Bαρόμετρο
TEKMHPIA ΣYMΦEPONTΩNΌ,τι απέμεινε από το θεσμό του τεκμηρίου δε λειτουργεί πλέον ως μέτρο κατά της
φοροδιαφυγής, αλλά ως «πολιτική» που εξυπηρετεί ορισμένα συμφέροντα!
TO γνωστό τεκμήριο δημιουργήθηκε πριν από αρκετά χρόνια, για να καλύψει τις
γραφειοκρατικές βάσεις ενός γερασμένου φορολογικού συστήματος, που δεν επέτρεπε την
αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος της φοροδιαφυγής. Έτσι, με το θεσμό του
τεκμηρίου, η Πολιτεία μπορεί να υπολογίζει για κάθε πολίτη-ιδιοκτήτη αυτοκινήτου ένα
τεκμαρτό εισόδημα με βάση τον κυβισμό του κινητήρα! Από την αρχή, η πολιτική αυτή του
τεκμηρίου εθεωρείτο «προσωρινή», και τούτο μέχρι να μηχανογραφηθούν οι εφορίες με το
σύστημα TAXIS και να αχρηστευθούν οι αναχρονιστικές μέθοδοι του παρελθόντος. Ως συνήθως
όμως, «ουδέν μονιμότερο του προσωρινού» στη χώρα μας!
Εκτός όμως από την πλευρά της φορολογίας, είναι αναμφισβήτητο ότι η πολιτική των
τεκμηρίων δημιούργησε και αδικίες, δεδομένου ότι το μέγεθος του κινητήρα ενός αυτοκινήτου
δεν είναι αναγκαστικά σχετικό με την αξία του. Tο πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι επηρέασε
άμεσα τη ζήτηση, και ως εκ τούτου την ομαλή και ελεύθερη λειτουργία της ελληνικής αγοράς.
Aυτό αποδεικνύεται από τα στατιστικά στοιχεία του 2002, όπου βλέπει κανείς ότι, στην
κατηγορία πάνω από 2.000 κ.εκ., το 75% των πωλήσεων είναι τύπου τζιπ, το 9% είναι ταξί,
το 4% αγορές του Δημοσίου και μόνο το 12% κανονικά επιβατικά αυτοκίνητα! Θα αναρωτηθεί
κάποιος αν υπάρχει εξήγηση για το περίεργο αυτό φαινόμενο, όπου σε μια ετήσια αγορά
260.000 επιβατικών αυτοκινήτων μόνο τα 450 είναι IX της μεγάλης κατηγορίας, κάτι που δε
συμβαίνει σε καμία άλλη χώρα της Eυρώπης. Βεβαίως και υπάρχει εξήγηση και είναι ότι, για
τα τύπου τζιπ οχήματα δίδεται έκπτωση 20% επί του τεκμηρίου! Aκόμα χειρότερο, όμως, είναι
το γεγονός ότι δίδεται και εναλλακτική λύση, σύμφωνα με την οποία κατ? εξαίρεση το
τεκμήριο δεν προέρχεται από τον κυβισμό, αλλά υπολογίζεται με βάση την τιμολογιακή αξία
του οχήματος προσαυξημένη κατά 80%!
O καθένας καταλαβαίνει ότι, όταν μικρότερη τιμολογιακή αξία σημαίνει μικρότερο τεκμήριο,
η τιμολογιακή αξία, που είναι κατ? επιλογή «ρυθμιζόμενος παράγοντας», ωθείται προς τα
κάτω! Έτσι, η διάκριση αυτή καταλήγει να ευνοεί τα μεγάλα, τύπου τζιπ οχήματα, που παρότι
ακριβότερα σε πραγματική αξία, καταλήγουν να έχουν πολύ μικρότερο τεκμήριο από τα
αντίστοιχα επιβατικά της ίδιας κατηγορίας!
Tον περασμένο μήνα, η κυβέρνηση ανακοίνωσε την κατάργηση του τεκμηρίου για τα αυτοκίνητα
μέχρι 2.000 κ.εκ., ενώ αφήνει απαράλλαχτη την πολιτική της για τα μεγαλύτερα, καθώς και
τις ειδικές ρυθμίσεις για τα τύπου τζιπ. Aυτή η κίνηση δείχνει ότι δεν έχει ληφθεί υπόψη
πως η πολιτική αυτή έχει φτάσει στο σημείο να λειτουργεί σαν κίνητρο, από πλευράς
κράτους, για την αγορά αυτοκινήτου τύπου τζιπ και ταυτόχρονα σαν αντικίνητρο για τα
κανονικά επιβατικά άνω των 2.000 κ.εκ. Έτσι, βρισκόμαστε ενώπιον του κινδύνου ―αν
εξαιρέσουμε τα ταξί, που δεν έχουν άλλωστε τεκμήριο― η αγορά αυτή των 4.000 αυτοκινήτων
να μονοπωληθεί το 2003 από τα οχήματα εκτός δρόμου.
Eκτός του ενδεχομένου της μονοπώλησης, πιστεύουμε ότι η πολιτική αυτή, και από νομικής
πλευράς, δημιουργεί ερωτήματα. Π.χ., πώς θα μπορέσει η Eλλάδα ως προεδρεύουσα χώρα να
δικαιολογήσει την ορθότητα μιας απόφασης που χρεώνει τεκμαρτό εισόδημα 9.050.000 δρχ. σε
έναν ιδιοκτήτη αυτοκινήτου 2.072 κ.εκ. και μηδέν αντίστοιχο εισόδημα σε άλλον ιδιοκτήτη
αυτοκίνητου 2.000 κ.εκ.; Tο εισόδημα, δηλαδή, των 9 εκατομμυρίων δημιουργείται από τη
διαφορά των 72 κυβικών, και τούτο άσχετα αν το μικρότερο επιβατικό των 2.000 κ.εκ. είναι
ακριβότερο από εκείνο των 2.072 κ.εκ.; Δε βρίσκουμε, λοιπόν, καμιά λογική πίσω από μια
τέτοια πολιτική, η οποία, εκτός των προαναφερθέντων, είναι ασύμφορη και για το Δημόσιο.
Mε τις ειδικές ρυθμίσεις για τα αυτοκίνητα τύπου τζιπ, το μόνο που καταφέρνει η Πολιτεία
είναι να καταγράφει μικρότερο τεκμαρτό εισόδημα, να εισπράττει μειωμένο τέλος
ταξινόμησης, καθώς και ΦΠA, και όλα αυτά εις βάρος των δημόσιων εσόδων. Παράλληλα, η
αγορά λειτουργεί με κίνητρα για αυτοκίνητα με μεγαλύτερες διαστάσεις, πράγμα που
επιβαρύνει το κυκλοφοριακό στις αστικές περιοχές, και με μεγαλύτερους κινητήρες και
κατανάλωση, γεγονός που επιβαρύνει το περιβάλλον!
Τι εξήγηση μένει, λοιπόν; Η μόνη υπόθεση που μπορεί να κάνει κανείς είναι η ύπαρξη
διαπλοκής και συγκεκριμένων συμφερόντων για ορισμένους. Στον πίνακα που ακολουθεί, μπορεί
κανείς να δει έναν κατάλογο των μεγάλων, τύπου τζιπ αυτοκινήτων που πωλούνται στην
ελληνική αγορά. Στις στήλες αναφέρονται το κανονικό τεκμήριο, το τεκμήριο με την έκπτωση
του 20% επί του κανονικού και το τεκμήριο με βάση την τιμολογιακή αξία, που είναι η
επιλογή για τα περισσότερα μοντέλα. Στις δύο στήλες για τα τύπου τζιπ τεκμήρια, φαίνονται
και οι διαφορές έναντι του κανονικού τεκμηρίου για τα επιβατικά αυτοκίνητα. Στην επόμενη
στήλη, υπάρχουν και οι λιανικές τιμές.
Όπως βλέπει κανείς, μόνο ένα μοντέλο χρησιμοποιεί την έκπτωση 20% επί του κανονικού
τεκμηρίου. Όλα τα άλλα έχουν μικρότερο τεκμήριο με βάση μια τιμολογιακή αξία. Έχοντας
λοιπόν ως βάση το τεκμήριο, είναι εύκολο να βγάλει κανείς και την τιμολογιακή αξία του
κάθε μοντέλου με τον ακόλουθο τύπο: τεκμήριο/1,8=τιμολογιακή αξία. Aπό ?κεί και πέρα, ο
καθένας μπορεί να κάνει μια κοστολογική ανάλυση και να βγάλει τα συμπεράσματά του.
Eυθύνη, όμως, απέναντι στον πολίτη να το κάνει έχει το υπουργείο Oικονομικών, στο οποίο
ανήκει και η αρμοδιότητα.
Tέλος, να βάλουμε και λίγο χιούμορ σε αυτή την υπόθεση. Φαίνεται ότι, εκτός από τα
οικονομικά κίνητρα που δίνει η κυβέρνηση για τα αυτοκίνητα τύπου τζιπ, τα τηλεοπτικά
κανάλια τα διαφημίζουν ανελλιπώς όλο τον τελευταίο μήνα, επαναλαμβάνοντας συνέχεια και σε
όλα τα δελτία ειδήσεων τις σκηνές μεταφοράς της παρέας Γιωτόπουλου στον Kορυδαλλό, πάντα
με τα γνωστά, τύπου τζιπ τετράτροχα? Oύτε τους πύργους της Nέας Yόρκης την ώρα που
εμβολίζονταν και έπεφταν δε μας έδειξαν τόσες φορές._ Π. Λ.