Bέλγικο Grand Prix
ΑΠΟΣΤΟΛΗΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ F1
ΒΕΛΓΙΚΟ GP, 11ος γύρος
ΑΠΙΣΤΕΥΤΟ... ΔΕΝ ΞΑΝΑΓΙΝΕ!
Δύο Φεράρι στην πρώτη σειρά της εκκίνησης.
Επιτέλους προσπεράσματα, μάχες «ρόδα με ρόδα», δέκα αλλαγές στην πρώτη
θέση.
Συνεχείς αλλαγές του καιρού, χρήση του «πέις καρ» ένας καταπληκτικός
Σουμάχερ να ξεκινά από τη 16η θέση και να κερδίζει τελικά τον αγώνα χωρίς
μάλιστα να καταλαβάβει κανείς το πώς ακριβώς έγινε αυτό.
κείμενο: Κώστας Λακαφώσης
φωτογραφίες: Ρεπόρτερ/Χ.Καραγιωργάκης
H εξέλιξη του αγώνα φάνηκε από τα δοκιμαστικά της Παρασκευής και του
Σαββάτου. Ο καιρός έκανε «τα δικά του», όπως άλλωστε κάνει σχεδόν κάθε
χρόνο στο Βελγικό Γκραν Πρι. Οι δύο βασικοί διεκδικητές του τίτλου που
μάλιστα κατέβηκαν σε αυτόν τον αγώνα με μεγάλο βαθμολογικό άγχος, βρέθηκαν
τελικά πολύ πίσω στην εκκίνηση: Μόλις 8ος ο Χιλ και στο χάος (16ος1) ο
Σουμάχερ, και μάλιστα, αμφότεροι σαφώς πιο πίσω από τους «βοηθούς»
Κούλθαρντ και Χέρμπερτ αντίστοιχα!
Η Κυριακή ξημερώνει σκοτεινή, αλλά όλοι ξεκινούν με στεγνά λάστιχα, και ήδη
από την αρχή δύο απανωτά προσπεράσματα (Χέρμπερτ στον Αλεζί και αντίστροφα
ένα γύρο αργότερα) ανάβουν τα αίματα.
Η ιταλική (αν)αξιοπιστία βρίσκει όμως το χειρότερο αγώνα για να χτυπήσει
και οι δύο Φεράρι αποσύρονται με μηχανικά προβλήματα η μια μετά την άλλη.
Στο μεταξύ, ο «Σούμι» επιτίθεται, προσπερνά διαρκώς, και μετά την
εγκαταλείψη και του Κούλθαρντ που αποδείχθηκε δυνατός και στο βρεγμένο
(«χεράς ο Βρετανός μακάρι αν πάει στη Φεράρι) βρίσκεται δεύτερος πίσω από
τον Χίλ.
Η πρώτη θέση αλλάζει με τις στάσεις για ανεφοδιασμό, αλλά ο αγώνας κρίνεται
όταν ξαφνικά αρχίζει να βρέχει. Ο Χιλ αποφαζίζει να μπει αμέσως στα πιτς
για λάστιχα βροχής, ενώ ο Σουμάχερ προτιμά να μείνει στην πίστα για
τουλάχιστον έναν ακόμα γύρο με τα σλικς. Η βροχή πέφτει για δύο λεπτά μόνο,
και στο τέλος του επόμενου γύρου (των 6,5 χιλιομέτρων) μοιάζει να έχει
σταματήσει. Ο Σουμάχερ με τα σλικς μένει στην πίστα, ο Χιλ που τον
ακολουθεί είναι σαφώς ταχύτερος, για λίγο όμως. Όταν σε δύο γύρους η
«αγωνιστική γραμμή» αρχίζει να στεγνώνει, ο Χιλ είναι ξανά πιο αργός, ενώ
πρέπει να μπει μια ακόμα φορά στα πιτς για να αλλάξει και πάλι λάστιχα.
Ο αγώνας έχει στην ουσία κριθεί, και εκ των υστέρων ο Σουμάχερ είναι
παραπάνω από δίκαια ικανοποιημένος από την καταπληκτική του οδήγηση στο
βρεγμένο με σλικς. Ισχυρίστηκε ότι δικαιώθηκε και η στρατηγική της
Μπενετόν. Ας μας επιτρέψει να διαφωνήσουμε. «Ρουλέτα» ήταν ο καιρός, και αν
η βροχή είχε ξαναρχίσει ένα γύρο αργότερα η εξέλιξη του αγώνα ίσως θα ήταν
διαφορετική. Με τα αν και τα ίσως όμως δεν γράφεται η ιστορία και αυτό που
έμεινε σε θεατές και τηλεθεατές είναι ότι επρόκειτο για τον αγώνα. Θα
ακολουθήσουν και άλλοι; Μακάρι._Κ.Λ.
ΕΙΔΑΜΕ KAI ΑΚΟΥΣΑΜΕ ΣΤΟ ΣΠΑ
Ένα ξεχωριστό τετραήμερο περάσαμε στο Βελγικό Γκραν Πρι όπου βρεθήκαμε
προσκεκλημένοι της Τίρελ για να παρακολουθήσουμε, όχι μόνο τον αγώνα, αλλά
και ολόκληρη τη διαδικασία του τετραημέρου όπως την ζούν οι μηχανικοί μιας
ομάδας της F 1.
Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, οι τεχνικές λεπτομέρειες που ακολουθούν...
Κείμενο και φωτογραφίες: Κώστας Λακαφώσης
Τηλεμετρία: Οι μηχανικοί από τις οθόνες της τηλεμετρίας έχουν κάθε στιγμή
μια πληρέστατη άποψη για τη θέση και την κατάσταση λειτουργίας του
αυτοκινήτου πάνω στην πίστα. Πάνω σε ένα μικρό σχεδιάγραμμα της πίστας στην
κάτω δεξιά γωνία της οθόνης, ένας μικρός σταυρός τρέχει δείχνοντας κάθε
στιγμή τη θέση του αυτοκινήτου στην πίστα, όπως μεταδίδεται από το σύστημα
μετάδοσης στοιχείων της τηλεμετρίας που λειτουργεί σε πραγματικό χρόνο.
Παράλληλα με αυτό το σύστημα (που μπορεί να μην έχει πλήρη και αξιόπιστη
κάλυψη σε κάθε σημείο) υπάρχει ένα ακόμα που μεταδίδει ένα «πακέτο»
στοιχείων από τον τελευταίο γύρο κάθε φορά που το αυτοκίνητο περνά μπροστά
από τα πιτς. Και αν όμως οι ραδιοεπικοινωνίες δε λειτουργήσουν, ένα τρίτο
σύστημα καταγράφει τα πάντα σε μια μονάδα αποθήκευσης πάνω στο αυτοκίνητο
που λειτουργεί σαν «μαύρο κουτί». Τα στοιχεία είναι τόσο ακριβή, τόσο πολλά
και τόσο πλήρη, που οι μηχανικοί μπορούν σε ελάχιστα λεπτά να ξέρουν
ακριβώς τι συνέβη σε κάποια περίσταση (έξοδος από το δρόμο, σύγκρουση με
άλλο αυτοκίνητο, μηχανική βλάβη πραγματική ή «αμφισβητούμενη»). Όταν
«βγήκε» ο Χιλ στον πρώτο γύρο του φετεινού Γερμανικού Γκραν Πρι, ο
μηχανικός του ήξερε μέσα σε λίγα λεπτά ακριβώς τι έφταιγε, όπως είναι
πιθανό να συνέβη το ίδιο και στην περίπτωση του θανατηφόρου ατυχήματος του
Σένα. Δυστυχώς, σε τέτοιες περιπτώσεις, τα στοιχεία αυτά πολύ δύσκολα
βρίσκουν το φως της δημοσιότητας.
Επικοινωνίες: Ένας ψηλός ιστός κεραίας υψώνεται από την νταλίκα κάθε
ομάδας, από την οποία (εκτός από τα συστήματα τηλεμετρίας) λειτουργεί και ο
τηλεπικοινωνιακός επαναλήπτης που χρησιμοποιείται για τις επικοινωνίες των
αυτοκινήτων με τα πιτς. Η φωνή του οδηγού από το αυτοκίνητο αναμεταδίδεται
στο κανάλι που ακούν όλοι οι μηχανικοί, οι οποίοι επικοινωνούν μεταξύ τους
μέσα στα πιτς μιλώντας στη συχνότητα της «εξόδου» του επαναλήπτη ώστε να
μην ενοχλούν τον οδηγό στην πίστα. Μόνο ο τιμ μάνατζερ μπορεί να αλλάξει
κανάλι και να μιλήσει στον οδηγό κατά τη διάρκεια του αγώνα μέσω του
επαναλήπτη, και κυρίως για να του δώσει απλές και λακωνικές εντολές σαν
επιβεβαίωση της πινακίδας από τα πιτς. Ο θόρυβος από τον κινητήρα δεν
επιτρέπει τις επικοινωνίες κατά τη διάρκεια του αγώνα πέρα από απλές λέξεις
αφού ούτε ο οδηγός μπορεί να ακούσει καθαρά αλλά ούτε και η φωνή του μπορεί
να περάσει μέσα από το θόρυβο. Οι μηχανικοί μεταξύ τους μιλούν αρκετά,
χρησιμοποιώντας τελικά το σύστημα του ασυρμάτου για εντελώς τοπική χρήση
μέσα στα πιτς, κάτι απαραίτητο όμως μέσα στον τρομερό θόρυβο από τους
κινητήρες που δεν επιτρέπει τις απλές προφορικές επικοινωνίες.
Κινητήρες: Ύστερα από κάθε περίοδο δοκιμών ή προκριματικών, (δύο φορές
δηλαδή την Παρασκευή, δύο το Σάββατο και άλλη μία την Κυριακή το πρωί), οι
τεχνικοί της Γιαμάχα λύνουν τον κινητήρα και ένας από αυτούς εξετάζει
προσεκτικά το εσωτερικό κάθε κυλίνδρου με τη βοήθεια μιας συσκευής με
οπτικές ίνες. Παράλληλα, ένας φορητός υπολογιστής συνδέεται στο κεντρικό
σύστημα ελέγχου του κινητήρα από όπου γίνεται έλεγχος σε όλες τις
λειτουργίες του κινητήρα. Φυσικά, το Σάββατο το απόγευμα γίνεται
αντικατάσταση με τον κινητήρα που θα χρησιμοποιηθεί στον αγώνα την Κυριακή.
Η διαδικασία διαρκεί περίπου μία ώρα, μπορεί να γίνει ίσως και σε λίγο κάτω
από πενήντα λεπτά αν χρειαστεί.
Κιβώτια: Τα σύγχρονα ημιαυτόματα κιβώτια που διαθέτουν πλέον όλες οι ομάδες
ανεβάζουν ταχύτητες σε περίπου 40 ms (χιλιοστά του δευτερολέπτου) και
κατεβάζουν σε περίπου 60 ms, ενώ υπάρχουν και δύο κουμπιά στο τιμόνι που
κατεβάζουν το ένα απευθείας σε δεύτερη και το άλλο απευθείας σε τρίτη
ταχύτητα! Το βράδυ κάθε μέρας λύνεται το κιβώτιο του αυτοκινήτου και
γίνεται έλεγχος σε όλα τα γρανάζια, τους άξονες και τα έδρανα για
προληπτικούς λόγους. Σπάνια εμφανίζονται προβλήματα, αφού τα σύγχρονα
ημιαυτόματα συστήματα ταλαιπωρούν πολύ λιγότερο τα γρανάζια και οι
επεμβάσεις περιορίζονται σε αλλαγές στις σχέσεις μετάδοσης. Σε περίπτωση
σοβαρού προβλήματος το κιβώτιο μπορεί να αλλαχθεί ολόκληρο μέσα σε τρείς
ώρες, ενώ αν χρειάζεται απλά αλλαγή σχέσεων αυτή γίνεται σε μία περίπου
ώρα.
Καύσιμα: Η βενζίνη σε όλη τη διάρκεια του τετραημέρου μετριέται σε κιλά και
όχι σε λίτρα, και τα αυτοκίνητα καταναλώνουν περίπου τρία με τριάμισυ κιλά
για κάθε γύρω του Σπα (6,5 χιλ.) ανάλογα με τις συνθήκες και τον τρόπο
οδήγησης. Μέσω της τηλεμετρίας οι μηχανικοί παρακολουθούν διαρκώς τη
στιγμιαία κατανάλωση του καυσίμου με ακρίβεια δεύτερου δεκαδικού, και
υπολογίζουν κάθε στιγμή την βενζίνη που θα απομένει στο ρεζερβουάρ στον
γύρο που είναι προγραμματισμένος ο ανεφοδιασμός με ακρίβεια ενός δεκαδικού!
Οι συνεννοήσεις από τον ασύρματο είναι του τύπου «ο Μίκα θα έχει 2,7 κιλά
βενζίνης στον 14ο γύρο, και πρέπει να του βάλουμε 34.2 κιλά». Είναι φανερό
ότι, όταν όλα λειτουργούν σωστά, η ακρίβεια είναι αυτό που θα ονομάζαμε
«χειρουργική».
Λάστιχα: Τα λάστιχα σλικ ζεσταίνονται συνήθως περίπου στους 85 βαθμούς
Κελσίου, ενώ τα (πιο μαλακά) λάστιχα βροχής ζεσταίνονται μέχρι τους 60
βαθμούς. Οι ειδικές «κουβέρτες» για τα λάστιχα χρειάζονται περίπου μία ώρα
για να φέρουν τα λάστιχα στη σωστή θερμοκρασία, οπότε υπάρχει μια ολόκληρη
σειρά από τετράδες ελαστικών με τις κουβέρτες σε λειτουργία, που περιμένουν
τη στιγμή που θα χρειαστούν. Θυμίζουμε ότι με τους φετινούς κανονισμούς όλα
τα λάστιχα τα προμηθεύει η Goodyear, ενώ υπάρχει περιορισμός στο μέγιστο
αριθμό ελαστικών που μπορεί να χρησιμοποιήσει κάθε ομάδα, κάτι που κάνει τα
πράγματα αρκετά πιό απλά για τους μηχανικούς κάθε ομάδας.
Ελεύθερες δοκιμές: Σημαντικό μέρος του αγωνιστικού τριημέρου είναι οι
ελεύθερες δοκιμές το πρωί της Παρασκευής και του Σαββάτου (από μιάμισυ ώρα
κάθε μέρα) και η μισή ώρα ελεύθερων δοκιμών το πρωί της Κυριακής τέσσερις
ώρες πριν τον αγώνα. Τότε γίνεται το στήσιμο του αυτοκινήτου για να
ταιριάζει στη συγκεκριμένη πίστα και στο στυλ του οδηγού, και από την
επιτυχία της διαδικασίας αυτής μπορεί να κριθεί το αποτέλεσμα. Ο οδηγός
κάνει τρεις ως τέσσερις γύρους και μπαίνει ξανά στα πιτς, δίνοντας τις
παρατηρήσεις του στον μηχανολόγο που παρακολουθεί το αυτοκίνητό του, ο
οποίος με τη σειρά του αποφασίζει για τις αλλαγές. Οι αλλαγές αυτές που
γίνονται σε λίγα λεπτά μόνο, αφορούν τις εμπρός και πίσω αεροτομές, τα
ελατήρια της ανάρτησης και την απόσβεση των αμορτισέρ που ρυθμίζεται
ξεχωριστά για τη συμπίεση και την επαναφορά.