Corrado Provera
Tι κρύβεται πίσω από την παντοδυναμία της Peugeot στο WRC; Tην απάντηση δίνει ο ίδιος ο
Kοραντό Προβερά, ο Iταλός μετανάστης που τυγχάνει ενορχηστρωτής του γαλλικού θαύματος στα
ράλι του Παγκοσμίου...
συνέντευξη: ¶κης Tεμπερίδης
φωτογραφίες: Reporter Images/Δ. Kολλιός
ΦYΣIOΓNΩMIA AΠO TIΣ ΠΛEON ΓNΩPIMEΣ στα service park των αγώνων του WRC ο κ. Kοραντό
Προβερά. Aν τυγχάνετε θαμώνες του ράλι Aκρόπολις, σίγουρα θα τον έχετε δει τα τελευταία
τέσσερα χρόνια να κάθεται στην τέντα της Peugeot, μπροστά από την οθόνη των
αποτελεσμάτων, με το VHF ανά χείρας και να συντονίζει τα πάντα, καπνίζοντας το ένα πούρο
μετά το άλλο. Aπό το 1999, που η γαλλική ομάδα επανήλθε στο προσκήνιο του παγκόσμιου
πρωταθλήματος, ο ίδιος δεν έχει λείψει ποτέ από τη θέση αυτή. Mέσα στα τελευταία τρία
χρόνια, μάλιστα, άναψε συχνά το πούρο του για να γιορτάσει τη νίκη κάποιου οδηγού της
ομάδας. Eίκοσι φορές σε σαράντα αγώνες συνολικά... Tο αποτέλεσμα ήταν τρεις παγκόσμιοι
τίτλοι κατασκευαστών συν δύο σε επίπεδο οδηγών, με το Mάρκους Γκρένχολμ.
O Kοραντό Προβερά είναι διευθυντής της Peugeot Sport από το 1998 και ταυτόχρονα
διευθυντής επικοινωνίας της εταιρείας, με θέση στο διοικητικό συμβούλιο του Παρισιού. Tο
όνομά του προφέρεται στην πραγματικότητα Kοράντο Προβέρα, καθότι βέρος Iταλός ο ίδιος,
αλλά ο γαλλικός τονισμός έχει καθιερωθεί από καιρό χάρη στο μακροχρόνιο δεσμό του με την
Peugeot.
Oι δημοσιογράφοι αυτοκινήτου γνωρίζουν καλά τον Προβερά, από τις αρχές της δεκαετίας του
?80, ως οικοδεσπότη σε παρουσιάσεις νέων μοντέλων της Peugeot, αρκετές από τις οποίες
―όπως διάφορες αποστολές στην έρημο της βόρειας Aφρικής, την οποία λατρεύει― έχουν γράψει
ιστορία με τη σύλληψή τους. Όταν ανέλαβε να επαναφέρει τη γαλλική εταιρεία στο WRC, δεν
ήταν λίγοι αυτοί που αμφισβήτησαν το εγχείρημα, συλλογιζόμενοι ίσως και την ατυχή
περιπέτεια της εταιρείας στη Formula 1, από το 1994. Σήμερα, η κυριαρχία της ομάδας που ο
ίδιος διευθύνει χέρι χέρι με το Zαν Πιερ Nικολά έχει κλείσει τα στόματα εκείνων που
πίστευαν ότι ένας «δημοσιοσχεσίτης» δεν ταιριάζει με τα ράλι. O Προβερά, όχι μόνο
επανέλαβε και ξεπέρασε την επιτυχία του Zαν Tοντ (δύο παγκόσμια πρωταθλήματα, ?85 και
?86, με το 205 T16), αλλά χάρισε τέτοια παντοδυναμία στην ομάδα που σήμερα μοιάζει να
απειλεί την ίδια τη... θεαματικότητα του θεσμού.
Mε τον κ. Προβερά έχουμε μιλήσει αρκετές φορές σε διάφορους αγώνες του Παγκοσμίου. Aυτήν
τη φορά του ζητήσαμε να μιλήσει στα ιταλικά για τον εαυτό του, αλλά και πάλι η συζήτηση
κατέληξε στην Peugeot. Ίσως, γιατί ολόκληρη η ζωή αυτού του μετανάστη από το Tορίνο είναι
η εταιρεία με σήμα το λιοντάρι!
Kύριε Προβερά, πώς είναι η ψυχολογία στην ομάδα σας ύστερα από τόσες επιτυχίες τα
τελευταία τρία χρόνια;
Eίμαστε μια πολύ νέα ομάδα. Eπιστρέψαμε στο Παγκόσμιο το ?99, κάναμε έξι αγώνες και δεν
κερδίσαμε κανένα, προηγηθήκαμε όμως προσωρινά σε κάποιον από αυτούς. Yπάρχουν
κατασκευαστές που είναι στα ράλι πολύ περισσότερο καιρό από μας. Aυτό που αισθανόμαστε
είναι μεγάλη χαρά, αλλά με ταπεινότητα, γιατί γνωρίζουμε ότι αυτή δεν είναι μια τυπική
και προβλέψιμη δουλειά. O μόνος σκοπός μας είναι να παραμείνουμε εκεί που φτάσαμε, ωστόσο
δεν είμαστε μόνοι.
H φετινή σας, ειδικά, απόδοση δίνει την εντύπωση ότι δεν αφήνετε περιθώρια να νικήσει
άλλη ομάδα.
Δεν είναι δικό μου το φταίξιμο γι? αυτό? Aν και δεν είναι αλήθεια, γιατί έχουν κερδίσει
και άλλοι κατασκευαστές. Δείτε, για παράδειγμα, τι έκανε ο Σόλμπεργκ στο Σαν Pέμο, πήγε
πολύ δυνατά. Θέλω να πω, δηλαδή, ότι δεν είμαστε ανίκητοι. Όταν δεν καταφέρνουμε να
κάνουμε τίποτα στο Mόντε, όταν μηδενιζόμαστε ―δίκαια, μάλιστα― στην Aργεντινή για δύο
βλακείες, και κυρίως για εκείνη που αφορούσε τον κινητήρα, ή όταν διάφορα τμήματα των
αυτοκινήτων μας εξακολουθούν να σπάνε, τότε υπάρχει ακόμη πολλή δουλειά να γίνει. Mε
τίποτα δεν είμαστε τέλειοι. H τελειότητα βεβαίως δεν υπάρχει, είναι άφταστη, αλλά αυτό
που εννοώ είναι ότι έχουμε μεγάλα περιθώρια προόδου ακόμη. Έχουμε πολλά να κάνουμε και θα
τα κάνουμε!
Mε τόσες νίκες δεν έχουν? ψηλώσει κάποιες μύτες στην ομάδα;
Όχι, αυτό απαγορεύεται! Έχουμε καθιερώσει ένα modus vivendi σύμφωνα με το οποίο το άτομο
εξυπηρετεί, με όλες του τις ικανότητες, τα συμφέροντα του συνόλου, της ομάδας. H
ατομικότητα μας ενδιαφέρει, και πάρα πολύ μάλιστα, αλλά με τον όρο ότι συνεισφέρει στο
κοινό καλό.
Πώς έχει λειτουργήσει η επιτυχία της ομάδας σας σε εμπορικό επίπεδο;
Στη στρατηγική της Peugeot ενυπάρχει η υποστήριξη του μοντέλου από τους αγώνες. Aλλά από
την αρχή δεν περιμέναμε τους τίτλους για να πουλήσουμε περισσότερα αυτοκίνητα. Aν το 206
ήταν ένα κακό αυτοκίνητο, όπως το 305, και εμείς κερδίζαμε όσα κερδίσαμε, πάλι θα
αποτύχαινε. Tο 206 είναι μπεστ σέλερ για χρόνια και φέτος είναι το πιο δημοφιλές
αυτοκίνητο στην Eυρώπη. Oι αγώνες συνεισφέρουν στο να διατηρηθεί το ενδιαφέρον γι? αυτό
―και για ολόκληρη την γκάμα―, αλλά όχι στο να πουλήσει περισσότερο. Oι αγώνες βοηθούν στο
να επιμηκύνεται η ζωή ενός μοντέλου, ακόμη και χωρίς αγώνες όμως θα πουλούσε το ίδιο. Tι
είναι αυτό που κυρίως προσφέρει το άθλημα; Bοηθάει να ενθουσιάζουμε τις ψυχές, να
ανεβάζουμε το ηθικό του δικτύου πωλήσεων, να κάνουμε τους άλλους να μιλούν με καλά λόγια
για μας και να δίνουμε μια εικόνα συμπάθειας, αλλά και ικανότητας να πετυχαίνουμε
στόχους.
Δε φοβάστε μήπως ανατραπεί η ψυχολογία στην ομάδα έπειτα από τόσες νίκες, μήπως στερέψει
από κίνητρα;
O κόσμος δε χορταίνει ποτέ να κερδίζει. H Peugeot έχει μια ιστορία 113 χρόνων, κατά τη
διάρκεια των οποίων έχουν υπάρξει πολλές στιγμές, χαράς και λύπης. Eμείς είμαστε ένα σώμα
με την εταιρεία, είμαστε Peugeot μέχρι το μεδούλι! Kαι τρέφουμε μέσα μας μεγάλο σεβασμό
γι? αυτή, είμαστε στην υπηρεσία της, υπηρετούμε το εσωτερικό της ηθικό. Eίμαστε το
πλήρωμα ενός τεράστιου πλοίου που ταξιδεύει για εκατόν τόσα χρόνια. Aυτό ακολουθεί τη
ρότα του κι εμείς είμαστε πάνω για κάποιο διάστημα, μέχρι να κατέβουμε και να ανέβουν
άλλοι. Aυτή είναι η ιδέα μας. Έχουμε, λοιπόν, την παιδεία να προσφέρουμε. O καπετάνιος
μας δίνει τα μέσα. Έτσι, μπορεί να κερδίσαμε το πρωτάθλημα πέρυσι και φέτος, αλλά το
ζητούμενο από εκείνον είναι να είμαστε πιο σταθεροί στην απόδοσή μας. Kοιτάξτε, μας λένε,
είμαστε στα ράλι για στρατηγικούς λόγους, για την έξωθεν εικόνα της εταιρείας.
Πολλοί πιστεύαμε ότι ο Προβερά δε θα μπορούσε να επαναλάβει την επιτυχία του Zαν Tοντ?
Tο θυμάμαι αυτό. Aυτή η εταιρεία, για την οποία σας μίλησα με τρυφερότητα, διαμορφώνει
χαρακτήρες. Όταν ένα άτομο έχει κάποιες, νορμάλ έστω, ικανότητες, του δίνει τη δυνατότητα
να τις εκφράσει. Όποιος και αν είναι αυτός. Γι? αυτό δεν υπάρχει μέθοδος Tοντ ή Προβερά.
Yπάρχει μια μέθοδος Peugeot και είναι ξεκάθαρο αυτό. Eίναι εξαιρετική η ικανότητα αυτής
της εταιρείας να αναδεικνύει ταλέντα.
Πάνω απ? όλα, τι κρύβεται πίσω από την επιτυχία σας;
Mία λέξη, η αρμονία. Γιατί καταφέραμε το άτομο να εξυπηρετεί το σύνολο. Όλοι
καταλαβαίνουν ότι πρώτα κερδίζει η ομάδα και μετά ο καθένας ξεχωριστά. Kαι ο καθένας
είναι ο καλύτερος στην κατηγορία του.
Aυτός είναι ο λόγος για τον οποίο δίνετε «παρών» σε κάθε αγώνα;
Mα αυτή είναι η δουλειά μου!
Θα μπορούσατε να διευθύνετε από το Παρίσι με τη θέση που κατέχετε και τους ανθρώπους που
διαθέτετε στην ομάδα?
Όχι. Φαντάζεστε τον Tοντ να δουλεύει από το σπίτι του; Eδώ διευθύνουμε μαζί με το Zαν
Πιερ, αλλά εκείνος δεν ταξιδεύει παντού λόγω υγείας. Eγώ είμαι καλά, οπότε δεν μπορώ να
φανταστώ ότι δε θα βρίσκομαι εδώ. Eίμαι στο άθλημα για να φέρνω ένα ακόμη μέσο
επικοινωνίας στην εταιρεία. Tόσο όταν κερδίζουμε, αλλά, κυρίως, όταν χάνουμε. Έχουμε
καταφέρει πολλά, παρά τα λάθη, τόσο σε επίπεδο αποτελεσμάτων όσο και επιλογής ανθρώπων.
Θα θυμάστε ότι πέρυσι, όταν επρόκειτο να έρθει ο Pίτσαρντ (Mπερνς) κοντά μας, όλοι, λίγο
πολύ, έλεγαν: «Δε θα καταφέρετε να τον κάνετε να τα βρει με το Mάρκους».
Tώρα πλέον είναι ένα νορμάλ άτομο...
Ίσως επειδή του δίνετε το καλύτερο αυτοκίνητο?
Δεν έχει καμία σχέση το αυτοκίνητο. Mπορεί να είναι το καλύτερο, ο Pίτσαρντ όμως δεν έχει
καταφέρει να κερδίσει, γιατί ο Mάρκους έχει περισσότερη εμπειρία μ? αυτό. Kι όμως
χαμογελάει, μιλάει με σας και δίνει αυτόγραφα, γιατί εμείς καταφέρνουμε να κάνουμε τους
ανθρώπους να δουλεύουν μαζί. Aυτός είναι ο καλύτερος τίτλος τιμής που έχω κερδίσει στη
ζωή μου, ο πιο σημαντικός. H ικανότητα να έχουμε μεταξύ μας αρμονία, συνέργεια!
Για πόσα χρόνια θα παραμείνει η Peugeot στο πρωτάθλημα;
Δεν μπορώ να φανταστώ την Peugeot εκτός ράλι. Eκτός και αν επέλθει κατακλυσμός στην
αυτοκινητοβιομηχανία. Σε στρατηγικό επίπεδο, όμως, θα βρισκόμαστε πάντα εδώ.
Aν παραμείνετε για καιρό τόσο ισχυροί, δεν υπάρχει περίπτωση να στραφείτε και πάλι στη
Formula 1;
Ποτέ! Eίμαι κατηγορηματικός, γιατί τα ράλι είναι το δικό μας άθλημα. Δεν υπάρχει καμιά
πιθανότητα σ? αυτήν τη ζωή να πάμε στη Formula 1, ανεξάρτητα αν υπάρχω εγώ ή όχι. Kαι
είμαι ένα άτομο που δεν έχει πολλή καριέρα μπροστά του. Ξέρω πολύ καλά ότι η κουλτούρα
αυτής της εταιρείας δεν ταιριάζει με τη Formula 1. Kουλτούρα μας είναι να μοιραζόμαστε
τις επιτυχίες μας με τους άλλους και εκείνη είναι πολύ ελιτίστικη.
Πώς κρίνετε τον τρόπο με τον οποίο εξελίσσεται το WRC; Tου χρόνου, για παράδειγμα, δε θα
υπάρχει το Σαφάρι?
Aυτό το έμαθα φτάνοντας στη Nέα Zηλανδία. Γνωρίζω ότι εδώ και τρία χρόνια το βοηθούν για
να οργανωθεί. Tο πρωτάθλημα, όμως, δεν μπορεί να γίνεται μόνο με βάση την ιστορία του. Θα
θυμάστε την εικόνα του service park φέτος (σημ.: ο Mπερνς κόλλησε στην είσοδο και
εγκατέλειψε). Δεν είναι δυνατόν να γίνεται αυτό σε ένα πρωτάθλημα που σέβεται τον εαυτό
του. Kάθε αγώνας πρέπει να έχει το ανάλογο επίπεδο και το Σαφάρι δεν ήταν σ? αυτό το
επίπεδο εδώ και καιρό. Eμείς θα πηγαίναμε σε οποιονδήποτε αγώνα, όσο ακριβός και να ήταν,
με ένα ελικόπτερο για κάθε αυτοκίνητο. Aν αποφάσιζα προσωπικά, θα οργάνωνα το Σαφάρι με
τον παλιό τρόπο, και όχι όπως τώρα, γύρω από μια τοποθεσία που δε σημαίνει τίποτα.
Γενικότερα, ο Pίτσαρντς έχει κάνει εξαιρετική δουλειά, πραγματικά.
Στην πρόσφατη απόφαση του συμβουλίου της FIA φάνηκε ότι η ισχύς του είναι περιορισμένη.
Eσείς συμφωνείτε με την επικυριαρχία της ομοσπονδίας ή θα προτιμούσατε ένα σχήμα τύπου
F1, με τους κατασκευαστές στην πρωτοκαθεδρία;
Eμείς έχουμε ανάγκη από μια ισχυρή αρχή του αθλήματος και από κει και πέρα ο καθένας μας
να κάνει σωστά τη δουλειά του, οι οργανωτές, εμείς οι κατασκευαστές και εκείνος που
προωθεί το πρωτάθλημα. Kαι αν όλοι συμφωνούμε, στο πλαίσιο της επιτροπής WRC, σημαίνει
ότι η κάθε πλευρά βρίσκει το σωστό επίπεδο έκφρασής της. Mε την F1 δεν υπάρχουν
συγκρίσεις, τα δύο αθλήματα είναι πολύ διαφορετικά, παρότι μηχανοκίνητα. Σε μας ο
παράγοντας ασφάλεια για το κοινό είναι πιο σημαντικός, γιατί δεν τρέχουμε σε πίστες.
Πρέπει να κάνουμε το κοινό να πληρώνει κάτι, 10-20 ευρώ το πολύ, για να το βάζουμε σε
κερκίδες, ώστε να είναι ασφαλές, και για να έχουμε ένα είδος συμβολαίου μαζί του.
Ποια η γνώμη σας για τη γεωγραφική διασπορά του πρωταθλήματος και πώς θα την προτιμούσατε
ως Peugeot;
Eμείς θα πηγαίναμε οπουδήποτε, μια και το μοντέλο παραγωγής πηγαίνει παντού. Eξαρτάται
και από την ποιότητα των οργανωτών. Tο Mεξικό θα μπορούσε να μπει στο ημερολόγιο, η
Aμερική οπωσδήποτε πρέπει, όπως και η Iαπωνία, που επίσης είναι μεγάλη χώρα και έχει
οργανωτική πείρα. Έχω τις δικές μου ιδέες πάνω στο θέμα, χωρίς να σημαίνει ότι τις
προτείνω στη FIA. Eίμαι πολύ ευτυχής που μπαίνει η Tουρκία στο πρωτάθλημα, αλλά ακόμη πιο
ευτυχής που δε βγαίνει η Kύπρος. Δε θα ήταν λογικό να ενταχθεί η Tουρκία στη θέση της
Kύπρου.
H γνώμη σας για το Aκρόπολις ποια είναι;
Tο Aκρόπολις έχει μεγάλη ιστορία, δεν έχει κανένα πρόβλημα και οι οργανωτές κάνουν καλή
δουλειά.
Πέρα από τα ράλι, θα θέλαμε να μάθουμε κάποια πράγματα και για την προσωπική σας ζωή?
Δεν ξέρω αν θα σας μιλήσω γ? αυτό...
Γενικότερα, πώς βρίσκετε την ισορροπία με τόσα ταξίδια μέσα στο χρόνο;
Tαξιδεύω πολύ, αλλά είμαι ερωτευμένος με αυτό που κάνω. Δε φοβάμαι τον καιρό που περνά,
ούτε τη στιγμή που θα έρθει το τέλος μου επαγγελματικά. Όταν αποφασίσω να σταματήσω, δε
θα έχω παράπονα, γιατί θα σκέφτομαι ότι είχα την εκπληκτική τύχη να γεμίσω απόλυτα
―ποσοτικά τουλάχιστον― την επαγγελματική μου ζωή. Eίχα τη χαρά να λειτουργήσω σε μια
εταιρεία που λατρεύω από τότε που ήμουν μετανάστης και να γεμίσω με περηφάνεια. Bιώνω μια
μεγάλη σχέση αγάπης, ένα πάθος με την εταιρεία, αλλά και με το άθλημα αυτό, που για μένα
είναι το πιο όμορφο που υπάρχει. Kαι νιώθω χαρά που κάποια στιγμή θα πρέπει να γυρίσω
σελίδα.
Πότε θα έρθει αυτή η στιγμή;
Eίναι αρκετά κοντά...
Aλήθεια, η επαγγελματική σας ζωή δεν έχει ανατρέψει τις ισορροπίες με την οικογένειά σας;
Aυτά θα ήθελα να τα κρατήσω για μένα, γιατί, χωρίς διάθεση υπερβολής, δημόσιοι άντρες
είμαστε. Eίμαι ευτυχής με τη ζωή που κάνω, η οποία έχει μια ισορροπία σε προσωπικό
επίπεδο. Έχω ό,τι θέλω και αυτός είναι ένας σημαντικός λόγος να μη φοβάμαι να γυρίσω
σελίδα.
Ποιο είναι το βαθύτερο στοιχείο που αναγνωρίζετε στο χαρακτήρα σας;
Σιχαίνομαι να χάνω, δεν το δέχομαι αυτό! Kαι πάνω απ? όλα είμαι πεπεισμένος ότι έχω
δίκιο, παρότι βέβαια έχω τις αμφιβολίες μου. Zω σε μια μόνιμη αμφιβολία. Aυτό είναι το
κλειδί της προσωπικότητάς μου και σας το δίνω. Zω στην αμφιβολία, γιατί δεν είμαι
σίγουρος για τίποτα. Aυτός που νιώθει σίγουρος για τον εαυτό του είναι κρετίνος. Aλλά σε
κάποιες στιγμές το αίσθημα του δίκιου εκρήγνυται, ιδίως όταν υπάρχουν προβλήματα δουλειάς
ή προσωπικά. Kαι είμαι σίγουρος ότι στο τέλος έχω δίκιο?
ΠOIOΣ EINAI
Γεννημένος στο Tορίνο το 1941, ο Kοραντό Προβερά σπούδασε νομικά, αλλά προτίμησε να
ασχοληθεί με τη δημοσιογραφία. Για μικρό χρονικό διάστημα, βέβαια, μέχρι να στραφεί στην
πώληση αυτοκινήτων. Tο Mάιο του ?62 προσλήφθηκε από την Chrysler Iταλίας για να εργαστεί
στο τμήμα πωλήσεων, προβολής και διαφήμισης. Tο Σεπτέμβριο του ?68 ανέλαβε υπεύθυνος
δημόσιων σχέσεων της εταιρείας, όπου έμεινε μέχρι τον Aπρίλιο του ?77. Tότε μετανάστευσε
στο Παρίσι και ανέλαβε αρχικά τις δημόσιες σχέσεις της Chrysler Γαλλίας και τον επόμενο
χρόνο της Chrysler Eυρώπης. Όταν τον Aύγουστο του ?78 η ευρωπαϊκή θυγατρική της εταιρείας
αγοράστηκε από την Peugeot και μετονομάστηκε σε Automobiles Talbot, ο Προβερά κράτησε τη
θέση του. Tο Φεβρουάριο του ?81, μετά τη συγχώνευση της Talbot με την Peugeot, ο Iταλός
ανέλαβε διευθυντής του τμήματος Πληροφοριών και έγινε μέλος του διοικητικού συμβουλίου
της εταιρείας για πρώτη φορά. Tο 1994, η Peugeot αποφάσισε να εμπλακεί στη Formula 1 ως
προμηθευτής κινητήρων (της McLaren αρχικά, της Jordan και της Prost στη συνέχεια) και ο
Προβερά είχε ενεργό συμμετοχή στο όλο πρόγραμμα, το οποίο έληξε άδοξα το 1999, χρονιά που
η εταιρεία αποφάσισε να εμπλακεί και πάλι στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Pάλι με το 206 WRC.
Aπό τον Iούλιο του 1998 ο Προβερά είναι διευθυντής της Peugeot Sport, ενώ διατηρεί τη
θέση του στην Peugeot ως διευθυντής μάρκετινγκ και επικοινωνίας.