Πρωτεύων λόγος ο απικισμός του ελληνικού βουνού
ΑΛΒΑΝΟΙ εργάτες πηγαινοέρχονται διαρκώς μεταφέροντας καρότσια με οικοδομικάυλικά. Κάποιοι άλλοι είναι κρεμασμένοι πάνω στις σκαλωσιές. Το χωριό
μοιάζει με γιαπί. Δίπλα στα γκρέμια βλέπεις να ορθώνονται καλοδουλεμένα
σπίτια που σέβονται την παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Μόνο που οι ιδιοκτήτες
τους δεν είναι ντόπιοι. Έρχονται από την πόλη και καταλήγουν εδώ για να
πραγματοποιήσουν το όνειρό τους.
Όνειρο φτιαγμένο από πέτρα και ξύλο, χτισμένο πάνω στην άλλοτε
εγκαταλειμμένη γη του ελληνικού βουνού.
Εικόνες από το οδοιπορικό μας στην ορεινή Πέλλα, για το οποίο μπορείτε να
διαβάσετε σε άλλες σελίδες του τεύχους. Το ίδιο σκηνικό έχει προηγηθεί σε
αρκετούς τόπους του ελληνικού 40ού παράλληλου.
Στον Παρθενώνα της Σιθωνίας και στον Παλαιό Παντελεήμονα της Πιερίας. Στο
Καρυόφυτο της Ξάνθης και στα Αμπελάκια της Λάρισας. Λες και ο Έλληνας
θυμήθηκε τις ρίζες του. Είναι έτσι όμως;
H νέα μόδα που φέρνει τους «αστόπληκτους» πίσω στα πάτρια εδάφη, δεν είναι
μια αυθεντική επιστροφή στις ρίζες. Πόσοι είναι αυτοί που άφησαν την πόλη
για να πάνε να ζήσουν μόνιμα στο χωριό;
Ελάχιστοι. Κυρίως, διανοούμενοι και εισοδηματίες.
Οι μεσοαστοί αναζητητές των παραδοσιακών οικισμών, με τα καλντερίμια, τα
πέτρινα σπίτια, τα σαχνίσια και τους οντάδες, δεν ανήκουν σ? αυτή την
κατηγορία. Είναι οι ίδιοι άνθρωποι που πριν από 30 χρόνια γκρέμιζαν τη
μονοκατοικία τους στην Καλαμαριά για να τη δώσουν αντιπαροχή, οι ίδιοι που
έφτιαξαν αυθαίρετο ?καναδέζικο? εξοχικό στην Ασπροβάλτα, οι ίδιοι που
έστησαν μόνιμα το τροχόσπιτο στις αμμουδιές της Χαλκιδικής. Σήμερα φαίνεται
να δείχνουν εκτίμηση στην παράδοση και σεβασμό στο περιβάλλον.
Λέτε λοιπόν ο μέσος Έλληνας να απέκτησε ξαφνικά καλό γούστο; Σίγουρα οι
σημερινοί σαραντάρηδες έχουν καλύτερο πολιτιστικό υπόβαθρο από τους
αντίστοιχους της δεκαετίας του ?60. Οι κίνδυνοι όμως δε λείπουν. Τα «νέα»
χωριά που χτίζονται ανά την ελληνική επικράτεια πολύ πιθανό να μοιάσουν το
Μέτσοβο, τη Μακρινίτσα και την Αράχοβα, αν δεν προστατευτούν από τους νέους
«εισβολείς».
Κινδυνεύουν να καταλήξουν τουριστικά στέκια του Σαββατοκύριακου, γεμάτα
«rooms to let» και κλαμπ. Να καταλήξουν θορυβώδη θέρετρα που μ? όλη την
παραδοσιακή αισθητική τους δε θα είναι παρά τεχνητοί «παράδεισοι»
αφιερωμένοι στους ανθρώπους της πόλης.
Θεμιτός λοιπόν ο «αποικισμός» του ελληνικού βουνού αλλά με επιφύλαξη.
Μπορεί να φέρει την ανάπτυξη (τουριστική και όχι μόνο), μπορεί όμως και να
αλλοιώσει διά παντός τη φυσιογνωμία παρθένων περιοχών. Κρίσιμος παράγοντας
στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο ντόπιος πληθυσμός, και ιδίως, οι ελάχιστοι
εναπομείναντες νέοι. Αυτοί πρέπει να αντισταθούν στις προκλήσεις των
μεγάλων πόλεων, να αντιληφθούν τη δυναμική των τόπων τους, και να χτίσουν,
να φτιάξουν, να δημιουργήσουν στα μέρη που ανήκουν ?και που τους ανήκουν.
Ίσως έτσι ξεκινήσει πραγματικά ένα αντίστροφο ρεύμα που θα φέρει την
πολυπόθητη αποκέντρωση._Α.Τ.