Kαγιάκ το Nέστο
ΚΑΓΙΑΚ ΣΤΟ ΝΕΣΤΟTO ΣΙΝΕΜΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ
Καγιάκ: ινδονησιακή εφεύρεση που πέρασε στην εποχή μας ως σύγχρονη
περιπέτεια.
Νέστος: ποτάμι γνωστό από την ελληνική μυθολογία, βιότοπος σήμερα με
ιδιαίτερη οικολογική σημασία που τελεί υπό διεθνή προστασία. Μια κατάβαση
με καγιάκ μέσα από τους μαιάνδρους του ποταμού δεν είναι πια απαγορευμένη
περιπέτεια αλλά προσέγγιση στην εκπληκτική του φύση με τρόπο μοναδικά
κινηματογραφικό.
κείμενο: Ακης Τεμπερίδης
φωτογραφίες: Γιώργος Παπαδόπουλος
Το διθέσιο μοβ κανό είναι φορτωμένο με φωτογραφικά, παγούρια, παπούτσια και
?πισία? (ποντιακές πίτες). O φωτογράφος μας στην μπροστινή θέση κάνει κουπί
και ενίοτε σηκώνει τον βαρύ ?400άρη? για να αποτυπώσει εικόνες του ποταμού.
O υπογράφων, σαν καλός καπετάνιος, αναλαμβάνει την πλοήγηση. Το κανό μας
σπάνια πλέει ευθεία. Πότε πηγαίνει με το πλάι (για να φωτογραφίζουμε), πότε
με την... όπισθεν. Συζητούμε, απολαμβάνουμε το τοπίο, ηρεμούμε. Οπουδήποτε
αλλού η διαδικασία του καγιάκινγκ, θα προϋπέθετε εκπαίδευση, στολές νεοπρέν
και κράνη. Στο Νέστο όλα κυλούν ήρεμα όπως και τα νερά του. Και το καγιάκ
δεν είναι μέσο έκκρισης της αδρεναλίνης αλλά ένα κινητό μπαλκόνι με θέα σε
ένα από τα πιο εξωτικά ?κάδρα? αυτής της χώρας.
MIKPO ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ
Ξεκινήσαμε από τη Θεσσαλονίκη με το Ιμπίθα ως γραφικοί κλώνοι πραγματικών
ανθρώπων της περιπέτειας. Με σκηνή, υπνόσακους, κάριματ, σουγιάδες και
μαχαίρια, θερμός της Sagg, φακούς κεφαλής και ορειβατικούς σάκους. Λες και
πηγαίναμε να κατεβούμε τον ποταμό Κολοράντο. Στο χωριό Τοξότες, 13
χιλιόμετρα πριν από την Ξάνθη, τα στενά του Νέστου ξεκινούν και ελίσσονται
με βόρεια κατεύθυνση 20 περίπου χιλιόμετρα μέχρι το χωριό Κομνηνά. H
τοποθεσία που κάποιοι λανθασμένα αποκαλούν ?Θρακικά Τέμπη? είναι αυτή που
φιλοξενεί το πιο ήρεμο καγιάκινγκ στην Ελλάδα. H διαδρομή, με ελάχιστο
συντελεστή δυσκολίας, περνά από το ?Αισθητικό Δάσος? των 28.000 στρεμμάτων
που εδώ και χρόνια είναι προστατευμένο, μια και διαθέτει πανίδα και χλωρίδα
μοναδικής σημασίας.
Στο καφέ ?Μύλος? συναντιόμαστε με το Στέλιο Βαρυπάτη, τον έναν από τους
εταίρους της Forestland, της μοναδικής σοβαρής επιχείρησης οικοτουρισμού
σήμερα στη Θράκη. Το πρόγραμμα είναι απλό. Θα πάμε σιδηροδρομικά στον παλιό
σταθμό Λιβερών, 9 χιλιόμετρα βορειότερα, για να κατεβούμε από εκεί μέχρι τη
Γαλάνη «πλωτά».
O συνοδός μας, Παναγιώτης Παναγιωτίδης, παίρνει μαζί του λίγα εφόδια (νερό,
χυμούς και τις εκπληκτικές ποντιακές πίτες της μαμάς!) και μαζί του
φορτώνουμε τα κανό στο τρέιλερ. Στο σταθμό των Τοξοτών έρχεται η πρώτη
έκπληξη. Τη διαδρομή δε θα την κάνουμε με το τρένο της γραμμής αλλά με
τροιζίνα (τερεζίνα), το αμαξάκι που χρησιμοποιούν οι εργοδηγοί του ΟΣΕ για
να κάνουν συντήρηση και επισκευές στη σιδηροδρομική γραμμή των στενών.
Επιβιβασμένοι στο γραφικό όχημα, παρέα με μια οικογένεια από την Αθήνα,
ταξιδεύουμε στην ομορφότερη σιδηροδρομική διαδρομή της Ελλάδας, αυτή
ακριβώς που πολύ σωστά χρησιμοποίησε ο ΟΣΕ για την τελευταία διαφημιστική
του καμπάνια. H φορτωμένη με τα κανό τροιζίνα μάς ταξιδεύει σε ένα τοπίο
εκπληκτικής ομορφιάς. Οι σήραγγες διαδέχονται η μία την άλλη και στα
αριστερά μας ο Νέστος ακολουθεί τη φιδίσια διαδρομή του. Στις όχθες του
αρχίζει το παραποτάμιο δάσος από κουμαριές, αγριελιές, πλατάνια, λεύκες και
αναρριχώμενα φυτά. Τοπίο ζούγκλας πραγματικό είναι αυτό που βλέπουμε.
Μαθαίνουμε ότι η σιδηροδρομική γραμμή φτιάχτηκε στα τέλη του περασμένου
αιώνα από γαλλική εταιρία, τότε που τα μέρη αυτά δεν ανήκαν ακόμη σ? εμάς.
Είναι άξια θαυμασμού η ποιότητα κατασκευής του έργου, ιδίως των τούνελ που
είναι φτιαγμένα από πέτρα σε τοξωτή διάταξη. 23 τέτοια υπάρχουν συνολικά
στη διαδρομή μέχρι τα Κομνηνά. Το σημαντικότερο; Από εδώ περνούσε το Οριάν
Εξπρές την εποχή της δόξας του. Τα στενά του Νέστου ήταν το μόνο πέρασμα
προς την Κωνσταντινούπολη, αποκλειστική σύνδεση Ανατολής και Δύσης τότε.
Περνάμε τη στάση Κρωμνικού και τις ομώνυμες πηγές. Μέχρι εδώ φτάνει σήμερα
το μονοπάτι που έφτιαξε το Δασαρχείο Ξάνθης για τους επισκέπτες. Από τη
Γαλάνη μέχρι εδώ είναι εφτά χιλιόμετρα με τα πόδια ?τουτέστιν δυόμισι ώρες
δρόμος.
Στον παλιό σταθμό Λιβερών σταματάμε. Στο χώρο επικρατεί εικόνα εργοταξίου.
Το εγκαταλειμμένο σταθμαρχείο έχει ήδη αναπαλαιωθεί και σε λίγο θα
χρησιμοποιείται για τουριστικούς λόγους. H τοποθεσία είναι πνιγμένη στο
πράσινο ακριβώς δίπλα στο ποτάμι. Το ένα κτίριο έχει μετατραπεί σε ξενώνα
με χωρητικότητα 16 ατόμων, το δεύτερο θα γίνει καφέ-εστιατόριο. Δίπλα
ακριβώς θα είναι το αναπαλαιωμένο σταθμαρχείο. Το σημείο αυτό δεν
προσεγγίζεται με αυτοκίνητο, ούτε καν με ποδήλατο... Μόνος τρόπος το τρένο.
Και ο ΟΣΕ πήρε το μήνυμα και συνεργάστηκε. Σε λίγους μήνες, φυσιολάτρες θα
δώσουν στο Νέστο ζωή. Θα έρχονται με το τρένο εδώ, θα τρώνε και θα
διανυκτερεύουν, θα κάνουν πεζοπορικές διαδρομές και ?τι άλλο? καγιάκ.
Εκπληκτική ιδέα, μοναδική μάλιστα στην Ελλάδα. Μακριά από εποχούμενα και
"μπατιροτουρίστες".
ΠΛΕΟΝΤΑΣ ΣΤΗ ΓΑΛΗΝΗ
Μετά το briefing επιβιβαζόμαστε και ξεκινάμε την πλωτή διαδρομή μας που θα
μας βγάλει και πάλι στη Γαλάνη. Τα νερά είναι πολύ κρύα στο Νέστο από τότε
που λειτουργεί το φράγμα στο Θησαυρό. Είναι όμως και καθαρά. Τέτοια εποχή
(φθινόπωρο) μέχρι πέρυσι θα βρίσκαμε ελάχιστο νερό στην περιοχή αλλά με τη
λειτουργία του φράγματος η παροχή δίνεται πλέον τεχνητά χωρίς τις
διακυμάνσεις ανάμεσα σε χειμώνα και καλοκαίρι. Τώρα όλα εξαρτώνται από τις
ανάγκες για ηλεκτροδότηση του δικτύου αλλά και για άρδευση των χωραφιών
στην κοιλάδα του Νέστου.
H ροή είναι σταθερή, το ποτάμι βαθαίνει σε κάποια σημεία αλλά συνήθως
βλέπεις πάτο, αφού το μέσο βάθος δεν ξεπερνά το ένα μέτρο. Το τοπίο είναι
ασύγκριτο οπτικά και μοναδικό σε χλωρίδα και πανίδα. Πλέουμε στην καρδιά
ενός ευαίσθητου βιότοπου, όπου κάθε μη ήπια δραστηριότητα απαγορεύεται ρητά
από τις αρχές. Αυτό ήταν και το πρώτο που μας είπε ο Παναγιώτης πριν μπούμε
στα σκάφη: ?μην κάνετε φασαρία και μην πετάτε τίποτα, ούτε χαρτάκι?. Εδώ
απαγορεύεται το άναμμα της φωτιάς, η διανυκτέρευση, και βέβαια το ψάρεμα
και το κυνήγι. Ακόμη και το καγιάκ επιτρέπεται μόνο σε ειδικούς με ειδική
άδεια από το δασαρχείο.
H πλεύση διαρκεί κοντά τέσσερις ώρες μαζί με τις απαραίτητες στάσεις, στο
Κρωμνικό, στις σπηλιές και στις νησίδες του ποταμού για πικ-νικ ή για
παρατήρηση πουλιών και άγριων φυτών. Σε όλη τη διαδρομή ένα ζευγάρι
σταχτοτσικνιάδων μας κάνει συντροφιά χωρίς να μας αφήνει όμως να τους
πλησιάσουμε. Τέσσερις ώρες μέχρι τη Γαλάνη όπου καταλήγουν τα στενά. H
εμπειρία είναι ανεπανάληπτη. Εδώ την παράσταση την κλέβει το ίδιο το
σκηνικό του ποταμού. Το καγιάκ είναι απλώς το μέσο, όχι ο πρωταγωνιστής της
υπόθεσης όπως σε άλλα πιο ορμητικά ποτάμια της χώρας. Κι εμείς, μέχρι να
επιστρέψουμε για νέες περιηγήσεις στον υπέροχο κόσμο του Νέστου δε θα σας
πούμε περισσότερα. Αφήνουμε τις φωτογραφίες να μιλήσουν, όσο κι αν είναι
δύσκολο να περιγράψουν σε δύο διαστάσεις την πολυδιάστατη μαγεία του
τοπίου. Και σας προσκαλούμε να δοκιμάσετε κι εσείς ένα πέρασμα των στενών
του Νέστου με τα πόδια ή, ακόμη καλύτερα, με κανό-καγιάκ. Εκεί όπου η φύση
μοιάζει με κινηματογραφική ταινία, το μάτι μετουσιώνεται σε ζωντανή κάμερα
και αποτυπώνει μια περιπέτεια χωρίς εκκρίσεις αδρεναλίνης αλλά περιπέτεια
εικόνων, ήχων και ρυθμών..._Α.Τ.
ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΟΣΕ Ξάνθης: 0541/24.450
Forestland: 0541/62.488
Δασαρχείο Ξάνθης: 0541/20..012
ΕΟΣ Ξάνθης: 0541/72.800
Περιηγητική Λέσχη Νέστου: 0542/72.838
ΛΕΖΑΝΤΕΣ
Το Ίμπιθα 1.6 Gti στα χέρια των 4T δεν ταξίδεψε μόνο στην Ισπανία. Πήγε και
στη Θράκη. Φιλικό, αξιόπιστο και πάντα προβλέψιμο στο δρόμο, κράτησε
διακριτική την παρουσία του στο ταξίδι της εθνικής και έγινε παιχνίδι
απόλυτα ασφαλές στην επαρχιακή διαδρομή που ενώνει τη Δράμα με την Ξάνθη.
Κατά συνέπεια, η συμβολική φωτογραφία στις γραμμές του τρένου μπροστά στον
αναπαλαιωμένο σταθμό Σταυρούπολης τού πάει γάντι.
Σταθμός Λιβερών: όλοι έτοιμοι για κατάβαση.
Μη σας ξεγελά η τεχνική panning του φωτογράφου μας. O Νέστος είναι ήρεμος
σαν λίμνη και ασφαλής για όλη την οικογένεια.
Το είδος αυτό ορχιδέας (υποείδος rodopensis) συναντάται αποκλειστικά εδώ
στα στενά του Νέστου σε όλη την Ευρώπη!
?Μπαμπά, θα μου πάρεις δικό μου καγιάκ;?