Γιάννης Eυσταθιάδης

«...Δε γιορτάζουμε τη νέα χιλιετία. Εκείνη γιορτάζει και μας σβήνει σαν κεράκια στην
επίσημη τούρτα της. Είμαστε το άχαρο υλικό στην τούρτα γενεθλίων του χρόνου...»

Τελευταίος ασπασμός
ΕIΔAME την τελευταία έκλειψη ηλίου τις χιλιετίας και τη γιορτάσαμε δεόντως με
αναμεταδόσεις, τουριστικά ταξίδια και μουσικές εκδηλώσεις. Αποχαιρετήσαμε την τελευταία
αυγουστιάτικη πανσέληνο της χιλιετίας και λικνιστήκαμε στο φωτεινό της κύκλο, ακούγοντας
τις συναυλίες που φύτρωσαν σαν μανιτάρια σ? όλη την Ελλάδα.
Όσο τα όρια στενεύουν, όσο ο χρονικός κλοιός σφίγγει σαν μέγκενη επικείμενης απουσίας
(μέρα τη μέρα αλλάζει ο τεράστιος φωτεινός πίνακας στον Πύργο του ?ιφελ: «120» μέρες ώς
το 2000, «119», «118», κ.λπ.), τόσο και οι προσχηματικές αφορμές για εορτασμούς θα
πληθαίνουν, τόσο και τα πιο ασήμαντα γεγονότα θα αποκτούν επετειακή χρηστικότητα.
Γιορτάζουμε το αδευτέρωτο, το μη δυνάμενο να επαναληφθεί στο συμβατικό χρονολόγιό μας,
σαν να θέλουμε να ξορκίσουμε νοσταλγικά την ίδια τη ροή του χρόνου. Σε μια φανταστική,
άγραφη λίστα, συνεχώς προστίθενται προφάσεις και συνεχώς αφαιρείται το ισόποσο ή και κάτι
μεγαλύτερο, καθώς ο χρόνος κυλά και μας υπενθυμίζει σαδιστικά πως σ? αυτή την παρτίδα των
πεσσών διαφεντεύει με μαεστρία τα μαύρα πιόνια. Όσο οι εύθραυστες σελίδες του ημεροδείκτη
σαρώνονται, καθώς τα φθινοπωρινά φύλλα από το δυτικό άνεμο, και το διάστημα της μεγάλης
αλλαγής μικραίνει, τόσο όλοι μας παρακολουθούμε τη δύση της χιλιετίας, όπως οι έκθαμβοι
περιηγητές το ηλιοβασίλεμα στην Οία. Μέσα από το τελευταίο ρόδο του (τελευταίου)
καλοκαιριού, συναντώνται τελευταία γενέθλια και τελευταίες ονομαστικές εορτές, τελευταίες
γεννήσεις, τελευταίες βαπτίσεις, έσχατοι θάνατοι, ύστατοι γάμοι. Τίποτα δε μένει
ασυγκίνητο σ? αυτή την ιδιάζουσα χρονικότητα -μέσα, κοινότητες, άτομα- και μια ολόκληρη
ανθρωπότητα αναμένει για να αναβαπτιστεί στο τετελεσμένο μέλλον.
Τελευταίες αφορμές, τελευταίες ευκαιρίες, τελευταίες διεκδικήσεις, όλα συνωθούνται σ?
έναν αμήχανο εορτασμό με πολύεδρους συμβολισμούς και όλα νοηματοδοτούν το ασήμαντο και το
τετριμμένο, που αενάως επαναλαμβάνεται με ανοίκειες υπερβολές. Παράλληλα, και με σπουδή,
συνθέτουμε τις λίστες μας, σαν νέοι Schindler, που θέλουμε να διασώσουμε με στοργή όσους
μικρούς και μεγάλους ήρωες μας συντροφεύουν στην επί της γης περιπλάνηση: οι συγγραφείς
του αιώνα, οι πολιτικοί του αιώνα, οι μουσικοί του αιώνα, οι επιστήμονες του αιώνα, τα
γεγονότα που σημάδεψαν τον αιώνα, οι καταστροφές που αφάνισαν τον αιώνα. Κι ακόμα
περισσότερο: τα πρόσωπα της χιλιετίας. Ποιος είναι εκείνος ή εκείνη που η κλεψύδρα του
παχυλού χρόνου κρατά μέσα από τα εκατομμύρια που διάβηκαν τη στενωπό της; Ο Δάντης; Ο
Σαίξπηρ; Ο Μότσαρτ; Η ζωή του τελευταίου αυτού τριμήνου αποκτά μιαν αθροιστική δύναμη
ουτοπίας και διαγράφεται σαν μικρογραφία θαυμάτων, όπου όλα συμβαίνουν για πρώτη και
τελευταία φορά. Σαν φινάλε μουσικού έργου θα κορυφώνονται οι εντάσεις σ? ένα συνεχές
κρεσέντο: τελευταίος ποδοσφαιρικός αγώνας, τελευταίο γκολ, τελευταίο ρεκόρ, τελευταίος
τερματισμός, τελευταία πτήση, τελευταίος διάπλους, τελευταίο θέαμα, τελευταίο ακρόαμα,
τελευταία καταδίκη, τελευταία αθώωση, τελευταία ανάβαση, τελευταία κάθοδος, τελευταία
συνεδρίαση, τελευταία συναλλαγή, τελευταία παράσταση.
«Τελευταία φορά που είδα το Παρίσι» ή πού χόρεψες το «Τελευταίο ταγκό», «Τελευταίος
αυτοκράτορας» και «Τελευταίοι των Μοϊκανών»· συμβολικοί, φιλολογικοί τίτλοι, αποκτούν το
χειροπιαστό τους υποκατάστατο. Πολυπληθείς κάτοικοι της νέας Πομπηίας, περιμένουμε την
προβλεπτή και αναμενόμενη λάβα του ωρολόγιου ηφαιστείου που, σαν φλας υπερμεγέθους
μηχανήματος, θα μας απαθανατίσει και αθανάτους θα μας παραδώσει στα καλά χέρια της νέας
εποχής.

Στα πιο προσωπικά, η θεώρηση συνεχίζει την εσωτερική απαρίθμηση ? παρήγορο σύμπτωμα
φαντασίωσης. Τελευταίο γεύμα, τελευταίο δείπνο, τελευταίο τηλεφώνημα, τελευταία ερωτική
συνάντηση, τελευταίο φιλί (ασπασμός, μήπως;), τελευταία ασθένεια, τελευταία ίαση,
τελευταίο ψέμα, τελευταία αλήθεια. Εντέλει, τίποτα δε μένει ημιτελές. Σχέδια, όνειρα,
συναισθήματα, όλα οφείλουν γραφειοκρατικώς να ολοκληρωθούν, να περατωθούν, έως την 23.59'
της ενεστώσας χιλιετίας και να παραδοθούν «εις νέον» (όπως λένε οι λογιστές),
αφτιασίδωτα, πλήρη και εντελή. Αναζητώντας το απόλυτο flash back, οδηγούμαστε -γνήσιοι
απόγονοι της νοσταλγίας- στο απόλυτο black out, μη γνωρίζοντας τίποτα από το θαυμαστό
μέλλον και αγνοώντας το παχύρρευστο παρελθόν.
Ποιο θα είναι το τελευταίο μήνυμα στο διαδίκτυο;
Τι θα γράφει το τελευταίο μήνυμα με σπρέι στο συνοικιακό τοίχο;
Ποια θα είναι η τελευταία κραυγή;
Τι θα σημαίνει η τελευταία σιωπή;
Στην προσωπική μας κιβωτό, ας διασώσουμε, πριν από τον κατακλυσμό του χρόνου, όσα ο
καθένας παρηγορητικά κρατά: πρόσωπα που αγαπήσαμε, βιβλία που διαβάσαμε με συγκίνηση,
μουσικές που ακούσαμε με απόλαυση, πίνακες ζωγραφικής που παρηγόρησαν το βλέμμα μας, αλλά
και γάτες που χαϊδέψαμε, σκυλιά που μας συντρόφεψαν, πουλιά που μας νανούρισαν, γάργαρα
ρυάκια που σημάδεψαν τις φωτογραφίες μας, τρυφερά αγγίγματα, φιλιά, φωνές αγαπημένες,
έρωτες, φιλίες.
Από το παρακείμενο αλσύλλιο, ο Γουλιέλμος Τέλλος (έτσι, με δύο λάμδα, για να δηλώσει
εμφαντικά το τέλος), θα στοχεύει το αρχέγονο μήλο του, μπας και επινοήσει τα μεταπατορικά
αμαρτήματα της νέας χιλιετίας. Να πάψουν οι ψευδαισθήσεις: δε γιορτάζουμε τη νέα
χιλιετία. Εκείνη γιορτάζει και μας σβήνει σαν κεράκια στην επίσημη τούρτα της. Είμαστε το
άχαρο υλικό στην τούρτα γενεθλίων του χρόνου.
Δεν την αποχαιρετούμε. Μας αποχαιρετά!_Γ.E.