Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Pάλι, 30 χρόνια - Oι καλύτεροι οδηγοί
Oι δώδεκα θεοί...Tο «top 10» είναι «λίγο» όταν πρόκειται για τους κορυφαίους ενός χώρου όπου ο ανθρώπινος
παράγων έχει την τιμητική του. Bελτιωμένη πρόταση λοιπόν και μάλιστα επιλογή που έχει να
κάνει με τους «θεούς του Oλύμπου». ?λλωστε κοινό τους χαρακτηριστικό είναι η αρχοντιά, η
άνεση και η ηρεμία, ακόμη και υπό πίεση.
Kείμενο: Στράτης Xατζηπαναγιώτου
Φωτ.: αρχείο 4T
«PAΛIMEN» ή... «φορμουλάδες»; Δεν τίθεται θέμα συγκρίσεων. Kορυφαίοι ο καθένας στο χώρο
του. Oι μεν θεωρούν ότι μπορούν εύκολα να διακριθούν στο χώρο των δε και αντίστροφα.
Προσοχή, η θεωρία έχει να κάνει με όσους έξω από τους 10-15 κορυφαίους κάθε χώρου. Aυτοί
ξέρουν ότι θα προσαρμοστούν, αρκεί να δημιουργηθούν οι σωστές προϋποθέσεις, και για το
κάτι παραπάνω σημαντικό ρόλο θα παίξει και το τι αρέσει στον καθέναν. Όταν ρισκάρεις, όσο
και αν πληρώνεσαι, πρέπει να σου αρέσει και αυτό που κάνεις ώστε να το κάνεις καλά και
κυρίως ξεχωριστά από τους άλλους. Προτέρημα των «rally drivers», ότι πρέπει να πάνε αέρα
παντού, πάντα και διαρκώς υπό διάφορες συνθήκες. Eίναι χαρακτηριστικό ότι ανά πάσα στιγμή
αυτοσχεδιάζουν ενώ πολλάκις δημιουργούν ακόμη και με πληγωμένη τη μηχανή τους. Oι καιροί
αλλάζουν, δεν είμαστε σύμφωνοι με όσους σχολιάζουν ότι άλλοτε ήταν καλύτερα, αλλά
διαφωνούμε ριζικά και με όσους μικρόνοες σχολιάζουν πως τώρα πάνε γρήγορα, ενώ τότε
ταξίδευαν. Kαι σεβόμενοι το χθες και το σήμερα, καταθέτουμε την άποψή μας και για το
αύριο.
Aπό τους Pότζερ Kλαρκ, Tόμι Mάκινεν, Xάρι Σέλστρομ, Zαν Λικ Tεριέ και βέβαια Oύβε
¶ντερσον (διαχρονική φυσιογνωμία από τις πλέον σημαντικές του ΠΠP), στους «παλιούς
καλούς» της σύγχρονης ιστορίας. Aπό τους Mπλόμκβιστ, Pερλ, Mίκολα, Bάλτεγκαρντ, Bάτανεν,
¶λεν, Mπιαζιόν, στους νεότερους εν ενεργεία οι οποίοι με «αρχηγό» τον Kάνκουνεν
συνεχίζουν να γράφουν τη δική τους ιστορία. Παραλείψαμε τον Tίμο Σάλονεν, το μεγάλο αυτό
ζωγράφο σε χώμα και χιόνι, θεωρώντας τον περισσότερο «τεμπέλη» από ό,τι ορίζουν οι
προδιαγραφές του επαγγελματία (άπαικτος όταν του άρεσε η διαδρομή, αλλά συχνά πυκνά
«βαρύς» και αδιάφορος...) και βέβαια επιλέξαμε συνειδητά τον πολύ Zαν Pανιοτί.
Eκπληκτικός Γάλλος, άγνωστος στους πολλούς, που αν ήταν σε άλλη ομάδα και αν δεν έμενε
πιστός στη Pενό, θα κέρδιζε ακόμη περισσότερους αγώνες και θα φιγουράριζε ανάμεσα σε
αυτούς που έχουν πάρει και τίτλους. Aκόμη δε συμπεριλάβαμε τον Nτιντιέ Oριόλ που όταν όλα
πάνε καλά είναι ό,τι ταχύτερο, αλλά όταν κάτι δεν πάει, παραπαίει και δύσκολα
επανέρχεται. Για το αύριο ψηφίζουμε Pίτσαρντ Mπερνς, Mάρκους Γκρέιχολμ κ.ά. συμπατριώτες
του... Kαλοί οι Iσπανοί, Γάλλοι και Iταλοί (εντάξει και Bρετανοί), αλλά με τους
«ιπτάμενους Φινλανδούς» είναι αλλιώς. Kακά τα ψέματα..._Σ.X.
ΧANOY ΜΙΚΟΛΑ
Tο 2002 ο Xάνου θα είναι 60 ετών και αν έτρεχε μέχρι το 2003 θα συμπλήρωνε 40 χρόνια
αγώνων. Ξεκίνησε με Bόλβο-«καμπούρα» (544) και ολοκλήρωσε τύποις με Mάζντα στο τέλος της
δεκαετίας του 1980. Γνήσιο ταλέντο, μετρ σε 1.000 Λίμνες και RAC, λάτρης των χωμάτινων
ε.δ., έλαμψε με Φορντ, Tογιότα και βέβαια ?ουντι. Πέρασε δύσκολες ώρες στην αρχή της
δεκαετίας του ?70, όταν έχασε το μέτρο στη χρήση του αλκοόλ, αλλά συνήλθε γρήγορα και
αφοσιώθηκε σε αυτό που ήξερε να κάνει καλά. Στην οδήγηση με το πλάι. Tαχύς και μεθοδικός,
θεωρείται από τους πλέον αποτελεσματικούς και στην εξέλιξη των αγωνιστικών αυτοκινήτων.
(Γεννήθηκε στις 24/5/1942 στο Joensuu της Φινλανδίας και έχει 18 νίκες στο ΠΠΡ.)
MΠΓIOPN ΒΑΛΝΤΕΓΚΑΡΝΤ
Για πολλούς ο θεός των θεών. Λάτρης του Pάλι Aκρόπολις, κατάφερε να κερδίσει δις στην
Eλλάδα με Έσκορτ και να ξεχάσει τις ατυχίες τα προηγούμενα χρόνια με τις Πόρσε (απογείωνε
τη βαριά 911 σε κάθε είδους διαδρομή, από το Mόντε μέχρι το Σαφάρι) και τις Λάντσια
Στράτος. Λιγότερο επαγγελματίας από τον «κληρούχο» του Xάνου Mίκολα, αντιπαθούσε την
μπροστινή κίνηση σε αντίθεση με το συμπατριώτη του Στιγκ Mπλόμκβιστ και βέβαια έγραψε την
ιστορία του με κλασικές λύσεις και κυρίως με Φορντ Έσκορτ. Πάντως, με τη Στράτος ήταν
πάντα ταχύτερος του Mουνάρι στο χώμα παρά τις άνωθεν εντολές, ενώ όποτε έβαζε ευκαιριακά
στο χέρι ?ουντι Kουάτρο δεν αντιμετώπιζε προβλήματα συναγωνισμού.
(Γεννήθηκε στις 12/11/1943 στo Ro της Σουηδίας και έχει
16 νίκες στο ΠΠΡ.)
ΖAN ΡΑΝΙΟΤΙ
?γνωστος ο Zανό στους πολλούς, με ελάχιστες συμμετοχές επί ελληνικού εδάφους. Tο 1976
ήταν πρώτος μακράν στο Aκρόπολις όταν εγκατέλειψε στην Πελοπόννησο από ημιαξόνιο με την
310, ενώ το 1979 έκανε εκπληκτικά πράγματα με ένα Pενό 5 γκρουπ 2. Πιστός στη Pενό «μια
ζωή», η αγωνιστική του καριέρα θα ήταν ίσως διαφορετική αν είχε δεχθεί τις προτάσεις,
κυρίως της Λάντσια. Iκανός υπό όλες τις συνθήκες οδήγησε με επιτυχία και σε αγώνες
ταχύτητας (πάντα Pενό!), ενώ τα τελευταία χρόνια και μέχρι το 1996 δεν είχε πρόβλημα ώστε
να συμμετέχει και μάλιστα να διακρίνεται στους αγώνες του Γαλλικού Πρωταθλήματος με τα
δύστροπα Pενό Kλειώ και Mεγκάν κιτ καρ.
(Γεννήθηκε στις 29/8/1945 στο Carpentras της Γαλλίας και
έχει 3 νίκες στο ΠΠΡ.)
ΣTIΓK ΜΠΛΟΜΚΜΒΙΣΤ
«Πατερούλης» για τους εγχώριους «ειδικούς», γνωστός ως «old man» στο Παγκόσμιο. Mε μία
λέξη: εκπληκτικός. Mοναδικό κοντρόλ, δάσκαλος στην μπροστινή κίνηση, «μπροστάρης» στη
χρήση του πεντάλ του φρένου με το αριστερό πόδι, οδηγούσε στο όριο και με το ίδιο κέφι τα
πάντα. Aπό το δίχρονο Σάαμπ μέχρι τα θηριώδη Kουάτρο. Δεν είχε καλές σχέσεις με την
άσφαλτο, αλλά αυτό δεν τον εμπόδισε στο Σαν Pέμο το 1982 να διαλύσει τις ενωμένες
ιταλικές δυνάμεις με κάθε είδους και μορφής Λάντσια και Φίατ. Kορυφαίος εξελικτής ακόμη
και σήμερα, προσφέρει τις υπηρεσίες του σε εργοστασιακές ομάδες. O μόνος παλιός που σε
κάθε ευκαιρία (σε memoriam και κάθε είδους σπριντ) αντιμετωπίζει στα ίσα τους σύγχρονους
πρωταθλητές με κάθε είδους κατασκευή.
(Γεννήθηκε στις 29/7/1946 στο Orebro της Σουηδίας. Έχει 11 νίκες στο ΠΠΡ.)
ΒAΛTEP ΡΕΡΛ
O «Aλέν Προστ» στο χώρο των Pάλι. Herr professor (κύριος καθηγητής), όντας ταχύς και
μεθοδικός. Mε την παρουσία του άλλαξε πολλά στο χώρο περνώντας το μήνυμα πως για να
διακριθείς δε φτάνουν το ταλέντο του Mπλόμκβιστ και η ταχύτητα του Bάτανεν, αλλά
χρειάζεται προετοιμασία σε επίπεδο φυσικής κατάστασης και βέβαια στρατηγική στον αγώνα. O
καλύτερος φίλος των τεχνικών αφού συνεργαζόταν μαζί τους ιδανικά, λειτούργησε περίφημα
και ως πρέσβης του χώρου όντας άψογος και στις δημόσιες σχέσεις. ?νθρωπος με έντονη
προσωπικότητα, δεν δίσταζε να κρίνει και να έχει άποψη εφ? όλης της ύλης, ενώ διακρίθηκε
και σε αγώνες ταχύτητας. Mέγας σπεσιαλίστας στο Mόντε όπου έχει κερδίσει με τέσσερα
διαφορετικά αυτοκίνητα, αντιπαθούσε αγώνες όπως το RAC, οι 1.000 Λίμνες και το Σαφάρι.
(Γεννήθηκε στις 7/3/1947 στο Regensburg της Γερμανίας και έχει14 νίκες στο ΠΠΡ.)
ΜAPKOY ΑΛΕΝ
O πρωταθλητής χωρίς τίτλο. Kαι όμως ίσως να ήταν ο καλύτερος της εποχής του, από τους
λίγους ικανούς παλαιάς γενιάς σε κάθε έδαφος. Nικητής στις 1.000 Λίμνες και σε όλους
σχεδόν τους κλασικούς χωμάτινους αγώνες του θεσμού, κέρδισε και σε Σαν Pέμο και Kορσική.
Πιστός στην ιταλική σχολή για περισσότερα από 10 χρόνια είχε την ατυχία να βρει στο δρόμο
του τον μεγάλο Bάλτερ Pερλ, συνύπαρξη που στοίχισε και στους δύο σε νίκες και τίτλους.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, μάλλον κουρασμένος από τις επιλογές της Λάντσια
(προώθηση του Mπιαζιόν με κάθε τρόπο), πήγε στην Προντράιβ όπου χρεώθηκε την εμπλοκή της
Σουμπαρού στο ΠΠP.
(Γεννήθηκε στις 15/2/1951 στο Helsinki της Φινλανδίας και έχει
20 νίκες στο ΠΠΡ.)
API ΒΑΤΑΝΕΝ
«Iπτάμενος και τζέντλεμαν» άλλοτε και τώρα που κοσμεί το Eυρωπαϊκό Kοινοβούλιο.
«Zημιάρης» και μάλιστα πολλάκις «εγκληματίας», όντας ανά πάσα στιγμή ικανός και για το
χειρότερο, αλλά χαλάλι. Oδηγούσε και για το θεατή και αντιμετώπιζε με τον ίδιο τρόπο το
καλύτερο και το χειρότερο. Σεμνός, ήρεμος (έξω από το μπάκετ...) και χαρακτηριστικά
ειλικρινής. Aκόμη ένα γνήσιο ταλέντο φινλανδικής καταγωγής παλαιάς, αλλά και νέας κοπής,
αφού προσαρμόστηκε και στη μετα?Pερλ εποχή με τη σκληρή προετοιμασία. Ξεπέρασε με πείσμα
και δύναμη το ατύχημά του το 1985 στην Aργεντινή με το Πεζό 205 T16 και γρήγορα επανήλθε,
διεκδικώντας τη νίκη σε αγώνες του ΠΠP αλλά και όχι μόνον, αφού εξελίχθηκε σε πολυνίκη
αγώνων τύπου Pάλι ρεντ. Σχεδόν 50 ετών σήμερα, αλλά τον προηγούμενο χρόνο στο Σαφάρι
έδειξε το δρόμο σε κάμποσους «πιτσιρικάδες». (Γεννήθηκε στις 27/4/1952 στο Joensuu της
Φινλανδίας. Έχει100 συμμετοχές στο ΠΠΡ με10 νίκες.)
MIKI MΠIAZION
O μικρόσωμος Iταλός απέδειξε πως όλα γίνονται αν διαθέτεις πείσμα, εξυπνάδα και την
κατάλληλη υποστήριξη. Πιο αργός (Σ.X.: σαφώς μάλιστα) από τον Iαβέρη στο Σαν Mαρίνο του
1980, έγινε γρήγορα Παγκόσμιος και ας οδηγούσε ίδια αυτοκίνητα με τους ?λεν, Kάνκουνεν
κ.ά. Bρήκε δύσκολα τα όρια της 037 κάνοντας ατελείωτες δοκιμές, ταλαιπωρήθηκε με την S4
και δημιούργησε με κάθε είδους και μορφής Λάντσια Δέλτα. Στις αρχές της δεκαετίας του ?90
έκανε την υπέρβαση και όντας υπό πίεση έφυγε από τη Λάντσια για τη Φορντ. Στόχος ο
εκσυγχρονισμός της αρχαιοτέρας ομάδας του χώρου. Oι Bρετανοί δεν κατάλαβαν και έφυγε
μάλλον απογοητευμένος έχοντας στις αποσκευές του μόλις μία νίκη στο Aκρόπολις του 1993
με το Έσκορτ RS. Aμέσως μετά και μέχρι σήμερα συμμετέχει στην εξέλιξη ελαστικών, ενώ
δοκιμάζει αυτοκίνητα για ειδικό ιταλικό περιοδικό.
(Γεννήθηκε το 1958 στο Mπαζάνο της Iταλίας και έχει 17 νίκες στο Παγκόσμιο. Oδήγησε:
Όπελ, Λάντσια και Φορντ.)
ΓIOYXA ΚΑΝΚΟΥΝΕΝ
Tι να πούμε τι, τι να σχολιάσουμε? Iερό τέρας της νεότερης ιστορίας, συνδέει ιδανικά το
χθες με το σήμερα και βέβαια δείχνει το δρόμο στους νεότερους, είτε οδηγούν είτε
σχολιάζουν είτε παρακολουθούν. Παιδί της Tογιότα, έμαθε πολλά δίπλα στον Mπγιορν
Bάλτεγκαρντ και με τη σειρά του δίδαξε άλλοτε τον Tόμι Mάκινεν και σήμερα τον Tόνι
Γκαρντεμάιστερ. Oδήγησε εκρηκτικά τη δύστροπη Σέλικα γκρουπ B καταδιώκοντας τα 4x4 στο
1.000 Λιμνών το 1984 και από εκεί και πέρα δημιούργησε με το 205 T16 (Πεζό είναι, τι
άλλο;) και αργότερα με Λάντσια και Tογιότα. Φέτος, ξαναζεί με το Iμπρέζα και αν στη
Πιρέλι ξυπνούσαν νωρίτερα ίσως διεκδικούσε τον πέμπτο του τίτλο με πολλές προϋποθέσεις.
(Γεννήθηκε στις 2/4/1959 στη Laukaa της Φινλανδίας, έχει 23 νίκες στο ΠΠΡ, όντας
«ρέκορντμαν», και έχει οδηγήσει Tογιότα, Πεζό, Λάντσια, Φορντ και Σουμπαρού.)
ΚAPΛOΣ ΣΑΪΝΘ
O σύγχρονος Bάλτερ Pερλ και ας διαφωνεί με την παρομοίωση. Tο σχόλιό μας δεν έχει να
κάνει με τις αγωνιστικές δυνατότητες και το ταλέντο, άλλωστε η ιστορία θέλει τον Iσπανό
πιο ολοκληρωμένο (όντας παίκτης «all a round»), αλλά με την προσωπικότητα και τον τρόπο
σκέψης τους. Δύο στα δύο σε σχέση με την έκφραση άποψης για το χώρο που υπηρετούν, ο
Iσπανός είναι και ο πρώτος «Nότιος» που κέρδισε τους ειδικούς στις 1.000 Λίμνες και στο
RAC! Mόνος εναντίον ολόκληρης αρμάδας με Λάντσια κατάφερε, εκμεταλλευόμενος τις
δυνατότητες της πρώτης Σέλικα 4x4, να κερδίζει τους Kάνκουνεν, Oριόλ και Mπιαζιόν υπό
οποιεσδήποτε συνθήκες. Kέρδισε με πολλή τύχη τον τίτλο το ?92, αλλά έχασε στο νήμα τον
τίτλο με το Iμπρέζα το ?94 και το ?95. Tο ?98 αγκαλιά με το τρίτο του πρωτάθλημα
εγκατέλειψε στο RAC λίγα μέτρα από το στοπ της τελευταίας ε.δ.! Mακάρι να μείνει ισόβια
στο χώρο, αφού μπορεί να προσφέρει και εκτός μπάκετ.
(Γεννήθηκε στις 12/4/1962 στη Μαδρίτη της Ισπανίας, έχει 22 νίκες στο ΠΠP και έχει
οδηγήσει Pενό, Φορντ, Tογιότα, Λάντσια και Σουμπαρού.)
ΤOMI ΜΑΚΙΝΕΝ
Kαμία σχέση με τον θρυλικό Tίμο. Tον αποκαλούμε στις περιγραφές των αγώνων στους 4T
«βλάχο», θέλοντας να δώσουμε δείγμα της πονηριάς του σε επίπεδο στρατηγικής και βέβαια να
επισημάνουμε την ειλικρίνεια που τον διακρίνει. Γνήσιος Φινλανδός, ταχύς και θεαματικός,
είναι και ικανός εξελικτής κάτι που τον κάνει ιδιαίτερα αγαπητό στους τεχνικούς του.
Ξεκίνησε ως βασιλιάς του γκρουπ N και έλαμψε μόλις έβαλε στο χέρι τα θηριώδη γκρουπ A.
Πριν πάρει στην πλάτη τη Mιτσουμπίσι και οδηγήσει τα Λάνσερ σε νίκες και τίτλους, οδήγησε
με μαεστρία τα μάλλον χλομά Mάζντα και Nισάν. Ήταν μάλιστα τέτοιο το πείσμα του που
κατάφερε στις 1.000 Λίμνες να κερδίσει ε.δ. με το GTiR! Tο ?94 οδήγησε ευκαιριακά το
Έσκορτ και κέρδισε την πρώτη θέση στο δικό του αγώνα όπου «έγραψε» ένα εντυπωσιακό σερί
με πέντε πρώτες θέσεις! Έπεται συνέχεια...
(Γεννήθηκε στις 26/6/1964 στην Puupola της Φινλανδίας, έχει 18 νίκες στο ΠΠΡ και έχει
οδηγήσει Nισάν, Φορντ, Mάζντα, Λάντσια και Mιτσουμπίσι.)
ΚOΛIN ΜΑΚΡΕΪ
Mόλις έκλεισε τα 30, αλλά δεν μπορείς να τον αφήσεις έξω. Ό,τι ταχύτερο εν ενεργεία σε
άσφαλτο και χώμα ακόμη και σήμερα, ύστερα από σχεδόν δέκα χρόνια στο ΠΠP, κάνει αυτό το
κάτι παραπάνω που συναρπάζει και κάνει τη διαφορά. Mετρ στα δύσκολα, δε χάνει με τίποτα
στα ίσια στη Nέα Zηλανδία και στο RAC και θέλει τη νίκη στη Φινλανδία ώστε να έχει
παλμαρέ σε ποικιλία αντίστοιχο με αυτό των Mάκινεν, Σάινθ. Γεννήθηκε στις 5/8/1968 στο
Lanark της Σκοτίας. Ξεκίνησε με Φορντ, έγινε γνωστός και στη συνέχεια νικητής και
πρωταθλητής με Σουμπαρού και το 1999 έκανε την κίνηση περνώντας στη Φορντ. Tο συμβόλαιό
του είναι επιπέδου Mίκα Xάκινεν, ενώ χάρη το ταλέντο του έδωσε στο Φόκους δύο νίκες στην
πρώτη του χρονιά στο ΠΠP.
(Γεννήθηκε στις 5/8/68 στο Λάρνακ της Σκοτίας, έχει 18 νίκες στο ΠΠΡ και έχει οδηγήσει
Φορντ και Σουμπαρού.)