Καλειδοσκόπιο
H ΩΡΑ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣAYTON το μήνα είχαμε σκοπό ν? ασχοληθούμε ξανά με το θέμα της «επετηρίδας»
διορισμού των εκπαιδευτικών, μια και ήταν αρκετά τα γράμματα που πήραμε για
το προηγούμενο σχόλιό μας και το θέμα είναι αρκετά σημαντικό. H πρωτοβάθμια
και η δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι που αποτελούν τη βάση ολόκληρου του
εκπαιδευτικού μας συστήματος, αλλά και της ίδιας της κοινωνίας μας θα
λέγαμε, αφού εκεί αποκτούν τα βασικά τους πνευματικά «εφόδια» οι πολίτες
αυτής της χώρας.
Στις αρχές Ιουνίου όμως, προέκυψε ένα νέο θέμα, που δείχνει ακόμη πιο
χαρακτηριστικά το επίπεδο της εκπαίδευσης των Ελλήνων και κατά συνέπεια και
τις δυνατότητες που έχουν να εργαστούν αποδοτικά, σύμφωνα με τις σύγχρονες
απαιτήσεις. Σάλος έγινε στον Τύπο με τα αποτελέσματα του διαγωνισμού για
τις προσλήψεις στο Δημόσιο, στον οποίο το? 93% των υποψηφίων έπεσε κάτω από
τη βάση!
Ιδού λοιπόν η κατάντια της ελληνικής κοινωνίας, που εξελίσσεται σε κοινωνία
αμόρφωτων, στην οποία η στελέχωση του δημόσιου τομέα και των επιχειρήσεων
θα γίνεται σε μεγάλο ποσοστό από άτομα που δεν θα έχουν ούτε το στοιχειώδες
επίπεδο που αποκτάται στο σχολείο. Πώς να λειτουργήσει μετά σωστά το
σύστημα, πώς να είναι παραγωγικές και ανταγωνιστικές οι επιχειρήσεις και
πώς να μπορέσει αυτή η χώρα να παίξει οποιονδήποτε ρόλο στην Ευρώπη, όταν
το ανθρώπινο δυναμικό της έχει τόσο περιορισμένες δυνατότητες;
«Φταίει το εκπαιδευτικό σύστημα», έγραψαν κάποιοι. Πάντα κάποιο «σύστημα»
φταίει και ποτέ εμείς οι ίδιοι. Δεν θα ισχυριστούμε βέβαια ότι το
εκπαιδευτικό σύστημα είναι το καλύτερο που υπάρχει, ούτε θα αρνηθούμε τις
φοβερές ελλείψεις του. Αν θέλετε, για να πάμε ακόμα πιο πέρα, το έχουμε πει
και άλλοτε πως δεν πιστεύουμε ότι η πολιτική τάξη που λυμαίνεται την
εξουσία στην Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες έχει οποιοδήποτε ενδιαφέρον να
δει του Έλληνες να μορφώνονται. Μετριότητες είναι οι περισσότεροι πολιτικοί
μας, βρίσκονται εκεί που είναι χάρη στις επιδόσεις τους στον πολιτικό
«διαδρομισμό» και όχι χάρη στις επιδόσεις τους σε οποιονδήποτε
επαγγελματικό τομέα, πώς αλλιώς θα εξασφαλίσουν μια πολιτική πελατεία
αρκετά αφελή για να τους εμπιστεύεται αν όχι περιορίζοντας το μορφωτικό της
επίπεδο; Όχι απλώς δεν ενδιαφέρονται, αλλά δεν θέλουν να δουν τους Έλληνες
να μορφώνονται. Ούτε πιστεύουν άλλωστε στις δυνατότητες αυτού του λαού,
γιατί τις συγκρίνουν με τις ανύπαρκτές δικές τους, και κατά συνέπεια
θεωρούν ότι είναι αρκετά για την επιβίωσή μας η ελεημοσύνη της EOK και τα
έσοδα από την αγροτική μας παραγωγή και την εξυπηρέτηση των ξένων
τουριστών. Μέχρις εκεί φτάνουν οι φιλοδοξίες τους.
Εμείς οι υπόλοιποι όμως; Τι κάνουμε για τα παιδιά μας; Πώς αντιδρούμε όταν,
απέναντι στην ελλιπή οργάνωση και υλική υποδομή που προσφέρει στην
εκπαίδευση το κράτος, η αντίδραση είναι οι «καταλήψεις», η ακατάσχετη
πολιτικολογία και τα συνθήματα εναντίον της «εντατικοποίησης» της
εκπαίδευσης. Ό,τι πρέπει δηλαδή, για να στερηθούν οι μαθητές και τις
ελάχιστες γνώσεις που τους παρέχει αυτό το ατελές σύστημα. Πώς έχουν
αντιδράσει οι γονείς μπροστά στον εκφυλισμό της ιεραρχίας, της πειθαρχίας
και της αξιοκρατίας στα σχολεία; Πώς έχουν αντιδράσει στην είσοδο των
πολιτικών κομμάτων στα σχολεία και το απαράδεκτο θέαμα της θριαμβολογίας
των πολιτικών κομμάτων για τις επιδόσεις των «παρατάξεων» που ελέγχουν κάθε
φορά που γίνονται εκλογές για μαθητικά συμβούλια; Πώς έχουν αντιδράσει στον
εξευτελισμό των δασκάλων, που δεν τολμούν να κάνουν την παραμικρή
παρατήρηση ακόμα και στον πιο «σκράπα» και κακότροπο μαθητή, χωρίς να
κινδυνεύουν να βρεθούν μπροστά σε αποχές και καταλήψεις και να κατηγορηθούν
για «καταπίεση» των μαθητών και «έλλειψη δημοκρατικής ευαισθησίας»; Το
κράτος και το «σύστημα» φταίνε για όλα αυτά; Και τι να κάνει το κράτος,
όταν κάθε προσπάθεια να βάλει κάποια τάξη μέσα σ? αυτό το χάος, έστω και
πριν καλύψει τις ελλείψεις που υπάρχουν, προσκρούει σε «κινητοποιήσεις» που
γίνονται με την ευλογία των γονέων; Γιατί μας παραξενεύει λοιπόν η αποτυχία
των υποψηφίων δημοσίων υπαλλήλων; Κατ? εικόνα και καθ? ομοίωση της
κοινωνίας όπου ζουν είναι?
Πάνος Φιλιππακόπουλος
ΑΠΕΙΛΟΥΝ ΕΠΙΔΗΜΙΕΣ ΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ;
Ο διαβόητος πλέον ιός Ebola, που πανικόβαλε όλη σχεδόν την αφρικανική
ήπειρο, έφερε στο φως αρκετές πτυχές που έχουν σχέση με τους κινδύνους από
επιδημίες αλλά και ένα παρασκήνιο που υπάρχει πίσω από τον Διεθνή Οργανισμό
Υγείας (ΔΟΥ). Τα 250 περίπου θύματα του υψηλού πυρετού και της ακατάσχετης
αιμορραγίας σε πόλεις του Ζαΐρ αποτελούν μόνο την κορυφή του προβλήματος,
σύμφωνα με τον διεθνή οργανισμό, αφού η ραγδαία αύξηση του πληθυσμού, σε
πολλές περιοχές του πλανήτη, η αυξημένη δυνατότητα μετακίνησης που υπάρχει
σήμερα απ? ό,τι μόλις λίγα χρόνια αργότερα και ο εποικισμός πολλών νέων
περιοχών δημιουργούν τις ιδανικές συνθήκες εξάπλωσης τέτοιων επιδημιών, που
μπορεί να γίνει ανεξέλεγκτη. Από την άλλη πλευρά ο ίδιος ο οργανισμός, ο
μόνος που έχει παγκόσμια ευθύνη για την παρακολούθηση πολλών κατηγοριών
μεταδοτικών νόσων βρίσκεται σε οικτρή οικονομική κατάσταση. Ο
προϋπολογισμός που έχει καταρτιστεί στην αρχή του έτους δεν έχει ακόμη
εφαρμοστεί, αφού τα περισσότερα κράτη που είχαν αναλάβει να καλύψουν τις
δαπάνες δεν είχαν ακόμη καταβάλει τις συνδρομές τους. Έτσι, και ενώ ο ιός
ξαπλωνόταν στο Ζαΐρ, οι αρμόδιοι του ΔΟΥ αναζητούσαν επειγόντως χρήματα για
να καλύψουν τις άμεσες ανάγκες. Σύμφωνα όμως με εκπροσώπους του, η
μεγαλύτερη ανάγκη είναι η χρηματοδότηση ενός δικτύου έγκαιρης
προειδοποίησης μεταδοτικών ασθενειών.
Τα τελευταία χρόνια υπήρξε μία σειρά εξάρσεων «νέων» ασθενειών και παλαιών
«γνώριμων», όπως η φυματίωση, που έχουν γίνει ανθεκτικές στα φαρμακευτικά
παρασκευάσματα, οι οποίες έχουν ξαφνιάσει τους αρμόδιους οργανισμούς. Στην
περίπτωση του ιού ebola υπήρξαν στο παρελθόν δύο ακόμη επιδημίες, μία το
1976 στο βόρειο Ζαΐρ και το 1979 στο Σουδάν. Οι ερευνητές υποψιάζονται ότι
ο ιός μεταδίδεται με τα άγρια ζώα, αν και δεν υπάρχουν παρά ενδείξεις, αφού
ο ebola δεν έχει απομονωθεί σε κάποιο είδος. Μεταδίδεται με την επαφή μέσω
των υγρών του σώματος και σκοτώνει εννέα στους δέκα ανθρώπους που
προσβάλλει. Σύμφωνα με επιστήμονες που παρακολουθούν την παρούσα έξαρση,
δεδομένου ότι ο ιός δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί φαρμακευτικά, υπάρχει μόνο
ένα στοιχείο μέσα στην τραγικότητα της κατάστασης που έχει περιορίσει την
εξάπλωσή του. Η περίοδος επώασης, περίπου 21 ημέρες, είναι σχετικά μικρή
και οι προσβληθέντες πεθαίνουν πριν μολύνουν και άλλους. Ο ebola
συμπεριφέρεται σαν νέος ιός που σκοτώνει αμέσως. Ιοί που έχουν ξαναπεράσει
στην εξάπλωσή τους από την ανθρώπινη αλυσίδα εμφανίζουν μεγάλη περίοδο
επώασης λόγω αυξημένης αντίστασης του οργανισμού. Αυτό που φοβούνται τώρα
οι επιστήμονες είναι ότι στην επόμενη εμφάνισή του ο ιός θα εμφανίσει
ακριβώς αυτήν τη συμπεριφορά και έτσι οι μολύνσεις θα είναι περισσότερες
εάν δεν έχει βρεθεί στο μεταξύ κάποιος τρόπος αντιμετώπισης. Στη φωτογραφία
ο ιός που αποδεικνύεται θανατηφόρος στις περισσότερες περιπτώσεις.
ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΠΑΛΙΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ
Λένε ότι οι κινηματογραφικές ταινίες είναι οι επιθυμίες και οι αναμνήσεις.
Σύντομα όμως το μόνο που θα έχουμε από τις παλιές κινηματογραφικές ταινίες
θα είναι οι δεύτερες -οι αναμνήσεις δηλαδή- αφού η καταστροφή τους
ουσιαστικά ξεκινά από τη στιγμή που κατασκευάζονται.
Τα περισσότερα φιλμ που έχουν γίνει στις αρχές του αιώνα δεν υπάρχουν πια.
Λιγότερες από το 10% των ταινιών που γυρίστηκαν πριν από το 1910 υπάρχουν
ακόμη, ενώ οι περισσότερες υπάρχουν σε κακή κατάσταση. Αντίστοιχα,
λιγότερες από τις μισές ταινίες του 1950 επιζούν, και το πρόβλημα
επεκτείνεται και στις δεκαετίες που ακολούθησαν, αφού ακόμη και φιλμ της
δεκαετίας του ?80 έχουν υποστεί σημαντικές καταστροφές από την αποθήκευση.
Η αιτία είναι ότι το μέσο στο οποίο αποθηκεύονται οι εικόνες, το φιλμ
δηλαδή, δεν προορίζονταν ποτέ για μακρά αποθήκευση. Οι παλαιότερες μάλιστα
ταινίες, που έχουν αποτυπωθεί σε φιλμ με βάση την κυτταρίνη και τα νιτρικά
άλατα, είναι εξαιρετικά εύφλεκτες και μπορούν ακόμη και να αυτοκαταστραφούν
πιάνοντας φωτιά χωρίς άλλη εξωτερική αιτία σε θερμοκρασίες ακόμη και 45?
Κελσίου. Από τη δεκαετία του 1950 οι παραγωγοί ταινιών χρησιμοποιούν νέο
φιλμ «ασφαλείας» που δεν παρουσιάζει αυτό το μειονέκτημα. Η οξική όμως βάση
του νέου μέσου δεν είναι επίσης σταθερή και το φιλμ καταστρέφεται από το
χρόνο με τους ίδιους ρυθμούς όπως και το παλιό.
Ποια όμως είναι η λύση, ώστε να μην χαθεί μία τεράστια πολιτιστική
κληρονομιά για την ανθρωπότητα; Βραχυπρόθεσμα τουλάχιστον, η μόνη διέξοδος
είναι η καλυτέρευση των συνθηκών αποθήκευσης όπου η θερμοκρασία δεν πρέπει
να ξεπερνά τους 18-20? Κελσίου και 45% σχετική υγρασία. Σε υψηλότερες
θερμοκρασίες, οι χημικές αντιδράσεις των στοιχείων από τα οποία είναι
κατασκευασμένο το φιλμ επιταχύνονται. Η μέθοδος αυτή υπολογίζεται ότι θα
δώσει μία παράταση ζωής περίπου 50 ετών στις παλιές ταινίες, ενώ οι
καινούριες ταινίες υπολογίζεται ότι θα αντέξουν μερικές εκατοντάδες χρόνια.
Σήμερα το κύριο μέτρο αντιμετώπισης του προβλήματος είναι η αντιγραφή των
ταινιών σε νέα φιλμ όταν αυτές αρχίζουν να καταστρέφονται. Φυσικά όποιος
έχει βγάλει έστω και μία φορά αντίγραφα φωτογραφιών γνωρίζει ότι ποτέ τα
δεύτερα δεν φτάνουν σε ποιότητα τα πρωτότυπα. Επιπλέον, τα αντίγραφα
κοστίζουν ακριβά. Το μέσο κόστος ανά ταινία φτάνει τα 40.000 δολάρια.
Κάποιοι επιστήμονες πιστεύουν ότι η λύση βρίσκεται στην ψηφιοποίηση και την
αποθήκευση μέσω ηλεκτρονικών υπολογιστών. Όταν θα απαιτείται κάποια κόπια,
αυτή θα μπορεί να γίνει εύκολα χωρίς απώλεια ποιότητας όσες φορές κι αν
γίνουν αντίγραφα. Το πρόβλημα με τη μέθοδο αυτή είναι οι τεράστιες
απαιτήσεις σε μνήμη. Υπολογίζεται ότι η αποθήκευση μίας ταινίας διάρκειας
90 λεπτών απαιτεί μνήμη 7,5 terabyte ή περίπου 5,2 εκατομμύρια δισκέτες.
Μαγνητικές ταινίες θα μπορούσαν να αποτελέσουν μία διέξοδο, αλλά η
σταθερότητα και αυτών σαν μέσων αποθήκευσης είναι αμφισβητήσιμη.
Η ψηφιακή όμως τεχνολογία έχει κάνει ήδη σημαντικά βήματα στον τομέα του
κινηματογράφου. Τα στούντιο Ουόλτ Ντίσνεϊ χρησιμοποίησαν αυτήν τη μέθοδο το
1993 στην επανακυκλοφορία της ταινίας του 1937 «Η Χιονάτη και οι επτά
Νάνοι». Κάθε καρέ της ταινίας ψηφιοποιήθηκε και στη συνέχεια με τη βοήθεια
ηλεκτρονικών υπολογιστών αφαιρέθηκαν οι ατέλειες πριν το αποτέλεσμα
μεταφερθεί και πάλι σε φιλμ. Η προσπάθεια αυτή δεν υπήρξε φτηνή. Σύμφωνα με
ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες το κόστος ξεπέρασε τα 3 εκατ. δολάρια.
Η ΚΑΡΔΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΧΤΥΠΑ ΣΤΟ KOYPOY
Η σημαντικότερη ημερομηνία του ευρωπαϊκού διαστημικού προγράμματος είναι
κάπου τον ερχόμενο Νοέμβριο, όταν ο πύραυλος-φορέας Ariane 5 θα αφήσει την
εξέδρα εκτόξευσης καθ? οδόν για την πρώτη του αποστολή. Είναι ίσως
ειρωνικό, αλλά η σημαντική αυτή στιγμή για τη Διαστημική Ευρώπη θα λάβει
χώρα στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, στο διαστημικό κέντρο Κουρού στη
Γαλλική Γουϊάνα, στη νότια Αμερική.
Η επιλογή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, ΕSΑ (European Space
Agency) έγινε μετά από μακρόχρονη έρευνα που απέδειξε ότι δεν υπήρχε
κατάλληλος χώρος στην Ευρώπη για να αντικαταστήσει την τοποθεσία Χαμαγκίρ
στην Αλγερία που η Γαλλία αναγκάστηκε να κλείσει το 1967. Το διαστημικό
κέντρο Κουρού κηρύχθηκε επιχειρησιακό το 1968 και η πρώτη εκτόξευση
πραγματοποιήθηκε το 1970. Από τότε και μέχρι τον περασμένο μήνα είχαν
πραγματοποιηθεί 70 εκτοξεύσεις από τις οποίες οι 63 υπήρξαν επιτυχείς. Οι
συνολικές εγκαταστάσεις καλύπτουν μία έκταση 96.000 εκταρίων που
εκτείνονται σε μία παραλιακή λωρίδα γης και περιλαμβάνουν και τα 2.100
εκτάρια των εγκαταστάσεων που αφορούν το νέο συγκρότημα του «Αριάν 5». Η
επιλογή του Κουρού βασίστηκε σε πολλούς παράγοντες όπως το ότι η περιοχή
βρίσκεται έξω από τις γνωστές σεισμογενείς ζώνες, δεν πλήττεται συχνά από
τροπικές καταιγίδες ενώ οι εκτοξεύσεις μπορούν να εκμεταλλευτούν την
ταχύτητα της Γης που στο σημείο αυτό κοντά στον Ισημερινό φτάνει τα 460
μέτρα το δευτερόλεπτο. Από το Κουρού είναι δυνατή η εύκολη τοποθέτηση
δορυφόρων σε γεωστατική τροχιά, κάτι που αφορά το 80% των εκτοξεύσεων. Ένας
πύραυλος-φορέας Diamand Β υπήρξε ο πρώτος που χρησιμοποίησε τις
εγκαταστάσεις, ενώ ο πρώτος Ariane δεν εκτοξεύθηκε παρά το 1979, χρονιά που
υπήρξε και η απαρχή της ανοδικής πορείας του Κουρού σαν διαστημικού
κέντρου.
Τη δεκαετία του ?70 οι περισσότερες δραστηριότητες επικεντρώνονταν γύρω από
το συγκρότημα ELA-1 που περιελάμβανε τον πύργο εκτοξεύσεων, τους χώρους
τοποθέτησης των δορυφόρων στους πυραύλους και 200 μέτρα μακριά, το κέντρο
ελέγχου. Το 1989, το συγκρότημα διαλύθηκε έχοντας παραχωρήσει τη θέση του
στο ELA-2 λόγω της χρήσης του σημαντικά μεγαλύτερου πυραύλου «Αριάν 4». Η
έλευση του «Αριάν 5» από την εποχή που υποσυστήματα του πυραύλου βρίσκονταν
ακόμη σε δοκιμές τη δεκαετία του 1980, έκανε φανερή την ανάγκη δημιουργίας
νέας υποδομής εκτοξεύσεων στη μορφή του συγκροτήματος ELA-3.
Το συγκρότημα αποτελείται από το κέντρο ελέγχου, το κτίριο συναρμολόγησης
των πυραύλων, το κτίριο τελικής συναρμολόγησης, δύο πλατφόρμες εκτόξευσης
και ένα πεδίο εκτόξευσης (LZ3). Το τελευταίο συνδέεται με τα κτίρια
συναρμολόγησης με μία διπλή σιδηροτροχιά με την οποία ο πύραυλος-φορέας
μεταφέρεται σε ορθή θέση. Κάθε πύραυλος «Αριάν 5» αποτελείται από δύο
πλευρικά τοποθετημένους πυραύλους-επιταχυντές στερεών καυσίμων που
απορρίπτονται σε κάποιο σημείο της πτήσης και από τον κεντρικό κορμό που
αποτελείται από τον διώροφο κύριο πύραυλο υγρών προωθητικών, στην κορυφή
του οποίου βρίσκεται τοποθετημένο το φορτίο που μπορεί να περιέχει έναν ή
περισσότερους δορυφόρους.
Στο διαστημικό κέντρο υπάρχει επίσης το εργοστάσιο που κατασκευάζει τα
στερεά προωθητικά των επιταχυντών. Πρόκειται για μία εγκατάσταση με δύο
γιγάντιους μίκτες των 6.820 λίτρων ο καθένας και 12 δεξαμενές των 12 τόνων
η καθεμία που αποθηκεύουν το προωθητικό σε ρευστή μορφή. Η τοποθέτησή του
στους πυραύλους γίνεται στρώνοντας την εσωτερική επιφάνεια του μεταλλικού
κυλίνδρου με το υλικό σε επάλληλα στρώματα και δημιουργώντας τελικά έναν
κύλινδρο από το ίδιο το προωθητικό, που αφήνεται να στεγνώσει κάτω από
ελεγχόμενες συνθήκες. Η τελευταία διαδικασία είναι και η σημαντικότερη,
αφού ο κύλινδρος που θα δημιουργηθεί θα πρέπει να είναι ομοιογενής ώστε η
καύση να είναι συνεχής και η παραγωγή ώσης να παραμένει σε σταθερά επίπεδα.
Κάθε επιταχυντής ζυγίζει περίπου 110 τόνους και, όπως προαναφέραμε κάθε
πύραυλος-φορέας απαιτεί δύο από αυτούς. Το εργοστάσιο παραγωγής έχει
απόδοση 32-40 επιταχυντών τον χρόνο.
Ένα άλλο εργοστάσιο επίσης στο Κουρού παράγει τα υγρά προωθητικά, καύσιμα
και οξειδωτικά του κυρίως πυραύλου.
Το κτίριο συναρμολόγησης είναι μία εγκατάσταση 80.000 κυβικών μέτρων και 55
μέτρων ύψους που κλιματίζεται, όπου τα διάφορα κομμάτια του πυραύλου
τοποθετούνται μαζί. Η διαδικασία απαιτεί χρόνο 13 ημερών, μετά δε την
ολοκλήρωσή τους ο φορέας μεταφέρεται στο πεδίο εκτόξευσης πάνω σε μία
πλατφόρμα που ζυγίζει φορτωμένη 1.500 τόνους.
Στην απεικόνιση ένας φορέας Ariane 5. Διακρίνονται οι δύο πλευρικοί
επιταχυντές και το φορτίο ενός δορυφόρου. Μόλις διακρίνεται μία ανθρώπινη
φιγούρα που δίνει το μέτρο του μεγέθους του πυραύλου.
CYBERSTUDIO
Η βρετανική κινηματογραφική βιομηχανία έχει ελάχιστες κινηματογραφικές
ταινίες να επιδείξει και ακόμη λιγότερες διακρίσεις. Πρόσφατα όμως μία
επιχείρηση από τη Μ. Βρετανία πρωτοπορεί στην κινηματογραφική βιομηχανία
και μάλιστα τις ΗΠΑ. Το αντικείμενο της ενασχόλησής της είναι η συνέχεια
της εμπορικής επιτυχίας του φιλμ Lawnmower Man, το «Jobe?s War». Ασχετα με
το αν η ταινία επιτύχει ή όχι, αποτελεί την πρώτη εφαρμογή μίας συνεργασίας
των δύο πλευρών του Ατλαντικού. Η ταινία γυρίζεται στο Χόλιγουντ όπου
βρίσκονται όλοι οι ηθοποιοί και ο σκηνοθέτης. Οι πρώτοι όμως ερμηνεύουν
τους ρόλους τους μπροστά σε μία σκηνή με ουδέτερο φόντο. Κρεμασμένοι με
συρματόσχοινα φαίνονται ικανοί να «πετούν», να πραγματοποιούν δηλαδή
γιγάντια άλματα όπως υπαγορεύει το σενάριο. Η κινηματογράφηση γίνεται σε
συμβατικό φιλμ των 35 χιλιοστών αλλά κάθε σκηνή μετατρέπεται αργότερα σε
ψηφιακά είδωλα που αποθηκεύονται σε μαγνητική ταινία. Τα σκηνικά
ετοιμάζονται με τη βοήθεια πανίσχυρων ηλεκτρονικών υπολογιστών σ? ένα
κτίριο κάπου στο Σόχο του Λονδίνου. Εκεί σχεδιαστές προετοιμάζουν μία
τρισδιάστατη σκηνή με την τεχνολογία της «εικονικής πραγματικότητας». Το
τρισδιάστατο μοντέλο αποθηκεύεται σε ηλεκτρονική μορφή. Κάθε μία από αυτές
έχει μέγεθος περίπου 1,5 GB. Με βάση την αρχική σκηνή ειδικό λογισμικό
είναι δυνατόν να δημιουργήσει παραλλαγές απόψεων σαν να είναι «παρμένες»
από διαφορετική οπτική γωνία. Όταν η προβολή των σκηνών αυτών γίνεται με
ρυθμό των 24 καρέ το δευτερόλεπτο, δημιουργείται το συναίσθημα που παρέχει
ένα συνηθισμένο πλάνο κινηματογραφικής ταινίας. Το ψηφιακό υλικό
μεταφέρεται σε καθημερινή βάση σε στούντιο του Λος Αντζελες όπου ειδικό
λογισμικό συνθέτει το τελικό αποτέλεσμα. Το ενδιαφέρον είναι ότι η μεταφορά
1,5GB ακόμη και με τη βοήθεια ειδικών τηλεφωνικών γραμμών και προγράμματος
συμπίεσης απαιτεί πολύ χρόνο. Με 800 ΜΒ στοιχείων ανά καρέ, 24 καρέ το
δευτερόλεπτο και 1,5 ΜΒ ρυθμό μεταφοράς, απαιτούνται σχεδόν 3,5 ώρες για τη
μεταφορά μόλις ενός δευτερολέπτου σκηνικών της ταινίας.
ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΜΙΑΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ
Πριν λίγους μήνες, μία αεροπορική τραγωδία που συνέβη πριν από δέκα χρόνια
«ξαναζωντάνεψε» στην οθόνη ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή στο πανεπιστήμιο
του Κέιμπριτζ. Το 1985, 55 άτομα είχαν βρει τραγικό θάνατο στο αεροδρόμιο
του Μάντσεστερ όταν ένα αεροπλάνο γεμάτο με βρετανούς τουρίστες που
έρχονταν στην Κέρκυρα, είχε αναγκαστεί να ματαιώσει την απογείωση του στη
διάρκεια της τροχοδρόμησης λόγω βλάβης. Το αεροπλάνο βγήκε από τον διάδρομο
στην άκρη του και λίγα δευτερόλεπτα αργότερα ξέσπασε πυρκαγιά. Πριν
προλάβει η πυροσβεστική υπηρεσία να επέμβει, η φωτιά εξαπλώθηκε στην
καμπίνα και περισσότεροι από τους μισούς επιβάτες και μερικά μέλη του
πληρώματος βρήκαν τραγικό θάνατο. Με βάση ένα πρόγραμμα εξομοίωσης, οι
συνθήκες του ατυχήματος έγινε δυνατό να αναπαραχθούν με βάση στοιχεία που
προέκυψαν από την έρευνα που ακολούθησε. Στη φωτογραφία φαίνεται μία σκηνή
από την εξομοίωση 30?? μετά την έναρξη της πυρκαγιάς. Το κόκκινο χρώμα
δείχνει ένα σύννεφο θερμών αερίων (περίπου 60?C) να προχωρεί στην οροφή της
καμπίνας από πίσω προς τα εμπρός. Πλευρικά της φωτογραφίας διακρίνονται οι
θέσεις των επιβατών. Δεκαπέντε δευτερόλεπτα αργότερα, το σύννεφο αυτό
έφτασε στην άλλη άκρη. Η εξομοίωση έχει σαν στόχο τη βελτίωση της σχεδίασης
της καμπίνας στα αεροσκάφη, ώστε η τραγωδία του Μάντσεστερ να μην
ξανασυμβεί.
ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ
ΙΑΤΡΙΚΗ
- Ο Διεθνής Οργανισμός Υγείας θα αναπτύξει ένα εμβόλιο εναντίον της
ελονοσίας μετά από συμφωνία με τον δημιουργό του, κολομβιανό επιστήμονα
Μανουέλ Παταρόγιο. Το εμβόλιο γνωστό σαν Spf66 έχει ήδη δοκιμαστεί με
σημαντική επιτυχία και αναμένεται να απαλλάξει πολλές χώρες του Τρίτου
Κόσμου από τη μάστιγα της ασθένειας. Πρόσφατα στην Τανζανία και σε
εμβολιασμό 600 παιδιών το Spf66 πέτυχε να μειώσει τα κρούσματα κατά 31%
έναντι μίας ίδιου αριθμού ομάδας στην οποία είχε δοθεί ένα παρασκεύασμα
χωρίς πραγματική θεραπευτική αξία προκειμένου να εντοπιστούν με ακρίβεια τα
αποτελέσματα. Η ελονοσία σκοτώνει περίπου 2 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε
χρόνο σε χώρες της Αφρικής, της Ν. Αμερικής και της νοτιοανατολικής Ασίας.
- Μία ομάδα δανών ιατρών παρουσίασε πρόσφατα μία μελέτη που υποστηρίζει ότι
οι καταναλωτές κρασιού έχουν περίπου τις μισές πιθανότητες να πεθάνουν από
οποιαδήποτε παθολογική αιτία σε σύγκριση με όσους δεν πίνουν κρασί. Η
έρευνα, που αμφισβητήθηκε όμως έντονα, στηρίχθηκε σε 13.000 ερωτηματολόγια
που απάντησαν άτομα και από τα δύο φύλα και όλες τις κοινωνικές τάξεις. Η
αρχική ιδέα στηρίχθηκε στο γεγονός του ότι στη Δανία το ποσοστό θανάτων
έπεσε τα τελευταία 15 χρόνια κατά 50%, ενώ η κατανάλωση κρασιού την ίδια
περίοδο αυξήθηκε κατά 50%. Η ομάδα διαπίστωσε ότι το ευεργετικό αυτό
αποτέλεσμα αφορά τα άτομα που καταναλώνουν περίπου 1 ποτήρι την ημέρα, ενώ
δεν βρέθηκαν ίδια αποτελέσματα για τους καταναλωτές μπύρας ή άλλων
οινοπνευματωδών ποτών.
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
- Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι τίγρεις στην Ινδία είναι η επέκταση των
δραστηριοτήτων του ανθρώπου σε βάρος του φυσικού περιβάλλοντος στο οποίο
ζούσαν, αλλά και το παράνομο κυνήγι και παρά τις αυστηρότατες ποινές που
προβλέπει ο νόμος ο αριθμός τους έχει μειωθεί σημαντικά. Το 1989 είχαν
καταμετρηθεί 4.334 ζώα, ενώ τα στοιχεία του 1993 δείχνουν ότι ο πληθυσμός
τους έχει μειωθεί στα 3.750 ζώα. Διεθνείς όμως οργανισμοί υπολογίζουν ότι
στην πραγματικότητα οι τίγρεις στην Ινδία είναι λιγότερες από 3.000 αφού η
μέθοδος καταμέτρησης δεν γίνεται μετρώντας ζώα, αλλά λαμβάνοντας
αποτυπώματα, μία μέθοδος που έχει αποδειχθεί εξαιρετικά ανακριβής. Πρόσφατα
ένας ζωολόγος που εργάζεται για τον Διεθνή Οργανισμό Προστασίας Αγρίων
Ζώων, τελειοποίησε μία μέθοδο που θα επιτρέψει την ακριβέστερη καταμέτρηση.
Για τον σκοπό αυτό τοποθετεί στις γνωστές διόδους που χρησιμοποιούν οι
τίγρεις ένα σύστημα φωτογραφικών μηχανών και φωτοκύτταρων. Όταν τα ζώα
περάσουν από το συγκεκριμένο σημείο, τα φωτοκύτταρα ενεργοποιούν τις
φωτογραφικές μηχανές. Οι φωτογραφίες επιτρέπουν όχι μόνο την καταμέτρηση
αλλά και τη δημιουργία αρχείου για την καλύτερη παρακολούθηση της
μετανάστευσης και των συνηθειών των τίγρεων που μπορούν να βοηθήσουν στη
διατήρηση του είδους. Αλλως οι τίγρεις στην Ινδία κινδυνεύουν να
εξαφανιστούν πριν το έτος 2000.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η νοτιοασιατική αυτή χώρα έχει τον μεγαλύτερο
πληθυσμό τίγρεων στον κόσμο. Πρόσφατα υπογράφηκε ένα πρωτόκολλο συνεργασίας
ανάμεσα στην Ινδία και την Κίνα για την αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου ειδών
που προέρχονται από το παράνομο κυνήγι τίγρεων. Η τελευταία είναι ο
μεγαλύτερος καταναλωτής τέτοιων ειδών. Μία μοναδική τίγρη μπορεί να
αποδώσει έως και 60.000 δολάρια στις παράνομες αγορές της Απω Ανατολής. Το
πρωτόκολλο προβλέπει τη συνεργασία των υπηρεσιών των δύο χωρών ώστε να
τεθεί τέρμα στη διακίνηση τέτοιων ειδών.
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
- Η μετεωρολογική υπηρεσία στις Η.Π.Α. ανακάλυψε ότι η τεχνολογία δεν
μπορεί πάντοτε να αντικαταστήσει τον παράγοντα άνθρωπο. Πριν από μερικά
χρόνια η υπηρεσία αντικατάστησε τους τελευταίους παρατηρητές μετεωρολογικών
σταθμών που διέθετε με νέα αυτοματοποιημένα συστήματα που μετέδιδαν τα
στοιχεία απευθείας σε κεντρικούς σταθμούς για περαιτέρω επεξεργασία. Στην
πραγματικότητα η υπηρεσία αγόρασε 868 αυτοματοποιημένους σταθμούς έναντι
351 εκατ. δολαρίων για να ανακαλύψει σύντομα ότι το δίκτυο που
δημιουργήθηκε, απείχε πολύ από τις επιθυμητές επιδόσεις. Σε πολλές
περιπτώσεις η μέτρηση της βροχόπτωσης σε περίπτωση καταιγίδων ήταν αδύνατη
αφού το σύστημα μέτρησης υπερχείλιζε, άλλες φορές οι ανεμοδείκτες πάγωναν
στο ισχυρό ψύχος, ενώ τα θερμόμετρα σπάνια λειτουργούσαν. Έτσι οι
προβλέψεις παρουσίασαν απότομα πτώση στην αξιοπιστία. Πολλές φορές δε αυτό
είχε άμεσο οικονομικό αντίκτυπο, αφού πτήσεις ακυρώθηκαν επειδή το σύστημα
εμφάνιζε ανύπαρκτη ομίχλη ή γεωργικές καλλιέργειες καταστράφηκαν επειδή το
σύστημα στάθηκε αδύνατο να προβλέψει παγετό, κάτι που θεωρείται πλέον
εφικτό και έχουν αναπτυχθεί αντίμετρα. Το πρόβλημα δεν εμφανίζεται από
κακοτεχνία ή κακή σχεδίαση αλλά από το ότι οι παλαιότεροι σταθμοί
επιτηρούντο από συνταξιούχους δημοσίους υπαλλήλους ή δασκάλους σε σχολεία
που αγαπούσαν τη δουλειά τους, και υπερέβαιναν εαυτόν προκειμένου να φέρουν
σε πέρας την αποστολή τους. Τα αυτοματοποιημένα μηχανήματα συντηρούνται από
ομάδες τεχνικών που κάνουν βέβαια τη δουλειά τους, αλλά φαίνεται ότι αυτό
δεν είναι αρκετό. Έτσι, τώρα η υπηρεσία σκέπτεται να ξαναπροσλάβει το
παλαιό προσωπικό, συνεχίζοντας μία παράδοση επανδρωμένων σταθμών που
διαρκεί σχεδόν 200 χρόνια.
- Ύστερα από συμφωνία με αρκετές αεροπορικές εταιρίες, η αμερικανική
υπηρεσία πολιτικής αεροπορίας FAA, πρόκειται να χρησιμοποιήσει στοιχεία από
τα περίφημα «μαύρα κουτιά» των αεροσκαφών για την επισήμανση προβλημάτων ή
παραβιάσεων των κανόνων πτήσης για την πρόληψη ατυχημάτων. Τα στοιχεία που
καταγράφονται αυτόματα στα συστήματα αυτά χρησιμοποιούνται συνήθως μετά από
ατυχήματα προκειμένου να διαπιστωθούν οι συνθήκες που τα προκάλεσαν.
Καταγράφοντας όμως περισσότερες από 100 παραμέτρους της πτήσης, είναι
λογικό να παρέχουν πολύτιμα στοιχεία για πιθανά προβλήματα που θα μπορούσαν
να προκαλέσουν ένα περιστατικό στο μέλλον. Μέχρι σήμερα τόσο οι πιλότοι όσο
και οι αεροπορικές εταιρίες αντιστέκονταν στην ίδια χρήση αυτών των
στοιχείων από φόβο μήπως χρησιμοποιηθούν εναντίον τους σε διάφορες
περιπτώσεις. Μετά όμως από την πρόσφατη συμφωνία, επικίνδυνες πρακτικές από
πιλότους, ελλείψεις στη συντήρηση, αμέλειες και άλλες πιθανά επικίνδυνες
καταστάσεις θα μπορούν να επισημανθούν μέσα από τα στοιχεία αυτά.