Oι 10 κορυφαίοι Έλληνες οδηγοί της 25ετίας
Στην αρχή η επιλογή των δέκα κορυφαίων Ελλήνων οδηγών
της τελευταίας 25ετίας φαινόταν εξαιρετικά δυσχερής.
Θεσπίζοντας όμως κάποια συγκεκριμένα, σαφή και_
αντικειμενικά κριτήρια, η επιλογή έγινε πιο προσιτή.
Γράφοντας για κριτήρια έχουμε: επίπεδο επιδόσεων,
διάρκεια παρουσίας, συγκομιδή τίτλων, γενικότερη
προσφορά.
Κάνοντας λόγο για δέκα κορυφαίους θα ξεχωρίσουμε από
αυτούς την πρώτη τετράδα που θεωρούμε πως έχει λόγους
να _προηγείται_ από τους υπόλοιπους έξη, τους οποίους
και παραθέτουμε κατά αλφαβητική σειρά.
του Νικόλα Σ. Ζαλμά
φωτογραφίες: Αρχείο 4T
ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΟΣΧΟΥΣ
Γεννημένο ταλέντο. Τι κι αν δεν έμαθε ποτέ από μίγματα ελαστικών;
Τι κι αν μπορούσε ο συνοδηγός να του διαβάσει το _πατερ υμών_ και
να λέει ναι, ναι, τι κι αν έχει το διδακτορικό της γκρίνιας. O
Θεός έδειξε απλοχεριά στο πρόσωπό του, και ο Γιώργος δεν την
άφησε να πάει χαμένη.
Είχε το χάρισμα, ο άνθρωπος αυτός, να ορίζει τα αυτοκίνητα. Λες
και ζούσε τη δεύτερη ζωή του και τα είχε μάθει όλα απ_ την πρώτη.
Χαρακτηριστικό του, εκείνα τα μονοτίμονα ντριφτ ατελείωτης
διάρκειας, απόδειξη της τέλειας τεχνικής του.
Πότε με την 2002 ή με την GTAm, πότε με τη δύστροπη 33T3 ή με τα
Ντάτσουν όργωσε όλη την Ελλάδα. Έτρεξε όμως και με Αλφασούντ, με
Ωτομπιάνκι ?μπαρτ. Έτρεξε παντού, κάνοντας οκτώ τίτλους στη
σειρά, κερδίζοντας δεκάδες φορές τη γενική, έχοντας πάντα τη
σπίθα του νέου, την όρεξη του καινούριου.
H αλήθεια είναι ότι δεν καταλάβαινε και πολλά από τα αυτοκίνητα
που οδήγησε, δεν τον πολυενδιέφεραν τα κιβώτια, τα διαφορικά, οι
αναρτήσεις, τα λάστιχα και τα ρέστα. Από πολύ μικρός όμως είχε
πείσει για την αξία του και τα επιτελεία του, οι άνθρωποι που
φροντίζαν όλα εκτός από το οδήγημα, ήταν πάντα κοντά του, με
κορύφωση την ομάδα της Ντάτσουν. Ήταν _θεός_ ο Γιώργος για τους
ανθρώπους του, αλλά και για τους οπαδούς του και είχε, μα την
αλήθεια, πολλούς.
Αν σε κάτι πρέπει να σταθούμε αυστηροί, ήταν για τα επεισοδιακά
γεγονότα που σημάδεψαν το πρωτάθλημα του _83 όπου χάθηκε ολότελα
η ψυχραιμία.
Ήταν και γκρινιάρης, όλο δεν _πήγαινε_, δεν _έστριβε_, δεν
σταμάταγε, (το ρημάδι), αλλά όταν του το θυμίζεις σήμερα,
χαμογελά πονηρά, καθισμένος στα 50 του χρόνια στο κατάστρωμα του
_¶λφαμος_, τα δειλινά του καλοκαιριού, κάπου στο Σαρωνικό. Να
ήταν η γκρίνια γούρι;
Γιώργος Μοσχούς, ο πολυπρωταθλητής. Ατυχείς οι γενιές που δεν θα
τον ζήσουν...
ΣΙΡΟΚΟ
Ξεκινώντας στα τέλη της δεκαετίας του _60, με εκείνο το κόκκινο
Καντέτ, είχε οπωσδήποτε ένα άχαρο έργο, αφού συν τοις άλλοις
έπρεπε να αντιμετωπίσει και το βαρύ όνομα του πεθερού του.
?πειρος, άγνωστος και μύωψ δεν έμοιαζε να αποτελεί την άμεση
απειλή για το κατεστημένο.
Έκανε την κίνησή του το φθινόπωρο του _70 φέρνοντας τη γαλάζια A
110. Το καμάρι της Διέπης έμοιαζε ασύμβατο με τον ελληνικό χώρο.
O Τάσος και η ομάδα του όμως δούλεψαν σκληρά, έκαναν πολλά και
ήταν κυριάρχοι όλη τη δεκαετία.
Με ένα αμάξωμα και δύο κινητήρες κέρδισε σε μια χρονιά τρία
πραγματικά πρωταθλήματα δείχνοντας για πρώτη φορά τότε τι
σημαίνει προγραμματισμός, τακτική, στρατηγική.
Δεν ήταν ο οδηγός που σήκωσε τον κόσμο στις μύτες των ποδιών του.
Ήξερε όμως να παίρνει το αποτέλεσμα που ήθελε, άριστα
ενημερωμένος, μέγας γνώστης της θεωρίας, ουσιαστικός.
H οργάνωσή του ήταν έτη μπροστά από την εποχή που έδρασε. Οδήγησε
όλα τα είδη αγώνων με την ίδια επιτυχία. Αναβάσεις, σιρκουί,
ράλλυ ασφάλτινα, χωμάτινα, χωρίς αναστολές, χωρίς φόβους.
Οδήγησε το Καντέτ, την Αλπίν, το Γκρακ, το Γκορντίνι (σε ένα
Παλάδιο), Τογιότα Κορόλα (Κύπρος), Ωτομπιάνκι ?μπαρτ, το
δεξιοτίμονο Ντάτσουν, τη δύσκολη Στράτος (ή Μπουμπού) παίρνοντας
πάντα τα περισσότερα με τη μικρότερη ταλαιπωρία για τα
τετράτροχα.
Στην αγωνιστική του ωριμότητα αναγκάστηκε να αποχωρήσει από το
σπορ αφήνοντας ένα δυσαναπλήρωτο κενό.
Αναγκάστηκε, διότι ήταν (και προφανώς παραμένει) ένας άνθρωπος με
αρχές, με ήθος, ένας Κύριος.
Θα μείνει στη μνήμη μας εκείνη η ευγενική παρουσία, με τα
θαλασσιά πουκάμισα και τα μπεζ, κοτλέ πανταλόνια στις
ανασυγκροτήσεις της Καλαμπάκας. Πάντα ψύχραιμος, ήρεμος,
ευγενικός, με απόλυτο έλεγχο, ακόμα και ύστερα από εκείνο το κακό
ατύχημα στο λασπωμένο Παντελεήμονα το 1978.
ΙΑΒΕΡΗΣ
_Στη μεγάλη κατηφόρα του Διονύσου πήγαινε ορθοπεταλιά προκειμένου
να είναι πρώτος από τους φίλους του_, έλεγε ο μακαρίτης ο
Ανάργυρος ο πατέρας του Τάσου για τα παιδικά του κατορθώματα. Τα
ποδήλατα έγιναν αυτοκίνητα, το παιδί άνδρας και από τον πρώτο του
κιόλας αγώνα γύρισαν και πρόσεξαν αυτή τη μυστήρια φιγούρα.
Εκείνη την ηρωική εποχή με τα TT στο Τατόι, έκανε τον Μπούμπη να
πει: _Αυτόν τον θέλω_. Γρήγορα τον είχε, και μαζί έκαναν τιτάνιες
προσπάθειες στην υπόθεση πρωτόγονο ελληνικό πρωτότυπο με ξύλινες
καρότσες κινητήρες ?λφα, πολύ κέφι και ατελείωτη επιθυμία για
απόλυτες επιδόσεις.
H εποχή της αναγνώρισης δεν άργησε και το (τότε) χοντρό, μαλλιαρό
πλάσμα περιόδευσε στα μπάκετ των καλύτερων Φορντ της εποχής. Μας
έμαθε πως δεν είναι ανάγκη να είσαι Σκανδιναβός, για να βγάλεις
τον εσωτερικό σου τροχό στο χάος και να ταξιδεύεις σε εκείνες τις
απίθανες γωνίες. Μας έδειξε πώς με ένα γκρουπ 1 Έσκορτ κερδίζεις
στην κατηφόρα του Γυμνού μια Στράτος, πώς με ένα γκρουπ 2 Έσκορτ
κερδίζεις όλα τα γκρουπ 4 με τους κορυφαίους του Ακρόπολις στην
Πάρνηθα.
Μια ατρόμητη ψυχή, με εξαίρετη τέχνη, που ασχολήθηκε όσο κανένας
με το αγωνιστικό αυτοκίνητο. Όμως, η ατελείωτη αγάπη του, όπως
όλα τα μεγάλα πάθη στις ταραγμένες ζωές, τον έσπρωξε σε
λανθασμένες επιλογές που δεν του χάρισαν τις ανάλογες διακρίσεις.
Με μια ασίγαστη επιθυμία να οδηγεί παντού και πάντα 10 στα 10
είχε μια φτωχή συγκομιδή αποτελεσμάτων για τα οποία δεν έκρυψε
ποτέ την αδιαφορία του ή και την απέχθειά του.
Αρκετές φορές άτυχος, άλλες τόσες πραγματικά _άθλιος_ στον τομέα
της επιμελητείας στέρησε από τον εαυτό του, αλλά και από τον
τόπο, τις μεγάλες διακρίσεις.
ΤΖΙΓΓΕΡ
O κ. Γιάννης μας ή _ψηλός_. Τα άλλα παιδιά του κύκλου του, ήταν
αυτό που λένε οι μεγάλοι, φυσιολογικοί. Τα κολέγιά τους, το
τένις, ήσυχες διακοπές, και μια όμορφη ζωή στο τετράγωνο
Κολωνάκι, Εκάλη, Μύκονος, Λονδίνο.
O κ. Γιάννης όμως, άγνωστο πώς, μπολιάστηκε με το μικρόβιο και
νωρίς νωρίς βρέθηκε στον πόλεμο. Πίσω από τα τιμόνια των ?ουντι
και των Λάντσια ήταν απόλυτος κυριάρχος για έξι ολόκληρα χρόνια
και, αν το ήθελε, ίσως να μπορούσε να είναι για άλλα 26.
Ενδεχομένως να μην ήταν το καυτό ταλέντο, αλλά επιστρατεύοντας
όλες του τις δυνάμεις, δούλεψε σκληρά και κατάφερε δύσκολα
πράγματα με δυσκολότερα αυτοκίνητα.
Μπορεί να μην είχε οικονομικά προβλήματα, αλλά μήπως αυτό είναι
το μοναδικό κλειδί της επιτυχίας;
Όταν _κούμπωνε_ τις _έκτες_ στα Σήμαντρα και αλλαχού, φθάνοντας
τα πράγματα στα όρια, δεν μιλούσε η φορολογική του δήλωση. H ψυχή
του μέτραγε.
Νωρίς σκονίστηκε, νωρίς πρωταγωνίστησε, νωρίς και τα παράτησε.
Για όσους υποστηρίζουν ότι δεν έγινε και τίποτα, εμείς θα
διαφωνήσουμε. Θα μπορούσε, μπορεί, να δώσει πολλά ακόμα.
ΓΑΚΗΣ ΚΑΛΕΜΤΖΑΚΗΣ
O εκπρόσωπος της Βόρειας Ελλάδας. Πληθωρικός οδηγός, πληθωρικός
άνθρωπος.
Πάνω από 25 χρόνια στο προσκήνιο οδήγησε πολλά και καλά
αυτοκίνητα.
Οι πολύ παλιοί αναγνώστες θα τον θυμούνται φωτογραφία στο πρώτο
τεύχος των 4T μέσα στο Κάπρι με το αυτοκόλλητο του περιοδικού στο
πίσω αριστερό τζάμι στην εκκίνηση του 4ου ράλλυ Δ.Ε.Θ., έναν
αγώνα που κέρδισε.
Έχει οδηγήσει επίσης και Κορτίνα Λότους, Φίατ 124, διάφορα
Έσκορτ, Όπελ, Σιέρα Κόσγουορθ A.
Δεν μετράει τα περισσότερα πρωταθλήματα, τις μεγαλύτερες
διακρίσεις αλλά υπήρξε ο ταχύτερος του ελληνικού βορρά.
Γλεντζές και _άρχοντας_, δεν δίσταζε να κατέβει από τη
Θεσσαλονίκη στην Αθήνα να τρέξει και να κερδίσει το Αττικό (1987)
με την 400άρα, αφήνοντας πίσω από τις καθαρές γραμμές του
λαμπρούς συνδυασμούς.
Ή ακόμα μακρύτερα στον αγώνα του _90 με έδρα το Ναύπλιο, όπου
οδήγησε στη δεύτερη θέση το πισωκίνητο Σιέρα. Όλα αυτά 23 χρόνια
αργότερα από τότε που τερμάτιζε τρίτος στο πρωταθληματικό Δ.Ε.Θ.
(πίσω από Είπωρχ και Μέλα, μπροστά από Σ. Ζαλμά και Γ.
Ραπτόπουλο) με μια BMW 1800 κρυμμένος(;) πίσω απ_ το ψευδώνυμο
_Οζελότ_.
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΥΡΚΟΣ
Ως μηχανικό τον ανακάλυψε ο Μπούμπης στο συνεργείο του Σοφιανού,
όταν παιδί σχεδόν, έλυσε σε ελάχιστο χρόνο μια ανάρτηση. O _Λέας_
ή _Τζέκος_ ή _κλαπέτας_ είναι η κλασική περίπτωση του
αυτοδημιούργητου. Μόνος, από το πουθενά, χωρίς υποστήριξη.
Πρόταξε σκληρή δουλειά, υπομονή, σύστημα, πίστη και αφοσίωση.
Τα υπόλοιπα ήρθαν μόνα τους. Έκανε τους αγώνες υπόθεση της ζωής
του.
Πρώτα έμαθε τα αγωνιστικά σαν μηχανές σαν εργαλεία, και τα έμαθε
καλά. Δεν άργησε να τα οδηγεί και καλά. Μόνιμος τιτλούχος σε
αναβάσεις, σιρκουί και ασφάλτινα ράλλυ, είναι είδηση όταν χάνει.
Οδηγεί -λένε- τα καλύτερα αυτοκίνητα. Πάρτε και εσείς, κύριοι.
Τον Λεωνίδα πριν από 20 χρόνια δεν τον ήξερε ούτε το αφεντικό
του.
Είναι -λένε- αργός. Και ποιος είναι γρήγορος; O δεύτερος;
Οδηγεί -λένε- μόνο στην άσφαλτο. Πρώτος στο Ολύμπιο, πρώτος
(Έλληνας) στο Χαλκιδικής, πρώτος στο Ερμής Δωδώνης. Τρία στα έξι
στην πρώτη χρονιά στο χώμα και πρωταθλητής. Πού είναι οι
_χωμάτινοι_;
Του αξίζουν συγχαρητήρια, ακόμα και αν αυτό το χαμηλό προφίλ που
προτάσσει είναι -όπως λένε οι κακίες- θεατρικό.
Κοντά του πάντα τα αδέλφια του, μια σφιχτή δυνατή οικογένεια.
ΛΕΩΝΙΔΑΣ
Ξεκινώντας την αγωνιστική του καριέρα στη δεκαετία του _60 ως
_Υψηλάντης_, είναι από τους ελάχιστους που συνεχίζει από τότε.
Πληθωρική παρουσία στο σπορ έχει οδηγήσει μερικά από τα καλύτερα,
εντυπωσιακότερα και πρωτοπόρα στην εποχή τους αυτοκίνητα που
πάτησαν τις ρόδες τους στην Ελλάδα. NSU Βάνκελ, TTS, ?ουντι 80
(γκ.1 & 2), Πόρσε Καρέρα, Αλπίν A310, Μαρτς, BMW 320 γκρουπ 5, M
3 γκρουπ A, και όλη σχεδόν την γκάμα της Ρενό. Αγωνιστικώς τα
έχει κάνει όλα σε αυτή την πολύχρονη παρουσία.
Κοινά αποδεκτό ότι με εξαίρεση την εποχή των καταπληκτικών
εκείνων TTS και κάπως την καλή χρονιά με το πολύ δύσκολο
πισωκίνητο 5 τούρμπο, δεν διακρίθηκε για επιδόσεις αιχμής.
Έχει όμως βοηθήσει ποικιλοτρόπως την ανάπτυξη του σπορ στην
Ελλάδα και γι_ αυτό του αξίζουν ιδιαίτερα εύσημα.
Οι μομφές επικεντρώνονται σε αυτή την περίεργη χρονιά (_83) όπου
ο εγωισμός του τον οδήγησε στα πολιτικά δικαστήρια (κίνηση
θεωρούμενη πρωτοφανή) για τη διεκδίκηση του περιλάλητου αυτού
πρωταθλήματος.
Πεισματάρης, επιτυχημένος επιχειρηματίας, ο άνθρωπος που (μεταξύ
άλλων) έχει ελέγξει κατά καιρούς τα συμφέροντα των ελληνικών
αντιπροσωπειών της NSU, της ?ουντι, της Ρενό και της Μπε Εμ Βε,
τερματίζει αξιοπρεπώς και με άνεση στα 50-τόσα του τα Ακρόπολις
και επιφυλάσσεται για το μέλλον.
ΤΖΩΝΥ ΠΕΣΜΑΤΖΟΓΛΟΥ
Θα μπορούσε να είναι στην κορυφαία δεκάδα της πεντηκονταετίας! Με
την ίδια άνεση. Κάτι σαν πατριάρχης. Από τα Ακρόπολις της
δεκαετίας του _50 (νικητής) σε εκείνα της δεκαετίας του _80.
Παγκόσμιο φαινόμενο.
Με Σεβρολέ, με Όπελ παντού και πάντα ο μοναδικός Τζώνυ, ο ορισμός
του μαχητή. Με τα μαγνητόφωνά του _και πάτα Τζώνυ-Τζωνάκυ για
δεξιά γυροβολιά_ και τα _χρυσέ μου_ είναι η ζωντανή ιστορία του
μηχανοκίνητου αθλητισμού στην Ελλάδα.
Σκληρός και αψύς, δύσκολος στη ζωή και στους αγώνες.
Εξαίρετος όταν σκαρφάλωνε τη δύστροπη λευκή Στινγκ Ρέι ή
_Στρίγκλα_ στα 56 του στη Ριτσώνα (το _67) όντας ο πρώτος που
έσπασε το φράγμα των 3 λεπτών με πιο στενή και πολύ πιο γλιστερή
άσφαλτο, μα και στην Πάρνηθα σταματώντας τα χρονόμετρα στα 6,37,
ταχύτερα από όλους τους νεότερους όλων των εποχών, αλλά μοναδικός
όταν στα 60+ οδηγούσε με θέρμη την Ασκόνα του Ρερλ και αργότερα
τη 400άρα!
Του οφείλουμε μια βαθιά υπόκλιση, εμείς οι νεότεροι, κι ας είναι
μυστήριος και περίεργος, γιατί μας έδειξε ότι, αν κάποιος αγαπά
πραγματικά το αντικείμενο _αυτοκίνητο_ και την υπόθεση αγώνες, η
ηλικία δεν είναι εμπόδιο.
Το πάρκινγκ των αγωνιστικών του αυτοκινήτων, εκεί στις
εγκαταστάσεις της Ελφίνκο στο τέλος της Συγγρού, με παρατεταγμένα
τα αγαπημένα του τετράτροχα, είναι ένα σημαντικό κομμάτι της
ιστορίας του ελληνικού αγωνιστικού αυτοκίνητου. Διά χειρός
Τζώνυ...
ΜΑΚΗΣ ΣΑΛΙΑΡΗΣ
Μερικοί ίσως παραξενευτούν από αυτή την παρουσία και αυτό το
όνομα εδώ. Ασφαλώς και δεν έχουμε απολογητική πρόθεση.
Οι περισσότεροι από τους επικριτές θα πήγαιναν δημοτικό, όταν ο
Μάκης ανέβαζε εκείνα τα _πράματα_ στην Πάρνηθα περνώντας με κάθε
άλλο παρά _αστεία_ χιλιόμετρα κοντά στα προστατευτικά και τους
βράχους.
O Μάκης, μέλος κάποτε των _Γουί Φάιβ_ (οι γνώστες λένε πως ήταν
σπουδαίος ντράμερ, αφού έχει παίξει με μερικούς από τους μεγάλους
της τζαζ), ξεκίνησε από τα σιρκουί των νέων στο Τατόι με ?λφα
Ρομέο. Ήρθε σύντομα η εποχή του _κουρδιστού πορτοκαλιού_ της
Σιτράλ και από εκεί μεταπήδησε στον άγνωστο και μυθικό κόσμο των
πρωτοτύπων.
Από τους πρωτοπόρους στο χώρο, ασχολήθηκε με πίστη και αφοσίωση
με το αντικείμενο. Όταν (σχεδόν) όλη η Ελλάδα έτρεχε το πολύ με
150 ίππους στα 1000 κιλά, ο Μάκης όριζε αυτές τις απόλυτες
αγωνιστικές μηχανές και έκανε τις _επιθέσεις_ στις φουρκέτες της
Πάρνηθας, της Ριτσώνας αλλά και στις στροφές στο Τατόι και στα
Μαριτσά.
Χαμογελαστός και ήρεμος έφερε έναν _ευρωπαϊκό_ αέρα με την
παρουσία του στο σπορ. Πολύ _κύριος_ για να μπλέξει με σκόνες και
λάσπες, έμεινε μακριά από τα ράλλυ, δίνοντας μόνον ασφάλτινα
δείγματα γραφής.
Πολύ μεγάλος για ροκ εν ρολ, αλλά και πολύ νέος για να πεθάνει
(κατά πως λέει το ομώνυμο τραγούδι), επέζησε -με τύχη βουνό είναι
αλήθεια- από εκείνο το φοβερό ατύχημα στις δοκιμές στην ανάβαση
Ριτσώνας.
Χωρίς αμφιβολία το πιο ροκ τυπάκι των ελληνικών αγώνων.
ΣΤΡΑΤΙΣΙΝΟ
Ξεκινώντας το _77 με φλόγα και όρεξη πρωτόγνωρη, παραμένει έως
σήμερα ένα σημαντικό αγωνιστικό κεφάλαιο.
Την εποχή των Έσκορτ έδειξε τόλμη και δύναμη και δεν κάμφθηκε από
εξόδους και αναποδιές. Εκμεταλλεύτηκε με τον καλύτερο τρόπο την
ευκαιρία της ζωής του οδηγώντας για την ελληνική Νισάν. Το έχουμε
πει, το ξαναγράφουμε άλλη μια φορά. Δεν είναι εύκολη υπόθεση να
οδηγήσεις για μια ομάδα. H ευχαρίστηση παραχωρεί τη θέση της στην
υποχρέωση, οι επιθυμίες σου υποχωρούν μπροστά σε εκείνες του
χρηματοδότη.
Μόνιμα το χρυσό διπλό. Δεύτερος στην ομάδα πίσω από το Γιώργο,
δεύτερος όμως και μετά την αγωνιστική αποχώρηση του Νο 1, αφού
τότε εμφανίζεται επί σκηνής ο Τζίγγερ με σαφώς καλύτερο υλικό.
Τυχερός που είχε τη δύναμη να οδηγεί για τη Νισάν, άτυχος που
ποτέ δεν είχε το όπλο να πολεμήσει για την απόλυτη διάκριση.
Φυσικά είναι σίγουρος, όπως και όσοι τον εμπιστεύονται, ότι, αν
το είχε, θα τα είχε καταφέρει.
Κυκλοθυμικός και _παραπονιάρης_, είναι αναμφίβολα ο πιο
αυτοκινητιστικά _περπατημένος_ της τελευταίας 15ετίας λόγω
επαγγέλματος, αλλά και λόγω όρεξης να οδηγεί, να δοκιμάζει τα
πάντα.
Αγχώδης και _άρρωστος_ με τη δουλειά του είχε σοβαρές αντιρρήσεις
για την παρουσία του στους δέκα κορυφαίους προτείνοντας στη θέση
του τον φίλο του Παύλο Μοσχούτη._Ν.Σ.Ζ.