Alfa Romeo 156 Selespeed
Tα χέρια ...στο τιμόνι!Δύο «κουμπιά» στο τιμόνι ή ένας σειριακός επιλογέας ταχυτήτων αλλάζουν «ταχύτητες»
ανάλογα με τις εντολές του οδηγού. Yπάρχει όμως και η επιλογή της εντελώς αυτόματης
λειτουργίας για τις δύσκολες ώρες της ημέρας!
ΜE TON OPO «ημιαυτόματα κιβώτια» χαρακτηρίζουμε τα κιβώτια ταχυτήτων, που έχουν τη
δυνατότητα από μόνα τους να διεκπεραιώνουν ολόκληρη τη διαδικασία αλλαγής «ταχυτήτων» (τα
εισαγωγικά γιατί, στην πραγματικότητα, πρόκειται για μεταβολές σχέσεων) χωρίς να
απαιτείται κάποιος ιδιαίτερος χειρισμός από τον οδηγό, παρά μόνο η εντολή. Για
παράδειγμα, τέτοια είναι τα κιβώτια που χρησιμοποιούνται τα τελευταία χρόνια στα
μονοθέσια της Φόρμουλα 1, όπου ο οδηγός δίνει την εντολή για την αλλαγή με ένα μοχλό
(στην πράξη, έναν ηλεκτρικό διακόπτη) πίσω από το τιμόνι. Tο σύστημα αναλαμβάνει να
αλλάξει τη σχέση μετάδοσης με τον καλύτερο και ταχύτερο δυνατό τρόπο. Όμως, ένα τέτοιο
κιβώτιο δεν πρέπει να συγχέεται με αυτό που έχει επικρατήσει να ονομάζεται «σειριακό», το
κιβώτιο δηλαδή που έχει ένα μηχανικό επιλογέα ταχυτήτων, που λειτουργεί όπως της
μοτοσικλέτας, με κίνηση δηλαδή σε ένα μόνο επίπεδο (π.χ. τραβάς το μοχλό για να
«ανεβάσει» ταχύτητα, τον σπρώχνεις για να «κατεβάσει»). Τέτοια είναι τα σειριακά κιβώτια,
που διαθέτουν πολλά σύγχρονα αγωνιστικά αυτοκίνητα (όπως π.χ. το Μιτσουμπίσι Λάνσερ του
Τόμι Μάκινεν ή το Φόκους WRC του Κόλιν Μακρέι, αλλά και τα αυτοκίνητα πίστας του BTCC),
και σε ένα τέτοιο κιβώτιο ο οδηγός είναι ο κύριος υπεύθυνος για μια καλή ή κακή αλλαγή
ταχύτητας.
Ο (μηχανικός) σειριακός επιλογέας και τα ίσια δόντια των γραναζιών επιτρέπουν γρήγορες
αλλαγές, με ή χωρίς συμπλέκτη, όμως ένας κακός οδηγός δεν είναι βέβαιο ότι θα καταφέρει
να χειριστεί σωστά το σύστημα. Αντίθετα, σε ένα ημιαυτόματο κιβώτιο (που επίσης μπορεί να
διαθέτει σειριακής διάταξης επιλογέα, αλλά η ομοιότητα σταματά εκεί), ακόμα και ο
χειρότερος οδηγός του κόσμου δε θα καταφέρει να δημιουργήσει πρόβλημα, αφού το σύστημα το
μόνο που ζητά από τον οδηγό είναι η ?ηλεκτρονική- εντολή.
Μετά την αναλυτική, αλλά απαραίτητη πιστεύουμε εισαγωγή, μπορούμε πλέον να κατατάξουμε
σαφώς το νέο κιβώτιο της ?λφα Ρομέο στην κατηγορία των ημιαυτόματων κιβωτίων, όπου ο
οδηγός δίνει την εντολή και τα ηλεκτρονικά ελεγχόμενα συστήματα του κιβωτίου την
πραγματοποιούν. Η βάση, άλλωστε είναι το κανονικό πεντατάχυτο χειροκίνητο κιβώτιο της
?λφα Ρομέο, πάνω στο οποίο προστίθενται οι ηλεκτροϋδραυλικοί μηχανισμοί, που αναλαμβάνουν
να εκτελέσουν αυτόματα τις ίδιες ακριβώς κινήσεις, που θα εκτελούσαν τα χέρια και τα
πόδια του οδηγού. Δεν υπάρχει καμία ουσιαστική αλλαγή στα μηχανικά μέρη, απλώς αντί ο
οδηγός να πατάει και να αφήνει το πεντάλ του συμπλέκτη, υπάρχει ένας μηχανισμός που
συμπλέκει και αποσυμπλέκει αυτόματα (με τον ίδιο ακριβώς δίσκο), και το ίδιο συμβαίνει με
τις ντίζες για την επιλογή των ταχυτήτων. Επιπλέον, έχοντας το πλήρες σύστημα ελέγχου του
χειροκίνητου κιβωτίου με ημιαυτόματο τρόπο, είναι πλέον απλή υπόθεση ηλεκτρονικού
προγραμματισμού να λειτουργεί το ίδιο κιβώτιο σαν κανονικό αυτόματο. Πατώντας λοιπόν το
κουμπί της αντίστοιχης επιλογής, το κιβώτιο μπορεί να λειτουργεί σαν συνηθισμένο
αυτόματο, όπου ο οδηγός απλά πατάει γκάζι και φρένο, και το αυτοκίνητο από μόνο του
αναλαμβάνει να ξεκινά και αλλάζει ταχύτητες ανάλογα με τις συνθήκες του δρόμου και της
κίνησης. Στο μεταξύ, σε σχέση με ένα συμβατικό αυτόματο κιβώτιο, το σύστημα αυτό έχει το
πλεονέκτημα των πέντε σχέσεων (αντί των συνηθισμένων τεσσάρων των αυτόματων κιβωτίων),
ενώ δεν υπάρχει «μετατροπέας ροπής» όπως στα συμβατικά αυτόματα και άρα δεν υπάρχει και
καμία απολύτως αύξηση στην κατανάλωση καυσίμου.
Στο δρόμο με δύο ...κουμπιά!
Δύο διακόπτες στο τιμόνι, επιλογέας σειριακής διάταξης, και δύο πεντάλ αντί τριών, είναι
τα σημεία που δίνουν αμέσως το στίγμα της διαφορετικής 156. Ο οδηγός μπορεί να αλλάζει
ταχύτητες από το τιμόνι ή τον επιλογέα, και είναι θέμα συνήθειας τι τελικά θα προτιμήσει.
Στη σύντομη γνωριμία μας διαπιστώσαμε ότι και τα δύο συστήματα είναι χρήσιμα, αφού ο
οδηγός κατά περίπτωση χρησιμοποιεί μια το ένα και μια το άλλο. Στον ανοικτό δρόμο και στο
ταξίδι, τα κουμπιά στο τιμόνι αποδεικνύονται ιδιαίτερα εύχρηστα, και το κατέβασμα π.χ.
από πέμπτη σε τέταρτη για ένα προσπέρασμα γίνεται πολύ εύκολα και αβίαστα. Στις πιο
κλειστές ορεινές διαδρομές όμως, όπου το τιμόνι στρίβει διαρκώς, μας φάνηκε πιο εύκολο
και γρήγορο να κατέβει το χέρι μέχρι τον επιλογέα για να σπρώξει ή να τραβήξει το
«τζόιστικ». Η φορά επιλογής ακολουθεί τη «σχολή» Τιπτρόνικ (προς τα εμπρός ανεβάζει, προς
τα πίσω κατεβάζει), και είναι αντίθετη από αυτή που συνηθίζεται τα τελευταία χρόνια στα
αγωνιστικά αυτοκίνητα, αυτό όμως είναι θέμα απλής συνήθειας, που γρήγορα καταγράφεται στο
υποσυνείδητο του οδηγού. Όσο για την ταχύτητα των αλλαγών, που είναι για πολλούς το άμεσα
ζητούμενο σε ένα τέτοιο κιβώτιο, η κριτική πρέπει να γίνεται πάντα τηρουμένων των
αναλογιών. Αν έχει κανείς στο μυαλό του τα (μηχανικά) σειριακά κιβώτια των αγωνιστικών
αυτοκινήτων ή τα ημιαυτόματα ηλεκτρονικά ελεγχόμενα της Φόρμουλα 1, το πιθανότερο είναι
ότι θα απογοητευτεί. Αν όμως τοποθετήσει κανείς τα πράγματα στη σωστή τους διάσταση και
συγκρίνει το Selespeed με άλλες, παρόμοιες λύσεις σε αυτοκίνητα δρόμου, θα ικανοποιηθεί
απόλυτα. Η ταχύτητα των αλλαγών προς τα πάνω είναι απλά «σβέλτη» και όχι ιδιαίτερα
γρήγορη, όμως η αποζημίωση έρχεται στο κατέβασμα, όπου το κιβώτιο κατεβάζει γρήγορα και
θετικά, συγχρονίζοντας σωστά τις στροφές του κινητήρα. Επιπλέον, όταν το σύστημα ελέγχου
αντιλαμβάνεται έντονο φρενάρισμα, κατεβάζει ακόμη πιο γρήγορα ταχύτητες, ώστε να βοηθήσει
στη σταθερότητα και τον έλεγχο του αυτοκινήτου. Όσο για την πλήρως αυτόματη λειτουργία
(με τον κωδικό City), μόνο καλά λόγια έχουμε να πούμε, αφού λειτουργεί εξίσου καλά με το
καλύτερο αυτόματο κιβώτιο, ενώ δεν έχει και την ενοχλητική «συνήθεια» των αυτόματων να
ανεβάζει αμέσως ταχύτητα, μόλις ο οδηγός αφήσει το γκάζι πλησιάζοντας σε μία στροφή. Το
νέο κιβώτιο, σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, θα τοποθετείται μόνο στη δίλιτρη έκδοση
της 156 και αναμένεται να κοστίζει στην ελληνική αγορά λιγότερο από ένα εκατομμύριο δρχ.
παραπάνω, σε σχέση με τις απλές εκδόσεις._K.Λ.