Πνεύμα Αντιλογίας
Θεωρία και πράξηΟι αγώνες αυτοκινήτου δεν είναι μόνο άθλημα ή διασκέδαση. Είναι το καλύτερο πεδίο μηχανολογικής έρευνας, είναι όμως και η απόλυτη οδηγική δοκιμασία για τον οδηγό που θέλει να ξεκαθαρίσει τη διαφορά ανάμεσα στη θεωρία και την πράξη.
Η συμμετοχή στους αγώνες αυτοκινήτου είναι για όλους μας χαρά και διασκέδαση, είναι όμως και αναπόσπαστο μέρος της δουλειάς μας. Από τον Σ.Χ., που ενεπλάκη στους αγώνες σε επίπεδο πρωταθλητισμού, μέχρι το φωτογράφο μας Θ. Η. που βρέθηκε ξαφνικά σε μπάκετ πέρυσι και είδε τους αγώνες και από την άλλη πλευρά του φακού, έντεκα (!) αγωνιζομένους διάφορων κατηγοριών και επιπέδων μπορεί να μετρήσει κανείς μέσα στα γραφεία μας, χωρίς να υπολογίσουμε και τους εξωτερικούς μας συνεργάτες που μας βοηθούν, είτε στους 4Τ είτε στο Ε.Κ.Α.Ο. Όμως, δεν είναι ο σχολιασμός των αγώνων το θέμα που απασχολεί το «Πνεύμα Αντιλογίας», μια στήλη που, ουσιαστικά, δεν είναι καν αυτοκινητιστική, πόσο μάλλον αγωνιστική. Το σχόλιο αυτού του μήνα, για άλλη μια φορά, παίρνει αφορμή από τον άνθρωπο και σχετίζεται με την εκπαιδευτική διαδικασία, την αφομοίωση της θεωρίας, αλλά και το ποσοστό που καταφέρνει κανείς να την εφαρμόσει στην πράξη, ειδικά μάλιστα υπό πίεση.
Αεί διδασκόμενος
Είναι αρκετά εύκολο να πιστέψεις ότι επιτέλους «έμαθες» να οδηγείς, ότι πλέον ξέρεις όλα όσα ήταν να μάθεις και είσαι έτοιμος να περάσεις τη σοφία και την πείρα σου στις επόμενες γενιές. Για όσους δεν συμμετέχουν σε αγώνες, η αίσθηση αυτή της απόλυτης γνώσης είναι αρκετά πιο εύκολο να κατακτηθεί και συνδυάζεται αρκετές φορές με στατιστικά στοιχεία του τύπου «οδηγώ τριάντα χρόνια» ή «έχω δέκα χρόνια χωρίς ατύχημα». Όσο για τους αγωνιζομένους, η αίσθηση του «παντογνώστη» μπορεί να εμφανιστεί στο μεσοδιάστημα των αγώνων, όταν αναπολείς τους προηγούμενους θριάμβους και ετοιμάζεσαι για νέες περιπέτειες. Αμέσως μετά από κάθε αγώνα, όμως, συνειδητοποιείς ότι από τις εμπειρίες του συγκεκριμένου αγώνα έμαθες τόσα πολλά καινούργια πράγματα, που μάλλον δεν ήξερες, και τόσα πολλά όσα νόμιζες, πριν από τον αγώνα, ότι ήξερες.
Οι πιο ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις έχουν να κάνουν με τις αντιδράσεις του οδηγού υπό συνθήκες αιφνιδιασμού και πίεσης. Για να κατανοήσουμε το θέμα, θα ζητήσουμε εδώ τη συνδρομή ενός συμπαθούς τετράποδου, που σε μαύρο χρώμα φέρνει την κακοτυχία, σε οποιοδήποτε χρώμα, όμως, φέρνει τον πανικό, όταν πεταχτεί μπροστά στις ρόδες μας. Όλοι ξέρουμε τη θεωρία ότι, σε αυτοκίνητα χωρίς ABS, το ιδανικό φρενάρισμα επιτυγχάνεται χωρίς μπλοκάρισμα των τροχών. Όταν είμαστε ψύχραιμοι και έχουμε το χρόνο να αντιδράσουμε στον κίνδυνο, καταφέρνουμε να εφαρμόσουμε τη θεωρία αυτή, ποιος είναι όμως αυτός που μπορεί να ισχυριστεί ότι του «πετάχτηκε» η γάτα, δέκα μέτρα μπροστά από τις ρόδες του, κι εκείνος δεν «κλότσησε» τρομαγμένος το μεσαίο πεντάλ, κάνοντας τα λάστιχα τετράγωνα από το μπλοκάρισμα;
Μια αντίστοιχη κατάσταση αιφνιδιασμού αντιμετωπίσαμε στον αγώνα του Γιάρις Καπ στις Σέρρες, και μέσα σε ένα δευτερόλεπτο απόλυτου τρόμου συνειδητοποιήσαμε τη διαφορά θεωρίας και πράξης, αλλά και την αξία της εκπαίδευσης που ενδέχεται να σε σώσει σε μια δύσκολη στιγμή. Ένα ξαφνικό και απρόσμενο «σπρώξιμο» στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου, αποτέλεσμα κακού υπολογισμού από τον αγωνιζόμενο που ακολουθούσε, και ξαφνικά το λευκό Γιάρις βρίσκεται έξω από την πίστα, στο χώμα, με 130 χλμ./ώρα και 3η ταχύτητα στο κιβώτιο. Ο αιφνιδιασμός, πλήρης και απόλυτος, όμως το «ανάποδο τιμόνι» είναι πλέον μια αυτόματη αντίδραση που δεν χρειάζεται σκέψη. Στο σημείο αυτό, η θεωρία λέει «μένεις με το γκάζι πατημένο και διορθώνεις απαλά και ήρεμα με το τιμόνι», όμως στην πράξη αυτό μπορείς να το κάνεις με χαμηλότερες ταχύτητες και όταν έχεις αρκετό διαθέσιμο χώρο. Όμως, όταν «χάσεις» ξαφνικά το αυτοκίνητο με πολλά χλμ./ώρα και ο τσιμεντένιος τοίχος καραδοκεί δύο μέτρα πιο αριστερά, το ένστικτο της αυτοσυντήρησης σου λέει να σηκώσεις το πόδι και να προσπαθήσεις να κόψεις ταχύτητα και να σωθείς. Στρίβοντας αστραπιαία το τιμόνι προς την πλευρά του γλιστρήματος, προσπαθείς να «πιάσεις» το αυτοκίνητο πριν γυρίσει τελείως, όμως το τιμόνι εξαντλεί τη διαδρομή του πολύ νωρίτερα από όσο υπολόγιζες, με ένα ξερό «ντουπ» που σου κόβει την ανάσα. Ο «κρύος ιδρώτας» δεν προλαβαίνει να τρέξει σε «κλάσματα του δευτερολέπτου», όπως θα ήθελαν τα αντίστοιχα κλισέ, στον ελάχιστο χρόνο όμως που μεσολαβεί πριν από την επόμενη ενέργεια, προλαβαίνεις να θυμηθείς ότι το Γιάρις, με τη διαφορετική γεωμετρία του μπροστινού συστήματος που προκύπτει από τα αγωνιστικά ρυθμιζόμενα ψαλίδια εμπρός, έχει χάσει αρκετή από τη θεωρητική στροφή του τιμονιού και άρα έχει πολύ μικρότερα περιθώρια για «ανάποδο τιμόνι» σε μια τέτοια στιγμή. Το μυαλό στιγμιαία επιταχύνει μέχρι τις 10.000 σ.α.λ. ψάχνοντας στο «αρχείο προηγούμενων εμπειριών», αλλά δεν βρίσκει κάτι αντίστοιχο. Η «φάση» εξελίσσεται για αρκετά μέτρα, και άρα διαρκεί αρκετό χρόνο, ώστε να περάσουν όλα αυτά από το μυαλό του οδηγού, που δίνει τη συνειδητή εντολή «πάτα γκάζι» κόντρα στο υποσυνείδητο που λέει «κόψε». Τελικά, η σωτηρία δεν είναι τίποτα παραπάνω από το αποτέλεσμα του ατελείωτου παιχνιδιού με τη «μικρή αράχνη» του Ε.Κ.Α.Ο., της παράξενης αυτής εκπαιδευτικής διάταξης που σηκώνει το πίσω μέρος ενός αυτοκινήτου πάνω σε μικρούς, περιστρεφόμενους τροχούς, δίνοντας την ευκαιρία στον εκπαιδευόμενο να ελέγξει την (υπερβολική έως αστεία) υπερστροφή που εμφανίζεται με πρώτη ταχύτητα και 20 χλμ./ώρα! Στην κόντρα στα δευτερόλεπτα με τους εκπαιδευτές του Ε.Κ.Α.Ο. στο πάρκινγκ της πίστας, έχουμε ανακαλύψει ότι, όταν το παρακάνεις και το «καρότσι» γυρίσει τόσο πολύ που το τιμόνι εξαντλήσει τη διαδρομή του στο «ανάποδο», η τελευταία σου ελπίδα να αποφύγεις το τετ-α-κε είναι να μείνεις με το πόδι στο γκάζι, προσπαθώντας να εκμεταλλευτείς το «τράβηγμα» του εμπρός μέρους που ενισχύει την τάση εξισορρόπησης του τιμονιού. Να, λοιπόν, που η εμπειρία του ελέγχου με 20 χλμ./ώρα μιας διάταξης προσομοίωσης, είναι δυνατό να εκπαιδεύσει έναν (υποτίθεται, όπως αποδεικνύεται…) έμπειρο οδηγό και να τον βγάλει από τη δύσκολη θέση. Το κείμενο αυτό γράφεται το βράδυ της παραμονής του Τεχνικού Ελέγχου για το Ράλι Μαύρο Ρόδο, όπου έξι (!) από τους ανθρώπους των 4Τ θα «παλέψουν» με τα χώματα και τις πέτρες, τη νύχτα και το ενδεχόμενο της κακοκαιρίας, έχοντας ως βασικό τους αντίπαλο τον ίδιο τους τον εαυτό. Από τους εμπειρότερους με το δίλιτρο μέχρι τους πιο άπειρους με το «εννιακοσαράκι», είναι εκ των προτέρων βέβαιο ότι, ανεξαρτήτως αποτελέσματος, όλοι μας θα επιστρέψουμε τη Δευτέρα στο γραφείο, έστω και ελάχιστα, σοφότεροι, εμπειρότεροι και ικανότεροι απ' ό,τι σήμερα._ Κ. Λ.
Εδώ Πολυτεχνείο!
Υπενθυμίζουμε τον τίτλο μιας παλιότερης στήλης στον «Αντίλογο», όπου, πριν από αρκετά χρόνια, παρουσιάζαμε τις δραστηριότητες και τα ερευνητικά προγράμματα διάφορων ελληνικών πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, για να επισημάνουμε ότι οι 4Τ είναι πάντα έτοιμοι να προβάλουν τη δουλειά των ανθρώπων που ξοδεύουν τις μέρες (και τις νύχτες) τους στην προσπάθεια για κάτι καλύτερο. Η αφορμή για την αναφορά μας, καθώς και η ηλεκτρονική απεικόνιση που συνοδεύει το σημείωμά μας, προέρχεται από τα νέα που μας έστειλαν οι παλιοί μας φίλοι από το Εργαστήριο Τεχνικής Μηχανικής του τμήματος Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών του Πανεπιστημίου Πατρών, σχετικά με τα νέα ερευνητικά προγράμματα, πάνω στα οποία εργάζονται τον τελευταίο καιρό. Υποσχόμαστε μια αναλυτικότερη αναφορά, επισημαίνοντας ότι τόσο οι 4Τ όσο και το αδελφό περιοδικό «Πτήση & Διάστημα» περιμένουν με χαρά μια σύντομη και κατανοητή περίληψη, κατά προτίμηση μαζί με μία, δύο σχετικές φωτογραφίες ή απεικονίσεις από παρόμοιες προσπάθειες με τεχνολογικό ενδιαφέρον.
«Συντάσσεται από επιτροπή»
Δεν έχει άδικο μερικές φορές ο L.J.K.S. με τα σχόλιά του εναντίον της… δημοκρατίας. Είναι φορές που τον θυμόμαστε, ειδικά μέσα στο χώρο του αυτοκινήτου. Η πλειοψηφία δεν είναι πάντα ο καλύτερος σύμβουλος στο σχεδιασμό ενός καινούργιου μοντέλου, και χρειάζονται μερικές φορές και κάποιες αποφάσεις λίγο «ολιγαρχικές» για να κυκλοφορήσει και κανένα αυτοκίνητο που, εκτός από ποιότητα, ασφάλεια, αξιοπιστία κτλ., έχει παρεμπιπτόντως και λίγο πλάκα… Όταν, λοιπόν, η Τογιότα βρίσκει την τόλμη να κυκλοφορήσει αυτοκίνητα σαν το MR2, μας κακοφαίνεται που η Άλφα Ρομέο, μια εταιρεία που παραδοσιακά απευθυνόταν και στο «δικό της» φανατικό κοινό, αποφασίζει σήμερα να παίξει το παιχνίδι της πλειοψηφίας και να στρέψει την 147 προς την πλευρά που προσδιορίζουν οι έρευνες αγοράς, «υπερδιορθώνοντας» όμως, αφού αφαίρεσαν ακόμα και τα χαρακτηριστικά παθητικής τετραδιεύθυνσης στον πίσω άξονα που έκαναν την 156 σαφώς συμπαθητική. Κρίμα για τους «αλφίστι», που είναι πλέον μειοψηφία και το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να κρατήσουν τις παλιές τους Άλφα ή να στραφούν προς άλλους κατασκευαστές από τη Γαλλία, την Ισπανία ή την Ιαπωνία.