Bαρόμετρο
Mην ξεχνάμε ότι η προσφυγή της Κομισιόν εναντίον της Ελλάδας για τη
φορολογία των μεταχειρισμένων δεν είναι για το ύψος της φορολογίας, αλλά
για τη διαφορετική μεταχείριση που ισχύει μεταξύ καινούριων και
μεταχειρισμένων. Θα μπορούσε δηλαδή η Ελλάδα να ανεβάσει τη φορολογία στα
καινούρια, εξισώνοντάς την με αυτή των μεταχειρισμένων και να ξεπεράσει
έτσι την προσφυγή της EOK! Όπως όλα τα απίθανα που συμβαίνουν στην Ελλάδα,
και αυτό το απίθανο σενάριο έχει τις πιθανότητες του!?»
Πολύ μπερδεμένος ο κόσμος ως προς το τι θα κάνει η πολιτεία με το
αυτοκίνητο για το ?97 και για τα επόμενα χρόνια και οι ερωτήσεις που ακούω
κάθε μέρα «πέφτουν βροχή». O καθένας, χωρίς αυτό να είναι αφύσικο, θέλει να
υπολογίσει τι πρέπει, τι θέλει ή τι τον συμφέρει να κάνει. Βέβαια,
απαντήσεις δεν μπορώ να δώσω. Μόνο εκτιμήσεις από την εμπειρία 25 ετών στην
αγορά του αυτοκινήτου και 15 από αυτά στις σχέσεις του κλάδου με το
Δημόσιο.
Το ελληνικό Δημόσιο όμως είναι μη προβλέψιμο. Αυτό έχει αποδειχθεί πολλές
φορές από το γεγονός ότι σε όλα τα χρόνια που πέρασαν, οι περισσότερες
αποφάσεις που έχει πάρει ήταν τόσο κοντόφθαλμες, που ακόμη και σε
βραχυχρόνιο επίπεδο αποτελεσμάτων κατέληξαν σε βάρος του. Το μόνο κριτήριο
του Δημοσίου ήταν το πώς θα «κερδοσκοπήσει» καλύτερα από τη φορολογία στην
πώληση του αυτοκινήτου. Τίποτα άλλο!
Για το τι θα γίνει με τα παλιά αυτοκίνητα, τη ρύπανση που προκαλούν, την
περιορισμένη παθητική ασφάλεια που προσφέρουν στους χρήστες, την κατανάλωση
ανταλλακτικών και καυσίμων, τη ραγδαία αύξηση του στόλου ή την επιβίωση της
τοπικής βιομηχανίας που υπήρχε μέχρι το ?94, πολύ λίγο ενδιαφέρον έδειξε, ή
ίσως πιο σωστά, η αδιαφορία και ανικανότητά του ήταν πλήρης!
Όταν λοιπόν υπάρχουν αυτά τα δεδομένα, όταν δηλαδή δεν υπάρχει λογική στις
αποφάσεις, κάθε πρόβλεψη είναι ανάλογη με ένα τυχερό παιχνίδι τύπου Λόττο ή
Προ-Πο.
Ένα παράδειγμα του κερδοσκοπικού προσανατολισμού είναι τα νούμερα που
εμφανίζονται σαν έσοδα του κράτους από τους φόρους στην πώληση του
αυτοκινήτου, στον προϋπολογισμό του ?97. O προϋπολογισμός υπολογίζει αύξηση
των εσόδων κατά 19,7%, δηλαδή να φθάσει στα 156 δισ. αντί των 130 που ήταν
για το ?96. Αυτό σημαίνει ότι η πολιτεία υπολογίζει αύξηση της αγοράς σε
αριθμό αυτοκινήτων. Αν αντίθετα δε βλέπει αυξήσεις σε αριθμό, σημαίνει ότι
υπολογίζει σε αυξήσεις τιμολογιακές, δηλαδή σε μεγαλύτερα αυτοκίνητα απ?
ό,τι το ?96!
Αντίθετα με το ΥΠ. OIK, οι γνώστες της αγοράς, δηλαδή οι επιχειρήσεις που
προγραμματίζουν αυτή την εποχή τη δραστηριότητά τους για το ?97,
υπολογίζουν ότι η αγορά θα παρουσιάσει πτώση κατά 10-12% λόγω της σφιχτής
οικονομικής πολιτικής, και ότι θα φθάσει πιο κοντά στα 130.000 αυτοκίνητα
αντί των 145.000 που θα είναι ο αριθμός του ?96. Επίσης όλοι πιστεύουν ότι
η ζήτηση θα κινηθεί με τάση προς μικρότερους κυβισμούς εξαιτίας των
σημαντικών αυξήσεων στα τεκμήρια. Πού βρήκαν λοιπόν στοιχεία οι του ΥΠ. OIK
να προϋπολογίσουν αύξηση των εσόδων (δηλ. των φόρων) από τις πωλήσεις των
αυτοκινήτων, δεν ξέρω. Ίσως θα έπρεπε να κληθούν στη Βουλή να τεκμηριώσουν
τις προβλέψεις τους κατά τη συζήτηση του προϋπολογισμού, να αποδειχθεί η
έλλειψη επαγγελματισμού τους ή, πιο απλά, η ασχετοσύνη τους!
Εάν πάντως τα προϋπολογισθέντα στοιχεία είναι σωστά, τότε σημαίνει ότι
προβλέπεται αύξηση των φόρων και όχι μείωση, όπως γράφει η Τύπος κάθε τόσο.
Φάνηκαν τον τελευταίο καιρό ενδείξεις προς αυτή την κατεύθυνση, δηλαδή της
αύξησης των φόρων.
H πρώτη είναι ότι καταργήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου η μείωση κατά 20% (έκπτωση
θα ήταν η σωστή ορολογία) του φόρου κατανάλωσης που πλήρωναν μέχρι τώρα τα
αυτοκίνητα τύπου «τζιπ». Τώρα, γιατί υπήρχε αυτή η έκπτωση φόρου σε μεγάλα
αυτοκίνητα 2.000 και 3.000 κ.εκ., αξίας 10 και 20 εκατομ. δρχ, και όχι π.χ.
στα μικρά των 3 και 4 εκατομ, κανείς δεν μπορούσε να δώσει μια λογική
εξήγηση. Ήταν μια λύση που δρομολογήθηκε απο συμφέροντα και απευθυνόταν
στους λίγους που μπορούσαν να πληρώνουν 30.000 δρχ, για να γεμίζουν το
ντεπόζιτο τους, αλλά ήθελαν εκτός της έκπτωσης στους φόρους αγοράς,
εκπτώσεις και στα τεκμήρια!
Δε βλέπω μεγάλες διαφορές του «παιχνιδιού» των «τζιπ» από αυτό των
αφορολόγητων αυτοκινήτων των 2.000 κ.εκ. για να βολεύονται οι βουλευτές
«για τις επαγγελματικές τους μετακινήσεις», λες και όλοι οι υπόλοιποι
Έλληνες χρειάζονται τα αυτοκίνητά τους μόνο για διασκέδαση και σουλάτσο.
Μπράβο πάντως σε αυτή τη Βουλή, που κατάργησε αυτό το τελείως ολιγαρχικό,
αντιδημοκρατικό προνόμιο, που θύμιζε περισσότερο εποχές Μπέζνιεφ-Κρεμλίνου,
παρά την ελληνική Βουλή και τους 324 βουλευτές (το προνόμιο το είχαν και οι
ευρω- «βολευτές»)!
Ένα δεύτερο στοιχείο, που δείχνει την τάση προς αύξηση των φόρων, είναι ότι
και τα ταξί, που είχαν πλήρη απαλλαγή των φόρων, θα πληρώνουν από δω και
πέρα το 15% του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης.
Τα δύο αυτά στοιχεία βέβαια δεν μπορούν να ανεβάσουν τα έσοδα του Δημοσίου
κατά 20% όπως αναφέρεται στον προϋπολογισμό, διότι εκπροσωπούν μόνο το 5,6%
του συνόλου της αγοράς επιβατικών αυτοκινήτων και για το ?97 με τις αλλαγές
αυτές, οι προβλέψεις του μεριδίου είναι ότι θα συρρικνωθεί σε κάτω από
3,0%.
Το συμπέρασμα είναι λοιπόν ότι ή το ΥΠ. OIK κάνει αβέβαιες και ατεκμηρίωτες
προβλέψεις για τα έσοδα του ή προβλέπει να αυξήσει τους φόρους αντί να τους
μειώσει και δεν μας το έχει. Μην ξεχνάμε ότι η προσφυγή της Κομισιόν
εναντίον της Ελλάδας για τη φορολογία των μεταχειρισμένων, δεν είναι για το
ύψος της φορολογίας, αλλά για τη διαφορετική μεταχείριση που ισχύει μεταξύ
καινούριων και μεταχειρισμένων. Θα μπορούσε δηλαδή η Ελλάδα να ανεβάσει τη
φορολογία στα καινούρια, εξισώνοντας την με αυτή των μεταχειρισμένων και να
ξεπεράσει έτσι την προσφυγή της EOK!
Όπως όλα τα απίθανα που συμβαίνουν στην Ελλάδα, και αυτό το απίθανο σενάριο
έχει τις πιθανότητες του!
Το Βαρόμετρο επανέρχεται με το κλείσιμο της χρονιάς του ?96, σε μερικά
στατιστικά νούμερα:
Το ?96 θα κλείσει με περίπου 145.000 πωλήσεις καινούριων αυτοκινήτων,
αριθμός 13% μεγαλύτερος απ? αυτόν του ?95. O στόλος αυτοκινήτων παρουσίασε
και το ?96 αύξηση ρεκόρ 6,8%, όχι διότι μπήκαν πολλά αυτοκίνητα, αλλά γιατί
είχαμε ελάχιστες αντικαταστάσεις παλαιών με καινούρια, που σημαίνει ότι
τίποτα σχεδόν δεν έφυγε για τις μάντρες παλιο-σιδερικών ή προς τις
γειτονικές μας χώρες. Μαζί με τα ελαφρά φορτηγάκια, που και αυτά είναι
ιδιωτικής χρήσης, το σύνολο του στόλου των κυκλοφορούντων επιβατικών
οχημάτων ξεπερνάει τώρα τα 2,9 εκατομμύρια. O μέσος όρος ηλικίας του στόλου
ξανανέβηκε στα 10 χρόνια, δηλαδή αυξήθηκε κατά 3,6% έναντι του αντιστοίχου
δείκτη στο τέλος του ?95.
Με τους ρυθμούς αυτούς, που είναι σταθεροί από το ?80 (εκτός του ?91 και
?92 λόγω της αποσύρσης), η Ελλάδα το 2000 θα έχει αναγκαστικά 3,4
εκατομμύρια αυτοκίνητα, 17% δηλαδή παραπάνω απ? ό,τι τώρα. O μέσος όρος
ηλικίας των επιβατικών θα έχει φθάσει τα 11,2 χρόνια, και για να καταλάβει
κανείς τι σημαίνει αυτό, θα κυκλοφορούν στους δρόμους μας 70.000 αυτοκίνητα
πάνω από 25 ετών, 384.000 αυτοκίνητα πάνω από 20 ετών και ακόμα 358.000
μεταξύ 15 και 20 ετών! Θα έχουμε δηλαδή 812.000 ή το 30% των επιβατικών
αυτοκινήτων, να έχουν «γεννηθεί» πριν από 15 χρόνια, δηλαδή πολύ πριν από
την είσοδο των πρώτων αυτοκινήτων με αντιρρυπαντική τεχνολογία. Αν βάλει
κανείς και τα αυτοκίνητα που μπήκαν στην Ελλάδα την περίοδο ?85-?90, ώσπου
δηλαδή έφθασαν τα πρώτα καταλυτικά, ο στόλος των συμβατικών αυτοκινήτων το
2000 θα είναι 1,27 εκατ. αυτοκίνητα, συν ακόμα περίπου μισό εκατομμύριο
ελαφρά φορτηγά! Σύνολο δηλαδή, 1,75 εκατομ. συμβατικά βενζινοκίνητα
οχήματα, όλα από 15 ετών και άνω!
Αναρωτιέμαι αν κανείς στο ΥΠ.ΕΧΩΔΕ έχει δει αυτά τα στοιχεία και αν έχει
υπολογίσει για το πού θα έχει φθάσει η ρύπανση στην Αθήνα (μιλάμε για
ύστερα από τρία χρόνια) όταν θα έχει η πρωτεύουσα 17% παραπάνω αυτοκίνητα
και με τις αναλογίες ηλικίας και τεχνολογίας που προαναφέρονται! Τις
προβλέψεις περί METPO ας τις αφήσουν, διότι ούτε το στόλο των αυτοκινήτων
θα μειώσει αριθμητικά, ούτε την ποιότητα του στόλου θα βελτιώσει. Απλώς
ελπίζει να μειώσει κάπως τα διανυόμενα χιλιόμετρα σε ορισμένες περιοχές των
Αθηνών.
Επίσης αναρωτιέμαι αν κανείς στο Υπουργείο Μεταφορών προβληματίζεται για το
πού θα σταθμεύουν όλα αυτά τα αυτοκίνητα σε αστικές περιοχές σαν την Αθήνα
ή τη Θεσσαλονίκη.
Με έναν τέτοιο στόλο, η Ελλάδα θα είναι υποχρεωμένη να παραμείνει παραγωγός
και χρήστης συμβατικής βενζίνης με μόλυβδο επί τουλάχιστον 7-8 ακόμη
χρόνια, διότι ακόμη και αν πάρει παράταση μέχρι το 2002, οποιοσδήποτε
άσχετος μπορεί να καταλάβει ότι είναι πρακτικώς και οικονομικώς αδύνατο, να
αντικατασταθούν 1,75 εκατομμύρια συμβατικά οχήματα σε 2 χρόνια! Ακόμα και
αν πάρουμε την Ολυμπιάδα του 2004, θα είναι πάρα πολύ δύσκολο να φθάσουμε
στα επίπεδα ρύπανσης που έχουμε σήμερα, αν περιμένει η πολιτεία το 2000,
για να ξεκινήσει μια πολιτική ανανέωσης του γηρασμένου και ρυπογόνου
στόλου.
Όσο αφορά την κατάργηση της συβματικής βενζίνης, όπως πολλές φορές έγραψαν
οι εφημερίδες, και αυτό είναι πρακτικώς αδύνατο, διότι θα υποχρέωνε το 30%
των αυτοκινήτων να χρησιμοποιούν αμόλυβδη, με τα «πρόσθετα». Το πόσοι θα τα
χρησιμοποιούσαν τελικά και πόσο σωστά θα τηρούνται οι προδιαγραφές
αναλογιών, πολύ εύκολα κάνει τον οποιονδήποτε να φανταστεί κανείς τι
«πατάτα» θα προκύψει. Οι μετρήσεις τότε θα το δείξουν, αλλά τη ρύπανση και
τις συνέπειες δε βλέπω πώς θα τις αποφύγουμε.
Καλή χρονιά και ένα καλό ?97 για όλους του φίλους αναγνώστες των 4Τ._Π.Λ.