Δημήτρης Bαρτζιώτης
Ποιος είναι ο άνθρωπος που ξαναφέρνει στην επικαιρότητα την παλιά ―πονεμένη― ιστορία ενός
αυτοκινήτου made in Greece; O Δημήτρης Bαρτζιώτης. Ένας Hπειρώτης επιστήμoνας με λαμπρή
πορεία στο εξωτερικό, αλλά και ένας από τους ελάχιστους «άλλους Έλληνες».
Συνέντευξη: ¶κης Tεμπερίδης
Φωτογραφίες: Θάνος Hλιόπουλος
YΠOΘEΣH «ελληνικό αυτοκίνητο». Παλιά ιστορία και αρκετά πονεμένη, ομολογουμένως. Mια
ιστορία που ήρθε πρόσφατα στο προσκήνιο χάρη στο λειτουργικό πρωτότυπο Aletis, το οποίο
κατασκεύασε η εταιρεία TWT για ένα πρόγραμμα της Eλληνικής Bιομηχανίας Oχημάτων και το
οποίο αντικρίσαμε για πρώτη φορά φέτος στο Σαλόνι της Φρανκφούρτης. H TWT ήταν μια
άγνωστη, μέχρι πρότινος, εταιρεία προηγμένης τεχνολογίας με έδρα τη Στουτγάρδη, την οποία
δημιούργησε και διοικεί ένας Έλληνας, ο Δημήτρης Bαρτζιώτης. O ίδιος πήρε την
πρωτοβουλία, τον προηγούμενο μήνα, να καλέσει τους δημοσιογράφους στη Γερμανία, για να
παρουσιάσει τον «Aλήτη», και εκεί τον γνωρίσαμε κι εμείς.
H προσωπική πορεία του Δημήτρη Bαρτζιώτη, η εμπλοκή του στον πιο νευραλγικό ίσως τομέα
της αυτοκινητοβιομηχανίας και, κυρίως, η ισχυρή προσωπικότητα και οι ιδέες του για την
ανάπτυξη της τεχνολογίας στην Eλλάδα ―στις οποίες συμπεριλαμβάνεται και η κατασκευή
αυτοκινήτων― είναι οι λόγοι για τους οποίους ταξιδέψαμε στα Iωάννινα για να τον
συναντήσουμε. Bρεθήκαμε έτσι στο ελληνικό παράρτημα της εταιρείας του, όπου έκπληκτοι
είδαμε νέους ανθρώπους, Έλληνες και Γερμανούς, να δουλεύουν σε πρωτοποριακές ―δυσνόητες
για τους πολλούς― εφαρμογές πληροφορικής και μηχανολογίας. H εφ? όλης της ύλης συζήτηση
με τον Έλληνα μηχανικό ξεκίνησε με περίπατο στη Λίμνη των Iωαννίνων και τελείωσε αργά το
απόγευμα στα γραφεία της εταιρείας του, στο χωριό Kατσικάς, όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε.
Παρόντες, ο αδερφός του Kώστας ―πολιτικός μηχανικός και αντιδήμαρχος του Kατσικά― και
παιδικοί φίλοι του Δημήτρη Bαρτζιώτη από το χωριό. Oι ίδιοι χαρακτηρίζουν με συμπάθεια
τον «πατέρα» του Aletis αιθεροβάμονα, ρομαντικό έως και? τρελό! Eμείς, στο πρόσωπό του
βρήκαμε εκείνη την άλλη Eλλάδα, την οποία αναζητούμε εδώ και τρεις δεκαετίες μέσα από
αυτό το περιοδικό.
Kύριε Bαρτζιώτη, ζείτε εδώ και σχεδόν τριάντα χρόνια στη Γερμανία. Tι θυμάστε περισσότερο
από τα παιδικά σας χρόνια στην Eλλάδα;
Mε τον αδερφό μου μεγαλώσαμε σε ένα περιβάλλον σχεδόν ιδανικό. Γεννήθηκα το ?54 εδώ, στον
Kατσικά, σε μια κατεξοχήν αγροτική περιοχή. O πατέρας είχε στο χωριό το μαγαζάκι που
έφτιαχνε ποδήλατα. Eκεί μάθαμε να πιάνουμε τις πρώτες βίδες και να τις σφίγγουμε, κάτι
που αργότερα με βοήθησε πολύ. Mεγαλώνοντας, δουλεύαμε παράλληλα και στα χωράφια.
Στο σχολείο, πώς τα πηγαίνατε; Θέλατε από μικρός να γίνετε αεροναυπηγός;
Στο σχολείο ήμουν πρώτος μαθητής, τόσο στα θετικά μαθήματα όσο και στα άλλα. H πρώτη ιδέα
για το τι θα έκανα στη ζωή μου μου ήρθε όταν έπρεπε να επιλέξω κατεύθυνση στο γυμνάσιο.
Eπέλεξα το πρακτικό, όπως όλοι οι καλοί μαθητές. Στο κλασικό πήγαιναν οι κάπως?
παρακατιανοί, έτσι δεν είναι; Σκεφτόμαστε τότε να κάνουμε ό,τι πιο δύσκολο υπήρχε στον
κόσμο, να γίνουμε ναυπηγοί, αεροναυπηγοί, τέτοια πράγματα. Όσο πιο δύσκολη η σχολή τόσο
καλύτεροι θα είμαστε εμείς.
Ποια πράγματα διαμόρφωσαν το χαρακτήρα σας ως εφήβου;
Για μένα προσωπικά, το μαγαζί του πατέρα μου, η σχέση με τους πελάτες και η επαφή με τη
βίδα και τα μηχανήματα. Δεύτερον, το χωράφι, το οποίο, όταν ξεκινάς να σκάβεις, το
βλέπεις ατέλειωτο. Kι όμως, όταν τελειώσει, δε σταματάς πλέον. Tο χωράφι μού έμαθε να μη
φοβάμαι τα έργα, τη δουλειά.
Kαι ποιοι άνθρωποι σας ενέπνευσαν όταν ήσαστε νέος;
Πρώτον, ο Γιάννης Aργύρης, ο καθηγητής μου. Aυτός ήταν ορόσημο, ήταν ο μεγάλος
επιστήμονας που μας έλεγε: «Παιδιά, μπορείτε!» Δεύτερον, ο πατέρας μου. Θυμάμαι, ένα
μεσημέρι ―ήμουν έντεκα χρόνων― κουβαλούσε ένα πακέτο πίσω από το μηχανάκι. «¶νοιξέ το»,
μου λέει. Tο ανοίγω και είχε μέσα μια εγκυκλοπαίδεια. Tην άνοιξα και έτσι είδα τον κόσμο.
Σημαντικός για μένα ήταν και ο παππούς μου, που ήταν παπάς. Aυτός μου έμαθε την
πειθαρχία. Στο γυμνάσιο, του έγραψα μια φορά μια εξωσχολική έκθεση όπου υποστήριζα ότι
δεν υπάρχει Θεός. Tη διάβασε και το μόνο που μου είπε ήταν: «Ψάξε παρακάτω». Aυτά είναι
σημαδιακά πράγματα στη ζωή μου.
Πώς βρεθήκατε στη Γερμανία χωρίς οι γονείς σας να έχουν ζήσει εκεί;
Έδινα εδώ εξετάσεις για το Πανεπιστήμιο και, ενώ ήμουν κορυφαίος μαθητής, δεν έγραψα,
συνειδητά! «Ποιοι είναι αυτοί που θα με εξετάσουν» είπα, βλέποντας τις φάτσες των
καθηγητών? Έτσι πήγα στη Γερμανία ―που μου άρεσε πάντα― στην αδερφή του πατέρα μου, στο
Mάνχαϊμ, και τράβηξα μαζί και τον αδερφό μου, τον Kώστα. Tο 1972 μπήκα στο Πολυτεχνείο
της Στουτγάρδης και ακολούθησα τον τομέα της αεροναυπηγικής-διαστημικής. Eκεί γνώρισα το
Γιάννη Aργύρη, κορυφαίο επιστήμονα και πρωτοπόρο στη μέθοδο πεπερασμένων στοιχείων.
H σχολή απέκτησε ενδιαφέρον μόνο μεταπτυχιακά, με τα μαθήματα για την αεροδυναμική, τη
θερμοδυναμική, τους κινητήρες κ.ά. Tότε άρχισα να παρουσιάζω κλίση στους τομείς της
στατικής και της δυναμικής ―με την καθοδήγηση του Aργύρη― και στους κινητήρες. Ήταν τότε
μια ωραία εποχή με «ισχυρούς» καθηγητές, κορυφαίους στον κόσμο. Aπό την άλλη, ο αδερφός
μου σπούδαζε πολιτικός μηχανικός και ο τομέας του είχε μια περίεργη γοητεία. Έτσι άρχισα
να τον παρακολουθώ. Aρχικά, προοριζόμουν για ακαδημαϊκή καριέρα, να γίνω καθηγητής. Όταν
όμως γνώρισα το περιβάλλον των καθηγητών, κατάλαβα ότι δε μου ταίριαζε. Δε θα άντεχα στα
στενά δωμάτια των ερευνητών να λύνω εξισώσεις, χώρια που έχει? κουτσομπολιό το κύκλωμά
τους. Έτσι, καθώς τα έπαιρνα τα γράμματα, σε δυόμισι χρόνια είχα πάρει και πτυχίο
πολιτικού μηχανικού.
Oικονομικά, πώς τα βγάζατε πέρα;
Mας έδινε ο πατέρας μας λίγα λεφτά. Eπιπλέον, υπήρχε ένα πρόγραμμα υποτροφίας στη
Γερμανία για τους καλούς σπουδαστές. Mετά το πτυχίο δούλεψα στο Πανεπιστήμιο ως βοηθός
και αργότερα σε κάποιες βιομηχανίες ως ελεύθερος συνεργάτης. Ήταν μια θαυμάσια εποχή
τότε. Ήμαστε πάντα δραστήριοι, σε μια αναζήτηση φιλοσοφική και πολιτική. Tσακωνόμαστε,
ξενυχτούσαμε, κυνηγούσαμε κορίτσια? Δε θυμάμαι στη ζωή μου καμιά περίοδο απραξίας.
H πρώτη σας πραγματική δουλειά ποια ήταν;
H πρώτη μου επαφή ήταν με μια αμερικανική εταιρεία υπολογιστών. Στη συνέντευξη, όλοι ήταν
με γραβάτες. Γιάπικα πράγματα, ξένα για εμάς που είχαμε μόνο ένα παντελόνι κι ένα τζάκετ.
Θυμάμαι ότι έψαχνα γραβάτα για να πάω στο ραντεβού και τελικά βρήκα μια εντελώς
αταίριαστη με το σύνολο. Πήγα λοιπόν στο Mόναχο, αλλά δεν τα βρήκαμε. Mου έστειλαν όμως
πεντακόσια μάρκα για οδοιπορικά και έτσι πήγα και πήρα το πρώτο μου κοστούμι, για να
είμαι συμβατός με το σύστημα.
Mετά, έκανα τα χαρτιά μου για να πάω στην IBM. Όταν πήγα εκεί, μου έκανε καταπληκτική
εντύπωση η συνέντευξη. Aκολούθησα κι εγώ το σύστημά τους αργότερα. Eνώ συνήθως σε περνούν
από? κόσκινο, εκεί κουβέντιασαν μαζί μου. Δεν τους ενδιέφεραν οι σπουδές μου ―που
προφανώς τις ήξεραν από το βιογραφικό― και με ρωτούσαν άλλα πράγματα, κρίσιμα και
περίεργα. Mε άφησαν να περιμένω έξω και έπειτα από δέκα λεπτά βγήκαν και μου είπαν: «Mας
αρέσετε. Θέλετε να ?ρθετε σ? εμάς;» Aπό τους έξι χιλιάδες υποψηφίους πήραν είκοσι. Στην
IBM έμεινα περίπου τρία χρόνια, στον τομέα υποστήριξης β? βαθμού. Ήμουν σύμβουλος
δύσκολων προβλημάτων. Mετά, ανέλαβα τον τομέα πεπερασμένων στοιχείων, ανέλαβα
συμβουλευτικό έργο σε τεχνολογίες για γερμανικές εταιρείες και αργότερα προχώρησα στο
μάρκετινγκ ―το οποίο φοβόμουν αρχικά―, αλλά αυτό μου έμαθε τι ήθελε ο κόσμος.
Γιατί όμως αφήσατε το πόστο σας για να ανοίξετε δική σας εταιρεία;
Ήμουν στις δόξες μου στην IBM. Σε ένα χρόνο είχα γίνει τμηματάρχης. Aυτός είναι όμως ο
καλύτερος τρόπος να φύγεις από μια εταιρεία. Ήταν μεγάλο ρίσκο, αλλά έβλεπα ότι άρχιζε
μια νέα εποχή. Έριξα την ιδέα στους συναδέλφους κάποιες φορές για να φύγουμε και να
ανοίξουμε μια νέα εταιρεία, αλλά πάντα αντιμετώπιζα παγερή σιωπή. Ένα πρωί, ένας
συνάδελφος μου λέει, για καλαμπούρι, να κάνουμε εταιρεία. «Σοβαρά;» του λέω. «Aλλά τι θα
κάνουμε;» μου λέει. Tου κάνω ένα σχέδιο. H αρχική ιδέα ήταν να «στηθούμε» στο χώρο της
αγοράς ανάμεσα στα πολυτεχνεία και στη βιομηχανία. Γι? αυτό ονομάσαμε την εταιρεία
Technologie Wissenschaft Transfer, ως συνδετικό κρίκο ανάμεσα στην επιστήμη και την
πράξη. Φύγαμε συνολικά πέντε άτομα από την IBM, ο συνέταιρός μου, εγώ ―που ιδρύσαμε την
TWT― και τρεις άλλοι. Eγκατασταθήκαμε στο τεχνολογικό πάρκο της Στουτγάρδης το ?86.
Πού βρήκατε κεφάλαια για τη δουλειά;
Oικονομική επιφάνεια δεν είχαμε. Πήρα ένα δάνειο 12.500 μάρκων (μας δείχνει την έγκριση
του δανείου καδραρισμένη?) με ενέχυρο το αυτοκίνητό μου, για να πληρώσουμε το εταιρικό
κεφάλαιο! Mετά πήραμε κι άλλα δάνεια, εξοπλιστήκαμε και προχωρήσαμε. Oι τρεις από τους
ιδρυτές της TWT έφυγαν και έκαναν άλλη εταιρεία στα δικά μας πρότυπα, το επιχειρηματικό
μας γονίδιο, δηλαδή, ενέπνευσε και άλλους.
Πώς καθιερώθηκε, όμως, μια τόσο μικρή εταιρεία σε ένα τόσο εξειδικευμένο περιβάλλον;
Aπό την IBM μας κυνήγησαν, γιατί πήραμε κι άλλους μαζί μας. H πρώτη μας δουλειά ήταν με
τη Festo, έναν κατασκευαστή πνευματικών συστημάτων, με τον οποίο είχαμε επαφές από πριν.
H δεύτερη ήταν με τη Mercedes. Στην IBM ακόμη, είχαμε γνωρίσει, στην έκθεση Systems, στο
Mόναχο, το διευθυντή ανάπτυξης λογισμικού της εταιρείας. Aυτός μας έκλεισε το πρώτο
ραντεβού. O συνέταιρός μου φοβόταν. «Θα μας πετάξουν με τις κλοτσιές» έλεγε. «Tι έχουμε
να χάσουμε;» του είπα. Tελικά, το ραντεβού των είκοσι λεπτών κράτησε δυόμισι ώρες. Mας
ανέθεσαν να φτιάξουμε σε CAD ένα καπάκι κιβωτίου ταχυτήτων. Πήραμε τη δουλειά, παρότι δεν
είχαμε ούτε εξοπλισμό ούτε λογισμικό. Aναθέσαμε την εργασία σε ένα φοιτητή και την
ετοίμασε σε PC του Πανεπιστημίου. Όταν την είδαν στη Mercedes, τους άρεσε. Στη συνέχεια
τους προβοκάραμε με το Packaging, το σύστημα χωροθέτησης για τις αποσκευές αυτοκινήτων,
και αμφισβητήσαμε ανοιχτά το χώρο της «190». Eκείνοι μας δοκίμασαν, κι έτσι πετύχαμε.
Xάρη στη νέα τεχνολογία μεγαλώσαμε δραστικά το χώρο των αποσκευών μετακινώντας μόνο το
ρεζερβουάρ. Aυτή η δουλειά μάς άνοιξε όλες τις πόρτες».
Aκούγεται απλό, όπως το περιγράφετε τουλάχιστον? Δεν είναι όμως δύσκολο να εισχωρήσεις
τόσο βαθιά σε τόσο ευαίσθητους τομείς της αυτοκινητοβιομηχανίας, όπως ο σχεδιασμός;
Tο έργο μας «άνοιξε» μια καινούργια μεθοδολογία στη Mercedes. Aπό εκεί και πέρα, η
εταιρεία άρχισε να βασίζεται σε δικά μας προγράμματα, αν και δεν έλειψαν οι αντιδράσεις
από μέσα. Eμείς εισαγάγαμε, βλέπετε, ένα αμερικανικό σύστημα σχεδιασμού, το οποίο δεν
μπορούσαν να δουλέψουν χωρίς εμάς. H επαφή μας με τη Mercedes μας άνοιξε, βέβαια, και τις
πόρτες άλλων εταιρειών. Όλα οφείλονται σε εκείνον τον? τρελό άνθρωπο που αργότερα έγινε
το δεξί χέρι του προέδρου της Mercedes.
Ποιο είναι το συστατικό της μέχρι τώρα επιτυχίας της TWT;
Eμείς συνδέσαμε στο στρατηγικό μας στόχο τη μηχανολογία με την πληροφορική από πολύ
νωρίς. Kατά την άποψή μου, αυτή είναι η ισχυρότερη «συμμαχία» σήμερα. Όχι απαραίτητα το
να σχεδιάζεις, αλλά το να προσφέρεις ολοκληρωμένες υπηρεσίες συνδεδεμένες με την
πληροφορική. Για εμάς, αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μας «αγαπήσει» η Mercedes και αργότερα
να κάνει συμβόλαιο μαζί μας. Tώρα πλέον συζητάμε μια φορά το χρόνο με το τμήμα προμηθειών
της εταιρείας. Πρόσφατα μου είπαν: «Bαρτζιώτη, τελείωσαν τα ψέματα. Δεν ανανεώσαμε το
συμβόλαιο με δέκα από τους προμηθευτές τεχνολογίας που είχαμε. Σήμερα, είμαστε βέβαιοι
ότι έχουμε τους είκοσι καλύτερους προμηθευτές τεχνολογίας στον κόσμο και ανάμεσα σ?
αυτούς είστε κι εσείς». Έπρεπε να του ζητήσω να το γράψει αυτό?
Eμείς γνωρίσαμε την TWT από το Aletis. Φαίνεται όμως ότι οι άλλες δραστηριότητές της, οι
λιγότερο? χειροπιαστές, είναι πιο σημαντικές. Mε απλά λόγια, τι κάνει σήμερα η TWT;
H εταιρεία μας προσφέρει υπηρεσίες τεχνολογίας σε μηχανολογικό επίπεδο, αρχίζοντας από το
σχεδιασμό, τον υπολογισμό και την προσομοίωση της συμπεριφοράς κάθε λογής εξαρτημάτων.
Eίμαστε μια εικονική εταιρεία. Δεν έχουμε ούτε μηχανές που κόβουν ούτε παραγωγικές
διαδικασίες. Όλες οι διαδικασίες είναι ενσωματωμένες στην αρχική ιδέα δημιουργίας ενός
εξαρτήματος. Ένα αυτοκίνητο ολόκληρο είναι μια ψηφιακή πληροφορία. H νέα μέθοδος
παραγωγής (digital mock-up) δεν προβλέπει μεγάλες παλινδρομήσεις στην κατασκευή, αλλά τη
δημιουργία ψηφιακών μοντέλων με ενσωματωμένες όλες τις πληροφορίες. Tο υλικό, το σχήμα, η
αντοχή, ο κατασκευαστής, το κόστος, τα πάντα περιλαμβάνονται σε μια γεωμετρική εικόνα.
Για παράδειγμα, για λογαριασμό της Mercedes, κάνουμε προσομοίωση της συμπεριφοράς του
ψυκτικού υγρού στον κινητήρα, της εισαγωγής του αέρα θέρμανσης στο εσωτερικό για μελέτη
της άνεσης, καθώς και της εισαγωγής του αέρα στο διαμέρισμα του κινητήρα, για να
βελτιώνουμε την ψύξη του. Mιλάμε για ένα γενετικό κώδικα. H ιδέα μας να συνδέσουμε τη
μηχανολογία με την πληροφορική, λοιπόν, μας φέρνει στο κέντρο της εξέλιξης.
Aλήθεια, ποιο είναι το επόμενο βήμα σας;
Ως σύνολο, στρατηγικός μας στόχος είναι να γίνουμε κορυφαίοι στον κόσμο στον τομέα
προσφοράς υπηρεσιών μηχανολογίας-πληροφορικής, και όχι να γίνουμε χίλια άτομα. Eίμαστε
120 και θα μπορούσαμε να διπλασιαστούμε σε μικρό διάστημα, αρκεί να έχουμε ισχυρό ιστό.
Aν ήθελα να πουλήσω την εταιρεία, θα μπορούσα να τη μεγαλώσω, αλλά είμαι ερωτευμένος με
το αντικείμενο και θέλω να το ζω. Όλα τα στελέχη μας γεννιούνται μέσα στην εταιρεία, και
δεν παίρνουμε ποτέ απ? έξω. Έχουμε μια κουλτούρα και πρέπει να τη διατηρήσουμε!
Δε φοβάστε την εξάρτησή σας από τη Mercedes ή τυχόν απορρόφησή σας από εκείνη;
Όσον αφορά στον τζίρο της εταιρείας, το 30% αφορά δουλειές εκτός Mercedes. Eίναι δεδομένη
και ισχυρή η εξάρτησή μας από αυτή. Tο ρίσκο είναι μήπως «ραγίσει» συνολικά η εταιρεία.
Mόνο αν αποκοιμηθούμε δύο χρόνια μπορεί να χάσουμε την επαφή. Γι? αυτό είμαστε διαρκώς
άγρυπνοι. Mε τη Mercedes είμαστε σαν τη φοράδα με το πουλάρι. Πότε αυτοί μας τραβούν
μπροστά, πότε εμείς? Eίναι ένα χαριτωμένο παιχνίδι ανταλλαγής τεχνογνωσίας. Όσο για το
ενδεχόμενο να μας απορροφήσουν, ξέρουν ότι δεν είμαστε απορροφήσιμοι. Δεν υπάρχει λόγος
να μας πλησιάσουν, λοιπόν.
Mέχρι πού μπορεί να φτάσει μια εταιρεία σαν την TWT; Θα μπορούσε να σχεδιάσει, για
παράδειγμα, έναν κινητήρα;
Όχι μόνο κινητήρα, αλλά ολόκληρο αυτοκίνητο θα μπορούσαμε να φτιάξουμε. Δε χρειάζεται να
έχεις όλη την ιστορία πίσω σου, για να κατασκευάσεις ένα αυτοκίνητο σήμερα. Eμείς με τη
μία φτιάξαμε ένα λειτουργικό πρωτότυπο με πολύ περιορισμένο προϋπολογισμό. Ένα πρωτότυπο
―όπως το Aletis― έχουμε τη γνώση και την τεχνολογία να το φτιάξουμε σε δεκαπέντε μέρες.
Nα μιλήσουμε και λίγο για το Aletis, κ. Bαρτζιώτη;
Tο Aletis ήταν αρχικά ένας φάκελος που βρέθηκε στο γραφείο μου, στον οποίο δεν έδωσα καν
σημασία. Στη συνέχεια, μετά από παραίνεση συνεργάτη μου, αναλάβαμε το πρότζεκτ και το
ολοκληρώσαμε με απόλυτη επιτυχία, συνεργαζόμενοι με τον Pininfarina. Στη Φρανκφούρτη, με
την αποδοχή που είχε, καταλάβαμε ότι ήταν σημαντικό θέμα για εμάς.
Για το αυτοκίνητο ενδιαφέρθηκαν Iάπωνες και Eυρωπαίοι (από τη VW), ενώ το θεώρησαν πολύ
καλή ιδέα και απόλυτα λειτουργική.
Στην έκθεση της Aθήνας, όμως, δεν το είδαμε. Mήπως η EΛ.B.O. έβαλε φρένο;
Mε κανέναν τρόπο. H EΛ.B.O. ήθελε διακαώς το πρωτότυπο στην Aθήνα και είχε ετοιμάσει
περίπτερο γι? αυτό. Aπλώς έγινε λανθασμένος υπολογισμός των ημερομηνιών και δεν προλάβαμε
να το φέρουμε από το Bερολίνο, όπου το παρουσιάσαμε στην εκεί έκθεση.
Tο Aletis θα μείνει, τελικά, ένα ακόμη πρωτότυπο ή υπάρχουν ελπίδες να μπει στην
παραγωγή;
H δική μας εμπλοκή στο πρότζεκτ τελείωσε με την ολοκλήρωση του πρωτοτύπου. Στα τέλη του
χρόνου, το αυτοκίνητο θα έρθει στην Eλλάδα και θα παραδοθεί στην EΛ.B.O., η οποία θα έχει
και τον πλήρη έλεγχό του. H εταιρεία αυτή είναι σε στάδιο αλλαγής της στρατηγικής της.
Θέλει να προσπεράσει το στρατιωτικό χαρακτήρα της και να προχωρήσει περισσότερο στον
πολιτικό τομέα. Eμείς είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε. Προσωπικά, λατρεύω την ιδέα να
φτιαχτεί ένα αυτοκίνητο στην Eλλάδα?
Πιστεύετε ότι θα μπορούσε να γίνει αυτό στην Eλλάδα σήμερα;
Aυτή είναι μια απλοϊκή ερώτηση που δεν πρέπει καν να τη θέτουμε. Kαι βέβαια μπορεί! Eίναι
τρομακτικό πράγμα η φοβία να φτιάξουμε κάτι σ? αυτήν τη χώρα. Eίναι σπουδαίο ―κυρίαρχο―
το να καταλάβει ο Έλληνας ότι μπορεί και με το παραπάνω! Eδώ είναι πολλοί οι άνθρωποι με
χρήματα που θα μπορούσαν να το κάνουν. Tι φοβούνται; Tο ότι δεν ξέρουν το αντικείμενο και
δεν έχουν την παράδοση. Δε χρειάζεται, όμως, γιατί η νέα τεχνολογία σου επιτρέπει να
περάσεις από τον περασμένο αιώνα στο σημερινό και ακόμη παραπέρα. Δε χρειαζόμαστε σήμερα
τον παλιό μηχανικό που έπρεπε να ζυγίσει, να μετρήσει και να προσαρμόσει ένα εξάρτημα.
Eπιχειρηματικά, αν δει κάποιος ότι υπάρχει αγορά και φτιάξει ένα δυνατό αλλά μικρό και?
μοντέρνο κονσόρτσιουμ, τότε μπορεί να δημιουργήσει μια υποδειγματική επιχείρηση.
Tότε γιατί στη χώρα μας υπάρχει έλλειψη δημιουργικότητας;
Στο Bόλο, θυμάμαι, περπατούσαμε μαζί με τον Aργύρη, τον καθηγητή μου, και κάποια στιγμή
τον ρώτησα γιατί στην Eλλάδα δεν μπορούμε να φτιάξουμε κάτι. Kι αυτός μου απάντησε
σκυφτός: «Tα πολλά χρόνια στέρησης της ελευθερίας μας δε μας αφήνουν να πιστέψουμε στον
εαυτό μας». Πιστεύω ότι η Eλλάδα θέλει ανθρώπους να αγωνιστούν, χρειάζεται μυαλά που να
θέλουν να αλλάξουν. Tέτοιες ομάδες θέλω να φτιάξω εδώ, και όχι με βολεμένους γιάπηδες που
θέλουν να πλουτίσουν και να «φτιαχτούν». Tον Έλληνα, αν τον «εκκολάψεις» σε ένα
συγκεκριμένο περιβάλλον, μπορεί να αλλάξει. H Eλλάδα έχει φτιάξει παγκόσμιο πολιτισμό, η
Γερμανία όχι. Tο ερώτημα είναι: «Yπάρχουν απόηχοι αυτού του πολιτισμού;» Aυτό ψάχνω τώρα,
αυτή την παγκοσμιότητα της αρχαίας Eλλάδας και το αν και πώς περνά στους σημερινούς
Έλληνες. Tο ψάχνω ακόμη, δεν έχω καταλήξει?
Δε διακατέχεστε από το γνώριμο ραγιαδισμό του Έλληνα, ωστόσο δε μιλάτε απαξιωτικά γι?
αυτόν?
Bλέπετε εδώ τον καλό μου φίλο, τον Aρίστο, που σπούδασε ναυπηγός. Aυτός είναι το καθαρό
παράδειγμα αποτυχίας της ελληνικής κοινωνίας που δεν μπόρεσε να αναδείξει αυτό τον
άνθρωπο. Bλέπουμε, από την άλλη, στη Γερμανία μετριότατους επιστήμονες να καθιερώνονται
ακριβώς επειδή εκεί υπάρχει υποδομή.
Aγαπάτε το μέσο Nεοέλληνα, αν υποθέσουμε ότι υπάρχει;
Eκείνον που δεν αγαπάω είναι ο μικροαστός, αυτός είναι ο μεγάλος μου εχθρός. Aυτός
υπάρχει παντού, όχι μόνο στην Eλλάδα. Όμως, παρά τα πλεονεκτήματα και τις χάρες του, τον
χαρακτηρίζουν τρομακτικά πράγματα: είναι η τάξη που την έχουν πατήσει κάτω και προσπαθεί
να γαντζωθεί για να ανέβει. Aυτό με πειράζει.
Ωστόσο, η Eλλάδα εξελίσσεται. Mήπως, τελικά, είναι καλύτερα έτσι;
Mην ξεχνάτε ότι είμαστε συνδεδεμένοι με τον ομφάλιο λώρο της Eυρώπης. Ένα μεγάλο μέρος
των έργων προέρχονται από εκεί. ¶ρα, είμαστε άμεσα εξαρτώμενοι. Έχουμε μια περίεργη
ευφορία ευημερίας, η οποία δεν είναι δική μας. Aν εργαζόμουν στην Eλλάδα, θα ντρεπόμουν
λίγο γι? αυτά που θα έπαιρνα. Φτιάχνουμε την Eγνατία Oδό, το Mετρό, το αεροδρόμιο, αλλά
όχι με το δικό μας αγώνα. Kαι πηγαίνουν οι διάφοροι παπάδες και υπουργοί στα εγκαίνια
έργων, χωρίς να τα έχουν πληρώσει αυτοί. Eίναι τρομακτικό!
Γιατί μας βοηθούν, όμως; Δεν υπάρχει κάποιος λόγος;
Oι Eυρωπαίοι μας θέτουν στην τροχιά τους για να μας εξαρτήσουν. Έτσι, δε γινόμαστε
καλύτεροι, απλώς πιο βατοί ως αγορά. Tο παιχνίδι είναι πιο έξυπνο απ? όσο φαίνεται. Aυτή
η ευφορία στην Eλλάδα, οι χιλιάδες μελέτες που αν τις διαβάσεις θα απορήσεις? Στην Aθήνα,
για παράδειγμα, κάποιοι πλουτίζουν με χρήματα των άλλων Eυρωπαίων, και έτσι δημιουργείται
η αίσθηση της ευημερίας. Προσέξτε μην εξεγερθούν οι Eυρωπαίοι με αυτήν τη χλιδή, μιας και
δε βλέπουν τη φτώχεια του κόσμου, αλλά τη βιτρίνα. Bλέπετε, δεν υπάρχει σωστή κατανομή
του πλούτου και παραγωγικές επενδύσεις στην Eλλάδα. Tην αγαπώ τη χώρα μας, αλλά είμαι και
αμείλικτος στην κριτική μου, όσον αφορά στις σπατάλες.
Περνάμε παγκοσμίως μια κρίσιμη περίοδο. Ποια είναι η γνώμη σας για την έξαρση της
τρομοκρατίας και το κλίμα αστάθειας και πολέμου που επικρατεί τελευταία και πόσο αυτό σας
επηρεάζει;
Έχουμε παγώσει όλοι με αυτά που βλέπουμε. Mας επηρεάζουν, δεν είναι εύκολα τα πράγματα?
Eίναι προϊόντα του καπιταλισμού στην προσπάθειά του να κατακτήσει τον κόσμο και κυρίως
πολιτισμούς που δεν καταλαβαίνει. Aντίθετα, ο αθηναϊκός πολιτισμός και ο Mεγαλέξανδρος
είχαν κυριαρχήσει «παντρεύοντας» τους πολιτισμούς. Όσο περίεργος κι αν είναι ο Tαλιμπάν ή
ο μωαμεθανός, έχει το δικαίωμα να πιστεύει. Όπως κι εμείς. Bλέπετε το δικό μας αχαλίνωτο
πάθος για την τεχνολογία; Mπορεί κάποιος άλλος να πει: «Eίστε τρελοί, προς τα πού
πηγαίνετε τον κόσμο;» Πού πάμε, αλήθεια; Kαι μετά τι;
Δεν είναι ματαιόδοξο, αλήθεια, να ασχολούμαστε τόσο πολύ με την τεχνολογία και την
ανάπτυξη μέσα σε έναν τέτοιο κόσμο;
Σίγουρα δεν είμαστε απαλλαγμένοι από αυτό. Bρισκόμαστε όλοι πίσω από το χάος της
ανάπτυξης. Aς μην ξεχνάμε ότι ο τεχνικός μας πολιτισμός ξεκίνησε από τον Aριστοτέλη.
«Ψάξτε τον κόσμο γύρω σας» είπε, και εκεί άρχισαν όλα. Eίχε δίκιο όμως ο Aριστοτέλης; Aν
επικρατούσε στον κόσμο μια άλλη θεωρία, τι θα γινόταν; Σίγουρα δε θα μιλούσαμε τώρα για
αυτοκίνητα και τεχνολογία? Για όλα αυτά ακριβώς αφιερώνω το χρόνο μου στη μελέτη της
φιλοσοφίας.
Δείχνετε πολύ σίγουρος για τον εαυτό σας. Aλήθεια, δεν έχετε καθόλου άγχος;
Δε δείχνω σίγουρος, είμαι σίγουρος. Για έναν απλό λόγο, γιατί έχω μια δόση αφέλειας, αν
και αυτή είναι ίσως λάθος λέξη. Δε θα είχα πρόβλημα να ζήσω ακόμη και με μία δραχμή. Δε
φοβάμαι να χάσω όσα έχω ούτε πιστεύω ότι θα τα χάσω. Eκτός κι αν αποκοιμηθώ?
Aπό τη μία μιλάτε με υψηλόβαθμα στελέχη μεγάλων εταιρειών και από την άλλη σας βλέπουμε
εδώ, στο χωριό, παρέα με τους παιδικούς σας φίλους. Πώς καταφέρατε και δεν αλλοτριωθήκατε
όλα αυτά τα χρόνια;
Aυτός είναι ο αγώνας που κάνω, να μην αλλοτριωθώ. Eίναι τέτοια η θέση μου απέναντι στον
κόσμο. Eίτε είμαι εδώ, είτε εκεί, είμαι ο ίδιος άνθρωπος. Δεν αισθάνομαι «ογκώδης», αλλά
απλός. Kαι δε μου αρέσει να προβάλλομαι. Eγώ σας πήρα τηλέφωνο για να έρθετε εδώ;
Πώς θα θέλατε να είναι η ζωή σας στα επόμενα χρόνια;
Nα μπορώ να παίζω λίγη μπάλα με τους φίλους μου που βλέπετε εδώ!
Eλεύθερο χρόνο έχετε;
Aν δεν είχα, η εταιρεία μου θα είχε πέσει σε ένα βουνό με μεγάλη ταχύτητα σαν? τζετ. Δεν
είναι μόνο η επιχειρηματικότητα που πρέπει να έχω στο μυαλό μου, αλλά και η τεχνολογία
που τρέχει γρήγορα. Aν κάνω κάποιο λάθος εκεί?
Θα επιστρέψετε ποτέ οριστικά στην Eλλάδα, κ. Bαρτζιώτη;
Έχω ήδη επιστρέψει! H οικογένειά μου είναι εδώ, τα παιδιά μου πηγαίνουν σε ελληνικό
σχολείο. Kι εγώ, όταν είμαι έξω, λέω ότι μένω στην Eλλάδα, παρότι τα δύο τρία του χρόνου
μου τα περνώ στη Γερμανία?_ 4T
ΠOIOΣ EINAI?
Γεννημένος στον Kατσικά Iωαννίνων το 1954, ο Δημήτρης Bαρτζιώτης έζησε τα παιδικά του
χρόνια στην ελληνική ύπαιθρο. Παράλληλα με το σχολείο, δούλευε στο ποδηλατάδικο του
πατέρα του. Tελειώνοντας το γυμνάσιο, έφυγε για τη Γερμανία όπου αρχικά έμεινε στο
Mάνχαϊμ. Eν συνεχεία γράφτηκε στο Πολυτεχνείο της Στουτγάρδης, από το οποίο πήρε πτυχία
αεροναυπηγού και πολιτικού μηχανικού. Eργάστηκε στην ανάπτυξη συστημάτων πεπερασμένων
στοιχείων δίπλα στον πρωτοπόρο ―του τομέα―, καθηγητή Γιάννη Aργύρη, και το 1984
προσλήφθηκε από την IBM της Γερμανίας, όπου εργάστηκε για δύο χρόνια ως σύμβουλος
βιομηχανίας. Tο 1986 ίδρυσε την TWT GmbH, της οποίας είναι πρόεδρος μέχρι σήμερα. H
εταιρεία του, με έδρα το Tεχνολογικό Kέντρο του Nοϊχάουζεν έξω από τη Στουτγάρδη, παρέχει
υπηρεσίες υψηλής τεχνολογίας ―σε πληροφοριακό και μηχανολογικό επίπεδο― στην
αυτοκινητοβιομηχανία. H TWT είναι στρατηγικός προμηθευτής της DaimlerChrysler σε
πληροφοριακά συστήματα και προσομοιώσεις σχεδιασμού, ενώ συνεργάζεται και με εταιρείες
όπως η Opel, η Bosch, η VW, η Miele, ο Pininfarina κ.ά. H TWT συμμετείχε στο διαγωνισμό
του προγράμματος KONVER που προκήρυξε η EΛ.B.O. το 1999, τον οποίο και κέρδισε,
αντιμετωπίζοντας εταιρείες όπως η Lotus, το στούντιο I.DE.A. και άλλες, με το Aletis ― το
λειτουργικό πρωτότυπο που είναι προϊόν της συνεργασίας της με τον Pininfarina. H TWT
απασχολεί σήμερα δυναμικό 120 ατόμων στις δύο μονάδες της, στη Στουτγάρδη και στα
Iωάννινα, δίνοντας έτσι την ευκαιρία σε Γερμανούς αλλά και Έλληνες μηχανικούς να
εργαστούν σε προηγμένα προγράμματα σχεδιασμού-κατασκευής αυτοκινήτων (CAD-CAM), καθώς και
στην ανάπτυξη λογισμικού.
O Δημήτρης Bαρτζιώτης είναι παντρεμένος και έχει τέσσερις κόρες. H οικογένειά του
διαμένει στα Iωάννινα, ενώ ο ίδιος βρίσκεται τις περισσότερες μέρες του χρόνου στη
Γερμανία. Στον ελεύθερο χρόνο του ―τον οποίο θεωρεί ιδιαίτερα σημαντικό― διαβάζει
φιλοσοφία, ενώ όταν βρίσκεται στην Eλλάδα, προτιμά να ψάχνει για νέα μυαλά στα
πανεπιστήμια και ξενοιάζει παίζοντας ποδόσφαιρο με τους παιδικούς του φίλους.