24 ώρες ΛΕΜΑΝ
ΑΠΟΣΤΟΛΗ24 ΩΡΕΣ TOY ΛΕΜΑΝ
Παρακαλώ, όλα στο 7...
Μαύρο ή κόκκινο δεν έχει καμία σημασία. Τέταρτη φορά (η τρίτη ήταν πριν από
12 μήνες!) η ομάδα Joest κερδίζει τον αγώνα θρύλο.
Κάθε φορά το πρωτότυπο του Γερμανού φέρει τον αριθμό 7. Ευτυχείς πιλότοι
φέτος δύο πρώην Φεραρίστι, οι Μικέλε Αλμπορέτο, Στέφαν Γιόχανσον και ο
Δανός Τομ Κρίστιανσεν. Ένας 29χρονος «πύραυλος» που διακρίνεται στο
Ιαπωνικό Πρωτάθλημα F3000.
Θεσμός επίσης για γερά ατσάλινα νεύρα...
κείμενο: N. Χατζηπαναγιώτου
φωτογραφίες: Ρεπόρτερ, Γιώργος Καραγιωργάκης
Ακόμη μία φορά ό,τι ατσάλινο, δυνατό, καλά δοκιμασμένο, υγιές και με άποψη
κέρδισε τον παραδοσιακό αγώνα.
H TWR εξέλιξε, η Γιοστ υποστήριξε, Αλμπο, Στέφαν και ο «πιτσιρικάς»
(κατέρριψε το ρεκόρ ταχύτερου γύρου) οδήγησαν όπως και όσο πρέπει και η
νίκη πήγε στο «ανοιχτό» πρωτότυπο με τον κινητήρα της Πόρσε. Σημείωσαν την
pole position, δεν έχασαν την επαφή όταν οι εργοστασιακές 911 GT ?με ό,τι
καλύτερο διαθέτει η αγορά στα κόκπιτ? χόρευαν στην κορυφή και όταν τα
γερμανικά κουπέ εγκατέλειψαν κέρδισαν. Ακριβώς όπως το έκανε ένα αντίστοιχο
πρωτότυπο με ίδια χρώματα και αριθμό πριν από 12 μήνες. H νίκη τους κάθε
άλλο παρά με την ατυχία των Γερμανών της Στουτγάρδης συνδυάζεται. Πίεσαν
ασφυκτικά οι νικητές και παρά τους παραπάνω ανεφοδιασμούς (ο κανονισμός
προβλέπει 80 λίτρα καυσίμου για τα πρωτότυπα, αντί τα 100 των GT) ήταν
πάντα στον ίδιο γύρο με τις εργοστασιακές 911 που δεν μπορούσαν να
εφαρμόσουν κανένα πλάνο στρατηγικής και να ελαττώσουν ρυθμό.
Υπό πίεση ο βετεράνος Γάλλος Μπομπ Βολέκ οδήγησε τη μία 911 εκτός πίστας
ενώ το μεσημέρι της Κυριακής το άλλο αυτοκίνητο των Νταλμάς-Κολάρ-Κέλενερς
τυλίχτηκε στις φλόγες. H συνέχεια ήταν εύκολη για τους νικητές που απλά
ήλεγχαν τις εναπομείναντες Μακλάρεν-ΒΜW, έναν και τρεις γύρους πίσω τους.
Από τους υπόλοιπους, μόνο τα πρωτότυπα της Νισάν μπορούσαν να κινηθούν στο
ρυθμό των διεκδικητών της νίκης, αλλά προδόθηκαν από ατυχίες και εξόδους.
Οι Ιάπωνες πάντως δήλωσαν ότι θα επιστρέψουν._Ν.Χ.
Δεν έχασαν την επαφή και όταν οι Πόρσε 911 GT, που πιέστηκαν ασφυκτικά,
παρέδωσαν το πνεύμα, οι Αλμπορέτο, Γιόχανσον και Κρίστιανσεν κέρδισαν το Λε
Μαν. Τον πλέον φημισμένο αγώνα αντοχής. Μία «λεζάντα» των αγώνων
αυτοκινήτου και όχι μόνον.
Με υψηλό ηθικό χάρη στην εμπειρία ομάδας, πιλότων και στην τεχνολογικά
προχωρημένη και καλά δοκιμασμένη κατασκευή έφτασαν οι άνθρωποι της Πόρσε
στο Λε Μαν. Τα δύο εργοστασιακά αυτοκίνητα που δεν ήταν μακριά από τα
πρvτότυπα και σε απόλυτη ταχύτητα (πήγαιναν σαφώς ταχύτερα από πέρυσι)
φιγουράριζαν πολλές ώρες στην κορυφή και πολλοί πίστεψαν ότι θα κάνουν το
1-2. Τελικά εγκατέλειψαν από έξοδο και πυρκαγιά ύστερα από υπερθέρμανση!
Στη Μακλάρεν έχασαν πριν από 12 μήνες και φέτος επανήλθαν εφ? όλης της ύλης
με την εξελιγμένη έκδοση της κατασκευής. Στόχος τους η νίκη, αλλά δεν
ολοκλήρωσαν παρά τη σωστή τακτική. Πέρα από τις ατυχίες (φωτιά) δεν έλειψαν
και τα σφάλματα των πιλότων, ενώ ποντάροντας περισσότερο στην αξιοπιστία
ήταν σαφώς πιο αργές από το συναγωνισμό στην κορυφή. Πάντως δύο
Μακλάρεν-ΒΜW «ανέβηκαν» στο πόντιουμ. Δεν είναι και άσχημα.
Στην Ιαπωνία στόχος ζωής για τους κατασκευαστές είναι το Σαφάρι και το Λε
Μαν. Κυρίως στη Νισάν έχουν θυσιάσει ανθρώπους (σε επίπεδο εργασίας) και
έχουν επενδύσει δισ. για να τους πετύχουν. Στο φετινό Λε Μαν τα έδωσαν όλα,
αλλά δεν ολοκλήρωσαν αντιμετωπίζοντας προβλήματα νεότητας, αν και το
πρωτότυπό τους εξελίχθηκε από την έμπειρη ομάδα TWR (και αυτό). Πάντως θα
επανέλθουν και είναι γνωστό ότι ο επιμένων νικά ειδικώς και γενικώς.
Από τα νταμάρια, στις πίστες?
Από τα σπαστήρια-ειδικές διαδρομές του Ράλι Ακρόπολις (έχετε πάει ποτέ στο
Στείρι;) στο τέλειο οδόστρωμα-χαλί, για έναν αγώνα θρύλο. Για τις 24 ώρες
του Λε Μαν...
Καλά-καλά η σκόνη του Ακρόπολις δεν είχε φύγει από πάνω μας όταν «σκάει η
βόμβα», η τρίτη μέσα σε ένα μήνα...
«Οnif... ετοιμάσου για τις 24 ώρες του Le Mans. Θα πας σαν απεσταλμένος του
περιοδικού, προσκεκλημένος της Νισάν».
Ποιας χρονιάς, παιδιά; Ρωτάμε το Σπύρο Κάγκα, γιατί πώς να πιστέψεις ότι
στη διεύθυνση σύνταξης του περιοδικού εκτίμησαν τα προσόντα μας και οι
αποστολές πέφτουν βροχή.
Αποδείχθηκε στη συνέχεια ότι σοβαρολογούσαν. Διαβατήριο, «μπαγκάζια» για
τριήμερο ταξίδι με ενδιάμεσο σταθμό το Παρίσι, και το τρέξιμο αρχίζει...
Παρασκευή-13, παρατεταμένη αδρεναλίνη, αφού εδώ και αρκετούς μήνες πετάμε
στα σύννεφα από τη χαρά μας και «λιώνουμε» από το άγχος για το αν όλα αυτά
που μας συμβαίνουν μπορούν να γραφτούν στις σελίδες του περιοδικού, ώστε να
δικαιολογήσουμε την περιθωριακή μας εμπλοκή.
Ταινία τρόμου θυμίζει η παραπάνω ημερομηνία, αλλά μόνο τρόμος δεν ήταν,
γιατί, ναι, πετούσαμε για Γαλλία, για να παρακολουθήσουμε από κοντά έναν
αγώνα θρύλο. Έναν αγώνα που για μας τουλάχιστον ξεκίνησε με την γνωστή
κινηματογραφική ταινία που αναγκασμένος από συγγενικό πρόσωπο (ε, ναι από
τον Σ.Χ.) παρακολουθήσαμε τη δεκαετία του ?70 τέσσερις φορές.
Σάββατο-14, οι ουρές ατελείωτες, αλλά ουδείς διαμαρτυρόμενος.
Διαπιστεύσεις-αστραπή για τις ανάλογες «άδειες κυκλοφορίας» μέσα στην πίστα
έξω από την πίστα και? μέσα στα πιτ. Δίπλα σε ανθρώπους και μηχανές
προετοιμασμένους ώστε να αντέξουν για ένα πιεστικό ?επ? ακριβώς
εξαντλητικό? 24ώρο.
Από το κατώφλι της πίστας πέρασαν 220.000 άνθρωποι, όλων των ηλικιών.
Οικογενειάρχες, παιδιά, πλούσιοι (με πανάκριβες Ferrari, Porche) φτωχοί (με
Citro?n 2CV), μηχανόβιοι με άποψη ή αδιάφοροι. Όλοι τους με μία αγάπη, με
ένα κοινό πάθος. Τους αγώνες αυτοκινήτου.
Πανηγύρι, γιορτή, χαρά! Μάτια που θέλουν να δουν, αυτιά που θέλουν να
ακούσουν. Από τους πιο ωραίους ήχους, ο κινητήρας των Πανό-Εσπεράντε. Φορντ
V8 με ρίζες στη F1! Μουσική υπόκρουση από το βραζιλιάνικο συγκρότημα που
ήρθε για να εμψυχώσει το Νέλσονα Πικέ. Δεν πρόκειται για συνωνυμία. Είναι ο
ίδιος ο πρώην παγκόσμιος πρωταθλητής της F1 που συμμετέχει με μία καλή
Μακλάρεν-ΒΜW στα χρώματα και της Fina.
Παραπλεύρως ένας ακόμη πρώην Παγκόσμιος. O Μάριο Αντρέτι μοιράζεται με τον
γιο του ένα πρωτότυπο της Κουράζ και θέλουν να πετύχουν τη νίκη που τους
ξέφυγε πέρυσι στο παρά πέντε. Οι Μπουτσέν, Στουκ, Αλμπορέτο, έχουν γράψει
ιστορία στη F1 και σήμερα θέλουν την απόλυτη διάκριση στον αγώνα θρύλο.
Συμπαραστάτες τους πολλοί και διάφοροι περισσότερο ή λιγότερο ειδικοί.
Ακόμη και πρώην νικητές, όπως ο πολυνίκης Πεσκαρολό, ο Νταλμάς, ο Χελαρί
και βέβαια, ο Μπομπ Βολέκ. Βετεράνος που έχει κερδίσει τα πάντα στην
κατηγορία σπορ εκτός από το Λε Μαν! Όλοι τους ήρθαν να οδηγήσουν επί 24
ώρες, 400 περίπου γύρους των 13,5 χλμ, (δηλαδή 4.500 περίπου χλμ) και να
κάνουν χαρούμενους 220.000 περίπου φανατικούς και εκατομμύρια άλλους μέσα
από κανάλια τηλεοράσεων...
Αστραφτερά ήταν τα 55 αυτοκίνητα που ξεκίνησαν στις 16:00 και μόνο 15 είδαν
τη σημαία του τερματισμού. Τα αναγνώριζες μάλιστα με δυσκολία, αφού η
σκόνη, τα φαγωμένα λάστιχα, τα καμένα λάδια και τα σκοτωμένα έντομα
σκέπαζαν νούμερα και χορηγούς...
H Μακλάρεν έβαψε με μαύρο χρώμα τα πλαϊνά της ώστε η αντίθεση που
δημιουργείται να προβάλει καλύτερα τους χορηγούς της.
Με τα χρώματα έπαιξαν και στη Νισάν. Κόκκινα-μαύρα τα R390-GT1. Προφητικοί
οι Ιάπωνες. Το κόκκινο προδίδει τη δύναμη και τη θέληση για τη νίκη και το
μαύρο συνδέεται τελικά με την επίδοσή τους. Σαν τον άνεμο πήγαιναν τα
«άτιμα» αλλά τα ψυγεία για την ψύξη των κιβωτίων ταχυτήτων είχαν αντίθετη
άποψη και τα δύο από τα τρία αρνήθηκαν να παίξουν το ρόλο τους. Πάντως οι
«Νισανέοι» επιφυλάσσονται. Είναι το λιγότερο που μπορούν να κάνουν για τους
πιστούς ιάπωνες θεατές που έφτασαν πάνοπλοι και με τον ενθουσιασμό στην
ανωτέρα του τιμή ώστε να υποστηρίξουν την προσπάθεια.
«Μόνο γι? αυτούς αξίζει να ξαναδοκιμάσουμε», σχολίασε ο ιάπωνας επικεφαλής
και σίγουρα η επόμενη φορά θα είναι καλύτερη. Μακάρι να μην απορριφθεί το
σχέδιο από υψηλά ιστάμενους που θέλουν τη νίκη με το καλημέρα...
Να παραχωρούσανε τουλάχιστον λίγο από το «μπάτζετ» για τα Ράλι.
Όπως άλλοτε δηλαδή... Τέλος πάντων, προσπερνάμε...
Ό,τι δηλαδή έκανε το πρωτότυπο με το νούμερο 7 που μοιράζεται ο Αλμπορέτο
με τον παλιό φίλο του τον Γιόχανσον και έναν ξανθό πιτσιρικά από τη Δανία,
στις εργοστασιακές Πόρσε.
Στουκ και Σία στα μπάκετ, ό,τι πιο προχωρημένο σε τεχνολογία, αλλά δεν
αρκεί...
Βλέποντας μαθαίνεις και διαβάζοντας μπαίνεις σε σκέψεις για το πού φτάνει η
τεχνολογία στους αγώνες όταν τα ειδικά όργανα μέτρησης φθοράς ελαστικών,
συνοδεύονται από μετρητές φθοράς, για τις δισκόπλακες από ανθρακονήματα.
E, ναι. Μαζί με τα λάστιχα (εκατοντάδες ήταν τ? άτιμα) άλλαζαν και φρένα
χωρίς να καθυστερούν...
Χιλιάδες λίτρα βενζίνης και πολλά κιλά ιδρώτας στον 24ωρο αγώνα.
Πολλά λίτρα νερό, φάρμακα, πρόσθετα για ανθρώπους και μηχανές,
χρησιμοποιήθηκαν από όλους μέσα και έξω από τα πανάκριβα κόκπιτ.
Τα άφλεκτα υλικά (φόρμες, κάλτσες, γάντια) έχουν την τιμητική τους και για
τη συντήρησή τους (στέγνωμα) φροντίζουν σεσουάρ στεγνώματος γυναικείων
μαλλιών...
Πριν νυχτώσει για τα καλά, ορκιζόμαστε ότι θα μείνουμε όρθιοι όλο το 24ωρο
(Σ.Χ.: πάντα έτσι γίνεται, Όνιφ...), αλλά δεν τα καταφέραμε. Αβολα τα
κρεβάτια εκστρατείας στο Nissan Palace, χρήσιμα όμως για ολιγόωρη
ξεκούραση. Αψογη η οργάνωση για τους φιλοξενούμενους της Νισάν, τέλειος
οικοδεσπότης ο Γιώργος Παππάς.
Αν δεν έχει κάνει το λάθος ο Γιώργος Καραγιωργάκης (αστείρευτη πηγή γέλιου)
της Ρεπόρτερ, θα πάρετε την πραγματική γεύση αυτής της σκληρής προσπάθειας
ανθρώπου και μηχανής με αντίπαλο το χρονόμετρο. Το γραπτό δεν μπορεί να
δώσει τη μαγική εικόνα, και μακάρι στο άμεσο μέλλον το συντακτικό επιτελείο
του περιοδικού σε συνεργασία με γραφείο ταξιδίων να οργανώσει εκδρομή για
την παρακολούθηση του αγώνα.
Οι παλιοί ισχυρίζονται ότι μία φορά αρκεί. Εμείς διαφωνούμε...
E, ναι. Θέλουμε να ξαναπάμε σε 12 μήνες.
O πανικός που προκύπτει με το πέσιμο της σημαίας, όταν χιλιάδες τρελαμένοι
ξεχύνονται στην πίστα και συγχαίρουν άπαντες νικητές και ηττημένους, δεν
ξεχνιέται.
Δεν «προσπερνιέται», ούτε και σε σχέση με την πανηγυρική ατμόσφαιρα του
τερματισμού στο Ράλι Ακρόπολις. Ορισμένα γεγονότα δεν συγκρίνονται. Ό,τι
έχει άποψη και προσωπικότητα είναι ασύγκριτο. Πιο απλά, άπαικτο. Θα... τα
ξαναπούμε.
Όνυφος
Από τα υπόγεια στα σαλόνια. Από τα νταμάρια στην πίστα. Προσοχή δεν
επιχειρούμε συγκρίσεις. Μας αρέσουν και τα δύο και απλά προσαρμοζόμαστε
ανάλογα...