Το κόστος της πειραματικής εγκατάστασης δεν είναι μικρό και υπολογίζεται
ότι θα ξεπεράσει τα 10 εκατ. λίρες. Το ποσό όμως αυτό ελπίζεται να
ανακτηθεί μέσα σε έναν περίπου χρόνο, από τον περιορισμό των επιβατών που
χρησιμοποιούν τα μέσα μαζικής μεταφοράς χωρίς εισιτήριο.
-Το κλάδεμα των αμπελώνων είναι μια από τις πιο επίπονες γεωργικές
εργασίες. Για το κλάδεμα ενός στρέμματος απαιτούνται είκοσι περίπου
εργατοώρες και η όλη διαδικασία πρέπει να γίνει ανάμεσα στους μήνες
Νοέμβριο και Απρίλιο με άσχημες συνήθως καιρικές συνθήκες. Σύντομα όμως θα
υπάρχει διαθέσιμο ένα ρομποτικό σύστημα κλαδέματος, η εξέλιξη του οποίου
βρίσκεται ήδη στα τελευταία στάδιά της στο πανεπιστήμιο Κορνέλ στις ΗΠΑ. Το
όλο συγκρότημα αποτελείται από δυο μεταλλικούς βραχίονες εξαρτημένους από
από ένα ικρίωμα πάνω σε αυτοκινούμενη βάση. Κάθε βραχίονας έχει δυο
κοπτικές κεφαλές που χρησιμοποιούνται για το κλάδεμα. H κίνησή τους γίνεται
υδραυλικά και ελέγχονται από έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή.
Το σύστημα διαθέτει δυο κάμερες με τις οποίες «βλέπει» το κλήμα. Κάθε μια
από αυτές σαρώνει το χώρο στο κάθετο ή το οριζόντιο επίπεδο. Το είδωλο
αναλύεται από κατάλληλο λογισμικό και ο υπολογιστής λαμβάνει τις αποφάσεις
για το σημείο που πρέπει να επέμβει η κοπτική κεφαλή. H απόδοση του
συστήματος στο εργαστήριο είναι περίπου 7 μέτρα το λεπτό, σε καλά όμως
οργανωμένους αμπελώνες, όπου το ύψος και η διάταξη των κλημάτων είναι μέσα
σε ορισμένες προδιαγραφές. Υπολογίζεται ότι το σύστημα θα είναι διαθέσιμο
εμπορικά σε περίπου πέντε χρόνια.