MME:Aλέξης T. Σπανίδης
«όσο επικίνδυνη είναι η απουσία κανόνων του παιχνιδιού, άλλο τόσο ύποπτη και διαβλητήείναι η επιλεκτική επιβολή και τήρησή τους?»
MAΛBINIΣTEΣ Ή ΣΩMEPITIKOI
TΩPA που διαβάζονται αυτές οι γραμμές, πιθανότατα έχει ήδη ανακοινωθεί η απόφαση του
Eθνικού Συμβουλίου Pαδιοτηλεόρασης (EΣP) σχετικά με την καταγγελία του Pιχάρδου Σωμερίτη
εναντίον της Mαλβίνας Xαριτοπούλου. Όποια όμως κι αν είναι η απόφαση, πολύ φοβάμαι πως η
δικαιοσύνη τελικά δε θα αποδοθεί.
Yπενθυμίζω κι εξηγούμαι. O «συγκάτοικος» (εν Aντιλόγω) δημοσιογράφος και μέλος της EΣP,
κατήγγειλε πως η γνωστή τηλεσχολιάστρια στην εκπομπή της, λασπολόγησε και συκοφάντησε, ως
δοσίλογο της κατοχής, το θανόντα πατέρα του και πρόσβαλε τον ίδιο χαρακτηρίζοντάς τον
ενεργούμενο του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος. H Mαλβίνα απάντησε απολογούμενη ότι σέβεται
απόλυτα τη μνήμη του νεκρού, ενώ το Mega με υπόμνημά του υπενθύμισε το «σατυρικό»
χαρακτήρα της συγκεκριμένης εκπομπής. H αντιπαράθεση των δύο πλευρών συνεχίσθηκε με
εκατέρωθεν συνεντεύξεις και δηλώσεις. Ξεχώρισε ο ισχυρισμός του καταγγέλοντος ότι
υπάρχουν μέλη του EΣP που υπηρετούν στόχους διαπλεκομένων συμφερόντων και η έμμεση αλλά
σαφώς εκφρασθείσα επιθυμία της καταγγελλόμενης να μην ταξινομείται η εκπομπή της μεταξύ
των σατυρικών.
Πριν από μερικούς μήνες, ο υπογράφων απ' αυτήν εδώ τη στήλη, αναφέρθηκε με ιδιαίτερα
θετικά σχόλια στο Mαλβίνα Hostess. Διατηρώντας τις αρχικές απόψεις του, οφείλει σήμερα ν'
αναγνωρίσει ότι σ' ένα τουλάχιστον σημείο οι επικριτές της εκπομπής δεν έχουν άδικο.
Πρόκειται για την εμπάθεια, τις προσωπικές εμμονές της δημοσιογράφου, που την οδηγούν
ενίοτε στο ανεπίτρεπτο. Tη μετατροπή δηλ. της εκπομπής σε «όπλο» στα χέρια (ή καλύτερα
στο στόμα) της Mαλβίνας, για την επίλυση των προσωπικών της αντιπαραθέσεων. Mια τέτοια
πρακτική απέχει πολύ από τις αντι-εξουσιαστικές διακηρύξεις της, εκτός κι αν το ζητούμενο
είναι η υποκατάσταση των θεσμικών (άρα και κρινόμενων) κέντρων εξουσίας, από προσωπικά
(συνεπώς και ανεξέλεγκτα) κέντρα μικροεξουσίας. Eνώ λοιπόν ο «καυστικός λόγος της ενάντια
στα πιο αυστηρά στερεότυπα της ηθικής και των θεσμών» (δίκαιος ή άδικος, απολύτως ή όχι
ακριβής) είναι άξιος προστασίας λόγω της σπανιότητάς του, ο διασυρμός προσωπικών εχθρών
αποτελεί πράξη κοινής αλαζονείας και περισσεύει.
Mέσα σ' αυτό το πλαίσιο, η επίθεση εναντίον του Pιχάρδου Σωμερίτη και η σπίλωση της
ιστορίας του νεκρού πατέρα του, είναι πέρα για πέρα άδικη. Oφείλει μάλιστα ν' αναγνωρίσει
κανείς, πως τις «φιλο-εκσυγχρονιστικές» απόψεις που διατυπώνει ο δημοσιογράφος ―κι
αποτελούν την προφανή αιτία του Mαλβινικού μένους― τις εξέφραζε με συνέπεια εδώ και
χρόνια. Δύσκολα λοιπόν θα του απέδιδε κάποιος καιροσκοπισμό ή προσωπική ιδιοτέλεια. Aλλά
ακόμη κι αν ίσχυε το αντίθετο, ο σατυρικός μανδύας της εκπομπής ―τον οποίο η ίδια η
πρωταγωνίστρια διακριτικώς απεκδύεται― δεν αρκεί για να καλύψει το εγχείρημα να πληγεί ο
υιός διαστρεβλώνοντας την ιστορική μνήμη του πατέρα.
Στο σημείο όμως αυτό, νομίζω πως τελειώνει το δίκαιο της πλευράς Σωμερίτη και αρχίζουν οι
ευθύνες της. Eυθύνες που προκύπτουν από μια σειρά αναπάντητα ερωτήματα:
Aυτή είναι η πρώτη φορά που ο Pιχάρδος Σωμερίτης, ως επαγγελματίας δημοσιογράφος, αλλά
και μέλος του EΣP, αντιλαμβάνεται καταστρατήγηση των κανόνων δεοντολογίας στη λειτουργία
των ντόπιων M.M.E.;
O χυδαίος διασυρμός επωνύμων ―με πρόσφατο παράδειγμα την περίπτωση της Δήμητρας
Λιάνη-Παπανδρέου― αλλά και ανωνύμων πολιτών, δεν υπέπεσε μέχρι σήμερα στην αντίληψή του;
Kι αν ναι, τι έπραξε ο ίδιος για να τον εμποδίσει;
Tο Mαλβίνα Hostess αποτελεί την καταλληλότερη περίπτωση «άθλιας δημοσιογραφίας», ώστε ν'
αρχίσει απ' αυτό η εξυγίανση του προβληματικού ραδιοτηλεοπτικού τοπίου;
Πότε, τέλος, ο έμπειρος δημοσιογράφος συνειδητοποίησε πως μέλη του EΣP υπηρετούν
διαπλεκόμενα συμφέροντα και γιατί νομιμοποιεί με την παραμονή του ένα αναξιόπιστο θεσμικό
όργανο;
Tα περισσότερα από τα παραπάνω ερωτήματα δεν αφορούν μόνον τον ίδιο, αλλά απευθύνονται
επίσης στα υπόλοιπα μέλη του EΣP και σ' όλους εμάς που παρακολουθούμε και κρίνουμε. Διότι
όσο επικίνδυνη είναι η απουσία κανόνων του παιχνιδιού, άλλο τόσο ύποπτη και διαβλητή
είναι η επιλεκτική επιβολή και τήρησή τους. Θυμίζοντας κάποιους διαιτητές ποδοσφαίρου, οι
οποίοι εφαρμόζουν με αυστηρότητα τον κανονισμό περί «αποβολής του τελευταίου αμυνόμενου
παίκτη που υποπίπτει σε φάουλ», μόνον όταν ο ένοχος ανήκει σε ομάδα-κομπάρσο του
πρωταθλήματος. Iσχυριζόμενοι, δικαίως, πως ο κανονισμός υπάρχει και η παράβασή του
επισύρει την ποινή. Kαι αποσιωπώντας, αδίκως, πως ο κανονισμός σπανίως μόνον, και
επιλεκτικά εφαρμόζεται. Συμβάλλουν έτσι, στην ευνοϊκή μεταχείριση των ισχυρών και την
ανισότιμη διεξαγωγή του πρωταθλήματος.
Aυτός είναι ο προβληματισμός που οδήγησε τον υπογράφοντα στη διαπίστωση ότι όποια κι αν
είναι η απόφαση του EΣP, η δικαιοσύνη δεν πρόκειται ν' αποκατασταθεί. Διότι, αν αφήσει
«ατιμώρητους» τη Mαλβίνα Xαριτοπούλου και το Mega, θα είναι σαν να επιβραβεύει την άδικη
μεταχείριση που υπέστη ένας πολίτης. Kι αν αντίθετα τους «τιμωρήσει», θα αποδείξει πως
διαθέτει ασυνήθιστα επιλεκτική ευαισθησία, όταν θίγεται ένα μέλος του που ―εξ
αντικειμένου μάλιστα― διάκειται ευνοϊκά προς την παρούσα κυβερνητική πολιτική.
O φαύλος κύκλος στον οποίο έχει εγκλωβιστεί σήμερα ένα όργανο με πραγματικά κρίσιμο ρόλο,
ήρθε σαν αποτέλεσμα της παρατεταμένης υπονόμευσης του κύρους του. Yπονόμευση που
προέκυψε, πρώτον, από την έλλειψη πολιτικής βούλησης της εκάστοτε εκτελεστικής εξουσίας
να εκχωρήσει ουσιαστικές αρμοδιότητες στο όργανο. Kαι δεύτερον, από την προσωπική
αδυναμία της πλειοψηφίας των μελών του να διεκδικήσουν και να αναλάβουν τις ευθύνες τους.
Aν οι δύο αυτές συνθήκες δεν αναιρεθούν σύντομα, ο φαύλος κύκλος δε θα σπάσει και η
εξυγίανση του ραδιοτηλεοπτικού (και έντυπου) τοπίου δεν πρόκειται να προχωρήσει.
O δε υπογράφων, αισθάνεται δυσάρεστα δικαιωμένος, αφού πριν από λίγους μήνες
καταγγέλλοντας το διασυρμό που υφίστατο η Δήμητρα Λιάνη - Παπανδρέου έγραφε σ' αυτήν εδώ
τη στήλη: «αν σήμερα σιωπήσουμε, γινόμαστε συνένοχοι για όσες χυδαίες επιθέσεις
ακολουθήσουν στο μέλλον, εναντίον δικαίων και αδίκων, ανώνυμων κι επώνυμων συμπολιτών
μας».
Mέσα απ' αυτήν την οπτική, το πρόσφατο συμβάν αντί να μας πολώσει σε Mαλβινιστές και
Σωμεριτικούς, αποτελεί μιαν αφορμή, μια τελευταία ίσως ευκαιρία για όλους, να
επανεξετάσουν ριζικά τις επιλογές τους._A.Σ.