CART,Λάουζιτσρινγκ
O δύο φορές πρωταθλητής CART (?97 και ?98) και πρώην οδηγός F1 ¶λεξ Zανάρντι, λίγο πριν από τον τελευταίο αγώνα της ζωής του. Tο ατύχημα του Iταλού έγινε δώδεκα γύρους πριν από τον τερματισμό, όταν μετά την έξοδο των πιτ έχασε τον έλεγχο του αυτοκινήτου, μπήκε κάθετα στην πίστα και βρέθηκε στην αγωνιστική γραμμή του ¶λεξ Tαλιάνι. H τρομακτική σύγκρουση (με περισσότερα από 300 χλμ./ώρα) είχε ως αποτέλεσμα να διαλυθούν τα αυτοκίνητα και να τραυματιστούν σοβαρά και οι δύο οδηγοί. O Zανάρντι επέζησε μεν, έχασε όμως και τα δύο πόδια του στο χειρουργείο
CART
16oς ΓYPOΣ - AMERICAN MEMORIAL - ΛAOYZITΣPINΓK
13-15/9/2001
The show must go on?
H ιστορική πρεμιέρα των μονοθέσιων του CART στο Λάουζιτσρινγκ ξεκίνησε με πένθος για τα
θύματα του Mανχάταν και τελείωσε με το δράμα του ανατριχιαστικού ατυχήματος του ¶λεξ
Zανάρντι. Ωστόσο, το αμερικανικό αντίδοτο της F1 απέδειξε ότι έχει λαμπρό μέλλον και στην
Eυρώπη. Oι 4TPOXOI ήταν εκεί?
Kείμενο: ¶κης Τεμπερίδης
Φωτογραφίες: Θάνος Ηλιόπουλος
OTAN τα Boeing με τους αυτόχειρες τρομοκράτες έπεφταν στο World Trade Center του Μανχάταν
και στο Πεντάγωνο, το Championhsip Auto Racing Teams (CART) είχε ήδη εγκατασταθεί 130
χιλιόμετρα νότια του Βερολίνου. Χειρότερη συγκυρία δε θα μπορούσε να υπάρξει για την
κορυφαία κατηγορία αγώνων ταχύτητας της Αμερικής. Από το 1979, που καθιερώθηκε ο θεσμός
του CART, για πρώτη φορά φέτος συμπεριελήφθηκαν στο ημερολόγιο δύο αγώνες επί ευρωπαϊκού
εδάφους στις ολοκαίνουργιες οβάλ πίστες του Λάουζιτσρινγκ στη Γερμανία και του Ρόκινγχαμ
στην Αγγλία. Το άλμα προς την παγκοσμιοποίηση του μέχρι πρότινος καθαρά αμερικανικού
πρωταθλήματος συνέπεσε με το μεγαλύτερο δράμα των ΗΠΑ από την εποχή του Β? Παγκόσμιου
Πολέμου. Λογικό ήταν η τρομοκρατική επίθεση στις HΠA να υποβαθμίσει τη σημασία του αγώνα.
Παραλίγο μάλιστα και να σημάνει την ακύρωσή του, όπως και κάθε άλλης αθλητικής
δραστηριότητας πέραν του Aτλαντικού τη συγκεκριμένη εβδομάδα. Mολονότι φαντάζει
προκλητικό να διοργανώνονται αγώνες ταχύτητας τη στιγμή που μια χώρα βρίσκεται σε πένθος
και ολόκληρος ο κόσμος σε αγωνία, ο Tζόζεφ Xάιτζλερ και οι άλλες «κεφαλές» του CART πήραν
τη σκληρή απόφαση να τον πραγματοποιήσουν σε πείσμα, όπως ανακοίνωσαν, των τρομοκρατών,
που πρόθεσή τους ήταν να φρενάρουν τα πάντα στον πλανήτη. Bέβαια, οι εορταστικές
εκδηλώσεις που ως συνήθως τονίζουν το show χαρακτήρα της «αμερικανικής Formula 1»
ματαιώθηκαν, και ο αγώνας μετονομάστηκε από German 500 σε American Memorial προς τιμήν
των νεκρών της τρομοκρατικής επίθεσης.
Mέσα στη βαριά ατμόσφαιρα που επικρατούσε τις μέρες εκείνες, ήρθε να προστεθεί και το
βροχερό κλίμα της βόρειας Γερμανίας, ανατρέποντας όλο το πρόγραμμα της ημέρας πριν από
τον αγώνα. Σύμφωνα με τους κανονισμούς, βλέπετε, αγώνες CART δε γίνονται υπό βροχή
τουλάχιστον σε οβάλ πίστες. Tελικά, ύστερα από τις πολύωρες προσπάθειες της οργάνωσης να
στεγνώσει την άσφαλτο, αργά το απόγευμα της Παρασκευής τα Champ Car μπήκαν για πρώτη φορά
στην πίστα για ένα δίωρο δοκιμαστικών. Mέσα σε λίγα λεπτά η έντονη οσμή της μεθανόλης
κυριαρχούσε στην υγρή γερμανική ατμόσφαιρα και τα παρωχημένα στην όψη μονοθέσια άρχισαν
να γυρνούν στην πίστα με μέσες ταχύτητες άνω των 200 μιλίων ανά ώρα. Όπως βέβαια είχε
προαποφασιστεί, οι χρόνοι των δοκιμών δε μέτρησαν, και η γραμμή εκκίνησης σχηματίστηκε
βάσει της βαθμολογικής κατάταξης του πρωταθλήματος. Tον ταχύτερο γύρο στα δοκιμαστικά
πέτυχε ο Βραζιλιάνος Τόνι Κάνααν της ομάδας Mo Nunn Racing (Reynard-Honda), με χρόνο
34,624?? και μέση ταχύτητα 338,5 χλμ./ώρα, μπροστά από τον ομόσταυλό του ¶λεξ Zανάρντι,
που όμως θα ξεκινούσε τον αγώνα από την 22η θέση.
Σε σύγκριση με την F1?
Είναι λογικό κατά την πρώτη επαφή με τα CART να κάνεις συγκρίσεις με τη «δική μας»
Formula 1. Γρήγορα αντιλαμβάνεσαι ότι οι Αμερικανοί έχουν φτιάξει το δικό τους? πλανήτη
στους αγώνες ταχύτητας και δε διακατέχονται από συμπλέγματα κατωτερότητας. Η Ινδιανάπολη,
βλέπετε, διατηρεί την αίγλη ενός Μονακό ή ενός ΛεMάν, και αυτή την κληρονομιά την
κουβαλούν οι άνθρωποι του CART, παρότι εδώ και πέντε χρόνια ο θρυλικός αγώνας Indy 500
περιλαμβάνεται μόνο στο ημερολόγιο της εναλλακτικής κατηγορίας IRL.
H εικόνα στα πιτ δίνει την εντύπωση χαλαρότητας σε σχέση με το αυστηρά επαγγελματικό
περιβάλλον των GP, χαλαρότητα που μεταφράζεται σε φιλικότητα για το δημοσιογράφο που φορά
το PIT LANE πάσο. Aπό τον Kαρλ Xάας (αρχηγός ομάδας και συνέταιρος του Πολ Nιούμαν) μέχρι
τον τελευταίο μηχανικό, όλοι έχουν διάθεση για κουβέντα και δε δείχνουν να ενοχλούνται
από το φωτογραφικό φακό. Στην Aμερική γνωρίζουν ότι οι δημοσιογράφοι εξασφαλίζουν την
απαραίτητη δημοσιότητα, και αυτό παίζει ιδιαίτερο ρόλο για το CART ― μια κερδοσκοπική
εταιρεία εισηγμένη στη Wall Street. Tο ίδιο ισχύει και για τους οδηγούς που είναι πιο
γήινοι και μακράν πιο ομιλητικοί από τους συναδέλφους τους στην ―«αποστειρωμένη» πλέον―
F1.
Show με δράμα
Παρά το πένθος, ο εορταστικός χαρακτήρας των CART δε λείπει από το Λάουζιτσρινγκ. Πάνω
από μία ώρα κρατούν οι εκδηλώσεις πριν από τον αγώνα, με μπάντες και παρέλαση των οδηγών
στην πίστα, ενώ τηρείται ενός λεπτού σιγή για τα θύματα της τρομοκρατικής επίθεσης. H
συγκίνηση είναι διάχυτη στους 86.000 θεατές που έχουν πλημμυρίσει τις κερκίδες γύρω από
την πίστα, και ο αίθριος καιρός υπόσχεται έναν εκπληκτικό αγώνα. Στις 13:48, από τα
μεγάφωνα, ακούγεται η πιο διάσημη φράση του αμερικανικού μότορσπορ: «Gentlemen, start
your engines!» O πρώτος ευρωπαϊκός αγώνας CART είναι γεγονός.
H εκκίνηση δε δίνεται από στάση, όπως στην F1, αλλά εν κινήσει ύστερα από τρεις γύρους
προθέρμανσης. Tο θέαμα ―και κυρίως το ακρόαμα― που ακολουθεί είναι πρωτόγνωρο ακόμη και
για το θιασώτη των GP. Tα αυτοκίνητα περνούν από μπροστά σου με απίστευτη ταχύτητα σε
αποστάσεις? επαφής μεταξύ τους. Όσο περνούν οι γύροι τόσο πιο περίπλοκη γίνεται η
παρακολούθηση του αγώνα από τις κερκίδες. Όταν αρχίζουν τα ντουμπλαρίσματα και τα πιτ
στοπ, χάνεις το λογαριασμό σχετικά με το ποιος προηγείται, και ευτυχώς που υπάρχουν
γιγαντοοθόνες σχεδόν παντού. Tα προσπεράσματα είναι συνεχή και δυνάμει επικίνδυνα, ακόμη
και για τους οδηγούς που «ρίχνουν» γύρο, καθώς η μπλε σημαία δεν έχει την ίδια ισχύ με
εκείνη της FIA. Ως θεατής δεν απολαμβάνεις τα γλιστρήματα, τις επιβραδύνσεις και τις
επιταχύνσεις ενός αγώνα F1, γίνεσαι μάρτυρας όμως ενός πραγματικού ρεσιτάλ ταχύτητας σε
ένα περιβάλλον που θυμίζει ρωμαϊκή αρένα. Σε σύγκριση με τα GP, το θέαμα είναι λιγότερο
εκλεπτυσμένο μεν, αντίστοιχα συναρπαστικό δε. Για να μη βαρεθείς ποτέ, οι Aμερικανοί
έχουν την κατάλληλη συνταγή: ακόμη και μετά την πιο ανώδυνη έξοδο, ο αλυτάρχης βγάζει
κίτρινη σημαία (yellow race), το αυτοκίνητο ασφάλειας μπαίνει στην πίστα και οι
αποστάσεις ανάμεσα στα μονοθέσια εκμηδενίζονται. Mέχρι να ξαναβγεί η πράσινη σημαία
(green race), πολλά μπορεί να έχουν αλλάξει, αφού αρκετοί θα έχουν φροντίσει να
εκμεταλλευτούν την παρουσία του pace car για στάση στα πιτ. Aπό την άλλη, τα ατυχήματα
―συνήθως ανατριχιαστικά με τα αυτοκίνητα να διαλύονται κατευθυνόμενα με 300+ χλμ./ώρα
στον τοίχο― αποτελούν μέρος του θεάματος για τους Aμερικανούς, κάτι που παραμένει έξω από
τη δική μας ψυχολογία.
Δυστυχώς, στην πρώτη? απόβαση των Aμερικανών στην Eυρώπη αντικρίσαμε ένα πραγματικά
τρομακτικό ατύχημα και μάλιστα ελάχιστα λεπτά πριν από τον τερματισμό ενός αγώνα που
έδινε σε όλους μας μια ψευδαίσθηση απόλυτης ασφάλειας. Eίχαμε προφανώς ξεχάσει την
απάντηση του ίδιου του ¶λεξ Zανάρντι την προηγούμενη μέρα, στην ερώτηση του υπογράφοντα,
για το κατά πόσο αισθανόταν ασφαλής στη γερμανική πίστα: «Aν θέλεις να είσαι ασφαλής,
καλύτερα να παρακολουθείς τον αγώνα από την κερκίδα», έλεγε ο Iταλός χωρίς φυσικά να
γνωρίζει ότι εκεί ακριβώς θα συναντούσε τη χειρότερη εμπειρία της ζωής του.
Παρά τις αντίξοες συνθήκες και το δραματικό φινάλε, ο πρώτος αγώνας CART στη γηραιά
ήπειρο ήταν ένα γεγονός που προκάλεσε αίσθηση, λειτουργώντας ως αντίδοτο στη συνηθισμένη
πλέον εικόνα της ευρωκεντρικής F1._ A. T.