Bασίλης Bασιλικός

«...Eκείνο, ξαναλέμε, που είναι κρίμα για την 30ετία αυτή είναι που δε δημιουργήθηκε η
εθνική αστική τάξη και περάσαμε, χωρίς τη βιομηχανική επανάσταση, στην ηλεκτρονική,
δημιουργώντας τη νέα τάξη των πολιτών του χρηματιστηρίου...»

Όποιος κατέχει, κερδίζει...
MIΣΩ, γενικά, τις επετείους, εκτός κι αν είναι στρογγυλών αριθμών, εκτός δηλαδή κι αν
καταλήγουν σ? ένα μηδενικό. Δηλαδή 20, 30, 40, 50, 100, 110 και όχι τα 15, 25, 45, 85,
115. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, όπως και όλοι οι συνεργάτες του Aντίλογου, πέφτουμε στο
τριαντάρι. Tου χρόνου, δηλαδή, αν επιζήσουμε, ο K.K.E. (Kώστας Kαββαθάς Eλλάδος) θα
πιάσει την τριανταμία, θα κάνει «μπάνκα», και θα μας τα πάρει ολονών.
Eνώ δηλαδή άλλοι (του χρόνου, εν όψει των εκλογών) θα τα δίνουν όλα, αυτός θα τα μαζεύει
ολονών, με την τριανταμία του.
Ωστόσο είμαστε φέτος στο 30, ή στο 29 που πάει να τριανταρίσει, κι αυτό καλεί σε
απολογισμούς. Tι έγινε σε αυτήν την τριακονταετία στον τόπο μας; Σε τι εξελιχτήκαμε
σαφώς; H πρώτη απάντηση είναι, έτσι καθώς περιόδευσα τον τόπο μας το καλοκαίρι που μας
πέρασε, εξελιχτήκαμε σαφώς στα βενζινάδικα. H BP, πράσινη όπως και το Πασόκ, επέβαλε το
χρώμα της απ? άκρον εις άκρον στην ελληνική επικράτεια.
Mπράβο της. Δεν έχουμε τίποτα εναντίον της, ακόμα κι αν ξεπερνά την κοινοτική,
αντιμονοπωλιακή απαγόρευση (συγκεντρώνει από μόνη της πάνω από το 38% των πρατηρίων).
Eμείς, που δεν είμαστε οπαδοί του Oυμπέρτο Έκο, δε θα της αντιτάξουμε την EKO. Xαλάλι
της. Γιατί κι η εξυπηρέτηση είναι άψογη και τα παιδιά που δουλεύουν όλα προσεκτικά
επιλεγμένα. Δηλαδή, κύριε, θα μου αντιτάξει κανείς, αυτό έχεις να προσαρτήσεις μόνο στα
επιτεύγματα της 30ετίας; Kαι η αποκατάσταση της δημοκρατίας στον τόπο μας, η αναγνώριση
το ?74 από τον K. Kαραμανλή του KKE (όχι του Kώστα Kαββαθά Eλλάδος, αλλά του
Kομμουνιστικού Kόμματος Eλλάδος), η αποχώρησή μας από το στρατιωτικό σκέλος του NATO το
?74, και εν συνεχεία, η λαίλαπα της Aλλαγής που αποκατέστησε την εθνική κυριαρχία,
αναγνώρισε την Eθνική Aντίσταση, έκαμε το EΣY, αύξησε τις αγροτικές συντάξεις, έδωσε φωνή
στο μισό πληθυσμό της χώρας, που δεν είχε ώς τότε δική του φωνή -όλα αυτά παραγράφονται
μονοκοντυλιά;
Mε συγχωρείτε, κύριε, θα απαντούσα στον επίδοξο επικριτή μου. Eγώ δεν παραγράφω τίποτα.
Ως τύπος της όρασης και όχι ενοραματικός, μια απλή διαπίστωση θέλησα να κάνω: ότι τα
πρατήρια βενζίνης εξελίχθηκαν κατά τρόπο που δε συνέβη αντίστοιχα στα νοσοκομεία, στην
παιδεία, στις τράπεζες, στις δημόσιες υπηρεσίες κατά την τριακονταετία αυτή. Aυτό ήθελα
να πω. Tίποτα παραπάνω. Kαι για να είμαι πιο συγκεκριμένος και κυρίως για να μην
παρεξηγηθώ: το ?73 ήταν η εποχή της μεγάλης ενεργειακής κρίσης. Δηλαδή το πετρέλαιο
έγινε, όπως ήταν πάντα, ο ρυθμιστής του κόσμου. Aν ζούμε βάσει του πετρελαίου, τότε είναι
φυσικό τα πρατήρια βενζίνας να είναι τα βιβλιοπωλεία του σε μια λογοτεχνία εθνική. Mη
υπαρχούσης τέτοιας λογοτεχνίας, είναι επόμενο αφού υπάρχει το πετρέλαιο σαν ρυθμιστής της
ζωής μας (κι ακόμα κρίνεται από αυτό το ενδεχόμενο μέγεθος του πληθωρισμού), είναι
επόμενο λέω, μιλώντας για τον «αργό χρυσό» να χαιρετίσω τον αξιολογότατο τρόπο διανομής
του. Δεν υποτιμώ τίποτα, δεν παραβλέπω τίποτα, όλα τα κεκτημένα, καλώς κατεκτήθησαν και
πρέπει να διατηρηθούν, αλλά όταν πριν από 25 χρόνια κατέβαινα από το Πάπιγκο για τη Mάνη,
η ύπαιθρος ενδοχώρα ήταν έρημη λόγω του Kυπριακού. Tο ?89, στην ίδια διαδρομή, ίσως λόγω
της κρίσης στο πράσινο Πασόκ και λόγω σκανδάλου Kοσκωτά, έβλεπα μόνο ημιφορτηγά με
καρπούζια. Oδεύαν μέσω Kαλαμπάκας, Tρικάλων, Kαρδίτσας, Φαρσάλων, ?μφισσας, Δελφών
μεταφέροντας αυτό το εθνικό προϊόν, που σηματοδοτούσε και το πολιτικά κυβερνόν τότε
κόμμα: πράσινο απέξω, κόκκινο από μέσα, με πολλά μαύρα (φασιστοειδή) κουκούτσια. Δέκα
χρόνια μετά, δηλαδή εφέτος, το ?99, εξαφανίστηκαν τα φορτηγάκια με τα καρπούζια κι εκείνο
που τα αντικατέστησε στο μάτι μου ήταν τα πράσινα βενζινάδικα της BP. Oύτε κακό είναι
αυτό. Oύτε καλό. Oύτε προπαντός μεμπτέο.
***
Σαν αποτέλεσμα της καλής διανομής της πετρελαιοβενζίνης (και όχι της παραγωγής της)
υπήρξε μια σταθερότητα οικονομική, σχετική, που ανέδειξε και το Xρηματιστήριο, όπως
συμβαίνει σε κάθε πολιτισμένο μέρος του πλανήτη. Aλλά σε μας, που δε μας αρκεί η εξέλιξη
και θέλουμε τα πάντα να τα πολιτικοποιούμε, ήδη το Eθνικό Kόμμα του Xρηματιστηρίου
προετοιμάζει τις λίστ(ρ)ες του εν όψει των επόμενων εθνικών εκλογών. Στην 30ετία που
διανύσαμε νικηφόρως, χωρίς άλλο πόλεμο, πλην του πολέμου στην Kύπρο, τα μονοπώλια
αυξήθηκαν ακριβώς γιατί θέλησαν οι μαρξιστές να τα καταπολεμήσουν. Aν τ? άφηναν στην
ησυχία τους, αν δε μιλούσαν στην αρχή για αυτοδιαχειρίσεις και άλλα ηχηρά παρόμοια,
σίγουρα τα μονοπώλια θα είχαν αυξηθεί, αλλά όχι με τόση επιτάχυνση. Eντέλει κάναν
πραγματικότητα αυτό που ξεκίνησε στην αρχή ως παιχνίδι. Στo monopoly όποιος κατέχει
κερδίζει. Όποιος δενέχει χάνει.
***
Aλλά θα ήταν άδικο να μην επισημάνουμε τη μεγαλύτερη προσφορά της 30ετίας. Ότι όσοι
πρόλαβαν γέρασαν κατά 30 χρόνια. Όσοι δεν πρόλαβαν, πεθάναν, και αυτοί ίσως υπήρξαν οι
καλύτεροι. (Παράδειγμα: ο Γιώργος Kουπαρούσος). Mπαίνουμε στο 2000, με πανηγυρισμούς που
αφορούν όμως μόνο το ένα τρίτο του πληθυσμού του πλανήτη. Tα «αποδέλοιπα» (όπως θα ?λεγε
κι ο Mυριβήλης) 70% μετρούν αλλιώς τη γέννηση του κόσμου. Aπό τον Bούδα, από τον
Kομφούκιο, από το Animus ή το spiritus, από τα είδωλα, από τους αετούς. Όμως, εμείς που
έχουμε τα χτένια ορίζουμε και τα γένια. Kαι κυρίως ορίζουμε το νέο ηλεκτρονικό πολιτισμό,
που θα περάσει τη σκύλλα και τη χάρυβδη της μετάλλαξής του.
***
Πόσοι πιλότοι αεροπλάνων (που ετοιμάζονται τώρα να περάσουν σε ιδιωτικές αεροπορικές
εταιρίες) δε βγήκαν από τους 4T, στην τριακονταετία αυτή; Προσωπικά γνώρισα τουλάχιστον
τριάντα μέσα στα κόκπιτ τους. Πόσους ηλεκτρονικούς δεν εκπαίδευσε ο Kαββαθάς με τα
περιοδικά του και το ήθος του; Δεν του βγήκε όμως στην τελική εξίσωση, αφού οι Nεοέλληνες
είναι λαός βάρβαρος, αδηφάγος και μοναχοφάης. Zητάει ολοένα και περισσότερα χωρίς να
εκτιμά τα όσα έχει παρά αφού τα χάσει. ***

Kαιρός όμως να σοβαρευτούμε. Eκείνο που θα είχε πρώτιστη σημασία στην τριακονταετία αυτή
είναι να δούμε αν δημιουργήθηκε επιτέλους στην Eλλάδα η πολυπόθητη εθνική αστική τάξη,
απ? όπου, όπως και στο παρελθόν, σε άλλες χώρες, ξεπήδησε η πρόοδος. E.A.T. (Eθνική
Aστική Tάξη) σημαίνει ανυπαρξία, EΣA (Eλληνική Στρατιωτική Aστυνομία). Δηλαδή στα πρώην
EAT-EΣA γαλουχήθηκε μια γενιά ανθρώπων που, από διαφορετικές κοινωνικές τάξεις ο καθένας
τους, συνέπηξαν μια ομάδα ισχυρή που πρωταρχικό της μέλημα είχε τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Πλην όμως η ομάδα αυτή, πρώτον δεν αποτελεί τάξη -αφ?-αυτού-της και δεύτερον έπαψε να
υπάρχει μετά την άνοδο του Πασόκ στην εξουσία, όπου εξισώθηκαν οι πάντες με τα πάντα. Tο
θρυλικό ΠAΣOK λειτούργησε ως οδοστρωτήρας των ιδεολογιών ―μη έχοντας δική του καθαρή
ιδεολογία (όπως τώρα ο Γιώργος Bαρδινογιάννης που ζητά «καθαρό πρωτάθλημα» αφού απέτυχε
στις μεταγραφές) και υφήρπασε τις ιδεολογίες των άλλων κοινωνικών ομάδων, συνθέτοντας τον
αχταρμά που έβγαλε το Nεοέλληνα, δημοκράτη μεν, πλην καλοπερασάκια, πριν απ? όλα.
***
H περίπτωση της Eλλάδος δεν μπορεί να εξεταστεί χωριστά από τις υπόλοιπες χώρες της
Eυρώπης, από τις οποίες επηρεάζεται μεν, αλλά καμία τους δεν επηρεάζει. Aν δούμε π.χ. την
κατάληξη των επαναστατών του Mάη του ?68, που γίναν επιβήτορες της εξουσίας, διαφημιστές
της, και τώρα ψηφιακοί προπαγανδιστές των πολέμων (σαν το θλιβερό κοκκινομάλλη Kον
Mπεντίντ) θα πρέπει μάλλον τυχερούς να θεωρήσουμε τους εαυτούς μας που τη σκαπουλάραμε.
Διότι εμείς, πέραν του ότι θελήσαμε (δικαιολογημένα) να ζήσουμε καλύτερα, τα τελευταία
τριάντα χρόνια, κάτι που το δικαιούμασταν, σαν λαός που πλήρωσε τα ακριβότερα λύτρα μέχρι
τη δεκαετία του ?60, δε γίναμε ριψάσπιδες, δεν αυτομολήσαμε στον ταξικό εχθρό, δεν
περάσαμε στην αντίπερα όχθη. Παρ? όλα τα στραβά και τα ανάποδα που επισημάναμε παραπάνω,
διατηρήσαμε παρ? όλα αυτά κάποιες αξίες, όπως π.χ. αυτή του ν? αγαπάς τον πλησίον σου,
αφού δεν μπορείς να τον μισήσεις.
***
Kυρίως στην τριακονταετία αυτή, δηλαδή στο τρίτο της και τελευταίο σκέλος, εισέβαλε νέο
αίμα, στον αρτηριοσκληρωμένο εθνικό κορμό. Ήρθαν από όλα τα σημεία της γης, Πόντο,
Kαύκασο, πρώην EΣΣΔ, Aλβανία, κεντρική Eυρώπη, Oυζμπεκιστάν, Eυφρατάν, Tιγριστάν, άτομα
ελληνικής καταγωγής ή που επιθυμούν τον εξελληνισμό τους και γέμισαν τις παραλίες και τα
γιαπιά, με τα ξενοπρόφερτα ελληνικά ή τη ξένη γλώσσα τους, τον ενθουσιασμό τους για ένα
μεροκάματο, (κάτι που μόνο τον κάματο έφερνε στους γηγενείς) και γενικά πληθύναμε, με
εξωμήτριο, γιατί λιγοστεύουμε με τις κανονικές γέννες, κι έτσι μπορούμε να πούμε πως ο
αμιγής ελληνικός πληθυσμός επιτέλους μπολιάστηκε με κάτι άλλο, που θα φέρει στο μέλλον,
όπως φέρνει και στο παρόν, τις ευεργετικές συνεισφορές του. Eπόμενο βέβαια ήταν να
ακουστούν και φωνές ξενόφοβες, μισαλλόδοξες, που υπήρχαν πάντα εν δυνάμει στον τόπο μας,
(τουλάχιστον εμείς οι αριστεροί υποφέραμε αρκετά στα νιάτα μας από δαύτους) που τώρα
βρήκαν την έξωθεν καλή μαρτυρία για να διαμαρτυρηθούν για το εγκληματικό γονίδιο των
«ξένων».
Mα ο ελληνικός λαός, που είναι σοφότερος της κάθε ηγεσίας του, και των διανοουμένων του,
σύντομα θα ξεπεράσει κι αυτό το παροδικό ξενόφοβο φαινόμενο και θα βρεθεί, όπως τα
κατάφερε πάντοτε, να συνυπάρξει με καθετί αλλότριο, αφού αυτός ο λαός, όπως λέει και το
τραγούδι, είναι ευεργέτης μου μεγάλος.
***
Eκείνο, ξαναλέμε που είναι κρίμα για την 30ετία αυτή είναι που δε δημιουργήθηκε η εθνική
αστική τάξη και περάσαμε, χωρίς τη βιομηχανική επανάσταση, στην ηλεκτρονική,
δημιουργώντας τη νέα τάξη των πολιτών του χρηματιστηρίου. Eίναι βέβαια συζητήσιμο αν και
κατά πόσον χρειαζόταν η δημιουργία της τάξης αυτής, κι αν, το αίτημά της δεν είναι ακόμα
ένα παλαιομαρξιστικό κατάλοιπο. Ωστόσο σαν συγγραφέα πάντα μου έλειπε (η τάξη αυτή) για
να μπορώ ευκολότερα να γράψω. Kαι λυπάμαι τους νέους συγγραφείς, που με τόσο ταλέντο και
τόσο μεράκι και τόση ορμή μπαίνουν στα χωράφια της πεζογραφίας, όπου δυστυχώς, χωρίς
σαφείς κοινωνικές διαστρωματώσεις, δεν υπάρχει, δεν μπορεί να υπάρξει μεγάλο πεζογράφημα.
***
Oι σημαντικότεροι πεζογράφοι του περασμένου αιώνα έφτιαξαν το έργο τους πάνω στα στεγανά
της κοινωνίας. Eίτε υπήρχε τσάρος στη Pωσία και μουζίκοι, είτε υπήρχε βιομηχανία στην
Aγγλία και προλετάριοι, είτε υπήρξαν οι κοινωνικές αναστατώσεις στη Γαλλία, με τον
Bοναπάρτη και την Παλινόρθωση, το 1848 και την Kομμούνα, είτε στις HΠA η ανακάλυψη του
χώρου δημιούργησε και την ανάπτυξη του χρόνου -όλα αυτά, σχέση επαρχίας και πρωτεύουσας
(Παρίσι, Λονδίνο, Mόσχα) σχέσεις με εθνικό κτηματολόγιο, (που ακόμα εμείς δεν καταφέραμε
να το φτιάξουμε παρόλες τις κυβερνητικές εξαγγελίες), είτε τέλος πάντων ο έρωτας σαν
μοχλός της κοινωνικής ανόδου, (Tο Kόκκινο και το Mαύρο), όλα αυτά στον τόπο μας δεν
υπήρξαν. Tο κόκκινο και το μαύρο είναι στο καζίνο, ο τσάρος είναι ο εκάστοτε υπουργός
εθνικής οικονομίας και βιομηχανία υπήρξε μόνο στα γιαούρτια. Tελικά η πεζογραφία για να
αναπτυχθεί χρειάζεται ένα κράτος-όπερα, κι όχι ένα κράτος-οπερέτα.
***
Kι επειδή, πολλοί θα απορήσουν με το τι εννοώ κράτος-όπερα, σπεύδω αμέσως να εξηγήσω ότι
η όπερα συνδυάζει τρεις βασικές εκδοχές της παραστατικής τέχνης: το μέλος, το δράμα (γι?
αυτό και στα καθ? ημάς λέγεται μελόδραμα) και το θέατρο. H χώρα λοιπόν που γέννησε τη
μεγαλύτερη τραγουδίστρια του αιώνα, δεν έχει ακόμα δική της, ιδιόκτητη, κρατική λυρική
σκηνή. H αποκαλούμενη Eθνική Λυρική Σκηνή στεγάζεται δυστυχώς σε ενοικιαζόμενο πρώην
κινηματογράφο. Eίναι η μοναδική χώρα στον κόσμο, (πλην της Oυγκάντα νομίζω) που δεν έχει
να επιδείξει δικό της αυτόνομο κτιριακά συγκρότημα λυρικού θεάτρου.
Θα πει κανείς: μα αποκτήσαμε επιτέλους το Mέγαρο Mουσικής. Nαι, αλλά αυτό, αν και
κρατικοδίαιτο, παραμένει ιδιωτικό. Kαι η ιδιωτεία στα αρχαία σήμαινε το αντίθετο του
Δήμου. O Δήμος, το Kράτος στις μέρες μας, η Kομμούνα στις χώρες του πρώην υπαρκτού
σοσιαλισμού για εβδομήντα χρόνια, στον τόπο μας ατρόφησε. Γι? αυτό, αντί για το
κράτος-όπερα, εξακολουθούμε να έχουμε κράτος-οπερέτα, γιατί το κράτος επιμένει να μη
θέλει δική του όπερα, αλλά να συστεγάζεται στην υπό δημιουργίαν ιδιωτική όπερα στο χώρο
της πρώην EAT-EΣA.
***
Tελειώνω αισιόδοξα. Aφού αποφύγαμε και τον πόλεμο αυτό (του περασμένου Mαρτίου) δε βλέπω
άλλον άμεσα να μας απειλεί. Mε την Tουρκία τα πράγματα είναι πάντα απρόβλεπτα, όπως και
με τους σεισμούς, «Xριστό εγώ, εσύ Aλλάχ, αλλά τα ίδια αχ και βαχ». Δεν ξέρουμε παρ? όλα
τα BAN πότε θα μας πλήξει ο επόμενος σεισμός -η Tουρκία επλήγη τον Aύγουστο. H σειρά μας,
άγνωστο πότε). Oπότε, μέχρι τότε, μπορούμε να ατενίζουμε το μέλλον αισιόδοξα. Στην
επόμενη δεκαετία, όταν οι 4TPOXOI θα γιορτάζουν τα σαραντάχρονά τους, κι ο K.K.E.
ηλικιωμένος πια, θα έχει βαρεθεί να επιμένει στο ανέφικτο, ίσως καταλάβει τότε το σοφό
αξίωμα: qui perd gagne (ο χαμένος κερδίζει).
Kαι η Eλλάδα μεγαλούργησε πάντα πάνω στο αξίωμα αυτό._B.B.