Oδηγώντας σε χιονισμένους δρόμους
XIONIA!Απλά μαθήματα χειμερινής οικονομίας
Λίγες, γνωστές ή άγνωστες, συμβουλές για να αντιμετωπίσετε με απόλυτη
αξιοπρέπεια και ασφάλεια την πρόκληση μιας αναγκαστικής ή επιλεγμένης
χιονοδιαδρομής.
Διαφάνειες: B. Γιαννακόπουλος - Θ. Ηλιόπουλος
ΕΙΔΑΤΕ στην τηλεόραση τους Νεοϋρκέζους ντυμένους στα λευκά, αποκλεισμένους
από το χιόνι που έπληξε με ιδιαίτερη σφοδρότητα φέτος τις ανατολικές
πολιτείες των ΗΠΑ; Είδατε αυτά τα τεράστια Κράισλερ, Φορντ και Ολντσμπόμπιλ
να χορεύουν πιρουέτες στους παγωμένους δρόμους, ψάχνοντας απεγνωσμένα για
λίγα εκατοστά πρόσφυσης, για να μην καταλήξουν στην μπαριέρα; Ασφαλώς και
θα τα είδατε, καθώς το κύμα αυτής της κακοκαιρίας που ταλαιπώρησε την
Αμερική ήταν επί μέρες βασική είδηση στα τηλεοπτικά δελτία.
Αναλογικά δε, ως χώρα, εμείς στην Ελλάδα μάλλον περισσότερα προβλήματα
αντιμετωπίσαμε στα μέσα Ιανουαρίου, όταν λίγες ημέρες είχαμε -υπό κλίμακα-
αντίστοιχες χιονοπτώσεις.
Ακόμη κι αυτή η καινούρια εθνική οδός Αθηνών-Λαμίας έκλεισε λίγες ώρες (με?
3 πόντους χιόνι) στο ύψος της Μαλακάσας, νταλίκες τουμπάρισαν, επιβατικά
βγήκαν από το δρόμο, οδηγοί «εγκλωβίστηκαν» για ώρες, τα εκχιονιστικά των
Νομαρχιών «κατέβαλαν συνεχείς και επίπονες προσπάθειες...»
Αν περιορίσουμε το θέμα απλώς και μόνο στα του αυτοκινήτου, εύκολα
διαπιστώνει λοιπόν κανείς ότι αρκούν μερικά εκατοστά χιονιού πάνω στο δρόμο
για να αχρηστέψουν ουσιαστικά οτιδήποτε κινείται πάνω σε ρόδες.
Αν δεν είσαι Σουηδός, Φιλανδός ή Νορβηγός, είναι μάλλον αδύνατον να
χρησιμοποιήσεις το αυτοκίνητό σου για να κάνεις την καθημερινή σου ρουτίνα.
Καθώς είναι άλλο πράγμα να πας εσύ εκδρομή στα χιόνια κι άλλο να έλθουν
αυτά και να κατασκηνώσουν στον ζωτικό σου χώρο.
Στην Ελλάδα, συνήθως, μας συμβαίνει μάλλον το πρώτο. Οι περισσότεροι
Έλληνες θεωρούν περίπου ως άγραφο έθιμο το να βγουν βόλτα με το αυτοκίνητο
μόλις ο κοντινός τους λόφος ασπρίσει λίγο από χιόνι, αν και όλοι γνωρίζουν
ότι κανείς δεν γνωρίζει πώς να συμπεριφερθεί -ως οδηγός- μόλις το
οικογενειακό πατήσει τις ρόδες του εκεί που ασπρίζει. Λογικό να μην ξέρουμε
να οδηγούμε όπως οι Σουηδοί, αλλά παράλογο το ότι ξεχνούμε και τους κανόνες
της κοινής λογικής. Οι σκηνές απείρου κάλλους που διαδραματίζονται στην
Πάρνηθα, την Πεντέλη, τον Χορτιάτη ή σε οποιοδήποτε άλλο παραδοσιακό τόπο
εκδρομής στα χιόνια το αποδεικνύουν.
Απαραίτητος(;) ο μακρύς πρόλογος, καθώς αποδεικνύεται ότι οι πρώτες
χιονοπτώσεις, που ως συνήθως στην Ελλάδα εμφανίζονται τον Φεβρουάριο και
τον Μάρτιο, μας βρίσκουν μία ακόμη φορά άσχετους εν μέσω ασχέτων.
Τι να κάνουμε;
Όχι ασφαλώς δύο βήματα εμπρός και ένα πίσω! Είναι πιο απλό και εύκολο να
χρησιμοποιήσουμε ψύχραιμα το μυαλό μας και την κοινή λογική. Να
ενηλικιωθούμε ως οδηγοί. Να μη φοβόμαστε. Να εμπιστευόμαστε περισσότερο το
αυτοκίνητό μας και λιγότερο τις ικανότητές μας σε χιονισμένους δρόμους. Να
επιλέγουμε αργούς αλλά σταθερούς ρυθμούς κίνησης. Να προβλέπουμε τι μπορεί
να μας συμβεί στα επόμενα μέτρα. Να ξεχάσουμε την αγαπημένη ελληνική φράση
«πάμε και βλέπουμε».
Να ταξιδεύουμε -όπως οι Χιώτες- δηλαδή με δεύτερο αυτοκίνητο παρέα.
Να έχουμε μαζί μας τα ελάχιστα απαραίτητα. Όπως αλυσίδες. Γάντια.
αδιάβροχα. Ομπρέλες. Ρυμούλκα. Και μονίμως το μυαλό στο κεφάλι μας.
Τεχνική οδήγησης
Προσθιοκίνητοι, πισωκίνητοι ή τετρακίνητοι. Δεν υπάρχει άλλος συνδυασμός
και σαφώς η πλειοψηφία σήμερα κινείται με προσθιοκίνητα αυτοκίνητα. Ούτως ή
άλλως, κάθε τύπος έχει τα υπέρ και τα κατά του, αλλά θα πρέπει να έχετε
κατά νου ότι ένας χιονισμένος ή παγωμένος δρόμος μεγεθύνει τα μείον
απαιτώντας από τον οδηγό το μέγιστο της προσοχής και της ικανότητάς του.
Ας δούμε κάποια βασικά.
BMW 316. Κίνηση στους πίσω τροχούς
Ένα αυτοκίνητο με την κίνηση μόνο στους πίσω τροχούς κατά κανόνα
υπερστρέφει, χωρίς όμως και η υποστροφή να είναι άγνωστο είδος.
Το να εμφανιστεί υπερστροφή σε ένα αυτοκίνητο με πίσω κίνηση την ώρα που
αυτό διαγράφει μια στροφή σε χιονισμένο δρόμο, (χωρίς να φορά αλυσίδες)
συνήθως σημαίνει δύο πράγματα: ξάφνιασμα του οδηγού φρένα και μισό ή
ολόκληρο τετ-α-κε. Ακινητοποίηση εντός ή εκτός δρόμου άρα πρόβλημα.
H ΛΥΣΗ: Ως συνώθως η συνταγή δεν μπορεί να είναι μαγική. Χαμηλοί ρυθμοί
οδήγησης, απαλές κινήσεις -τιμόνι, γκάζι φρένο- και πρόβλεψη του τι
ακολουθεί.
Αν το αυτοκίνητο διαθέτει ABS, είστε πολύ πιο ήσυχοι καθώς δεν υπάρχει ο
φόβος του μπλοκαρίσματος και η ανεξέλεγκτη πορεία του οχήματος.
Ένα αυτοκίνητο με ακινητοποιημένους (μπλοκαρισμένους) τροχούς παύει
ταυτόχρονα να έχει και τιμόνι, άρα το ABS βοηθά εδώ διπλά.
Ωστόσο, η υπερστροφή δεν είναι σώνει και καλά καταστρεπτική. Το «ανάποδο
τιμόνι» επιβάλλεται, και το δύσκολο εδώ δεν είναι να κάνει τη σωστή κίνηση
ο οδηγός (γυρίζοντας το τιμόνι του δεξιά αν θέλει να στρίψει αριστερά) αλλά
να την κάνει στις απαιτούμενες δόσεις. H υπερδιόρθωση είναι το σύνηθες
λάθος που αντί να επαναφέρει το αυτοκίνητο στην επιθυμητή πορεία θα το
διώξει προς την αντίθετη φορά.
Στα ελάχιστα δευτερόλεπτα που ο οδηγός θα επιχειρεί τη διόρθωση πρέπει
ταυτόχρονα να ξεχάσει το φρένο. Ανάποδο τιμόνι και φρένα σημαίνει έξοδος
από το δρόμο με το πλάι?
Όμως σε ένα πισωκίνητο αυτοκίνητο μπορεί εξίσου εύκολα αντί της υπερστροφής
να εμφανιστεί υποστροφή. Το αυτοκίνητο δηλαδή να γλιστρήσει εφαπτομενικά
της στροφής, φεύγοντας ευθεία δηλαδή, ή ακόμη πιο απλά στρίβοντας λιγότερο
(έως καθόλου) απ? όσο ο οδηγός θέλει.
Ψυχραιμία? Για την υποστροφή θα πούμε παρακάτω.
HYUNDAI LANTRA. ΚΙΝΗΣΗ ΣΤΟΥΣ ΕΜΠΡΟΣ ΤΡΟΧΟΥΣ
H πλειοψηφία των αυτοκινήτων σήμερα έχει κινητήριους τους εμπρός τροχούς.
Αυτό είναι γνωστό. Όπως επίσης γνωστό είναι και το ότι τα περισσότερα
προσθιοκίνητα υποστρέφουν πολύ λιγότερο απ? ό,τι πριν από λίγα χρόνια.
Επιπλέον, ο μέσος οδηγός, πιο εύκολα στρίβει ενστικτωδώς το τιμόνι του προς
τα εκεί που θέλει να κατευθύνει το αυτοκίνητό του παρά αντίθετα, όπως
απαιτούν οι κανόνες διόρθωσης της υπερστροφής.
Ανεξάρτητα όμως απ? όλα αυτά, το να χειρίζεται κανείς το τιμόνι, το γκάζι
και το φρένα μαλακά και προοδευτικά είναι και εδώ κανόνας απαράβατος. H
επερχόμενη υποστροφή πάντοτε προειδοποιεί τον οδηγό, καθώς ελάχιστα πριν
εμφανιστεί το φαινόμενο το τιμόνι ελαφραίνει χαρακτηριστικά. Το όχημα
αρχίζει να στρίβει λιγότερο και να κινείται ευθεία προς το εξωτερικό της
στροφής. Κι εδώ η ύπαρξη ABS θα βοηθήσει να παραμείνει το αυτοκίνητο υπό
έλεγχο. Διαφορετικά θα καταλήξει όπως το Χιουντάι στη φωτογραφία.
TOYOTA RAV4. ΚΙΝΗΣΗ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΤΡΟΧΟΥΣ
Μύθος: Τα τετρακίνητα αυτοκίνητα μπορούν να κινηθούν σε χιονισμένους ή εν
γένει γλιστερούς δρόμους χωρίς τον κίνδυνο να γλιστρήσουν, δεν χρειάζονται
αλυσίδες, αποτελούν εν γένει την απόλυτη λύση για δύσκολες συνθήκες.
Δυστυχώς δεν είναι έτσι τα πράγματα. Ασφαλώς η μετάδοση της κίνησης σε
όλους τους τροχούς διευκολύνει σε πολλές δύσκολες καταστάσεις, αλλά, αν
θεωρήσετε το τζιπ σας «απόρθητο κάστρο», κάποια στιγμή θα βρεθείτε προ
εκπλήξεων. Δυσάρεστων συνήθως. Αν ρωτήσετε μάλιστα τον Σ.Χ., θα σας πει ότι
ένα τετρακίνητο αυτοκίνητο μπορεί να εμφανίζει αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά
-μια υπερστροφή, μια υποστροφή- καθώς τα δεδομένα αλλάζουν ανάλογα με το
πού υπάρχει πρόσφυση.
Τα περισσότερα τετρακίνητα είναι ρυθμισμένα να συμπεριφέρονται υποστροφικά,
ενώ η υπερστροφή έρχεται είτε από μετατόπιση βάρους (ξαφνικά φρένα μέσα στη
στροφή) είτε από περίσσεια ισχύος.
Ένα τετρακίνητο εφοδιασμένο μάλιστα με ABS, διαφορικό Τόρσεν στον πίσω
άξονα και καλά λάστιχα είναι γεγονός ότι κινείται πιο εύκολα και
ασφαλέστερα σε χιονισμένους δρόμους με την προϋπόθεση πάντοτε ότι ο οδηγός
δεν υπερεκτιμά τις δυνατότητές του.
Έχετε κατά νου ότι δεν χρειάζεται να καταφεύγετε στο βοηθητικό κιβώτιο για
να κινηθείτε σε χιονισμένο δρόμο. Αν το αυτοκίνητο δεν έχει μόνιμη
τετρακίνηση, απλώς μπλοκάρετε και το μπροστινό διαφορικό, και οδηγείτε το
ίδιο προσεκτικά όπως και με ένα δικίνητο επιβατικό. Το πλεονέκτημά σας
είναι η καλύτερη εκμετάλλευση της μειωμένης έτσι κι αλλιώς πρόσφυσης που
έχει ένας χιονισμένος ή παγωμένος δρόμος.