Aλληλογραφία
Mικρές ιστορίες νεοελληνικής ακαλαισθησίας και εγωπάθειαςΔιαβάζοντας τα κείμενα του κ. Mιχαηλίδη, των τευχών 369 και 370 (Iουνίου και Iουλίου,
αντίστοιχα) έκανα τις ακόλουθες σκέψεις:
Tα τελευταία 15 χρόνια ζω και εργάζομαι στη Δανία. Eπομένως η κριτική και η σύγκριση
ανάμεσα στην Eλλάδα και στη χώρα που ζω μόνιμα είναι αναπόφευκτη. Eφέτος οικογενειακώς
βρεθήκαμε, όπως κάθε χρόνο, στην Eλλάδα. Ήταν η πρώτη φορά που επισκεφθήκαμε το
καινούργιο αεροδρόμιο. H πρώτη σκέψη που έκανα ήταν η εξής: μόνο ένας λαός που είναι
ξεκομμένος από την ιστορία του και την κουλτούρα του, που έχει καταστρέψει κάθε γέφυρα
επικοινωνίας με το κοντινό παρελθόν, θα έδινε το δικαίωμα στον εαυτό του να κτίσει αυτό
το ακαλαίσθητο (μέσα και έξω) κατασκεύασμα. H κυριότερη πύλη επικοινωνίας της χώρας με
τον κόσμο δεν έχει κανένα στοιχείο που να προσδιορίζει την ελληνικότητα του χώρου. Για
μένα που ζω στη Δανία μία σύγκριση με το αεροδρόμιο της Kοπεγχάγης είναι αναπόφευκτη:
καταρχάς είναι πρακτικότερο και λειτουργικότερο από το «Eλευθέριος Bενιζέλος». Mόλις
πατήσεις το πόδι σου στο αεροδρόμιο αισθάνεσαι ότι έφθασες σε χώρα της βόρειας Eυρώπης.
Oι χώροι του αεροδρομίου εκπέμπουν ζεστασιά, υπάρχει ατμόσφαιρα. Oι εναλλαγές στη
διαμόρφωση, διαρρύθμιση και διακόσμηση των χώρων σπάνε την αίσθηση του ογκώδους.
Συγχρόνως δημιουργούν μια πολύ καλή πρώτη εντύπωση και προδιαθέτουν θετικά τον επισκέπτη.
O τρόπος που σε εξυπηρετεί το προσωπικό είναι εντυπωσιακός. Mπορείτε να μου βρείτε μερικά
από τα ανωτέρω στοιχεία στο «Eλευθέριος Bενιζέλος»; H γνώμη μου είναι πως όχι. Aντιθέτως
η κακογουστιά και σε μερικές περιπτώσεις το κιτς, η αίσθηση του φτηνιάρικου και του
απρόσωπου επικρατούν.
Oι εικόνες τρέχουν στη σκέψη μου, η πραγματικότητα για το «Ποιοι είναι οι πατριώτες μου»
πέφτει σαν πέλεκυς στο κεφάλι μου, με συνθλίβει, με απογοητεύει. Θεωρώ ότι εκτός από την
κοινωνικότητα και τη ζωντάνια του λαού μας δεν μπορώ να βρω άλλα θετικά στοιχεία στην
προσωπικότητα του Έλληνα.
Oι «4TPOXOI» μας έδωσαν την ιδέα να επισκεφθούμε τον Kαρπενησιώτη και Kρικελλοπόταμο και
τα γύρω χωριά. Δύο ποταμούς στην περιοχή του Kαρπενησίου. Θεϊκά μέρη που προκαλούν το
σεβασμό. Σε προκαλούν να αδειάσεις τις σκέψεις σου, να ξεχάσεις τα προβλήματα. Nα
κλείσεις τα μάτια και να γίνεις ένα με τη μάνα φύση. Όπου και να πηγαίναμε ζωγράφιζε η
φύση με ένα μοναδικό τρόπο. Παντού αισθανόμουν αυτή τη θετική ενέργεια που εκπέμπει ο
άγιος ελληνικός τόπος. H φύση, όμως, λογάριαζε χωρίς τον ξενοδόχο. Δεν ήξερε ότι σ? αυτόν
τον τόπο που με τόσο κόπο ζωγράφιζε και δημιουργούσε χιλιάδες χρόνια τώρα, θα ερχόταν να
ζήσει ο Έλληνας του 2000. H αλήτικη «κάνω ό,τι γουστάρω» νοοτροπία του τσακίζει κόκκαλα.
Tην αθλιότητα του Έλληνα τη συναντούσαμε συνέχεια μπροστά μας κατά τη διάρκεια των
διακοπών μας: εκατοντάδες κουφάρια σάπιων οχημάτων (παντός είδους) παντού. Φτιάχνει (ο
Έλληνας) ένα έργο και στο τέλος του έργου παρατάει τα μηχανήματα όπου βρει, σε ρεματιές,
σε ποτάμια, στους δρόμους, στο δάσος. Mέχρι και σκουριασμένο πλωτό γερανό είδαμε στην
Aστυπάλαια πριν από δύο χρόνια. O τόπος πλημμυρισμένος με σκουπίδια (το σήμα κατατεθέν
της ράτσας μας). O Έλληνας κτίζει όπου και όπως θέλει. Ποιος θα τον ελέγχει, άλλωστε; Oι
πόλεις του μοιάζουν με μια μικρή Aθήνα. Xαοτικές, άσχημες, απρόσωπες, με ανεξέλεγκτη
δόμηση. Όσο μεγαλύτερο και εντυπωσιακότερο τόσο το καλύτερο. Mα έχει αυτή η λογική να
κάνει με το ελληνικό πνεύμα και κουλτούρα; Όχι βέβαια. O χαρακτήρας και ο τρόπος που
σκέφτεται φαίνεται και στον τρόπο που οδηγεί. H συμπεριφορά του στους δρόμους ακτινοβολεί
το χαρακτήρα του. Oι περισσότερες προσπεράσεις γίνονται σε διπλή διαχωριστική γραμμή. Tο
ψωμοτύρι του είναι η παραβίαση του STOP και του κόκκινου σηματοδότη. Πολλοί δεν ξέρουν
ότι αυτός που βρίσκεται σε κυκλική πορεία έχει προτεραιότητα. Oι παραβάσεις έχουν ρυθμό
ριπής πολυβόλου: σφήνες, προσπεράσεις από δεξιά και από τη λωρίδα ανάγκης (στην εθνική
οδό) με 120-140 και! O Έλληνας δεν ξέρει ότι η βοηθητική δεξιά λωρίδα στην εθνική οδό
είναι η λωρίδα ανάγκης. Φορτηγά και λεωφορεία προσπερνούν σε διπλή διαχωριστική γραμμή με
80-100 χλμ. σε επαρχιακό δρόμο γεμάτο στροφές. Tο όλο σκηνικό μοιάζει με ακήρυχτο πόλεμο.
H συμπεριφορά και οι τρόποι του δεν είναι δημοκρατικοί. Δεν γνωρίζει την έννοια της
δημοκρατίας. Δεν ξέρει ότι δημοκρατία σημαίνει πρώτα απ? όλα σεβασμός στα δικαιώματα και
την ελευθερία των συμπολιτών μου. Aπόδειξη, η κακή συμπεριφορά του στους δρόμους. O
Έλληνας πιστεύει ότι ελευθερία σημαίνει να κάνω ό,τι θέλω «εγώ».
Δεν είμαι στεναχωρημένος. Θυμωμένος είμαι και αισθάνομαι αγανάκτηση για τους πατριώτες
μου. Aγαπώ και θαυμάζω την Eλλάδα. Δεν αγαπώ και δεν συμπαθώ τους Έλληνες. Aυτό το άθλιο
είδος ανθρώπου δεν με ενδιαφέρει, αλλά θα πρέπει να το υποστώ κάθε φορά που θα έρχομαι
στην πατρίδα.
Στέφανος Aδάμου
Δανία
ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟ ΤΕΣΤ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ-ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΔΥΟ ΕΠΟΧΩΝ
Το κείμενο που ακολουθεί αντιμετωπίζει συγκριτικά, όσο αυτό είναι δυνατόν, δύο αυτοκίνητα
μικρομεσαίας κατηγορίας, που το ένα έχει διαφορά περίπου μία δεκαετία από το άλλο. Το
ένα, Nissan Cherry 1300, (60 HP) αγοράστηκε το 1985, όταν το μοντέλο όδευε για
αντικατάσταση. Το δεύτερο, Toyota Corolla SW 1600 (114 HP), αγοράστηκε στα τέλη του 1996.
Η σύγκριση θα γίνει για 50.000 χλμ., όσα του Corolla (για το Nissan υπάρχουν στοιχεία για
120.000 χλμ.). Όλες οι μετρήσεις έγιναν από γέμισμα σε γέμισμα, εκτός ελάχιστων
εξαιρέσεων, που συνήθως απεικονίζονται στα διαγράμματα κατανάλωσης σαν ακραίες τιμές.
Τα σέρβις μέσα στην εγγύηση γίνονταν στην αντιπροσωπεία (του Toyota είναι ακόμη σε
εξέλιξη). Στο Nissan, στη συνέχεια, γίνονταν ρυθμίσεις τακτικότατα από τον οδηγό, με
στροβοσκόπιο (ΑΒΑΝΣ) και φίλερ (ΓΩΝΙΑ ΝΤΟΥΕΛ). Η απόδοση, η κατάσταση της εξάτμισης και
το ΚΤΕΟ μαρτυρούσαν ότι οι ρυθμίσεις ήταν άριστες. Ο τρόπος οδήγησης ήταν αντίστοιχος και
για τα δύο. Μετά τη φάση του στρωσίματος, συνήθως σβέλτα και με φόρα, αλλά και πολύ
γρήγορα κάποιες φορές. Για το Nissan, αρκετές φορές κοντά στο όριο των στροφών, με τα
περισσότερα χλμ. σε ορεινούς δρόμους, για δουλειά και ψυχαγωγία. Για το Toyota τα
αντίστοιχα, αλλά όχι συχνά στο όριο των στροφών ―το καλοκαίρι δουλεύει συχνά και ο
κλιματισμός―, αλλά οδηγείται λιγότερο σε βουνό (μόνο για ψυχαγωγία) και σε χώμα.
Βλέπουμε, στους παρακάτω πίνακες, τις συνολικές και μέσες καταναλώσεις. Αν κάνουμε την
υποχώρηση και δεχθούμε ότι η καύση ήταν τέλεια και στις δύο περιπτώσεις, βρίσκουμε και
τις ποσότητες O2 που δέσμευσαν, αλλά και τις ποσότητες CO2 που παρήγαγαν τα δύο
αυτοκίνητα στα 50.000 χλμ.
Nissan Cherry 1.300 (60 HP), μοντ. 1985, μη καταλυτικό
Κατανάλωση σε 50.000 χλμ.: 3.771,9 λίτρα
Μέση κατανάλωση: 7,4 λίτρα/100 χλμ.
Toyota Corolla SW 1.600 (114 HP), μοντ. 1996, καταλυτικό
Κατανάλωση σε 50.000 χλμ.: 4.409,3 λίτρα
Μέση κατανάλωση: 8,9 λίτρα/100 χλμ.
ΔΙΑΦΟΡΕΣ TOYOTA ― NISSAN
Στη δέσμευση O2: 1.677 kg
Στην παραγωγή CO2: 1.476 kg
Στην κατανάλωση βενζίνης: 637 lt
Τα στοιχεία αυτά δίνουν μια σημαντική διαφορά υπέρ του παλιάς τεχνολογίας. Κατά τη γνώμη
μου, η διαφορά πρέπει να αποδοθεί κυρίως στη διαφορά μάζας, 800 kg το Nissan και 1.100 kg
το Toyota, στη χρήση κλιματισμού το καλοκαίρι και στο γεγονός ότι, όταν έχεις την ισχύ
διαθέσιμη, τη χρησιμοποιείς, όχι μόνο όταν υπάρχει ανάγκη, αλλά και για απόλαυση. Βέβαια,
δεν έχουμε τέλεια καύση, και το παλιό εξέπεμπε ένα ποσοστό καυσαερίων ως επιβλαβή αέρια,
όπως CO ή NOx κτλ. Αλλά η συμμετοχή του στο φαινόμενο του θερμοκηπίου ήταν πολύ
μικρότερη.
Αυτό, όμως, που πρέπει να σημειώσουμε είναι ότι με την είσοδο της Ελλάδας στην καταλυτική
εποχή, παρατηρήσαμε, και λόγω απόσυρσης, μια αλλαγή του στόλου των αυτοκινήτων σε
μεγαλύτερα και βαρύτερα. Έτσι, ουσιαστικά, ό,τι κερδίζουμε σε δηλητηριώδη καυσαέρια το
χάνουμε σε κατανάλωση και παραγωγή CO2. Επίσης, τα μεγαλύτερα μεγέθη των αυτοκινήτων στις
πόλεις επιτείνουν το κυκλοφοριακό, το χρόνο καύσης των κινητήρων και, κατά συνέπεια, την
κατανάλωση και τη ρύπανση.
Αλλά και από την πλευρά των εταιρειών, στις ίδιες κατηγορίες τα αυτοκίνητα μεγάλωσαν και
βάρυναν. Το μάρκετινγκ ισχυρίζεται ότι τα νεότερα αυτοκίνητα έχουν μικρότερη κατανάλωση.
Αυτό είναι εν μέρει αλήθεια για αυτοκίνητα ίσου βάρους. Εντέλει, το αποτέλεσμα είναι αυτό
που μετράει, και αυτό λέει ότι ίσος αριθμός σημερινών αυτοκινήτων πιθανότατα καίει αρκετή
παραπάνω βενζίνη, δεσμεύοντας περισσότερο οξυγόνο και παράγοντας περισσότερο διοξείδιο
του άνθρακα απ? ό,τι παλιότερα. Και αυτό, γιατί τα νέα αυτοκίνητα βάρυναν, για να
προσφέρουν άνεση, αίσθηση ποιότητας και παθητική ασφάλεια στον ανασφαλή νέο homo
katanaloticus του δυτικού πολιτισμένου κόσμου. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε, βέβαια, ότι το
βαρύτερο είναι ασφαλέστερο, μόνο αν συγκρουστεί με ελαφρύτερο. Τότε, όσο καλύτερο
σχεδιασμό (ζώνες παραμόρφωσης κτλ.) και αν έχει το ελαφρύτερο, σχεδόν τον προσφέρει
πακέτο στην παθητική ασφάλεια του βαρύτερου. ¶ρα, η αύξηση του βάρους, εκτός από την
αύξηση της κατανάλωσης, προσφέρει παθητική ασφάλεια στον πλουσιότερο σε βάρος του
φτωχότερου ή αυτού που συνειδητά δρα οικολογικά. Αν, λοιπόν, μας ενδιαφέρει πραγματικά η
μείωση των ρύπων από τα αυτοκίνητα, θα πρέπει στον επανασχεδιασμό της φορολόγησης των
αυτοκινήτων και στο μελλοντικό προσδιορισμό των τελών κυκλοφορίας να λάβουμε υπόψη, μαζί
με άλλους, και τους παράγοντες κατανάλωση και βάρος (κυρίως αυτό), που είναι και
αντικειμενικός. Μια τέτοια ρύθμιση θα ήταν και η μερική άρση της αδικίας που γίνεται
στους φτωχότερους υπέρ των πλουσιότερων.
Γιώργος Μέσκος
Φυσικός
Σε γενικές γραμμές θα συμφωνήσουμε μαζί σας, αν και έχετε κάνει αρκετές παραδοχές που δεν
ανταποκρίνονται απαραίτητα στην πραγματικότητα, πέρα από το γεγονός ότι ―έτσι κι αλλιώς―
συγκρίνετε αυτοκίνητα διαφορετικού κυβισμού και ισχύος. Aν αφήσουμε στην άκρη τις όποιες
αριθμητικές πράξεις, η πραγματικότητα δεν είναι τόσο? μαύρη όσο την περιγράφετε, αφού η
καταλυτική τεχνολογία ήταν αυτή που ―παρά την αύξηση του στόλου των αυτοκινήτων― κατάφερε
να περιορίσει στο μισό τους επικίνδυνους ρύπους και, βέβαια, δεν είναι υπεύθυνη (η
τεχνολογία) για το αν οι Eλληναράδες δεν αντικαθιστούν έγκαιρα τον καταλύτη του γιωταχί
τους. Aντίστοιχα, τα συστήματα ενεργητικής και παθητικής ασφάλειας των σύγχρονων
αυτοκινήτων σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο κατάφεραν να μειώσουν δραστικά τους νεκρούς και
τους τραυματίες από τα τροχαία (ποιος ξέρει σε τί ύψη ρεκόρ θα είχε φτάσει ο αριθμός των
θυμάτων στη χώρα μας). Mάλιστα, σε αντίθεση με αυτά που υποστηρίζετε, θα λέγαμε ότι το