Παγκόσιο Πρωτάθλημα F1 - Oι Πρωταγωνιστές
Oι θιασάρχεςΤο παρελθόν και το παρόν του θεσμού είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με ισχυρές προσωπικότητες,
στις οποίες οφείλεται εν πολλοίς, η σημερινή μορφή της F1. Όσο για το μέλλον, αυτό μάλλον
φαντάζει γκρίζο χωρίς αυτές.
επιμέλεια: Τ. Πουρναράκης
Φωτ: Reporter images
Μπέρνι Έκλεστοουν
Το άγγιγμα του Μίδα
Οι περισσότεροι φίλαθλοι γνωρίζουν τον Έκλεστοουν, μόνον από τις εμφανίσεις του στην
αφετηρία λίγο πριν τον αγώνα. Με το κλασικό άσπρο πουκάμισο, τα παλιομοδίτικα γυαλιά και
τα γκρίζα μαλλιά ο απόλυτος άρχοντας του σπορ δίνει εντολές στους αυλοκόλακες και
συνομιλεί με διασημότητες λίγο πριν τον αγώνα. Αλλά και όσοι βρίσκονται στην πίστα,
σπάνια τον βλέπουν. Ο 70χρονος Βρετανός την περισσότερη ώρα είναι μέσα στο ασημί
«motorhome» με τα φιμέ τζάμια. Το «Κρεμλίνο», όπως το ονομάζουν οι άνθρωποι του χώρου,
είναι ουσιαστκά το σπίτι του. «Εκεί μέσα θα πεθάνει», λέει πυκνά, συχνά η γυναίκα του, η
40χρονη Κροάτισσα Σλάβισα Μάλικ, πρώην μοντέλο, που του έχει χαρίσει δυο κόρες, την
Ταμάρα 15 ετών και την Πέτρα 10 ετών. Σημειώστε μάλιστα ότι ο Έκλεστοουν διαθέτει σπίτια
στο Λονδίνο, στην Κορσική, στην Ριβιέρα και στο Γκσαάντ της Ελβετίας, όπως και δυο
ιδιωτικά τζετ για να πηγαινοέρχεται. Και όμως βρίσκεται μόνιμα καθηλωμένος στο
«Κρεμλίνο», ρυθμίζοντας και την τελευταία λεπτομέρεια, παρεμβαίνοντας ακόμη και σε θέματα
που εκ πρώτης όψεως δεν άπτονται της δικαιοδοσίας του. Συνοψίζοντας τις δραστηριότητές
του, την τελευταία διετία, ξεχωρίζει κανείς τον πόλεμο που έχει ανοίξει με την Ευρωπαϊκή
Ένωση για την ταμπακιέρα. Επίμαχο σημείο τα αποκλειστικά δικαιώματα προβολής και κατά
πόσο τα κατέχει νόμιμα η FOA, (σημ.: η εταιρία του Έκλεστοουν, που πουλάει σε όλο τον
κόσμο τα δικαιώματα προβολής των αγώνων. Τάξη μεγέθους για τη συμβατική κάλυψη των 16
αγώνων, 120 εκκατομύρια για την Ελλάδα). Η διαμάχη έχει εξελιχθεί σε προσωπική κόντρα
ανάμεσα στον επίτροπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Κάρελ Bαν Μιέρτ και τον Έκλεστοουν. Καθ? ότι
η έκβαση της απόφασης, καθυστερεί την εισαγωγή της εταιρίας στο Χρηματιστήριο του
Λονδίνου. Ο «θείος Μπέρνι», ενοχλημένος από τη στασιμότητα, ξεκίνησε παράλληλες
ενέργειες, πουλώντας το 12,5% στην Ντόιτσε Μπάνκ που ανέλαβε να βρει επενδυτές για 37,5%
ακόμη. Ταυτόχρονα άφησε τους Βρετανούς και τους Αυστραλούς χωρίς εικόνα από τις
κατατακτήριες δοκιμές στο Μάνι Κουρ, θυμίζοντας στο ITV ότι δεν πληρώνει τις δοκιμές. Και
φρόντισε λίγο αργότερα να γλυκάνει το χάπι «σώζοντας» το Βρετανικό GP, που θα διεξάγεται
στο Μπράντς Χατς από το 2002, φεύγοντας από το «βαρετό παλιό αεροδρόμιο». Με συνεργάτες
την Νίκολ Φούστον (Μπραντς Χάτς) και τον Τόνι Τζώρτζ (Ινδιανάπολη), αλλά και ιδιόκτητες
πίστες στο Πωλ Ρικάρντ και στο Μπουένος ?ϊρες, ο Έκλεστοουν ετοιμάζει τη νέα τάξη
πραγμάτων. Αγώνες σε δικές του πίστες και σε χώρες που «παρακαλάνε», μακριά από τις
αντικαπνιστικές απαγορεύσεις της Ε.Ε. Σημειώστε Κίνα, Νότια Αφρική, Ρωσία, Αργεντινή και
Ινδία, περιμένουν το πράσινο φώς. Ως σωστός «πρόεδρος» παρεμβαίνει και στη σύνθεση της
ομάδας: Πήρε τον Χιλ από την ?ροους, που πήγαινε από το κακό στο χειρότερο και τον
«έβαλε» στην Τζόρνταν. Αντάλλαξε τους Ράλφ-Φρέντσεν πέρυσι, μίλησε για «αηδίες» πριν βγει
η απόφαση του Εφετείου για την παρανομία των Φεράρι στη Μαλαισία, και -ω του θαύματος!-
οι κόκκινοι «ξεκοκκινίστηκαν». Όχι και λίγα όλα αυτά για έναν 70αρη! Φωτίζοντας το προφίλ
του «θείου Μπέρνι», όπως τον αποκαλεί ο αγγλικός τύπος, γίνεται αντιληπτό ότι απέχει
παρασάγγας από αυτό ενός τυπικού 70άρη. Και εύλογα προκύπτει το ερώτημα για το κίνητρο
του πλουσιότερου Βρετανού σήμερα, (σημ: Η περιουσία του ξεπέρασε φέτος αυτή της
βασίλισσας Ελισάβετ κατά 400 εκκατομύρια λίρες). Ο ίδιος στην Herald Tribune το ?97 είχε
πει ότι δεν μπορεί να αντέξει στην ιδέα, ότι το οικοδόμημά του θα καταρρεύσει λόγω
κακοδιαχείρισης. «Το χειρότερο θα ήταν να αφήσω τη διαχείριση στις ομάδες», ξεκαθαρίζει ο
Έκλεστοουν «δεν μπορούν να συμφωνήσουν σε τίποτα, ούτε στο πως θα μοιράσουν τα λεφτά
τους. Οι ίδιοι υποθέτουν ότι μπορούν να διοικήσουν, εγώ ξέρω ότι δεν μπορούν. Όταν πέθανε
ο Έλβις συνέχισε να υπάρχει ροκ, έτσι θα συνεχίσει να υπάρχει και F1. Χρέος μου να
προετοιμάσω τη διάδοχη κατάσταση, διασφαλίζοντας το μέλλον». Η δύναμη διαφθείρει και η
απόλυτη δύναμη είναι διαφθορά. Σύμφωνα με αυτό το αξίωμα, ο Μπέρνι Έκλεστοουν, ο απόλυτος
άρχοντας του σπορ, αποτελεί την προσωποποίηση του κυνισμού της πλεονεξίας και της
τυραννίας, όπως συχνά τον σκιαγραφούν. Υπάρχει όμως και η άλλη άποψη: «Η ιστορία
καταδεικνύει ότι ο Έκλεστοουν έβλεπε μπροστά από την εποχή του και η F1 χρωστάει τν
σημερινή της μορφή σε αυτόν». Πολλοί εδώ θα προτρέξουν, λέγοντας ότι δεν τους αρέσει η
σημερινή μορφή και θα αρχίσουν τις αναπολήσεις για τη ρομαντική εποχή των αγώνων. Έτερον
εκάτερον. Στη σύγχρονη εποχή, η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στα δημοφιλή σπορ και στα μη
δημοφιλή σπορ είναι η τηλεοπτική κάμερα. Σε παγκόσμιο επίπεδο F1, NBA, δείχνουν το δρόμο,
όσον αφορά την οργάνωση και την εκμετάλλευση της προβολής. Και αυτό, η κορωνίδα του
μηχανοκίνητου αθλητισμού το οφείλει στον Μπέρνι Έκλεστοουν. Όπως συχνά τονίζει και ο
Τζάκι Στιούαρτ, τρεις φορές παγκόσμιος πρωταθλητής και μέχρι πρότινος ιδιοκτήτης της
ομώνυμης ομάδας: «Να θυμάστε ότι ο Μπέρνι έφτιαξε την F1. Όλοι αναγνωρίζουν ότι του
αξίζει η μερίδα του λέοντος».
Γεννήθηκε στις 28 Οκτωβρίου του 1930. Πήρε πτυχίο χημικού μηχανικού από το Πολυτεχνείο
του Γούλγουις και έκανε τα πρώτα του βήματα ως οδηγός αγώνων με μονοθέσια F3-Cooper 500
κ.εκ. Το 1952, είχε ένα σοβαρό ατύχημα στο Μπράντς Χάτς, το οποίο ήταν η αρχή του τέλους
της αγωνιστικής του καριέρας. Η τελευταία του συμμετοχή σε αγώνα F1 ήταν στο Σίλβερστοουν
το 1958, όπου δεν κατάφερε να εκκινήσει. Ήδη από τότε, ήταν φανερό ότι προτιμούσε την
οργανωτική από την αθλητική πλευρά. Η σταδιοδρομία του ως μάνατζερ και ιδιοκτήτη ομάδας
σημαδεύτηκε από τραγικά γεγονότα που, για πολλούς, αποτελούν την κυριότερη αιτία για την
αδιαπραγμάτευτη στάση του σε θέματα ασφάλειας. Γεγονότα, όπως ο θάνατος του πρώτου
πιλότου που ανέλαβε, του Λιούις - Έβανς το 1958 στην Καζαμπλάνκα και αργότερα του Γιόχαν
Ρίντ στη Μόντσα το 1970, (σημ.: στέφθηκε πρωταθλητής μετά θάνατον), αλλά και του Έλιο Nτε
?ντζελις το 1986 στο Πωλ Ρικάρντ με την Μπράμπαμ ΒΤ55, όταν ο Έκλεστοουν ήταν ιδιοκτήτης
της ομάδας. Η κίνηση που τον έφερε στο προσκήνιο ήταν η ίδρυση της FOCA (Formula One
Constructors Administration) σε συνεργασία με τον τότε ιδιοκτήτη της Μάρτς και σημερινό
πρόεδρο της FIA, Μαξ Μόσλεϊ. Αντίπαλο δέος τότε, η FISA με πρόεδρο τον Ζαν Μαρί Μπαλέστρ.
Απειλώντας να κάνουν δικό τους πρωτάθλημα, κατάφεραν να τον καθήσουν στο τραπέζι των
διαπραγματεύσεων και τα πράγματα από εκεί και πέρα πήραν το δρόμο τους με τον Έκλεστοουν
να απολαμβάνει σήμερα τη μερίδα του λέοντος (53% έναντι 47% για τις ομάδες) από τα
τηλεοπτικά δικαιώματα.
Φρανκ Ουίλιαμς
«Η ισχύς εν τη... τεχνολογική πρόοδο»
Μια από τις πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες στο χώρο, ο «sir» Φρανκ απέκτησε τον τίτλο
του Ιππότη πρόπερσι, για την προσφορά του στο άθλημα. Η δήλωση, που αντικατοπτρίζει τη
φιλοσοφία του, είναι: «Διαθέτουμε το καλύτερο μονοθέσιο, οποιοσδήποτε μπορεί να κερδίσει
με αυτό». Μια φράση που παραπέμπει σε άλλες εποχές, όταν οι ιπτάμενες FW(15-19) δια
χειρός ?ντριαν Νιούι επέτρεπαν στον Ουίλιαμς να αλλάζει τους πρωταθλητές σαν τα
πουκάμισα, ενίοτε με άκομψο τρόπο (Μάνσελ, Προστ, Xιλ). Ιδιοκτήτης της πιο επιτυχημένης
ομάδας, αν συνυπολογίσει κάποιος το διάστημα εμπλοκής, ο Ουίλιαμς ξεκίνησε την καριέρα
του, πουλώντας με ένα φορτηγάκι μεταχειρισμένα ανταλλακτικά για μονοθέσια F3, στην
Ιταλία. Οδηγός αγώνων και ο ίδιος χωρίς να ξεχωρίσει με τις επιδόσεις του είχε ένα
ατύχημα, με τον πολιτικό Σιέρα Κόσγουερθ καθ? οδόν προς την Μάγχη, που τον έχει καθηλώσει
εδώ και αρκετά χρόνια στην αναπηρική καρέκλα. Παρατηρώντας τον από κοντά και μιλώντας
μαζί του, διακρίνεις πίσω από τα προβλήματα ενός καθηλωμένου ανθρώπου τη δίψα του για ζωή
και τη δύναμη που αντλεί, ασχολούμενος με αυτό που αγαπά και γνωρίζει καλύτερα από
πολλούς. Τη διοίκηση μιας κορυφαίας ομάδας, αλλά και τη συνεργασία με κορυφαίους
κατασκευαστές, όπως η Χόντα και η Ρενό παλιότερα, η BMW σήμερα και αύριο πάλι η Μισλέν.
Οι περισσότεροι πιλότοι, που πέρασαν από την ομάδα, δεν έχουν τις καλύτερες αναμνήσεις
από τη συμπεριφορά του και του άμεσου συνεργάτη του, Πάτρικ Χεντ. Όμως, το τι σήμαινε να
είσαι πιλότος της Ουίλιαμς αποδεικνύεται από τα λόγια του αδικοχαμένου ?ιρτον Σένα το
?92: «Ακόμη και χωρίς λεφτά θα δεχόμουν να τρέξω για την Ουίλιαμς». Ο ξαφνικός θάνατός
του στην Ίμολα και η δικαστική περιπέτεια, που δεν έχει ακόμη κλείσει, κόστισε -όπως λένε
οι γνωρίζοντες- στον Φρανκ Ουίλιαμς εφάμιλλα με το προσωπικό του δράμα.Τ.Π
¶ντριαν Νιούι
Ταχύτερος από τον Σουμάχερ
«... ένας μεσήλικας καθισμένος πίσω από ένα σχεδιαστήριο καταφέρνει να κάνει τη διαφορά
και αποδεικνύεται ταχύτερος στην πίστα από τον Σουμάχερ», γράφαμε στους 4Τ τέτοια εποχή
πέρυσι, μετά τη συζήτηση που είχαμε μαζί του στην παρουσίαση της ΜΡ4/14. Ο κορυφαίος εν
ενεργεία αεροδυναμιστής στην F1, ο Γκόρντον Μάρεϊ της σύγχρονης εποχής, έχει επάξια
κερδίσει αυτό τον τίτλο με τη δουλειά, αλλά και το ήθος του. Η μεταγραφή του από την
Ουίλιαμς στην Μακλάρεν το ?97, τάραξε τα λιμνάζοντα ύδατα στο χώρο, καθώς η αλλαγή των
κανονισμών έδωσε στον Νιούι τη δυνατότητα να ανατρέψει το κατεστημένο, εκτοξεύοντας την
Μακλάρεν στην κορυφή. Χωρίς ποτέ να δημιουργήσει προβλήματα, αθόρυβα και αποτελεσματικά
κατάφερε να σχεδιάσει μερικά από τα ταχύτερα μονοθέσια στην ιστορία της F1. Ανάμεσά τους
ξεχωρίζει η Ουίλιαμς του ?92, με τις ενεργητικές αναρτήσεις και η ΜΡ4/13 ως το πρώτο
μονοθέσιο της νέας γενιάς. Ακόμη και σε αυτά ρηξικέλευθες ιδέες δεν υπήρχαν και το
μυστικό της επιτυχίας του παραμένει καλά κρυμμένο. Πολλοί σχεδιαστές αντέγραψαν τα σχέδια
του, αλλά το να τα καταστήσουν λειτουργικά αποδείχτηκε άλυτη υπόθεση.Το πνεύμα
συνεργασίας του και η ικανότητα να παίρνει από τους συνεργάτες του το μέγιστο των
δυνατοτήτων τους, είναι, σύμφωνα με τον Ρον Ντένις, τα στοιχεία που συμπληρώνουν τις
γνώσεις του ιδιοφυούς μηχανικού. Ο ίδιος απεχθάνεται να μιλά για τελειότητα καθ? ότι,
σύμφωνα με την άποψή του, αυτή η φράση αποκτά νόημα μόνο μέσα από τη σύγκριση.
Μίκαελ Σουμάχερ
Ο διάδοχος του Σένα
Βαρύγδουπος ο τίτλος θα προκαλέσει ίσως δικαιολογημένα την αντίδραση των φανατικών οπαδών
του αδικοχαμένου Βραζιλιάνου. Προσοχή, δεν ψάχνουμε για υποκατάστατα, ούτε πέσαμε στην
παγίδα των συγκρίσεων. Ο Σουμάχερ διαδέχτηκε τον Σένα στην πρωτοκαθεδρία του σταρ σύστεμ
της F1 και όπως κάθε εποχή έχει τον δικό της «ήρωα», η εποχή που διανύουμε είναι η εποχή
του Σουμάχερ. Ο άνθρωπος που ανάγκασε τους Γερμανούς να πηγαίνουν με κόκκινες σημαίες στο
Χοκενχάιμ και να αποδοκιμάζουν τις Μερτσέντες, υποστηρίζοντας τους Ιταλούς, αποτελεί
φαινόμενο όχι μόνο στα μάτια των συμπατριωτών του, αλλά και σε εκκατομύρια στον κόσμο.
Όχι ότι δεν έχει τις αντιπάθειες του, κάθε άλλο, όντας υπερφιλόδοξος, αυταρχικός,
αλαζόνας και αντικοινωνικός. Ταμπουρωμένος πίσω από το Νο1, ακόμη και στην πίστα,
προτιμάει τη σιγουριά των «άνωθεν εντολών» από την απευθείας αντιπαράθεση με τον έτερο
πιλότο της ομάδας. Και κάνει και λάθη, όπως στο Μονακό το ?96, στη Χερέθ το ?97, στο Σπα
το ?98, στο Μόντρεαλ και στο Σίλβερστοουν που τραυματίστηκε πέρυσι. Αλλά παραμένει μακράν
ο κορυφαίος. «Είναι σα να μην ξέρει τι είναι η υποστροφή. Δεν τη φοβάται», τονίζει ο
Eρβάιν, εντοπίζοντας ένα από τα δυνατά σημεία του Σουμάχερ. Η ταχύτητα προσαρμογής του
είναι σίγουρα ένα ακόμη. Έλειπε για έξι αγώνες, όντας τραυματίας, πάτησε πίστα για πρώτη
φορά στην Μαλαισία την Παρασκευή στις 15 Oκτωβρίου 99, όπως και οι υπόλοιποι και το
Σάββατο «χάζεψε» τα χρονόμετρα, όντας 1.1'' ταχύτερος από τον δεύτερο. Τα επιφωνήματα των
δημοσιογράφων την ώρα που ο Γερμανός πέτυχε αυτήν την επίδοση, στο γραφείο Tύπου, μίλαγαν
από μόνα τους: «Αρχηγού παρόντος...». Σίγουρα πάντως ο Σουμάχερ παραμένει το αγαπημένο
παιδί του τύπου. Καθ? ότι πουλάει και συγχωρείστε μας το αδόκιμο της έφρασης. Σήμερα ο
δύο φορές παγκόσμιος πρωταθλητής πιο ώριμος από ποτέ ετομάζεται για ένα ιστορικό βήμα,
την κατάκτηση του 3ου πρωταθλήματος με την Φεράρι. Μια ωριμότητα και μια σιγουριά, που εν
μέρει πηγάζει από την εικόνα της γυναίκας του και των δυο παιδιών τους, που τον
περιμένουν πίσω στο σαλέ του στα περίχωρα της Γενεύης. Ο ίδιος δεν παρέλειψε μάλιστα να
τους ευχαριστήσει δημόσια για τη συμπαράσταση μετά τον τραυματισμό του. Όσοι από εσάς
αναρωτιούνται ακόμη για το κίνητρο ενός ανθρώπου, που στα 31 του έχει τα πάντα, το έχουμε
ξαναγράψει «στις φλέβες αυτών των ανθρώπων κυλάει βενζίνη και όχι αίμα».
H ομάδα της Φεράρι
Ζωντανός θρύλος
Φεράρι, Σικάγο Μπούλς και Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, είναι αναμφισβήτητα οι ομάδες με τους
περισσότερους οπαδούς στον κόσμο. Και κατά... σύμπτωση έχουν και οι τρεις ως βασικό χρώμα
το κόκκινο. Ίσως μάλιστα, η Φεράρι να είναι η πρώτη ανάμεσά τους. Με περισσότερες από
πέντε χιλιάδες νίκες σε κάθε είδους αγώνες, η θρυλική Σκουντερία έπλασε το μύθο της εκτός
F1 και τον μετέφερε εκεί, δίνοντας ένα άλλο χρώμα στο θεσμό. Φανταστείτε το πρωτάθλημα
χωρίς Φεράρι. Αδύνατον! Σήμερα, η ομάδα διανύει ίσως την καλύτερη εποχή της, τόσο από
πλευράς οργάνωσης, όσο και ομοιογένειας. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια με σταθερά και
προσεκτικά βήματα έχει απαλλαγεί από τις «διαρροές» προς τον τύπο, αλλά και τα παιδαριώδη
λάθη που πυροδοτούσαν δημοσιεύματα, όπως αυτό της Gazzeta delo Sport το ?96: «Η Φεράρι
είναι ένα τσίρκο που το διευθύνει ένας κλόουν». Κάθε άλλο παρά κλόουν αποδείχτηκε στην
πορεία, βέβαια, ο Ζαν Τόντ. Ίσως, να είναι εμπαθής ο Γάλλος, σε μερικά θέματα φέρει
σίγουρα μερίδιο ευθύνης για την «Αυτού Μεγαλειότητα, Σουμάχερ τον 1ο», αλλά έχει σταθεί
άξια στην ηλεκτρική καρέκλα του αγωνιστικού διευθυντή της ομάδας μέχρι τώρα. Δίπλα του ο
τεχνικός διευθυντής Ρος Μπράουν, που πολλάκις έχει εντυπωσιάσει σε θέματα στρατηγικής,
(σημ.: αξέχαστη η αλλαγή στρατηγικής στο Ουγγαρόρινγκ του ?98 από 2 σε 3 πιτ στοπ για τον
Σουμάχερ που του έδωσε τη νίκη), ο Ρόρι Μπήρν (αεροδυναμική) και ο Πάολο Μαρτινέλι
(κινητήρας), αποτελούν το βαρύ πυροβολικό στα πιτ. Μαζί τους οι αρχιμηχανικοί Ιγνάτιο
Λουνέλα και Λούκα Μπαλντισέρι ακόμη και ο «δικός μας» Νίκος Τομπάζης, αποτελούν τη
δικλείδα ασφαλείας για την επιτυχία και τη συνέχεια. Όπλο τους η ομοιογένεια, καθώς σε
αντίθεση με τον πύργο της Βαβέλ το ?96, μετά την έλευση τόσων νέων προσώπων, η ομάδα
φέτος δουλεύει σαν ελβετικό ρολόϊ. Και μην αμφιβάλετε καθόλου ότι ο Σουμάχερ με την
F1-2000 θα το εκμεταλλευτεί στο έπακρο, με στόχο και τα δύο πρωταθλήματα.